[Τάσος Μελίτης/Το κέρασμα που άργησε/
εκδόσεις Παρουσία 2012]
Πόσο κατανοώ τον Τάσο Μελίτη που έγραψε με αφορμή την κρίση στην οποία έχουμε περιέλθει οι Έλληνες τα τελευταία χρόνια!Και γω το ίδιο έκανα ,αλλά το προσέγγισα με άλλο τρόπο!Πραγματευτήκαμε το ίδιο θέμα ,αλλά ο καθείς με τα όπλα του!Αλλος δια του πεζού λόγου,άλλος δια της ποιήσεως.Και εύλογο είναι να έχει ο καθένας τη δική του οπτική γωνία και εύλογο είναι να δίνει ο καθένας τις παραμέτρους του φαινομένου αυτού .Πώς η κρίση αποτυπώνεται στη λογοτεχνική παραγωγή;Εδώ είναι το ενδιαφέρον! .Ο Μελίτης έγραψε διηγήματα,εγώ μια ποιητική συλλογή.Ο τίτλος του βιβλίου των διηγημάτων του(Το Κέρασμα Που άργησε) δεν μαρτυρά το περιεχόμενο του βιβλίου του,ο τίτλος της συλλογής μου (Εποχή μου είναι η Ποίηση )υποψιάζει κάπως τον αναγνώστη.Εν πάση περιπτώσει αυτό που θέλω να πω είναι πως κατανοώ τον Μελίτη και άλλους (γιατί υπάρχουν κι άλλοι*που έγραψαν με αφορμή ή σχετικά με την κρίση),γιατί και γω η ίδια μπήκα σε τέτοια διαδικασία.Και πώς να μην μπει κανείς;Μεγάλη η πρόκληση!Η καλύτερα,μοιραία η πρόκληση!Ο δημιουργός ζει μέσα στην κοινωνία ,η οποία τον τροφοδοτεί με ποικίλα ερεθίσματα ,τα οποία αυτός φιλτράρει με ένα ιδιαίτερο τρόπο και τα μετουσιώνει σε τέχνη.Ο δημιουργός δεν ζει σε γυάλινο πύργο (κι αλλοίμονο αν ζούσε!!!),αλλά επεξεργάζεται τις εμπειρίες και τις ιδέες και τις σκέψεις που αυτές γεννούν,επιδιώκοντας να επικοινωνήσει με τους άλλους ανθρώπους.
Αυτη η μικρή κατατοπιστική εισαγωγή για να μιλήσω για το δεύτερο βιβλίο του Τάσου Μελίτη που πραγματικά απόλαυσα!Το βιβλίο αυτό αποτελεί ,κατά κάποιον τρόπο την συνέχεια του πρώτου βιβλίου του ,το οποίο είναι επίσης συλλογή διηγημάτων και φέρει τον τίτλο''Παπαλάμπραινα by Gibson".Στο βιβλίο που εξετάζω,ο συγγραφέας χωρίζει το βιβλίο του σε θεματικούς κύκλους διηγημάτων.Κύκλος ηθελημένης ελαφρότητας,Ιατρικός,Δυσκολιών,Συναισθηματικών αναταράξεων και τέλος Κατασκευαστικού τομέα.Παρατηρούμε πόσο άνετα και εύστοχα σφυγμογραφεί την καθημερινότητα του μέσου Έλληνα,του ανθρώπου που δουλεύει σε εταιρείες,που δέχονται αλλεπάλληλα χτυπήματα από την κρίση.Η κρίση επηρεάζει τη δουλειά των ανθρώπων,άρα και τη ζωή τους την προσωπική .Και ο άνθρωπος ξαφνικά βουτάει στα βαθιά,προσπαθεί να βρει έναν μπούσουλα να ισορροπήσει μέσα του πρώτα.Είναι γεγονός πώς η Κρίση κανέναν δεν ρωτά,τα παρασύρει όλα στο διάβα της,και ο άνθρωπος είναι ανισχυρος και τιποτένιος μπροστά της.Δεν είναι στο χέρι του να διορθώσει τα πράγματα,απλά υφίσταται δυσάρεστες συνέπειες,άλλοτε υπομένοντας στωικά,άλλοτε αντιδρώντας(αλλά σε αυτην την περίπτωση η αντίδραση δεν φέρνει κανένα αποτέλεσμα).Επλήγης από την Κρίση;E,τότε είσαι καμένο χαρτί!Να,κάπως έτσι είναι οι ήρωες του Μελίτη!Ζουν γύρω μας και είναι μοιραία δεμένοι με την πορεία του τόπου.Οι περιπέτειές τους μας φαινονται λίγο πολύ οικείες,τους συμμεριζόμαστε και αρκετά συχνά ταυτιζόμαστε με αυτούς.Oι υποθέσεις των διηγημάτων δεν άπτονται του φανταστικού(καθόλου θα έλεγα),διαθέτουν ρεαλισμό και αγγίζουν την επικαιρότητα.Η λέξη ''μνημόνιο" υπάρχει μέσα σε όλα τα κείμενα του βιβλίου,ως λέξη-κλειδί που ρίχνει φως σε πράγματα και καταστάσεις.Μάλιστα ένα διήγημα φέρει τον τίτλο''μώ το Μνημό''(''Σκουφί-βυζί.'μώ το Μνημό',σκουφί- βυζί !'',που λέει πανηγυρικά και ο ήρωας Παύλος.Οι ήρωες του δεν είναι τραγικές φιγούρες ωστόσο,γιατί ο Μελίτης δεν θέλει να τους εκλάβουμε ως τέτοιους.Και δεν έχουν όλοι τους κοινό βλέμμα για τα πράγματα.Λόγω ιδιοσυγγρασίας,αλλά και γιατί ίσως δεν επλήγησαν όλοι στον ίδιο βαθμό από το καταραμένο το Μνημόνιο..Απ΄την άλλη ..''Αλλοίμονο σε όσους δεν παίρνουν τη ζωή ελαφρά ",λέει ο συγγραφέας δια μέσω μιας περσόνας,ενός αφηγητή του!Κριση ,Μνημόνιο,Κόμμα,λεφτά,εταιρείες,απολύσεις,ΙΚΑ
αγορά,σχηματοποιημένες απόψεις,οικονομία,μετανάστευση,βιογραφικά,αναζήτηση εργασίας,προσωπικό,ανεργία,πολιτική,παράνοια,μικροαστισμός,Κυπριακό,Η μοίρα της Ελλάδας,ο ακροδεξιός της παρέας ,τα 700 ευρω,ο επιχειρηματίας,τα πριμ,οι αποζημειώσεις,τα μεροκάματα,όλα αυτά είναι λέξεις,ιδέες νοήματα που απαρτίζουν το συγγραφικό σύμπαν του Τάσου Μελίτη!
Καλά ,και ο έρωτας τί θέση έχει μέσα σε όλα αυτά;Ο έρωτας δεν είναι απών από τις ιστορίες,με τον ένα ή τον άλλο τρόπο,με την μία ή την άλλη μορφή που μπορεί να είναι ντυμένος.
Αλλά είναι κι αυτός αποσπασματικός και ανολοκλήρωτος τις περισσότερες φορές,ή κουρασμένος,ή ακυρωμένος.Φυσικά και υπάρχει σε καιρους Κρίσης..''...γιατί αγαπιούνται οι άνθρωποι",που θα λεγε κι ο Ελύτης.Αλλά το ενδιαφέρον είναι να δούμε αν και πώς και πόσο οι έρωτες επηρεάζονται από την οικονομική δυσπραγία και την παθολογία της κοινωνίας .....Γιατί αναπόφευκτα επηρεάζονται,δυστυχώς κι αυτοί.Αλλοι ήρωες του Μελίτη είναι μοναγαμικοί,ούτε που φλερτάρουν,άλλοι κυνηγούν τις μικρούλες,αν και παντρεμένοι,άλλοι αρκούνται στο να πειράζουν γκαρσόνες ή να κάνουν οφθαλμόλουτρο,άλλοι απολαμβάνουν και εκτιμούν τον έρωτα με στερημένες γυναίκες,άλλοι πληρώνουν ή δεν πληρώνουν διατροφές,άλλοι εκτιμούν τα ποθητά πόδια,άλλος πλασάρει τζιπ ως κράχτη για όμορφες μικρούλες,άλλος τα φτιαχνει με ποδηλάτισσα,άλλος αποκαλύπτει πληροφορίες μετά τα πρώτα πηδήματα,άλλος εγκαταλείπει το στεφάνι του για μια Ρουμάνα αναζητώντας μια ευτυχισμένη ζωή!
Στέκομαι στα λόγια που λέει ένας ήρωας του βιβλίου:''H οικονομική κρίση διαφθείρει τους ανθρώπους.Και είμαστε ακόμη στην αρχή.''Αυτό ισχυει για όλες τις μορφές της Κρίσης.Και είναι πολλά τα πρόσωπα και τα προσωπεία της'',προσθέτω εγώ.
Τελειώνοντας...έφτασε ο καιρός να αναρωτηθώ... Είναι το χιούμορ(συχνά πικρό και δεόντως καυστικό και ανακατεμένο με ειρωνεία)και η φρέσκια ματιά και ο ιδιότυπος προβληματισμός για τα πράγματα;Eίναι η σύγχρονη θεματολογία και η γεμάτη παλμό γραφή ;H μήπως ήταν η ρέουσα γλώσσα και ο όμορφος ρυθμός της;;;'Ηταν όλα αυτά μαζί που με κέρδισαν σ΄αυτό το βιβλίο!
-------------------------------------------------------------------
*Ενδεικτικά αναφέρω το εξής βιβλίο
e-book (pdf)
εκδόσεις Παρουσία 2012]
Πόσο κατανοώ τον Τάσο Μελίτη που έγραψε με αφορμή την κρίση στην οποία έχουμε περιέλθει οι Έλληνες τα τελευταία χρόνια!Και γω το ίδιο έκανα ,αλλά το προσέγγισα με άλλο τρόπο!Πραγματευτήκαμε το ίδιο θέμα ,αλλά ο καθείς με τα όπλα του!Αλλος δια του πεζού λόγου,άλλος δια της ποιήσεως.Και εύλογο είναι να έχει ο καθένας τη δική του οπτική γωνία και εύλογο είναι να δίνει ο καθένας τις παραμέτρους του φαινομένου αυτού .Πώς η κρίση αποτυπώνεται στη λογοτεχνική παραγωγή;Εδώ είναι το ενδιαφέρον! .Ο Μελίτης έγραψε διηγήματα,εγώ μια ποιητική συλλογή.Ο τίτλος του βιβλίου των διηγημάτων του(Το Κέρασμα Που άργησε) δεν μαρτυρά το περιεχόμενο του βιβλίου του,ο τίτλος της συλλογής μου (Εποχή μου είναι η Ποίηση )υποψιάζει κάπως τον αναγνώστη.Εν πάση περιπτώσει αυτό που θέλω να πω είναι πως κατανοώ τον Μελίτη και άλλους (γιατί υπάρχουν κι άλλοι*που έγραψαν με αφορμή ή σχετικά με την κρίση),γιατί και γω η ίδια μπήκα σε τέτοια διαδικασία.Και πώς να μην μπει κανείς;Μεγάλη η πρόκληση!Η καλύτερα,μοιραία η πρόκληση!Ο δημιουργός ζει μέσα στην κοινωνία ,η οποία τον τροφοδοτεί με ποικίλα ερεθίσματα ,τα οποία αυτός φιλτράρει με ένα ιδιαίτερο τρόπο και τα μετουσιώνει σε τέχνη.Ο δημιουργός δεν ζει σε γυάλινο πύργο (κι αλλοίμονο αν ζούσε!!!),αλλά επεξεργάζεται τις εμπειρίες και τις ιδέες και τις σκέψεις που αυτές γεννούν,επιδιώκοντας να επικοινωνήσει με τους άλλους ανθρώπους.
Αυτη η μικρή κατατοπιστική εισαγωγή για να μιλήσω για το δεύτερο βιβλίο του Τάσου Μελίτη που πραγματικά απόλαυσα!Το βιβλίο αυτό αποτελεί ,κατά κάποιον τρόπο την συνέχεια του πρώτου βιβλίου του ,το οποίο είναι επίσης συλλογή διηγημάτων και φέρει τον τίτλο''Παπαλάμπραινα by Gibson".Στο βιβλίο που εξετάζω,ο συγγραφέας χωρίζει το βιβλίο του σε θεματικούς κύκλους διηγημάτων.Κύκλος ηθελημένης ελαφρότητας,Ιατρικός,Δυσκολιών,Συναισθηματικών αναταράξεων και τέλος Κατασκευαστικού τομέα.Παρατηρούμε πόσο άνετα και εύστοχα σφυγμογραφεί την καθημερινότητα του μέσου Έλληνα,του ανθρώπου που δουλεύει σε εταιρείες,που δέχονται αλλεπάλληλα χτυπήματα από την κρίση.Η κρίση επηρεάζει τη δουλειά των ανθρώπων,άρα και τη ζωή τους την προσωπική .Και ο άνθρωπος ξαφνικά βουτάει στα βαθιά,προσπαθεί να βρει έναν μπούσουλα να ισορροπήσει μέσα του πρώτα.Είναι γεγονός πώς η Κρίση κανέναν δεν ρωτά,τα παρασύρει όλα στο διάβα της,και ο άνθρωπος είναι ανισχυρος και τιποτένιος μπροστά της.Δεν είναι στο χέρι του να διορθώσει τα πράγματα,απλά υφίσταται δυσάρεστες συνέπειες,άλλοτε υπομένοντας στωικά,άλλοτε αντιδρώντας(αλλά σε αυτην την περίπτωση η αντίδραση δεν φέρνει κανένα αποτέλεσμα).Επλήγης από την Κρίση;E,τότε είσαι καμένο χαρτί!Να,κάπως έτσι είναι οι ήρωες του Μελίτη!Ζουν γύρω μας και είναι μοιραία δεμένοι με την πορεία του τόπου.Οι περιπέτειές τους μας φαινονται λίγο πολύ οικείες,τους συμμεριζόμαστε και αρκετά συχνά ταυτιζόμαστε με αυτούς.Oι υποθέσεις των διηγημάτων δεν άπτονται του φανταστικού(καθόλου θα έλεγα),διαθέτουν ρεαλισμό και αγγίζουν την επικαιρότητα.Η λέξη ''μνημόνιο" υπάρχει μέσα σε όλα τα κείμενα του βιβλίου,ως λέξη-κλειδί που ρίχνει φως σε πράγματα και καταστάσεις.Μάλιστα ένα διήγημα φέρει τον τίτλο''μώ το Μνημό''(''Σκουφί-βυζί.'μώ το Μνημό',σκουφί- βυζί !'',που λέει πανηγυρικά και ο ήρωας Παύλος.Οι ήρωες του δεν είναι τραγικές φιγούρες ωστόσο,γιατί ο Μελίτης δεν θέλει να τους εκλάβουμε ως τέτοιους.Και δεν έχουν όλοι τους κοινό βλέμμα για τα πράγματα.Λόγω ιδιοσυγγρασίας,αλλά και γιατί ίσως δεν επλήγησαν όλοι στον ίδιο βαθμό από το καταραμένο το Μνημόνιο..Απ΄την άλλη ..''Αλλοίμονο σε όσους δεν παίρνουν τη ζωή ελαφρά ",λέει ο συγγραφέας δια μέσω μιας περσόνας,ενός αφηγητή του!Κριση ,Μνημόνιο,Κόμμα,λεφτά,εταιρείες,απολύσεις,ΙΚΑ
αγορά,σχηματοποιημένες απόψεις,οικονομία,μετανάστευση,βιογραφικά,αναζήτηση εργασίας,προσωπικό,ανεργία,πολιτική,παράνοια,μικροαστισμός,Κυπριακό,Η μοίρα της Ελλάδας,ο ακροδεξιός της παρέας ,τα 700 ευρω,ο επιχειρηματίας,τα πριμ,οι αποζημειώσεις,τα μεροκάματα,όλα αυτά είναι λέξεις,ιδέες νοήματα που απαρτίζουν το συγγραφικό σύμπαν του Τάσου Μελίτη!
Καλά ,και ο έρωτας τί θέση έχει μέσα σε όλα αυτά;Ο έρωτας δεν είναι απών από τις ιστορίες,με τον ένα ή τον άλλο τρόπο,με την μία ή την άλλη μορφή που μπορεί να είναι ντυμένος.
Αλλά είναι κι αυτός αποσπασματικός και ανολοκλήρωτος τις περισσότερες φορές,ή κουρασμένος,ή ακυρωμένος.Φυσικά και υπάρχει σε καιρους Κρίσης..''...γιατί αγαπιούνται οι άνθρωποι",που θα λεγε κι ο Ελύτης.Αλλά το ενδιαφέρον είναι να δούμε αν και πώς και πόσο οι έρωτες επηρεάζονται από την οικονομική δυσπραγία και την παθολογία της κοινωνίας .....Γιατί αναπόφευκτα επηρεάζονται,δυστυχώς κι αυτοί.Αλλοι ήρωες του Μελίτη είναι μοναγαμικοί,ούτε που φλερτάρουν,άλλοι κυνηγούν τις μικρούλες,αν και παντρεμένοι,άλλοι αρκούνται στο να πειράζουν γκαρσόνες ή να κάνουν οφθαλμόλουτρο,άλλοι απολαμβάνουν και εκτιμούν τον έρωτα με στερημένες γυναίκες,άλλοι πληρώνουν ή δεν πληρώνουν διατροφές,άλλοι εκτιμούν τα ποθητά πόδια,άλλος πλασάρει τζιπ ως κράχτη για όμορφες μικρούλες,άλλος τα φτιαχνει με ποδηλάτισσα,άλλος αποκαλύπτει πληροφορίες μετά τα πρώτα πηδήματα,άλλος εγκαταλείπει το στεφάνι του για μια Ρουμάνα αναζητώντας μια ευτυχισμένη ζωή!
Στέκομαι στα λόγια που λέει ένας ήρωας του βιβλίου:''H οικονομική κρίση διαφθείρει τους ανθρώπους.Και είμαστε ακόμη στην αρχή.''Αυτό ισχυει για όλες τις μορφές της Κρίσης.Και είναι πολλά τα πρόσωπα και τα προσωπεία της'',προσθέτω εγώ.
Τελειώνοντας...έφτασε ο καιρός να αναρωτηθώ... Είναι το χιούμορ(συχνά πικρό και δεόντως καυστικό και ανακατεμένο με ειρωνεία)και η φρέσκια ματιά και ο ιδιότυπος προβληματισμός για τα πράγματα;Eίναι η σύγχρονη θεματολογία και η γεμάτη παλμό γραφή ;H μήπως ήταν η ρέουσα γλώσσα και ο όμορφος ρυθμός της;;;'Ηταν όλα αυτά μαζί που με κέρδισαν σ΄αυτό το βιβλίο!
-------------------------------------------------------------------
*Ενδεικτικά αναφέρω το εξής βιβλίο
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου