...συνέντευξη στην ΑΣΗΜΙΝΑ ΞΗΡΟΓΙΑΝΝΗ
Η γραφή ολόκληρη η ζωή σας! Θα σας γυρίσω χρόνια πίσω! Πώς ξεκινήσατε; Με ποια αφορμή; Ποιοι σας επηρέασαν;
Γράφω απ’ όταν πρωτοφοβήθηκα. Επτά χρονών, όταν αρρώστησε η μαμά μου. Αφηγούμαι ιστορίες στον εαυτό μου απ’ όταν πρωτομίλησα, μοναχοπαίδι και ήταν το παιχνίδι μου. Από τότε γνώρισα έναν παράλληλο κόσμο που διαρκώς μου αποκάλυπτε: τον γρίφο που δεν έβλεπα, το αίνιγμα που άλλαζε πρόσωπα, τη ζωή μου, τους άλλους, κι εμένα την ίδια. Ζούσα σε μια γειτονιά αλλόκοτη, με θαύματα. Στο μικρόκοσμό της συνέβαιναν και συμβαίνουν όλα. Τα βιβλία ήταν από παιδί για τη ζωή μου, πραγματικότητα. Απτή και παρούσα, πιο πραγματική από την καθημερινότητά μου. Όλα είναι ένα σύμπαν σήμερα, εκείνο που ζω κι εκείνο που φαντάζομαι, αυτά που διάβασα κι εκείνα που έζησα, το θεικό παρόν και το μαγικό αεί μεταβαλλόμενο παρελθόν μου. Διαβάζω και γράφω δηλαδή ζω, δεν έχω συνηθίσει σε κάτι άλλο. Όταν αυτά μου συμβαίνουν, αισθάνομαι να είμαι στο δρόμο μου.
Πώς κάθε φορά ξεκινάτε να γράψετε κάτι καινούριο; Με ποιους τρόπους παγιδεύετε μια ιδέα, εγκλωβίζετε ένα αρχικό ερέθισμα;
Με παγιδεύει η ιδέα’ κι εγώ της αφήνομαι! Με εμπιστοσύνη είτε αυτό είναι ο τίτλος ενός βιβλίου που θα γίνει ιστορία μετά από πέντε ή επτά χρόνια, είτε ένας στίχος που θα με βγάλει ή θα με βάλει στα δύσκολα. Είναι σα να ‘ναι η ιστορία εκεί έξω κι εγώ την αγγίζω στην ακρούλα της. Όποτε γίνομαι άξια να την αγγίξω και όσο… Λίγα κάνω, δλδ παραμένω ανοιχτή στο δικό της ενδεχόμενο. Κι όσο περνούν τα χρόνια η ιστορία όλο και πιο συχνά με καταδέχεται. Το μόνο που χρειάζεται από μένα είναι να ζω και να σωπαίνω όσο γίνεται, να περιμένω. Έχει άλλους χρόνους, θέλει τους χρόνους της. Κι ο εγωιστικός μας χρόνος την απομακρύνει ή την μπερδεύει.
Aγαπημένοι σας συγγραφείς (πεζογράφοι/ποιητές/θεατρικοί συγγραφείς),παλαιότεροι και σύγχρονοι!
Αγαπώ πολλούς και για αλλιώτικους λόγους. Πάντα επιστρέφω στον Μπόρχες και στον Ντοστογιέφσκι, πάντα μαγεύομαι με την Μπλίξεν και απελπίζομαι με τον Καμύ και με τον Κάφκα, ο Μαγιακόφσκι, η Σύλβια Πλαθ, ο Πρεβέρ κι η Ντίκινσον είναι δίπλα από τις φωτογραφίες της οικογένειας, δεν έπαψα ποτέ να αναζητώ τον δικό του χαμένο χρόνο (Προυστ), τα αστυνομικά είναι τα καλοκαίρια μου, τα πατερικά κείμενα οι νύχτες μου, ο Παπαδιαμάντης κι ο Βυζηινός η ψυχή και η τρέλα μου, ο Πεντζίκης και η Γιουρσενάρ οι σοφοί συγγενείς μου. Διαβάζω τα πάντα, από την «Άννα Καρένινα» του Τολστόι ως το «Ένα δικό μου δωμάτιο» της Βιρτζίνια Γουλφ, από το «Ο άνθρωπος που κοιμάται» και το «Ζωή: Οδηγίες χρήσεως» του Τζωρτζ Περέκ ως τον «Παράξενο Τζων» του Στάπλετον, απ’ τον Σομόθα και το «Σπήλαιο των ιδεών» ως το Μπολάνιο και τον Μουρακάμι. Με μαγεύει η Ογκάουα και γενικώς είμαι ανοιχτή ώστε ο άλλος να με μαγεύει. Με ταράζει ο Σαλάμοφ, με ανασταίνει ο Ταρκόφσκι, αλλά τους γρίφους πια μου τους λύνει το άσπρο χαρτί, όταν με καθαρή καρδιά πλησιάζω μια ιστορία ανείπωτη ή χιλιοειπωμένη. Κάθε βιβλίο μια συνάντηση. Κάθε ιστορία, μια μέρα δική μας που δεν πήγε χαμένη.
Αγαπημένα σας βιβλία. Θα είναι σίγουρα πολλά...οπότε μερικούς τίτλους μόνο..
«Έγκλημα και τιμωρία», «Ο ηλίθιος», «Το υπόγειο», «Λευκές νύχτες» και «Οι δαιμονισμένοι» του Ντοστογιέφσκι. Άπαντα του Μπόρχες με την υπέροχη μετάφραση Αχιλλέα Κυριακίδη και Δημήτρη Καλοκύρη, «Η σκακιστική νουβέλα» του Στέφαν Τσβάιχ, «Ο παράμεσος», «Άρωμα πάγου», «Ξενοδοχείο Ίρις» της Γυόκο Ογκάουα, «Το σύννεφο με τα παντελόνια» του Μαγιακόφσκι, «Γοτθικές ιστορίες» της Μπλίξεν, «Αναζητώντας τον χαμένο χρόνο» του Προυστ, «Η Αλίκη στην χώρα των θαυμάτων» σ’ όλες τις μορφές και σ’ όλες τις γλώσσες, «Πικ νικ στην άκρη του δρόμου» (ο υπέροχος Στάλκερ του Ταρκόφσκι) των Μπόρις και Αρκάντι Στρουγκάρσκι, «Σολάρις» και «Η αναζήτηση» του Στάνισλαβ Λεμ, «Η επιστροφή του Νετσάγιεφ» και «Τα σανδάλια» του Χόρχε Σεμπρούν, η «Μοναχούλα» του Πιέρ Πεζύ, η «Ασκητή της αγάπης» της γερόντισσας Γαβριηλίας και τα Πατερικά Κείμενα, το Γεροντικό, ο Άντερσεν, τα ποιήματα της Έμιλυ Ντίκινσον, της Σύλβια Πλάθ, του Καρυωτάκη και του Σαχτούρη…
Ένα σχόλιο για την σύγχρονή μας λογοτεχνική πραγματικότητα.
Όσο σκληραίνει η ζωή μας, δυστυχώς, γίνεται όλο και πιο ενδιαφέρουσα. Αποκτά βάθος, ειδικό βάρος, απορροφά όλους τους κραδασμούς και μας επιφυλάσσει κάπου εκεί στις γραμμές μια καινούργια πραγματικότητα. Εκείνο που αγνοούμε μα ωστόσο μέσα μας λάμπει.
Λογοτεχνία και διαδίκτυο.
Το μέσον αλλάζει. Και αυτό το καινούργιο μέσο τ’ αγαπώ τελικά. Ο αφηγητής και οι ιστορίες παραμένουν οι ίδιες.
Γινεται μεγάλη προσπάθεια για τη διάδοση του ψηφιακού βιβλίου...
Καλώς γίνεται. Όπως καλώς συνεχίζεται και το τυπωμένο βιβλίο ως έργο τέχνης.
Ποιά άλλη μορφή τέχνης σας συγκινεί;
Η γλυπτική. Από παιδί. Ήταν το πρώτο που προσπάθησα. Ο πηλός που ανασταίνεται. Αλλά μια καλοκαιρινή μπόρα μου άλλαξε την πορεία και έκανε golem νεκρό το πρώτο μου σαλιγκάρι… Ο Ροντέν και η Καμίλ Κλωντέλ όμως μπήκαν στην καρδιά μου για πάντα.
Παρακολουθείτε θέατρο;
Έχω υπάρξει από τα πολύ τυχερά πλάσματα. Έκανα και θεατρικό ρεπορτάζ για μια δεκαετία. Τότε που άνθισαν ΔΗΠΕΘΕ και Πειραματικές σκηνές. Τριακόσιες και βάλε παραστάσεις τον χρόνο. Σχεδόν όλη την Επίδαυρο και το Ηρώδειο… Είδα και χόρτασα, τους αγάπησα κι άνθισα, αρχαίους τραγικούς, Τένεσι Ουίλιαμς, Ο’ Νηλ, Ιονέσκο, Μπέκετ, Αναγνωστάκη, Βογιατζής, Μιχαηλίδης, Αντύπας, Τερζόπουλος, Χουβαρδάς, Αμόρε, Εμπρός, Ανοιχτό Θέατρο και Απλό, τώρα ζω κάπως απομονωμένη. Αγαπώ την όπερα όμως και μοιάζει πια και να μου αρκεί.
Διαβάζετε κάτι τώρα;
Δεν υπάρχει ημέρα που να μη διαβάσω, διαβάζω αδιάκοπα με λόγο ή και χωρίς λόγο. Διαβάζω για να γράψω, διαβάζω για να περάσω καλά, διαβάζω για να ζήσω. Μόλις τέλειωσα το τρίτο μέρος από το «1Q84» του Μουρακάμι, ξαναδιάβασα πρόσφατα το «Έγκλημα και τιμωρία» σε μετάφραση Ελένης Μπακοπούλου από την «Ίνδικτο», σήμερα διαβάζω τον «Διασυρμό» του Μπαμπασάκη. Μου θυμίζει πράγματα, δρόμους, ανθρώπους, και πονώ και γελώ.
Γραφετε κάτι;
Περιμένοντας να βγει το μυθιστόρημα «Το μπολερό δεν ήταν του Ραβέλ» και το καινούργιο μου παραμύθι, και τα δυο απ’ τις εκδόσεις «Καλέντη», ναι βρίσκομαι ήδη στην αρχή μιας ιστορίας. Είχα πει «ερωτικό ποτέ ξανά» για να διαπιστώσω ότι είναι το πρώτο ερωτικό μου. Πάω ανάποδα μάλλον… Ερωτικό και μαγικό, βιβλιοφιλικό, ταυτοχρόνως. Με τις αλλόκοτες εκείνες συμπτώσεις που καθορίζουν αμετάκλητα κι ανεπαίσθητα τη ζωή.
Υπάρχουν κάποιοι νέοι λογοτέχνες που ξεχωρίζετε;
Έχουμε εξαιρετικούς νέους λογοτέχνες και σίγουρα αναφέροντας κάποιους, κάποιους άλλους αδικώ, αλλά ας το προσπαθήσω: Γιάννης Γενάρης «Πρίγκιπες και δολοφόνοι», Μαρία Ξυλούρη «Έτσι τελειώνει ο κόσμος», Αγγέλα Γαβρίλη «Iridium”, Διονύσης Μαρίνος, Βαγγέλης Μπέκας, Ευτυχία Παναγιώτου, Στέφανος Ξένος, Γιάννης Παλαβός, Βασιλική Πέτσα, Μαρία Φακίνου, Βάσια Τζανακάρη, Ασημίνα Ξηρογιάννη, ναι έχω διαβάσει ποίησή σας και μ’ αρέσει πολύ…
Δεδομένης της Κρίσης που διανύουμε ακόμα...διαβάζουν βιβλία οι έλληνες σήμερα;
Μια χαρά διαβάζουν, δηλαδή πάντα όσοι διάβαζαν εξακολουθούν να διαβάζουν και θα διαβάζουν.
Ti θα λέγατε σε έναν λογοτέχνη που τώρα ξεκινάει...;
Να γράφει πάντα έχοντας τη βαριά του σκιά, να μη σκέπτεται ούτε τον αναγνώστη ούτε τη συντεχνία όταν γράφει αλλά το αίνιγμα και την ψυχή του, να γράφει για να σωθεί πρώτα με εκείνα που ξέρει. Και να γνωρίζει πως δίνει σώμα και αίμα για να λάβει ιστορίες, υπάρχει ένα τίμημα και το πληρώνεις αγόγγυστα μόνο όταν για σένα σ’ αυτή τη ζωή δεν έχει άλλο δρόμο… Οι εποχές που έγραφες για δόξα ή για λεφτά, έχουν περάσει πια ευτυχώς ανεπιστρεπτί, τώρα θα γράφουμε, αν γράφουμε, για την σωτηρία της ψυχής μας και για την ψυχή της λογοτεχνίας.
Ti ονειρεύεστε..!Σχέδια για το μέλλον...
Μάλλον διανύω την ηλικία του θεικού παρόντος, χαίρομαι την κάθε ώρα και την κάθε στιγμή με ό,τι έχει προηγηθεί και με ό,τι θα προλάβω ή δεν θα προλάβω να ζήσω. Έχω πάψει να κάνω όνειρα σκηνοθετώντας τη δική μου ζωή, τώρα είμαι ανοιχτή στο μεγάλο σκοτεινό – φωτεινό σκηνοθέτη. Κάθε μέρα υπογράφω «εν λευκώ» στη ζωή. Μεγάλος δάσκαλος, είδατε; η ασκητική της αγάπης. Βέβαια, άνθρωπος είμαι και τρομάζω αναζητώντας τον έλεγχο μιας καθ’ όλα μαγικής και εκτός ελέγχου ζωής, αλλά με το καλό ή με το κακό επανέρχομαι στην μαγεία της και στο δώρο της κάθε στιγμής, κάθε μέρα μαθαίνουμε αυτό που την άλλη ξεχνάμε.
http://www.biblionet.gr/author/1443/%CE%93%CE%BA%CE%AF%CE%BA%CE%B1,_%CE%95%CE%BB%CE%AD%CE%BD%CE%B7,_1959-_,_%CF%83%CF%85%CE%B3%CE%B3%CF%81%CE%B1%CF%86%CE%AD%CE%B1%CF%82-%CE%BA%CF%81%CE%B9%CF%84%CE%B9%CE%BA%CF%8C%CF%82
