Αλέξης Πανσέληνος, Η κρυφή πόρτα, Μεταίχμιο, Αθήνα 2016

Η λογοτεχνία δεν μπορεί να μένει ανεπηρέστη από την περιρρέουσα ατμόσφαιρα, δεν μπορεί να «κλείνει τα μάτια και τα αυτιά της» σε όσα συμβαίνουν γύρω της, θα ήταν κάτι απαράδεκτο και άδικο συνάμα. Όπως κάθε καλλιτέχνης, έτσι και ο λογοτέχνης τροφοδοτείται συχνά από την πολιτικο-κοινωνικο-οικονομική κατάσταση που βλέπει και βιώνει. Μοιραία, αυτή αντανακλάται μέσα στο έργο του και είναι η σχέση δημιουργού και κοινωνίας-που-τον-γέννησε μια σχέση αμφίδρομη. Ο Αλέξης Πανσέληνος γράφει μια ιστορία που διαδραματίζεται με φόντο την σύγχρονη κρίση. Τόπος, η Αθήνα. Χρόνος, οι αρχές του 2015. Κρυφή πόρτα ο τίτλος του βιβλίου. Ήρωας ένας πεζογράφος που εργάζεται αναγκαστικά ως μεταφραστής για να μπορέσει να ζήσει. Έχει μια ζωή συνηθισμένη, έχει υπάρξει σε έναν γάμο που διαλύθηκε. Ζει μονάχος και φτωχός, επιθυμεί να βγάλει ένα δεύτερο βιβλίο που θα το προσέξουν οι κριτικοί. Μετακομίζει στο παλιό σπίτι της μητέρας του, που έχει πεθάνει, στο κέντρο της Αθήνας, στην οδό Ασκληπιού. Το σπίτι αυτό αποτελείται από δύο μικρά διαμερίσματα ενωμένα μεταξύ τους με μία πόρτα. Επειδή χρειάζεται οπωσδήποτε χρήματα, αποφασίζει να νοικιάσει το ένα διαμέρισμα, αλλά δεν διαθέτει χρήματα για να κλείσει την κρυφή πόρτα. Περνούν διάφοροι ενοικιαστές που το απορρίπτουν, τελικά το νοικιάζει μια νεαρή κοπέλα. Δυο άνθρωποι διαφορετικού φύλου, ηλικίας και ψυχισμού. Θα συναντηθούν οι ψυχές και τα σώματα; Θα υπάρχει ένα παρελθόν που τους χωρίζει και ενα μέλλον που τους ενώνει ή το αντίστροφο. Πάντως η μοίρα παίζει περίεργα παιχνίδια πολλές φορές, και επίσης, συχνά έρχονται και σου χτυπούν την πόρτα κάποια παλιά χρωστούμενα που σου δείχνουν τον δρόμο.
Η πλοκή είναι απλή, το σκηνικό αναγνωρίσιμο, η αφήγηση απλώνεται νωχελικά και καταλαμβάνει το αναγνωστικό «είναι», ο ήρωας Ευγένιος περιγράφεται αναλυτικά, δίνεται ανάγλυφα, παίρνει σάρκα και οστά, ο συγγραφέας μάς βάζει απόλυτα μέσα στην ψυχοσύνθεσή του, στα νεανικά του χρόνια στις καταβολές του. Υπάρχει δίπλα σου, πλάι σου, είναι ζωντανός, ένας αληθινός άνθρωπος, όπως και η νεαρή Μαρία, μια καυτή πιτσιρίκα, μια «μυρωδάτη κούκλα» που τραβά τον δικό της σταυρό, αλλά το παλεύει να υπάρξει, να επιβιώσει μέσα σε έναν χαοτικό και απορριπτικό κόσμο! Εκείνη εκδίδεται και τον έχει επιλέξει για να του ζητήσει προστασία! Εκείνος τη σώζει από έναν τρελό εραστή, την ερωτεύεται και τη διεκδικεί. Μα υπάρχουν σημάδια, διφορούμενες λέξεις, προγνωστικά και όνειρα, μια σκιά πάνω από τα κεφάλια τους πλανάται και τους απειλεί. Δεν είναι εύκολο να κλείσεις πίσω σου καμία πόρτα τελικά. Μπορεί να ψάχνεις τρόπο και αυτή να σε παιδεύει! H τρελή Σωτηρία, παλιά του και αταίριαστη σχέση παράνομη, επανέρχεται διαρκώς στη σκέψη και τα όνειρά του και φέρνει τα πάνω κάτω. Άραγε τι σχέση έχει η μυστηριώδης Μαρία με τη Σωτηρία;
Υπάρχουν παντού, σε όλους τους ανθρώπους, καλά κρυμμένα μυστικά που αν αποκαλυφθούν μπορεί να προκαλέσουν βλάβες. Ο άνθρωπος δεν μπορεί να τα διαχειριστεί όλα, υπάρχουν όρια, ο Ευγένιος στο τέλος μένει ενεός, και απροστάτευτος. Όταν συνειδητοποιεί και αναζητά απαντήσεις, καταρρέει, γιατί η κατάσταση τον ξεπερνά. Υπάρχουν πράγματα που ο άνθρωπος αδυνατεί να ελέγξει και αυτό πρώτα μας το δίδαξε η αρχαία ελληνική τραγωδία.
Ένα βιβλίο με πολλές παραμέτρους για το άστυ που υποφέρει, που «καίγεται» από την Κρίση, για τους πολίτες που φυτοζωούν, για τη φθορά, τους έρωτες που ξοφλάνε, για τις «αμαρτίες» που πληρώνονται, για τη Μοίρα, για τις κρυφές ζωές, για το λογοτεχνικό σινάφι και τις συνήθειές του, για τον πλουραλισμό της ζωής.
Ο ρυθμός του έργου είναι αργός και αναρωτιέσαι πού το πάει και λες τι εξέλιξη μπορεί να έχει! Δεν έχει φιοριτούρες και ψευτοτερτίπια, προς τιμή του! Δεν το αφήνεις με τίποτα, γιατί αν είσαι υποψιασμένος αναγνώστης, μυρίζεσαι την καλή δουλειά και αναγνωρίζεις τις λειτουργικές και αποτελεσματικές ζυμώσεις. Η ανατροπή του τέλους σε αποζημιώνει δεόντως.
[Πρώτη δημοσίευση στο ηλεκτρονικό Φρέαρ]