...η Ασημίνα Ξηρογιάννη διαβάζει τις <<Τέσσερις Εποχές>> του Κώστα Μαυρουδή
πρώτη δημοσίευση
http://bookstand.gr/2013/01/15/%CF%84%CE%B5%CF%83%CF%83%CE%B5%CF%81%CE%B9%CF%83-%CE%B5%CF%80%CE%BF%CF%87%CE%B5%CF%83-%CE%BA%CE%B1%CF%84%CE%B1%CF%81%CE%B3%CF%89%CE%BD%CF%84%CE%B1%CF%83-%CF%84%CE%BF%CE%BD-%CF%87%CF%81%CE%BF%CE%BD/
Διαβάζοντας και ξαναδιαβάζοντας τo βιβλίο του Κώστα Μαυρουδή,σκαλώνω σε αυτά τα λόγια του αφηγητή:<..μεγάλος ατελείωτος χρόνος/η θάλασσα να ξέρεις τον διαστέλλει μαρτυρικά/δεν διατρέχεται χωρίς τοπίο και πρόσωπα ο χρόνος>.Ο Μαυρουδήςδιατρέχει μέσα στον παρελθόντα χρόνο ,στα πρόσωπα,στα σκηνικά,στα γεγονότα .(Συναντάμε οι αναγνώστες τόπους,χρονικές περιόδους,αναμνήσεις,εποχές.Ταξιδεύουμε μαζί του ,σε ελέυθερο στίχο, σε μέρη της Ευρώπης και της Ελλάδας).Και διατρέχει με ενάργεια και τρομαχτική ακρίβεια.Με σχολαστικότητα δίνει περιγραφές,εμμένει στη λεπτομέρια,στοχάζεται,αναστοχάζεται,συλλογίζεται ,κάνει σχόλια και αυτοσχόλια.Χρησιμοποιεί πολύ την παρένθεση για να καταθέσει σημαντικές σκέψεις πάνω στα πράγματα.Αναθυμάται και καταθέτει βιώματα ,αλλά εκείνο που γοητεύει είναι ο ιδιαίτερος τρόπος που διαχειρίζεται αυτά τα βιώματα.Δεν βουλιάζει μέσα σε αυτά,ούτε διαλύεται από τη νοσταλγική θύμησή τους .Αντίθετα,εντέχνως καταφεύγει στην αποδόμησή τους.Και με βλέμμα αποστασιοποίησης τα αναδομεί και τα επανεντάσσει μέσα στον χωροχρόνο .Γράφει:<Όλα μπορούν να ανακτηθούν.Τα περαμένα αφήνουν γενναιόδωρα τον οβολό τους,όταν προτείνω το κουτί που γράφει΄΄Το χρόνο μου παρακαλώ,τα πράγματά μου¨¨>.Η ύπάρξη περιδιαβαίνει μέσα στον χρόνο ελέυθερη και ωραία και καταλήγει να γίνει ποίημα.Σαφώς ο Μαυρουδής δεν εχει ως στόχο να συγκινήσει τον αναγνώστη ;ή να τον παγιδεύσει συναισθηματικά,αλλά επιχειρεί να πειραματιστεί πάνω στην λειτουργία της μνήμης σε σχέση πάντα με την τέχνη της ποίησης.Πώς η μνήμη και ο χρόνος δηλαδή μπορούν να αποτελέσουν την αρχική ,τη στημονική ιδέα για να κατασκευαστεί ένα ποίημα,πώς η μνήμη και ο χρόνος μπορούν να <ερεθίσουν> τον ποιητή και να αποτελέσουν αφορμή για δημιουργία!Στην αρχή του εργου ο Μαυρουδής δίνει λίγα στοιχεία της Ποιητικής του:.Ο
ποιητής συνομιλεί με τον χρόνο με τέτοιο τρόπο που τον
υπερνικά.Γνωρίζει ότι ο χρόνος πάει πάντα μπροστά και πίσω δεν γυρνά
.Γράφει:<..όλα στο μέλλον προχωρούν,σε μια κατεύθυνση
βαδίζουμε...>.Από την άλλη όμως,λέει με τόλμη: <..άπληστος για
παρόν εγώ ..>.Είναι το παρόν της τέχνης της ποίησης που έχει τη
δύναμη να αναδιαρθρώνει τον χρόνο και να τον δαμάζει εν τέλει.Με αυτό το
βιβλίο κατά κάποιο τρόπο ο Μαυρουδής επιστρέφει για να ειρωνευτεί και
να περιπαίξει τον χρόνο.<..παίζεις μαζί μου με ό,τι φεύγει/βγάζεις
από το μαύρο σου καπέλο θαύματα>.Ναι ,επιστρέφει,<'οπως πάντα
αυτοί που φεύγουν/οραματίζονται επιστροφές>.Επιστρέφει,άλλωστε όλοι
επιστρέφουμε κάποτε.Αλλά επιστρέφει χωρίς θλιψη και μελοδραματισμούς
,έτσι θέλει!Οι χορδές του συναισθήματος δεν πάλλονται ,αλλά βγαίνει
εξαίσια μουσική!!!
Τέσσερις εποχές!Σε εποχές χωρίζεται η ζωή μας έτσι κι αλλιώς.Το θέμα είναι πώς τις έχουμε εισπράξει,πώς τις έχουμε επεξεργαστεί και τί σημαίνουν μέσα μας.Τα πράγματα μας ορίζουν,τα ορίζουμε κι εμείς.Εδώ ο ποιητής ορίζει τα πράγματα.Φαινομενικά δεν συμβαίνει τίποτα μέσα στο βιβλίο,κι όμως,συμβαίνουν τα πάντα.Η εισαγωγή σε ένα άχρονο παρόν,όπου το παρελθόν αναβιώνεται με ένα ιδιότυπο τρόπο.Συμβαίνει κατάργηση του χρόνου,αφού πρώτα έχει νικηθεί από την Ποίηση.
<...λίγο πριν ολοκληρωθεί η παρωδία
το ποίημα μένει επιφυλακτικό'
μοιάζω με αντίγραφο λέει
σίγουρα ήταν αλλιώς η μέρα του΄53'
αυτοί που περνούν άπ΄την εικόνα
είχαν σπίτι στο παρελθόν
άκουγαν κάτω από τον ήλιο τη φωνή τους'
γύρω τους άλλαζαν οι εποχές΄
τους τρόμαζε
(όπως συμβαίνει πάντα)
η ανάμνηση και η λέξη Τέλος.>
Ο ποιητής αποδεικνύει ότι η λέξη <ανάμνηση> δεν τον τρομάζει.Κάνει την ανάμνηση εικόνα,στίχο,ποίηση.
Μερικές φορές δεν θέλουμε να απαλλαγούμε από όσα ζήσαμε.Δεν θέλουμε να τα ξορκίσουμε,τα θέλουμε συντρόφους στην πορεία.Ο Μαυρουδής συμφιλιώνεται με τον χρόνο και την φθορά που επιφέρει στον άνθρωπο η απώλειά του,επαληθεύοντας για άλλη μια φορά
πως η Ποίηση έχει τη δύναμη να το κάνει αυτό:να υπερβαίνει τον ανελέητο χρόνο και να μας εισάγει έστω και για μια στιγμή στην αιωνιότητα.
πρώτη δημοσίευση
http://bookstand.gr/2013/01/15/%CF%84%CE%B5%CF%83%CF%83%CE%B5%CF%81%CE%B9%CF%83-%CE%B5%CF%80%CE%BF%CF%87%CE%B5%CF%83-%CE%BA%CE%B1%CF%84%CE%B1%CF%81%CE%B3%CF%89%CE%BD%CF%84%CE%B1%CF%83-%CF%84%CE%BF%CE%BD-%CF%87%CF%81%CE%BF%CE%BD/
Διαβάζοντας και ξαναδιαβάζοντας τo βιβλίο του Κώστα Μαυρουδή,σκαλώνω σε αυτά τα λόγια του αφηγητή:<..μεγάλος ατελείωτος χρόνος/η θάλασσα να ξέρεις τον διαστέλλει μαρτυρικά/δεν διατρέχεται χωρίς τοπίο και πρόσωπα ο χρόνος>.Ο Μαυρουδήςδιατρέχει μέσα στον παρελθόντα χρόνο ,στα πρόσωπα,στα σκηνικά,στα γεγονότα .(Συναντάμε οι αναγνώστες τόπους,χρονικές περιόδους,αναμνήσεις,εποχές.Ταξιδεύουμε μαζί του ,σε ελέυθερο στίχο, σε μέρη της Ευρώπης και της Ελλάδας).Και διατρέχει με ενάργεια και τρομαχτική ακρίβεια.Με σχολαστικότητα δίνει περιγραφές,εμμένει στη λεπτομέρια,στοχάζεται,αναστοχάζεται,συλλογίζεται ,κάνει σχόλια και αυτοσχόλια.Χρησιμοποιεί πολύ την παρένθεση για να καταθέσει σημαντικές σκέψεις πάνω στα πράγματα.Αναθυμάται και καταθέτει βιώματα ,αλλά εκείνο που γοητεύει είναι ο ιδιαίτερος τρόπος που διαχειρίζεται αυτά τα βιώματα.Δεν βουλιάζει μέσα σε αυτά,ούτε διαλύεται από τη νοσταλγική θύμησή τους .Αντίθετα,εντέχνως καταφεύγει στην αποδόμησή τους.Και με βλέμμα αποστασιοποίησης τα αναδομεί και τα επανεντάσσει μέσα στον χωροχρόνο .Γράφει:<Όλα μπορούν να ανακτηθούν.Τα περαμένα αφήνουν γενναιόδωρα τον οβολό τους,όταν προτείνω το κουτί που γράφει΄΄Το χρόνο μου παρακαλώ,τα πράγματά μου¨¨>.Η ύπάρξη περιδιαβαίνει μέσα στον χρόνο ελέυθερη και ωραία και καταλήγει να γίνει ποίημα.Σαφώς ο Μαυρουδής δεν εχει ως στόχο να συγκινήσει τον αναγνώστη ;ή να τον παγιδεύσει συναισθηματικά,αλλά επιχειρεί να πειραματιστεί πάνω στην λειτουργία της μνήμης σε σχέση πάντα με την τέχνη της ποίησης.Πώς η μνήμη και ο χρόνος δηλαδή μπορούν να αποτελέσουν την αρχική ,τη στημονική ιδέα για να κατασκευαστεί ένα ποίημα,πώς η μνήμη και ο χρόνος μπορούν να <ερεθίσουν> τον ποιητή και να αποτελέσουν αφορμή για δημιουργία!Στην αρχή του εργου ο Μαυρουδής δίνει λίγα στοιχεία της Ποιητικής του:
Τέσσερις εποχές!Σε εποχές χωρίζεται η ζωή μας έτσι κι αλλιώς.Το θέμα είναι πώς τις έχουμε εισπράξει,πώς τις έχουμε επεξεργαστεί και τί σημαίνουν μέσα μας.Τα πράγματα μας ορίζουν,τα ορίζουμε κι εμείς.Εδώ ο ποιητής ορίζει τα πράγματα.Φαινομενικά δεν συμβαίνει τίποτα μέσα στο βιβλίο,κι όμως,συμβαίνουν τα πάντα.Η εισαγωγή σε ένα άχρονο παρόν,όπου το παρελθόν αναβιώνεται με ένα ιδιότυπο τρόπο.Συμβαίνει κατάργηση του χρόνου,αφού πρώτα έχει νικηθεί από την Ποίηση.
<...λίγο πριν ολοκληρωθεί η παρωδία
το ποίημα μένει επιφυλακτικό'
μοιάζω με αντίγραφο λέει
σίγουρα ήταν αλλιώς η μέρα του΄53'
αυτοί που περνούν άπ΄την εικόνα
είχαν σπίτι στο παρελθόν
άκουγαν κάτω από τον ήλιο τη φωνή τους'
γύρω τους άλλαζαν οι εποχές΄
τους τρόμαζε
(όπως συμβαίνει πάντα)
η ανάμνηση και η λέξη Τέλος.>
Ο ποιητής αποδεικνύει ότι η λέξη <ανάμνηση> δεν τον τρομάζει.Κάνει την ανάμνηση εικόνα,στίχο,ποίηση.
Μερικές φορές δεν θέλουμε να απαλλαγούμε από όσα ζήσαμε.Δεν θέλουμε να τα ξορκίσουμε,τα θέλουμε συντρόφους στην πορεία.Ο Μαυρουδής συμφιλιώνεται με τον χρόνο και την φθορά που επιφέρει στον άνθρωπο η απώλειά του,επαληθεύοντας για άλλη μια φορά
πως η Ποίηση έχει τη δύναμη να το κάνει αυτό:να υπερβαίνει τον ανελέητο χρόνο και να μας εισάγει έστω και για μια στιγμή στην αιωνιότητα.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου