Όλοι γνωρίζουμε πως στο Αρχαίο Θέατρο όλους τους ρόλους τους έπαιζαν οι άνδρες.Το ίδιο συνέβαινε και στο Σαιξπηρικό Θέατρο!Οι σπουδαίες και τραγικές και κωμικές ηρωίδες που δημιούργησε η παγκόσμια δραματουργία από τον καιρό των προδρόμων του Αισχύλου μέχρι τους διαδόχους του Σαίξπηρ γράφτηκαν αποκλειστικά και μόνο για αρσενικούς ερμηνευτές και αυτό είναι απίστευτα ενδιαφέρον!.Όταν όμως άνοιξε ο χώρος του θεάτρου τις πύλες του στις γυναίκες ,εκείνες εύκολα διέπρεψαν και ξεπέρασαν κατά πολύ σε απόδοση και δημοτικότητα τους άνδρες ομοτέχνους τους.Οι γυναίκες ηθοποιοί αποτελούσαν πόλο έλξης για τους άντρες .Ταυτόχρονα έκαναν τις άλλες γυναίκες υπερήφανες τους έδωσαν λόγο να διεκδικήσουν ακόμα περισσότερο όλα τα σχετικά με την ισότητα των δύο φίλων!
Οι πρώτες πρώτες νύξεις για τις υποκριτικές ικανότητες του ωραίου φίλου δόθηκαν από τις αυτοσχέδιες λαικές παραστάσεις του πλανόδιου θεατρικού είδους που ακούει στο όνομα Κομέντια ντελ Άρτε.Εκεί για πρώτη φορά εμφανίστηκαν θεατρίνες σε μόνιμους κωμικούς ρόλους και στερεότυπη αμφίεση:Mατρόνα,Κολομπίνα,Ιναμοράτα και άλλους.Και μια και ξεκινήσαμε με την Ιταλία,σημείώνουμε ότι η πρώτη ιταλίδα τραγωδός που παγκόσμια χειροκροτήθηκε ήταν η Αδελαίδα Ριστόρι(1822-1906),η οποία ερμήνευε όμορφα τους αρχαίους ελληνικούς ρόλους.Επειτα ,ήταν και η Ελεονόρα Ντούζε (1850-1924) οι οποία καταγόταν από θεατρική οικογένεια και απέσπασε πλήθος θετικών κριτικών για τις υποκριτικές της ικανότητες!Όταν για αρκετά χρόνια έπαιζε στο Παρίσι ,μοιραία την συνέκριναν με την Σάρα Μπερνάρ,με την οποία είχε όμως εχθρικές σχέσεις.Ο Μπέρναρντ Σω έγραψε :''H Mπερνάρ προβάλλει την έμφυτη γοητεία της,ενώ η Ντούζε τη γοητεία των ρόλων της''.
Με το βλέμμα στην Γαλλία τώρα...Η αρχή έγινε με την Μαρί Σαμελέ(1643-1698).Ακολούθησαν η Σαρλότ Ντεμάρ και η Μαρί Ανν Ντικλό.Πρέπει να σταθούμε ακόμα στην εξαιρετική θεατρίνα Αντριέν Λεκουρβέρ(1692-1730) που κατήργησε κάθε εξωτερική επιτήδευση στην ερμηνεία των ρόλων.Όταν πέθανε ,η εκκλησία αρνήθηκε να της προσφέρει χριστιανική εκκλησία ,γιατί ήταν θεατρίνα.Οι φίλοι της την έθαψαν κρυφά μέσα στη νύχτα.Στο δεύτερο μισό του 17ου αιώνα συναντάμε κωμικές θηλυκές ερμηνεύτριες,οι οποίες κυριαρχούσαν στις παραστάσεις του Μολιέρου.Στην ιστορία του γαλλικού θεάτρου ,τα πρωτεία έχει πάντα η ''θεική Σάρα'',η Σάρα Μπερνάρ που μαγνήτιζε με την γοητεία της ερμηνεύοντας υπέροχα σαιξπηρικές ηρωίδες!Ο Μπερναρντ Σω έγραφε πως''δεν ερμήνευε τις ηρωίδες της,αλλά της αντικαθιστούσε με την προσωπικότητά της''.Είχε επίσης ταλέντο στη ζωγραφική,τη γλυπτική και το γράψιμο.
To ρωσικό θέατρο καταδικάστηκε αρχικά από την Ορθόδοξη εκκλησία,αλλά υποστηρίχθηκε αργότερα από τους Τσάρους ,οι οποίοι θεωρούσαν ότι αυτό ήταν μια ψυχαγωγία αποκλειστικά για τους αριστοκράτες.Στο τέλος του 18ου αιώνα χτίστηκαν τα θέατρα Μπολσόι και Μάλι,που παρουσίαζαν κυρίως όπερα και μπαλέτο.Στο τέλος του 19ου αιώνα υπάρχει στη Ρωσία μια ένδοξη αναγέννηση στην σκηνική τέχνη με πρωταγωνιστές τους Κωνσταντίν Στανισλάβσκι και Βλαντιμίρ Νεμιρόβιτς Ντάντσενκο,οι οποίοι αντιπροσωπεύουν τον νατουραλισμό.Στη συνέχεια ο Μέγερχολντ θα θεσπίσει τον εξπρεσιονισμό και θα ακολουθήσουν οι πρωτοπόροι σκηνοθέτες Βαχτάνγκοφ και Ταίροφ,καθώς και ο Νικολάι Οκλόπκοφ(Ρεαλιστικό θέατρο).Διάσημες θεατρίνες:Tατιάνα Τρεπόλσκαγια , Όλγα Μπακλάνοβα,η Βέρα Κομισαργέφσκαγια και Μαρία Γερμόλοβα που διέπρεψε σε έργα του Ρακίνα,του Σίλλερ και του Λέσσινγκ και που της δόθηκε ο τίτλος της ''καλλιτέχνιδας του λαού".Τρεις άλλες θεατρίνες που ξεχώρισαν και είχαν διάσημους συζύγους ήταν οι εξής
α.Η Όλγα Κνίπερ Τσέχοβα,γυναίκα του Τσέχωφ.
β.Η Μαρία Πετροβνα Λίλινα,γυναίκα του Στανισλάβσκι
γ.Η Αλίκη Κόονεν,γυναίκα του Ταίροφ.
Τέλος,η Άλλα Ναζίμοβα(1879-1945) άφησε εποχή με τις ερμηνείες της σε ιψενικούς και τσεχωφικούς ρόλους και τελείωσε την καριέρα της στο Χόλλυγουντ ,πρωταγωνιστώντας σε ταινίες.
To θέατρο της Γερμανίας διαμορφώνεται από τον δραματουργό και κριτικό Γκότλολντ Εφραίμ Λέσσινγκ και περνάει φάση απομίμισης της γαλλικής ηθογραφίας! Το 18ο αιώνα έχουμε στο προσκήνιο τις Καρολίνα Ντρίμπερ,Καρλόττα Σρέντερ και τη συνώνυμή τηςΣοφία Σρέντερ.Πολλές ταλαντούχες θεατρίνες εμφανίστηκαν στις γερμανόφωνες πολιτείες αλλά οι πιο πολλές αυτοεξορίστηκαν στα χιτλερικά χρόνια,όπως η
Γκέρτρουντ 'Αιζολ(1870-1955) που γνωρισε ιδιαίτερη δόξα για τη Σαλώμη του 'Οσκαρ Ουάιλντ και η κατά 30 χρόνια νεώτερη Ελίζαμπετ Μπεργνερ που διέπρεψε σαν Αγία Ιωάννα στο έργο του Μπέρναρντ Σω.
Στην Αγγλία οι γυναίκες ανατέλουν στη θεατρική σκηνή μετά τη δύση της Ελισαβετιανής σκηνής.Στην κωμωδία διαπρέπει η Κίττυ Κλάιβ που διέθετε και ιδιότυπο χιούμορ,ενώ σε τραγικούς ρόλους η Σάρα Σίντονς,για την οποία έχει γραφεί το εξής από τον κριτικό Ουίλιαμ Χάζλιτ:'''Hταν για μας μια θεά ή μια προφήτισσα εμπνευσμένη από τους θεούς''.Ο ζωγράφος Ρεινολντς την απαθανάτισε μάλιστα στον γνωστό του πίνακα ''Η μούσα της Τραγωδίας''. Από πολύ μικρή στο θέατρο βγήκε η Έλλεν Τέρυ η οποία συνεργάστηκε με διάσημους ηθοποιούς και θιασάρχες και σημείωσε μεγάλες επιτυχίες ως Πόρσια,Οφηλία,Βιόλα,Λαίδη Μακμπέθ κ.α.μέχρι που κατόρθωσε να γίνει και η ίδια θιασάρχης.Κάποια στιγμή τυπώθηκε και η αλληλογραφία της με τον Μπερναρντ Σω που κράτησε 30 ολόκληρα χρόνια.Η Μίνη Μάντερν Φισκ κέρδισε την αγάπη και τον θαυμασμό όλων και μάλιστα έγραψε και βιβλίο περί υποκριτικής.Είναι πολλά τα ονόματα που έλαμψαν στο αγγλοσαξονικό θέατρο και είναι αδύνατο να γίνει σχετική μνεία.Αναφέρουμε 2 ονόματα:
α.Την Τζούντιθ Άντερσον που γνώρισε επιτυχίες στη Νέα Υόρκη με έργα του Τσέχωφ,του Πιραντέλλο και του Ο' Νηλ.
β.Την Βίβιαν Λι που το 1949 γνώρισε τεράστια επιτυχία στο Λεωφορείο ο Πόθος του Ουίλλιαμς.Είχε διαπρέψει και σε πολλές ταινίες κερδίζοντας τον πρώτο ρόλο στο Όσα παίρνει ο Άνεμος,που το ν διεκδικούσαν όλες οι θεατρίνες της εποχής!
Ερχόμαστε τώρα στην χώρα μας ,την μητέρα της Τέχνης του Διονύσου.Οι ιστορικοί του θεάτρου αναφέρονται ενθέρμως στην Πιπίνα Βονασέρα(1838-1927),καθώς και στις αντίζηλες θεατρίνες Αικατερίνη Βερώνη(1867-1955) και Ευαγγελία Παρασκευοπούλου,που την αποκαλούσαν και''εληνίδα Μπερνάρ'' (1865-1939).To 1893
έπαιξαν ταυτόχρονα σε δύο θέατρα τη Φαύστα του Βερναρδάκη και δίχασαν το κοινό σε δυο αντιμαχόμενες παρατάξεις ένθερμων οπαδών της μίας ή της άλλης.Άλλες θεατρίνες στις αρχές του 20ου αιώνα:H Ροζαλία Νίκα,η Μελπομένη Κολυβά,η Ελένη Φύρστ,η Ειμαρμένη Ξανθάκη,η Χριστίνα Καλογερίκου.Αλλά,ως γνωστόν,δύο γυναίκες σφράγισαν το ελληνικό θέατρο του 20ου αιώνα,η Μαρίκα Κοτοπούλη και η Κυβέλη,η οποία άλλαζε διαρκώς συζύγους!!Στον Εθνικό Θέατρο κυριάρχησαν οι Κατίνα Παξινού και Ελένη Παπαδάκη που είχαν μεταξύ τους φοβερή αντιζηλία που διήρκησε όλα τα χρόνια μέχρι την μυστηριώδη δολοφονία της δεύτερης!Επί γερμανικής κατοχής το όνομα που αξίζει να μνημονευθεί είναι αυτό της Κατερίνας Ανδρεάδη η οποία δημιούργησε έναν ξακουστό Θίασο!Κατόπιν στο Εθνικό κάνει καριέρα η Βάσω Μανωλίδου που πρωταγωνιστή σε πολλά έργα δίπλα στον Αιμίλιο Βεάκη!Τέλος,η Μαίρη Αρώνη θα γίνει ευρέως γνωστή ερμηνεύοντας κωμωδίες,αριστοφανικές και μη!
*Η εικόνα προέρχεται από εδώ
