Translate

Τετάρτη 17 Απριλίου 2019

Reading Greece: Asimina Xirogianni on the Interrelation between Poetry and Theatre


*Interview by Athina Rossoglou

Πηγή :  GREEK NEWS AGENDA



Αsimina Xirogianni was born and raised in Athens. She studied Classics and Theatrology at the University of Athens, as well as Act at the Theatre-Workshop School. She has been honored in various poetry competitions. Ηer poems have been translated in English, French and Spanish. She has translated Carol Ann Daffy, Τed Hughes, Μark Strand, Τseslav Miloz, Bill Collins and a lot of other poets she likes. In 2009 she founded the blog ‘varelaki’.

Her books include: Τhe Prophesy of the wind (pοems) [Dodoni, 2009], His body became shadow (novel) [Anatolikos, 2010], Wounds (poems) [Gavrielides, 2011], My age is poetry (poems) [Gavrielides, 2013], 23 days (play) [Gavrielides, 2015], Audition (play) [Vakhikon, 2015], Second Nature [AΩ, 2018]. She is the editor of 2 anthologies The Theater in Poetry [Μomentum 2017] and Monologues of writers [Vakxikon 2015] Her book Μy age is Poetry (Gavrielides 2013), was published in France in 2016 (translated by Michel Volkovitch).
Asimina Xirogiannis spoke to Reading Greece* about what changed and what remained the same in her poetry since her first poetry collection in 2009, as well as about the role language plays in her writings. She comments on the interrelation between poetry and theatre noting that the two arts “have been conversing through the centuries”, as well as on the poetry’s strong civic awareness and its relation to the world it inhabits. “Poetry must not serve the ideology of a particular party. But it is nice to be inspired by the political and social situation in which the poet creates. […] It is legitimate for poetry to draw its themes from the surrounding environment. I do not know if lyrics can set fire, but they can certainly leave their imprint”.

From The Prophesy of the Wind in 2009 to Second Nature in 2018 what has changed and what has remained the same in your poetry?
First of all, during this time, I myself have changed. So, inevitably, my writing has changed as well. However, it is true that I like to experiment. So each of my poetry books is written differently. And their philosophy is different every time. The Prophecy of the Wind has long been exhausted. I especially love my first book because it reminds me of particular aspects of myself. My last book, Second Nature, contains 65 poems (xaikou) that talk about love, time, death, art.
What about language? What role does language play in your writings?
I love the Greek language. I have also studied theatre and classical philology. Greek is a rich language, it offers infinite expressive possibilities. The combination of words and the introduction of new elements, these two factors are among the criteria for Poetry. Thus, as a poet, I use the language to express my thoughts or feelings. I do not like to use sophisticated words just to make an impression. I much focus on the way words are combined to give the meaning I want to give.

Where do theatre and poetry meet? Would you say that they are communicating vessels? 
There is a lot to note, but let me mention just a few things. As we all know the theatre was born in ancient Greece! Drama is a kind of poetry, like epic and lyrical poetry. Only in drama there is representation on the scene of the acts described. Our great ancient poets, comic and tragic, filled theatres in the 5th century BC. People went to see works by Aristophanes, Aeschylus, Sophocles, Euripides with the logic that theatre at that time was a school for citizens. Poetry and theatre have been conversing through the centuries. 
Poets write on paper, as do playwrights. However, neither of them communicate them to the world orally. Poets may recite their poems live in front of audiences, while theatrical writers animate their works by staging a theatrical performance. However, it is certain that both arts should have specific targets, while they should also have something to say. Still, the poet often wears masks and plays roles in his own poem. Not few are the poets who direct their poems, creating a sense, within them, of a scene or a suggestive direction. A case in point: Cavafy, but not only! Conversely, there are numerous theatrical writers and directors who adopt and impose a poetic atmosphere within their work or performance. Lorca with his poetic theater or Shakespeare or Chekhov are just a few. From directors I cannot fail to mention our own Lefteris Vogiatzis, whose performances were characterized by a peculiar poetic mood and an oblique poetic look.
The poets of The Theatre in Poetry - an anthology of poems for the theatre written by 55 modern Greek poets in which I explore how the two arts are connected - are inspired by the materials and practices of the theatre and are creatively involved with them, bestowing their own indecision with extensions and perspectives regarding the mask, the theatre, the stage, the actor, the classic heroes of the ancient or modern theatre. As a closing remark, let me say that the theatre often comments on the psyche of a person or society as a whole or even a group of people. Poetry reflects on the human condition and the psyche of the person who suffers or creates in a world with which he is often in opposition or rupture.

Your book blog “Varelaki” turns ten this year. Tell us a few things about this venture of yours? What differentiates Varelaki from similar book blogs?
Varelaki is a literary blog. There are many more … It also contains art issues in general. Varelaki has been online for ten years thanks to my personal work and effort and, without the help of permanent collaborators, has managed to create an important literary archive of modern Greek letters and their representatives. This record exists as a deposit for writers, scholars, readers, students. And all this through an easily accessible web site. Let me mention a noticeable difference: on the internet there is a lot of low quality or unreliable material. But in Varelaki, through my personal care, there is quality and reliability in the texts presented. The fact that creators trust me with their work is the proof.  
Varelaki has created two anthologies: The Theater in Poetry [Μomentum 2017] and Monologues of writers[Vakxikon 2015]. The basic statement of Varelaki can be summarized in the following: Varelaki investigates, comments, promises, proposes, announces, converses. Inside the crowd there is beauty, as long as you discover it.Varelaki is a collector of beautiful things.
In recent years, there has been an extraordinary burgeoning of poetry in every form: graffiti, blogs, literary magazines, readings in public squares to mention just a few. How is this strong civic awareness to be explained?
Poetry has a social face. The contemporary poet receives many stimuli, he experiences lots of situations that trigger a variety of reactions, thoughts, acts. Social reality affects him in a fatal way. So it is natural for social reality to be often reflected on his work. In general, the artist does not live in a glass tower. He does not have to live in a glass tower! Through art people feel the need to communicate with each other. To share things. To feel things.

You write that “in difficult times, we are not looking for great poetry but for urgent poetry”. What is the relationship of poetry to the world it inhabits? What can it mean for poetry to be political, or apolitical, in times of social and economic crisis?
Τhese verses are contained in my book Μy age is Poetry, which was also published in France in 2016, translated by Michel Volkovitch. Poetry can follow the flow of time. The era inspires the poet and leads him to the poem. There is a poetry-era relationship and that's the subject of my book. Poets even in critical moments do not silence. They dictate their presence. They look at the world. They film time in their own way. Poetry must not serve the ideology of a particular party. But it is nice to be inspired by the political and social situation in which the poet creates. In this sense, several poets have written political poetry. When talking about political poetry, the example of Manolis Anagnostakis readily comes to mind. It is legitimate for poetry to draw its themes from the surrounding environment. I do not know if lyrics can set fire, but they can certainly leave their imprint.





AΣΗΜΙΝΑ ΞΗΡΟΓΙΑΝΝΗ /// 23 ΜΕΡΕΣ //Ο ΜΟΝΟΛΟΓΟΣ





(φωνή)
Με ρώτησαν κάποτε ποιος είναι ο προσφιλέστερος μου τρόπος συγγραφής. Πώς και πού παγιδεύω τις ιδέες μου. Οπουδήποτε μπορώ να παγιδεύσω ιδέες, απάντησα! Και στα πιο απίθανα μέρη, ναι! Ένα ερέθισμα μπορεί να καταγραφεί μέσα μου ή στο μπλοκάκι που πάντα κουβαλώ μαζί μου. Αυτό το ερέθισμα με ταλαιπωρεί μέχρι να το αποτυπώσω στο χαρτί με κάποιο τρόπο. Μετά αρχίζει η επεξεργασία όλου αυτού που είναι συνήθως μια αργή και βασανιστική διαδικασία, που όμως παράλληλα μου χαρίζει μοναδική απόλαυση. Δεν ξέρω αν σας καλύπτω, αλλά είναι αυτό που συμβαίνει.(Έξω ακούγεται ήχος βροχής ,μια γυναίκα με αδιάβροχο και μια μικρή βαλίτσα μπαίνει στο δωμάτιο, κλείνει την ομπρέλα της, περιεργάζεται τον χώρο) Μια μουσική ακούγεται.«Και μην τολμήσεις να με κάνεις ποίημα! Μην τολμήσεις! Μ’ ακούς; Μόνο η ζωή σου θέλω να ‘μαι! του φώναξα από το παράθυρο καθώς εκείνος έμπαινε στο παλιό του αυτοκίνητο. Μ’ αυτά τα λόγια έτρεξα και πήρα το σημειωματάριό μου από το κομοδίνο και άρχισα να γράφω με λύσσα. Μέσα στο σώμα μου είχαν φωλιάσει όλοι οι λυγμοί του κόσμου. Ασυναίσθητα σχεδόν ήρθαν στο μυαλό μου οι στίχοι της Πλαθ. «Με νάρκωσαν και με βίασαν». Δεν απείχα και πολύ από αυτή την κατάσταση. Στεντόν και ψυχολογική βία. Τα στεντόν ήταν μια παλιά ιστορία. Η δική μου ιστορία που κάθε φορά το σώμα θυμάται. (παύση) Μια παλιά υστερία καλύτερα! Χωρίς να το σκεφτώ, σχεδόν αυτόματα, τα τοποθέτησα εκείνη την πρώτη μέρα πάνω στο κομοδίνο μου. Έτσι, για ασφάλεια. Μάλλον! Για ασφάλεια! Και ήξερα πως είχα μπροστά μου άλλες 22 μέρες. Στεντόν και βία λοιπόν. Στεντόν και βία. Αυτές ήταν οι λέξεις μου. Η βία. Αυτή η ατέρμονη εσωτερική ένταση που προκαλεί το αίσθημα του ανικανοποίητου και η επίγνωση αυτού. Αυτή η βία σαν σαράκι μού κατέτρωγε την ψυχή. Μια δύναμη απολύτως καταλυτική για την ισορροπία μου. Αναρωτιόμουν αν τα βιβλία του θα έπαιρναν ποτέ θέση στο κομοδίνο μου και άρα εκείνος στη ζωή μου!(Ανάβει τσιγάρο)Μου έλειπε ο λαιμός του. Δεύτερη μέρα χωριστά. Δεύτερη μέρα σ εκείνο το… εδώ μέσα. Προσπαθούσα συνεχώς να θυμηθώ πριν πόσο καιρό είχαμε νοικιάσει αυτό το δωμάτιο. Πριν πόσα χρόνια ήταν ακριβώς; Δεν είναι πάντως εύκολο να ζεις με το «αν» της επιστροφής κάποιου, όχι δεν είναι. Του έγραφα διαρκώς, ευτυχώς που μπορούσα να το κάνω αυτό, όλες τις μέρες. Ήταν το σημείο αναφοράς μου, οι λέξεις που σχετίζονταν με κείνον, αλλά μπορούσαν να υπάρχουν και χωρίς εκείνον. Ακριβώς όπως συνέβαινε και με τις επιθυμίες μου. Οι επιθυμίες μου που σχετίζονταν με κείνον, είχαν τη δική τους αυτόνομη ζωή. Γι’ αυτό είχαν διάρκεια και δύναμη, επειδή ζούσαν μια χαρά μόνες τους και έξω από μένα, πράγμα θαυμαστό στ’ αλήθεια, δεν είναι;Έσπαγα το κεφάλι μου να θυμηθώ πότε το είχαμε νοικιάσει, αλλά όλα ήταν αόριστα και θολά. Άπειρες ασκήσεις επί χάρτου, στίχοι που με κατέκλυζαν και που τους γεννούσε η απώλεια. Η απώλεια είναι πάντα απώλεια, ακόμα κι όταν γίνει ποίηση. Απλά σε αυτήν τη περίπτωση οι στίχοι μοιάζουν με το γλυκό φως του πρωινού και έχουν τη δύναμη να δαμάζουν τα ατίθασα βλέμματα και να αγριεύουν τις νωχελικές ψυχές, όπως θα έλεγε και κείνος, ο ποιητής μου. Είχαμε γνωριστεί σε μια ποιητική βραδιά. Η έλξη ήταν ακαριαία, δεν πρόλαβα να σκεφτώ και πολλά. Γρήγορα ήρθε το δωμάτιο. Το σπίτι μας!, έτσι το λέγαμε! Μικρό για σπίτι, αλλά μεγάλο για να χωρέσει δυο τέτοιες καρδιές που ξεχείλιζαν… ποίηση, έρωτα, παραφορά, καταστροφή.
(ακούγεται η φωνή)
Αν βάλεις πολλούς ανθρώπους να περπατήσουν
σ’ έναν μικρό κλειστό χώρο
σε αυτό το δωμάτιο, για παράδειγμα,
δεν θα μπορούν να κινηθούν με ευκολία
θα δυσκολεύονται, θα ασφυκτιούν.
Κάπου εκεί μπορεί να γεννηθεί ένα ποίημα.
Αν πάλι κάποιος είναι μόνος του
ολομόναχος, κλεισμένος σε έναν τέτοιο μικρό χώρο
για πολλές συνεχόμενες μέρες (23 ας πούμε)
πάλι θα ασφυκτιά… από τη μοναξιά του ίσως.
Και σε αυτήν την περίπτωση μπορεί να γεννηθεί ένα ποίημα
ή πολλά ποιήματα …
ή ένα πεζό …
ή…
Πάνω από το κρεβάτι που μας φιλοξενούσε υπήρχε ο πίνακας του Μουνκ. Το φιλί. Ένας κάπως σωματώδης άντρας σκύβει πάνω σε μια γυναίκα, ολόκληρος σχεδόν την καλύπτει και την φιλά. Το πρόσωπο της γυναίκας δεν φαίνεται. Αν το καλοσκεφτείς όλος ο πίνακας είναι μια πράξη αγάπης. Είναι μια ολοκληρωτική κίνηση προς το αντικείμενο του πόθου. Μια κίνηση που έχει ένα ειδικό βάρος και εκφράζει εύγλωττα την κατάσταση: πρόκειται για το απόλυτο πάθος! Του το είχα πει αυτό και του είχα πει κι άλλα πολλά σχετικά με αυτόν τον πίνακα. «Έχεις… κολλήσει… με τον πίνακα…» «Έχω κολλήσει… αλλά μαζί σου. Ξέρεις, η φιγούρα του άντρα που δεσπόζει στον πίνακα του Μουνκ μου θυμίζει εσένα. Μοιάζετε. Οι αφορισμοί του Μποτόν περί έρωτος, ας πούμε! τι φαινομενικά άσχετος συνειρμός! κι όμως… «Αν τους μετέφραζες για μένα θα ήταν μια πράξη αγάπης, όπως αυτή του άντρα του πίνακα!» Εκείνος με έχωσε με βία στην αγκαλιά του. Περνούσαν οι μέρες μας στο δωμάτιο υπέροχα… μέχρι τον εγκλεισμό μου εκεί για 23 μέρες. Αυτοτιμωρία; Ανασφάλεια; Φοβία όχι τόσο, περισσότερο απειλή. Αλλά ποιόν απειλούσαν; Εκείνον ή εμένα; Θα έβγαινα από μέσα ζωντανή; Θα τον ξανάβλεπα ποτέ; H θα ζούσαμε όλη την υπόλοιπη ζωή μας μαζί, ή θα χανόμασταν για πάντα. Τότε ήταν που μου γεννήθηκε η ιδέα του βιβλίου. Δεν υπήρχε καλύτερη συνθήκη από αυτή. Να βάλω τον εαυτό μου στο εργαστήριο, στο μικροσκόπιο. Εγώ ήμουν το υλικό μου, είχα το μύθο στο τσεπάκι. Αν δεν έγραφα θα τρελαινόμουν. Η ίδια η πραγματικότητα με ξεπερνούσε οπότε κοίταξα να πιαστώ από τις λέξεις και να τις κάνω σανίδα σωτηρίας. Πώς θα μπορούσα να τα βάλω με ένα ερωτικό τρίγωνο. Δύσκολο πράγμα, ειδικά όταν είσαι μέρος αυτού του τριγώνου. Και επειδή τα ερωτικά τρίγωνα φαίνονται ακαταμάχητα επειδή δεν ολοκληρώνονται ποτέ.Τo νούμερο 3 με φόβιζε. Δεν είναι ότι είναι 20.Είναι ότι είναι 23. Αν ήταν 13, θα με φόβιζε εξίσου. Σκεφτόμουν τι μου ήρθε και μένα και το είπα! Ο,τι λες δεν το παίρνεις πίσω. Αλλιώς ο άλλος δεν σε παίρνει στα σοβαρά. Έχεις 23 μέρες για να αποφασίσεις του είπα. Αυτό το νούμερο μου ήρθε στο μυαλό πάνω στα νεύρα μου. Αυτό είπα. Και μετά το έγραψα κιόλας. Για να το επικυρώσω. Η γραφή μου είναι επικύρωση της ζωής μου, αυτή είμαι. Αλλά θα ‘θελα να ‘ναι 14 ή έστω 24.Πάντως θα ‘θελα να λείπει το 3… μου υπενθυμίζει ότι είμαστε 3 στο τοπίο της ζωής μας, οπότε κάποιος από εμάς θα πρέπει να αποκλειστεί.Αλήθεια, γιατί είμαι τώρα εδώ… δεν ξέρω ακριβώς…Ένα είδος μνημόσυνου ίσως…δεν ξέρω. Εκείνος δεν υπάρχει πια. Μα το βιβλίο μου υπάρχει ακόμα. Η ψυχή επιλέγει τους ομοίους της, έλκεται από αυτούς, αυτούς ακολουθεί.Σκέφτομαι να αγοράσω αυτό το δωμάτιο. Ήταν μια σκέψη φευγαλέα, αλλά τώρα παίρνει σάρκα και οστά. Για να μην ξεχάσω ποτέ ότι έμεινα εδώ κλεισμένη 23 μέρες, περιμένοντας τι; Αυτό που ποτέ δεν υπήρχε; 23 μέρες το δωμάτιο ήταν σιωπηλό.Μέσα στη σιωπή της νύχτας οι λέξεις έμοιαζαν σκιές που χόρευαν μέσα στους τέσσερις τοίχους. Άκουγα ανάσες ποιημάτων που τραυματίζονταν πριν ακόμα γραφτούν. Πάντοτε με στοίχειωνε η ίδια ερώτηση: Γιατί με αφήνει να μιλάω μόνη μας, πάντα η σχέση μας ήταν ένα ερωτηματικό. Ένα μεγάλο ερωτηματικό!Άντεχε τους στίχους μου! Εμένα όχι. Εμένα όχι.Με ρωτούν οι δημοσιογράφοι αν η ηρωίδα μου είμαι εγώ. «Δεν ξέρω αν είμαι εγώ ολόκληρη» τους λέω, πάντως έχει πράγματα από μένα. Κουβαλά τις εμμονές, τις νευρώσεις, τις αγάπες μου. Γι’ αυτό είναι και ανθρώπινη, γι’ αυτό την αγαπά ο κόσμος. Εκείνη δημιουργήθηκε από ένα όνειρο. Πάντα ονειρευόμουν την ανοιχτή θάλασσα μαζί του. Κι ας ζούσα στην άκρη της ζωής του. Ένα πεδίο άπειρο, ελεύθερο και φωτεινό, όπου όλες οι λέξεις θα λέγονται με ειλικρίνεια και μετά θα αθωώνονται. Ήταν το Ποίημά μου. Αλλά δεν ήθελα να γίνω ποτέ το δικό του, γιατί πίστευα ότι αν με έκανε ποίημα θα σταματούσε αυτόματα η σχέση μας. Θα ήμουν απλώς μύθος, ή ιστορία.Τώρα είναι ο ίδιος ιστορία. Υπήρξε στ’ αλήθεια ποτέ o άντρας που έγραφε ποιήματα; Μα αν δεν υπήρξε με ποιον ερχόμουν σ’ αυτό το δωμάτιο; Τo λέω αυτό μάλλον γιατί δεν μπορώ να δεχτώ το θάνατό του. Μάλλον γι’ αυτό. Του είχα γράψει ένα ποίημα που του άρεσε πολύ… ένα ποίημα που μιλούσε για χωρισμό. (Το βγάζει από την τσέπη της το Σχεδίασμα και το διαβάζει ή ακούγεται από τη φωνή). Τελικά αποδείχτηκε προφητικό. Χωρίσαμε. Μακάρι να σε είχα εγώ χωρίσει. Ακούς από κει; Μακάρι να τα είχα πάρει τα χάπια τότε, αναγκαστικά θα το ζούσες αυτό, έπρεπε να το ζήσεις, αυτό σου άξιζε. Αλλά τόσο σ’ αγαπούσα! Τόσο διάολε σ’ αγαπούσα!«Κάθε Τετάρτη στο γνωστό μέρος», Έβρεχε, χιόνιζε, εμείς εκεί. Γύρω στις 6.30 νομίζω. Μια Τετάρτη σου ‘χα πει: Αν όχι τώρα, πότε. Αν όχι εμείς, ποιοι; Είναι κλεμμένο αυτό που λες, μου είχες πει. Ναι μπορεί, δεν θυμάμαι. Είναι σίγουρα κλεμμένο, ξανάπες!Ήταν προφανές ότι δεν μπορούσες να μου δώσεις απαντήσεις στα επίμαχα ερωτήματα. Άντεχες τους στίχους μου. Εμένα όμως όχι.
(Ακούγεται από τη φωνή η Φθινοπωρινή Ιστορία)
Πολλές φορές δημιουργείς ο ίδιος το ερέθισμα πουν χρειάζεσαι για να γράψεις. Αυτο-σκηνοθετείσαι. Δημιουργείς τις συνθήκες εκείνες, το περιβάλλον, τα συμφραζόμενα που θα σε βάλλουν σε πρόσφορη εσωτερική διαδικασία και που θα σε οδηγήσουν στο ανοίκειο βλέμμα. Είναι ανάγκη να είναι κανείς θερμός-αν όχι καυτός-απέναντι στο αντικείμενο της γραφής του. Σε βαθμό που να ερωτοτροπεί άγρια μαζί του σε κάθε εκδοχή, σε κάθε σχεδίασμα. Χρειάζεται να καίγεται κανείς μέσα του. Κι εγώ καιγόμουν! Εσύ ήσουν το ερέθισμα, ο λόγος που μπήκα στο δωμάτιο. Εσύ ήσουν το δωμάτιο. Σε χρειαζόμουν! Ακόμα και τώρα σε χρειάζομαι που έχεις φύγει από τη ζωή. Δες με, γυρίζω στον τόπο του εγκλήματος. Εδώ από όπου ξεκινήσαμε. Αναζητώ μυρωδιές, αναμνήσεις, κομμάτια από καιρό ξεχασμένα. Μετά από τόσα χρόνια. Φλερτάρω με την απουσία σου. Έχω ακόμα στο κινητό μου το κενό μήνυμα που μου είχες στείλει την δέκατη μέρα που ήμουν κλεισμένη εδώ και περίμενα την απόφασή σου, την επιλογή σου! Τι νόημα είχε το κενό σου μήνυμα, αλήθεια; Κρατούσες στα χέρια σου το μέλλον μας κι εγώ δούλευα τη νουβέλα μου πυρετωδώς. Σου είχα απαντήσει αμέσως: «Δεν μπορώ να ερμηνεύσω τη λευκότητα, μωρό μου», σου είχα γράψει επί λέξει. Μπορεί να αποτελέσει η λευκότητα την αρχή της μυθοπλασίας; Τώρα ξέρω πως μπορεί.Moυ έδινες το νήμα του μύθου μου, του μύθου μας. Από την άλλη, θα ρωτούσε κάποιος τι σημαίνει λευκότητα ακριβώς και δεν θα μπορούσα να του δώσω σαφή απάντηση. Όπως δεν θα μπορούσα να πω με σαφήνεια γιατί επέστρεψα. Γιατί ζήτησα τα κλειδιά από τον ιδιοκτήτη πάλι για να μείνω εδώ… Θα μείνω; Για πόσο… δεν ξέρω. Αλλά το ήθελα να γυρίσω, ήταν μια ανάγκη που με υπερέβη. Ήρθα σαν υπνωτισμένη σχεδόν. Ούτε και τώρα έχω φέρει ρούχα πολλά. Δεν θα μου χρειαστούν. Πολλά μολύβια, σημειωματάρια… το παλιό εκείνο σημειωματάριο με τα σχεδιάσματα επί χάρτου, μια φωτογραφία σου Αλέξαντρε…. δύο κουτιά υπνωτικά… 2 σοκολάτες… 2 βιβλία με ποιήματα της Πλαθ, ένα παλιό σου πουκάμισο… έχεις χορέψει ποτέ με ένα άδειο πουκάμισο;(χορός…/summer tϊμε in Prague)Σε όλη μου τη ζωή πάλευα με τους ορισμούς. Άλλοτε να ορίσω τα πράγματα, βάζοντάς τα και σε κουτάκια ακόμα. Άλλοτε πάλι εργαζόμουν προς την κατεύθυνση να καταλύσω κάθε τι οριστικό, να διαλύσω οποιαδήποτε βεβαιότητα. «Οι βεβαιότητες χαλάνε τη μαγεία της ζωής», έτσι δε μου έλεγες; H βεβαιότητα και η ποίηση είναι δύο πράγματα ασυμβίβαστα. Από καιρό πάλευα αυτό το ειρωνικό ποίημα. Του είχα δώσει τον τίτλο «Ορισμοί (;) Ποτέ δεν τα θυμάμαι απ’ έξω…ψάχνει , (βρίσκει το σημειωματάριο…διαβάζει):
ORISMOI –
Δεν άλλαξα λέξη… εγώ και συ πάντα αρνιόσουν να μας ορίσεις. Τι δύστροπος άντρας. Και ψυχρός. Αποστασιοποιημένος. Αλλά για μένα ήσουν ο πιο γλυκός του κόσμου.«Σε πήρε μαύρο σύννεφο»/Ακούς; Άρχισε πάλι να βρέχει… Έβρεχε και κείνη τη μέρα, έβρεχε δυνατά, αυθάδικα. Δεν μας είχαν φέρει το κρεβάτι.’ Έχοντας αποκτήσει κοινούς κώδικες επικοινωνίας, είχαμε ρωτήσει μαζί, με μια φωνή, ο ένας τον άλλο: «Ποιο φιλί προτιμάς;» Απαντήσαμε ταυτόχρονα, αλλά εσύ είπες το φιλί του Κλίμτ κι εγώ το φιλί του Μουνκ. «Και γιατί θέλεις να κρεμάσουμε το φιλί του Moυνκ;» «Γιατί είναι το πιο παθιασμένο φυσικά», απάντησα. Εσύ με κάλυψες έπειτα με το σώμα σου, σχεδόν ολόκληρη, ώστε να μην φαίνομαι, και πλησίασες αργά το πρόσωπό μου. Κάναμε έρωτα σαν τρελοί στο πάτωμα εκείνη τη νύχτα. Δεν είχε έρθει ακόμα το κρεβάτι που είχαμε παραγγείλει. Όταν τελειώσαμε σου διάβασα το ερωτικό μου χαϊκού: «Τρία βλέμματα./Εγώ, εσύ και αυτή./Εμείς και εμείς!» Μπράβο, μικρή, μου είπες και μου χάιδεψες το κεφάλι με τρυφερότητα. Η αίσθηση ότι ταλανιζόσουν ανάμεσα σε μένα και σε κείνη συνιστούσε το πιο αυθεντικό ποίημα. Αλλά ξέρεις τι; Σε είχα προειδοποιήσει: «Μην μακρηγορήσεις άλλο πάνω στη θλίψη μου» σου είχα πει πολλές φορές. Αλλά εσύ μόνο σιωπή. Την πήρες μαζί σου αυτή τη σιωπή στη μοιραία σου έξοδο. Διάβασα στις εφημερίδες ότι πάλευες με τον καρκίνο. Η τιμωρία ίσως που ζούσαμε κι οι δύο πλασματικές ζωές όταν δεν βρισκόμασταν εδώ; Δεν είναι εύκολο να είναι ευτυχισμένος κανείς όπου είναι. Δεν είναι εύκολο κανείς να ζει τον πραγματικό του χρόνο, να ταυτίζεται με το παρόν του. Η ζωή μου σαν να ήταν πάντα εδώ. Αυτές οι 23 μέρες ήταν η πραγματική μου ζωή. Η αληθινή μου ζωή μέσα σε αυτό το μικρό δωμάτιο όπου πέρασα περιμένοντάς σε. Σκηνοθέτησα τον αληθινό μου χρόνο. Ηρωίδα του δικού μου έργου. Μέσα στο παρόν μου το παρελθόν και το μέλλον μου. Και να ‘μαι πάλι εδώ, σε γνώριμη συνθήκη. Τώρα όμως δεν σε περιμένω. Δεν μπορείς να έρθεις εσύ, έχασες την ευκαιρία σου. Μπορούσες να είχες έρθεις τότε… μέσα σε 23 μέρες. Και δεν ήρθες. Το δωμάτιο, το κρεβάτι, πάνω από το κρεβάτι ο πίνακας του Μουνκ. Ο τετράγωνος καθρέφτης απέναντι. Η ντουλάπα, το καφέ κομοδίνο, τα στεντόν πάνω στο καφέ κομοδίνο (έξω από το κουτί τους) το παράθυρο. Εγώ στην κουνιστή πολυθρόνα. Υποτίθεται ότι κάποια στιγμή θα άκουγα ήχο αυτοκινήτου απ ‘ έξω. (Νομίζω μου‘χες πει ότι σου είχαν κλέψει το ποδήλατο) Τότε θα πεταγόμουν αμέσως από την κουνιστή πολυθρόνα, θα έτρεχα στο παράθυρο και θα ήταν η έξαψη ζωγραφισμένη στο πρόσωπό μου. Ήχο αυτοκινήτου δεν άκουσα ποτέ. Αυτό με θύμωσε περισσότερο παρά με λύπησε. Άλλωστε ποτέ δεν μου άρεσε το μελό. Τα στεντόν έμειναν απείραχτα πάνω στο κομοδίνο. Έβαλα το τέλος που εξυπηρετούσε τον θυμό μου. Απλά έφυγα. Αφού ποτέ δεν θα ερχόσουν Απλά έφυγα. Κατά βάθος το ήξερα ότι θα γυρίσω πάλι.’ Όλα είναι στο μυαλό μου /εδώ μέσα σε αυτόν τον μικρό χώρο με ακούω, με αφουγκράζομαι στη σιωπή. Με ανιχνεύω. Με καλλιεργώ. Με αποσυναρμολογώ για να με συναρμολογήσω πάλι, αλλά με άλλο τρόπο έτσι ώστε όταν βρεθώ μπροστά στη λευκή κόλα να είμαι απολύτως έτοιμη να γράψω, να ‘χω τη σωστή θερμοκρασία, να ‘χω τις σωστές προϋποθέσεις να αποτυπωθώ. Να γιατί ήρθα λοιπόν. Νά τη η απάντηση: για να αποτυπωθώ πάλι πιο σωστά αυτή τη φορά τώρα που δεν ζεις πια. Και τώρα ξέρω την έκβαση, θα δώσω άλλο τέλος. Σου γράφω για τελευταία φορά, αγαπημένε! Άκου το μυστικό μου: ξέρεις τί θα πει να σε προδίδει το αιμορροϊδικό σου πλέγμα; Είναι σαν… Όποτε σπάνε οι ευαίσθητες χορδές σου, χάνεις αίμα. Όσο είσαι σε μεγάλη αναμονή τόσο πιο πολύ λερώνεται το εσώρουχό σου…Βγάζει από τη μικρή βαλίτσα το κουτί με τα χάπια, τα παίρνει….)Μουσική

Γιώργος Δάγλας /// ΤΡΙΑ ΠΟΙΗΜΑΤΑ

Γιώργος Δάγλας




Το δωμάτιο˙
γέμισʼ αίματα.
Τα κρανία των συντρόφων με μάτια να τρέχουν
εκδίκηση
έρχονται και ζητάν τʼ αδύνατο.
Ο χρόνος κατʼ απʼ τη λάμπα
σα λυσσασμένο σκυλί εποπτεύει το χώρο
που θα σημειωθούν τα ονόματα
και δίπλα τους προσεκτικά
μικροί μαύροι σταυροί.
Δεν υπάρχει πια καιρός για λογοτεχνικές περιγραφές.
Αλλωστε οι φυλακισμένοι κιʼ η μητέρα
χωρίς όρια και χωρίς κανένα φόβο
έχουν κιόλας ξεκινήσει.

*
Κάθε πρωί
βγαίνω ήρεμα στο δρόμο
και κολλάω τʼ αυτί μου στις εξατμίσεις.
Αγοράζω ό,τι πιο άχρηστο βρω
και μπαίνω σʼ όλα τα καφενεία.
Δεν βρίσκεται κανείς να μʼ ακούσει.
Ανάμεσα στους κόσμους των αμαρτωλών
και των πανηγυριών
μπαίνω και βγαίνω χτυπώντας τυφλά
το σφυράκι του ψυχιάτρου.
Δεν είναι ζωή ετούτη.

*
Όταν βρέχει
και φοβούνται τα σπουργίτια
αναστενάζω
φεύγω για τη Λάρισα
Όταν βρέχει
διαβάζω ανέκδοτα
Φίλοι μου
Όταν πιάνει μπόρα
σταματάω όλα τα ταξί
μπαίνω μέσα και κλαίω.
'Ερχομαι.

*

(απʼ τη συλλογή «Η μέρα των φωταγωγών» εκδ. Ελεύθερος Τύπος)
Αναδημοσίευση από το Ποιείν

Ανάδραση της ποίησης: Ανάγνωση έξι βιβλίων της Ασημίνας Ξηρογιάννη με αφορμή τη συμπλήρωση δέκα χρόνων από την εμφάνισή της στα γράμματα (2009-2019)

ΑΣΗΜΙΝΑ ΞΗΡΟΓΙΑΝΝΗ/ΦΩΤΟ ΚΕΙΤ ΒΛΕΤΣΗ


ΓΡΑΦΕΙ Ο ΣΩΚΡΑΤΗΣ ΚΑΜΠΟΥΡΟΠΟΥΛΟΣ *
(Aναδημοσίευση από το ηλεκτρονικό Φρέαρ )


Μια διαρκής κίνηση ανάμεσα στην ποίηση (ακόμη και με τη μορφή πεζού λόγου), το θέατρο και το βίωμα του έρωτα ως έμπνευση διατρέχει το έργο της Ασημίνας Ξηρογιάννη, που είναι ήδη ευρύ και πολυδιάστατο, με εννέα διαφορετικά μεταξύ τους βιβλία, διεκδικώντας την προσοχή μας (η ίδια είναι θεατρολόγος, καθηγήτρια θεατρικής αγωγής, ποιήτρια, πεζογράφος, δραματουργός, κριτικός λογοτεχνίας, υπεύθυνη του ιστολογίου “varelaki/notationes - σελίδες τέχνης και πολιτισμού”, από το 2009, ανθολόγος ποίησης, εικαστικός και εμψυχώτρια λογοτεχνικών εκδηλώσεων). 

Στη συνέχεια επιχειρούμε την ανάγνωση των έξι βιβλίων ποίησης και πεζογραφίας της (παραλείποντας τα έργα της για το θέατρο, ένα ποιητικό ανάτυπο και την ποιητική ανθολογία που έχει επιμεληθεί). 

Η προμετωπίδα της πρώτης ποιητικής της συλλογής, Η προφητεία του ανέμου (Δωδώνη, 2009), προειδοποιεί ήδη, από το ξεκίνημα, για τον επίμονο άξονα της θεματικής της.

Έχασα εσένα μα κέρδισα την Ποίηση.

 Η ερωτική επιθυμία και η μη ανταπόδοσή της γεννά την ποίηση (Η τρέλα του έρωτα δεν ξεγελιέται με τίποτα, γράφει), το δε β’ πρόσωπο (:συνομιλία) διατάσσει τα ποιήματα αυτά. Στο ποίημα «Η σκέψη μου βυθίστηκε στα χέρια σου» (σελ. 14), τα δάκτυλα του ερωμένου έχουν τη θέση των αηδονιών που δεν σ’ αφήνουν να κοιμηθείς στις σεφερικές Πλάτρες:

Τα χέρια σου -το μήκος των δακτύλων- δεν μ’ αφήνουν 
να ησυχάσω τα βράδια. […] 

Στο επόμενο ποίημα, το αντικείμενο του έρωτα περικλείει την ποιήτρια ως «τοπίο». 

ΤΑΥΤΙΣΗ 

Το τοπίο είσαι συ. 
Τα δέντρα και ο κορμός τους. 
Το χώμα και το χρώμα. 
Τα λουλούδια και ο ανθός τους. 
Το τοπίο είσαι συ. 

(σελ. 23) 

Ωστόσο, η συνάντηση μαζί του γίνεται, κυρίως, στο πλαίσιο μιας διαδικασίας του νου. …

Τα ωραιότερα ταξίδια είναι του μυαλού. 2 (σελ. 35) 

Ενώ στο ποίημα «Αντίθεση», οι λέξεις, σε αντίθεση με τα “πλούσια” όνειρα, αντιμετωπίζονται ως “φτωχές”. 

Είναι φτωχές οι λέξεις μου, γιατί έτσι είναι τα χρόνια, 
Η περιουσία,
τα ταξίδια μου. 
Τα πλούσια όνειρα μόνο με κρατούν στη ζωή. 

(σελ. 46) 

Στο ακόλουθο ποίημα, η συγγραφέας αρνείται την εξαργύρωση του σωματικού ερωτικού βιώματος με τη γραφή, που όμως φαίνεται ότι είναι αναπόφευκτη. 

ΕΠΙΘΥΜΙΑ 

Δεν θα ‘θελα να είμαι λέξη. 
Να μην συρθώ σαν πόρνη από στόμα σε στόμα. 
Να μην με σπαταλήσουν ασυλλόγιστα ασυνείδητοι δημαγωγοί του έρωτα. 
Να μην μ’ αλλοιώσουν πένες προδομένων εραστών και μετά γυρνώ στους δρόμους 
[…] 
Δεν θα ‘θελα να είμαι λέξη. 

(σελ. 44) 

Η συλλογή καταλήγει σ’ έναν αναστοχασμό του χρόνου με καβαφική χροιά. 

ΤΗΣ ΑΓΑΠΗΣ 

[…] 

Περάσαμε έρωτες πολλούς
Κρυφά και φανερά
Μας στιγμάτισαν για να μας αφήσουν μετά
Εκεί απ’ όπου ξεκινήσαμε, 
Στην πρώτη νιότη. 

Μαζί. 
Μαζί βαδίζουμε σιωπηλά ακούγοντας τους κραδασμούς 
του ανέμου της ζωής. 
Τις ελευθερίες μας μοιράσαμε σωστά. Με οικονομία. 
Και ο χρόνος μας σεβάστηκε.

 (σελ. 60) 

Με το δεύτερο βιβλίο της, πεζογραφίας αυτή τη φορά (τη νουβέλα Το σώμα του έγινε σκιά, Ανατολικός, 2010), το ‘αδιάλλακτο’ αίτημα του έρωτα έρχεται σε σύγκρουση μ’ αυτό της δημιουργίας. Η προμετωπίδα, αυτή τη φορά, προειδοποιεί, μέσα από μια δήλωση της Ιζαντόρα Ντάνκαν: «Με ρώτησαν κάποτε αν πιστεύω πως ο έρωτας είναι πάνω από 3 την τέχνη και απάντησα ότι δεν μπορούσα να τα διαχωρίσω, γιατί μόνο ο καλλιτέχνης έχει το γνήσιο όραμα της ομορφιάς. Ο έρωτας είναι το όραμα της ψυχής όταν είμαστε άξιοι ν’ ατενίσουμε την αθάνατη ομορφιά». 

Αρθρωμένο σε μορφή παράλληλων πρωτοπρόσωπων σημειώσεων, αφηγείται την ιστορία ενός χορευτή (του Άγγελου), μιας ποιήτριας (της Έλσας) και της κόρης τους (Ιφιγένειας). Το ζευγάρι είναι αγαπημένο, με την ελάχιστη διαφορά ότι η γυναίκα είναι προσηλωμένη στον σύντροφό της, ενσαρκώνεται μέσω αυτού, ενώ ο άντρας θεωρεί ότι εκείνη είναι «ότι πιο πολύτιμο έχει» - μετά την τέχνη του. Ο σταδιακός αποκλεισμός του από τη ζωντανή σκηνή του χορού, λόγω ηλικίας, τον οδηγεί σε κρίση κατάθλιψης, αλκοολισμού και βίαιης συμπεριφοράς, παρά την πίστη της γυναίκας του ότι η αγάπη της θα τον σώσει, και τελικά στην αυτοκτονία, σ’ ένα κείμενο που διαθέτει δραματική ένταση, κλιμάκωση και καλά σχεδιασμένους χαρακτήρες. Το τέλος βρίσκει τη γυναίκα να θέλει «να κουρνιάσει ανάμεσα σε αγνώστους και να περιμένει το θάνατο να ‘ρθει», γιατί, «όποιος έχει γευτεί την ευτυχία και την ομορφιά, αρνείται να συμβιβαστεί με τη δυστυχία και την ασχήμια», η παρουσία της κόρης της, όμως, εμποδίζει τελικά το δρόμο και της δικής της απώλειας. 

Η δεύτερη, μεστότερη ποιητική της συλλογή με τίτλο Πληγές (Γαβριηλίδης, 2011), χωρίς ο τίτλος να αναφέρεται μόνο στις “ερωτικές πληγές”, αποτελεί, ωστόσο, ένα καλειδοσκοπικό πολύπτυχο του έρωτα και των τροπισμών που συνοδεύουν την εμφάνισή του. Η ερωτική επιθυμία είναι, όπως πάντα, αδιαπραγμάτευτη. 


[…]

 Άντρα μου όμορφε,
 κρυφή μου δύναμη,
 η νοσταλγία μιλάει απόψε. 
Είναι μια όμορφη βραδιά. 
Μα τη φοβάμαι τούτη την ομορφιά 
που μου θυμίζει πως το λίγο σου απόλαυσα μoνάχα

 (σελ. 39)


 Η μη ευόδωσή της καταργεί το νόημα: 

Ο χρόνος που μέσα του σιωπάς είναι χρόνος νεκρός 

(σελ. 34) 

Είναι κάτι βράδια ναυάγια 
(όλο απόγνωση και τρέλα) 
που ούτε το φως του πρωινού 
δεν ξέρει πώς να τα γιατρέψει 

(σελ. 17) 

Η επιθυμία, ως αίτημα, υπερβαίνει τη γραφή

Δεν θέλω να γράφω ερωτικά ποιήματα μόνο. 
Θέλω να ζήσω τον έρωτα,
τον πόνο του 
το χρόνο του
το άχρονο παρόν του. 

[…] 

(σελ. 38) 

…ακόμα κι αν βρίσκει καταφύγιο σ’ αυτήν. 

Ξαναγυρίζω στα παλιά λημέρια μου 
στο χώρο της ποίησης. 
Οικεία και αγαπημένη περιοχή. 
Εσύ με έφερες εδώ χωρίς να ξέρεις.

 […] 

(σελ. 40) 

Η συμφιλίωση με “τα σκοτάδια” της ποιήτριας είναι ένα βήμα αυτογνωσίας .

Αναπολώ τα σκοτάδια μου
 […] 
Και τις κομμένες μου ανάσες
και τους πανικούς μου 
και τα ασάλευτα βράδια μου 
τότε τα περιφρόνησες.
Τώρα τα ερμηνεύεις.
Αγαπώ τα σκοτάδια μου. 
Και κείνα μ’αγαπάνε. 

(σελ. 8) 

…που το διαδέχεται η αυτεπίγνωση ως μετεωρισμός. 

Αναζητούσα τα κομμάτια μου
μα εκείνα ταξίδευαν στο πολύχρωμο του κόσμου. 

(σελ. 14)

Εγώ ποτέ δεν είμαι εκεί που θέλω. 
Κι όταν είμαι εκεί που θέλω 
θα ‘θελα να ‘μουν αλλού. 

(σελ. 18) 

Ανύποπτα κινούμαι μες στο χρόνο 
Σαν σκιά φύλλου που γλιστράει ανώδυνα στο δρόμο. 

(σελ. 28)

 Με την επόμενη ποιητική της συλλογή, Εποχή μου είναι η ποίηση (Γαβριηλίδης, 2013), η οποία μεταφράστηκε στα γαλλικά από τον Μισέλ Βόλκοβιτς (Mon époque, c’est la poésie, εκδόσεις Le Miel des Anges, 2016), τα ερωτήματα της κοινωνικής συνείδησης εισβάλλουν για πρώτη φορά στο έργο της ποιήτριας, με μια δήλωση, ωστόσο, που τα 5 υπερβαίνει (η ποίηση είναι ο ευρύτερος χρονικός ορίζοντας του τώρα, του πριν και του μετά, είναι η “εποχή” της ποιήτριας). 

Πες μου, 
γιατί να γράφεις ποιήματα 
όταν δεν υπάρχουν αναγνώστες; 
Οι άνθρωποι απελπίστηκαν 
και βγήκαν στους δρόμους. 
Κι η ποίηση μοιάζει τώρα μακρινή ανάμνηση, 
μια τέχνη γραφική. 

[…] 
(σελ. 9) 

Το ποίημα περιπλανιέται αδιάκοπα 
στους δρόμους της πόλης που ξαγρυπνά. 
Απεγνωσμένα ζητά
από τους μετανάστες, τις πόρνες και τους ζητιάνους 
να το γράψουν.
Μα εκείνοι σιωπούν. 
Εκείνοι πενθούν τη ζωή που δεν ζουν. 

(σελ. 47)

Η γλώσσα σου έγινε σκληρή και τραχιά.
Δεν μιλάς για έρωτα πια. 
Αυτή η ποίηση δεν είναι για την ομορφιά. 
Την ομορφιά την έχουμε απωλέσει. 
(Και δεν την νοσταλγούμε καν). 

(σελ. 11) 

Η Αθήνα καίγεται στις φλόγες 
και συ στοχάζεσαι πάνω στο ποίημα. 
Λες κι είναι όπλο ζωής η ποίηση 
γιατρειά στον πόνο
 προέκταση στο άπειρο. 

Η Αθήνα πυρπολείται
από άξεστα κουκουλωμένα κεφάλια 
και συ αναζητάς τη συνέχεια των στίχων σου 

[…] 

Μα είναι τούτοι οι καιροί για ποίηση; 

(σελ. 14) 

Η ποιήτρια διερωτάται: πώς είναι δυνατόν να υπάρχει ποίηση χωρίς την πόλη;


 […]


Το ποίημα σου έρχεται στο στόμα, 
αβίαστα σχεδόν, 
κι εσύ αναρωτιέσαι
αν αύριο θα υπάρχουν δρόμοι. 
Αν αύριο θα υπάρχει πόλη. 

(σελ. 32)

 Τα ερωτήματα ποιος γράφει και τι, επιλύονται τελικά, σ’ αυτή τη συλλογή της, με υψηλής θερμοκρασίας επιτεύγματα. 

Σε δύσκολους καιρούς 
δεν αναζητούμε 
τη μεγάλη ποίηση 
αλλά την επείγουσα. 

(σελ. 22) 

Με τη νουβέλα 23 μέρες η οποία ακολουθεί, το 2015 (εκδ. Γαβριηλίδης), η θεματική του έρωτα επανέρχεται στο προσκήνιο της λογοτεχνίας της Ξηρογιάννη ως tour-de-force. Με τη μορφή εικοσιτριών εγγραφών σ’ ένα φανταστικό ημερολόγιο, στις οποίες μας “εισάγει” ένας τριτοπρόσωπος αφηγητής, παρακολουθούμε τον θεληματικό εγκλεισμό μιας γυναίκας στο δωμάτιο των (παράνομων;) ερωτικών της συνευρέσεων μέχρις ότου έρθει πάλι ο αγαπημένος της εραστής-ποιητής, με μια χούφτα σθεντόν στο κομοδίνο που απειλούν να δώσουν τη λύση αν δεν το κάνει. Το κείμενο βρίθει διακειμενικών αναφορών στη Σύλβια Πλαθ και στον Τεντ Χιουζ, στην Αν Σέξτον, στον Χένρι Μίλερ και στην Αναΐς Νιν, στο φιλί του Κλιμτ και στο φιλί του Μουνκ, αρχίζοντας με την προειδοποίηση «Και μην τολμήσεις να με κάνεις ποίημα! Μην τολμήσεις! Μ’ ακούς;» […], οικοδομεί με παιγνιώδη τρόπο την αποστασιοποίησή του και επιλύει στο τέλος με απλό τρόπο την ερωτική/μυθοπλαστική παρτίδα σκάκι που έχει δεξιοτεχνικά εξυφάνει:

 Ήξερα την έκβαση.
 Φυσικά και την ήξερα. 
Αφού στην ουσία εγώ δημιούργησα το μύθο. 
Αυτό το δωμάτιο δε θα μας φιλοξενήσει τελικά. 
Αλλά εγώ δε θα χρησιμοποιήσω το γκάζι. 
Με βλέπω ήδη να διασχίζω το δρόμο 
έχοντας ξεχάσει τα σθεντόν πάνω στο κομοδίνο.

 Στην τελευταία μέχρι σήμερα ποιητική συλλογή της, με τίτλο Δεύτερη φύση: 65 Χαϊκού (εκδόσεις ΑΩ, 2018), η ποιήτρια μας προσφέρει, μέσω της αυστηρής συλλαβικής φόρμας, μια ανακεφαλαίωση ή ευρετήριο των λογοτεχνικών της αφορμήσεων με οικονομία, λιτότητα και πληρότητα νοήματος. 

Μια λέξη μόνη.
«Ερωτοφωτόχτιστος» 
Σκέτο ποίημα! 

(σελ. 51) 

«Αρκεί ν’ αγαπάς 
τις λέξεις για να είσαι
 ποιητής;» Ρωτάς! (

(σελ. 9)

Ξεβόλευσέ τους 
με τους στίχους, ποιητή! 
Βάλε τους φωτιά! 

(σελ. 15) 

Η μνήμη χτίζει 
τη ζωή, η λήθη την 
υπονομεύει 

(σελ. 31) 

Δεν σε αγαπώ 
οπότε δεν υπάρχεις 
στον κόσμο αυτό.

 (σελ. 61) 

Γεια σου εραστή! 
Καλή μας αντάμωση 
μες στο ποίημα. 

(σελ. 68) 


* Το κείμενο αναπλάθει τη ζωντανή ροή της συζήτησης με την Ασημίνα Ξηρογιάννη κατά την αναδρομική παρουσίαση του έργου της στο βιβλιοπωλείο «Σπόρος», στην Κηφισιά, στις 25 Ιανουαρίου 2019. Ο Σωκράτης Καμπουρόπουλος είναι ποιητής και μεταφραστής.