Το Λογοτεχνικό Αρχείο φιλοξενεί αυτή τη φορά τον Γιώργο Ίκαρο Μπαμπασάκη ,που συζητά με την Ασημίνα Ξηρογιάννη για το τελευταίο του βιβλίο που φέρει τον τίτλο ''Αγάπη/Love''.
Βιβλιοπωλείον της Εστίας, 2014
104 σελ.
Aυτός, αυτή και τα βιβλία. Φαίνεται ένας κόσμος αρκετά κλειστός, παρά τις διασυνδέσεις και τις διακειμενικότητες. Εισπράττω, ωστόσο, ως αναγνώστης, πως ακριβώς οι διασυνδέσεις και οι διακειμενικότητες που απασχολούν τους ήρωες αποτελούν ισχυρούς παράγοντες επιβίωσης της αγάπης τους.
Η αγάπη δεν επιβιώνει. Η αγάπη πάλλεται, εναντιώνεται στην επιβίωση, πάει πέρα από την επιβίωση, είναι η δύναμη εκείνη που μεταμορφώνει την επιβίωση σε έπος, που ρίχνει φως στις σκοτεινές γωνίτσες της καθημερινότητας, που κάνει το μουντό να γίνεται πολύτιμο φέγγος. Ετοιμάζεις δύο αβγά μάτια, βάζεις ένα ποτήρι νερό να πιεις με την αγαπημένη σου, πηγαίνεις μαζί της στο Παρίσι ή στον Πειραιά ή στην Πετρούπολη ή στον Πόρο κι αισθάνεσαι ότι κάνεις τον γύρο του κόσμου. Και τον κάνεις, αυτή είναι η αλήθεια, γιατί η αγάπη είναι ο πανίσχυρος μετασχηματιστής των πάντων. Αλλά, κι αυτό είναι το σπουδαίο, είναι ταυτόχρονα και τα γυαλιά με τα οποία βλέπουμε την πραγματικότητα όπως πραγματικά είναι και την αγαπάμε κι ας είναι αυτή που είναι,
Οπότε, ο κόσμος στο μυθιστόρημα Αγάπη/Love (εκδ. Εστία) δεν είναι παρά μόνον φαινομενικά κλειστός. Οι δύο ήρωες, η Έλλη και ο Φοίβος, ανοίγονται, έχουν ήδη ανοιχθεί, και θα εξακολουθήσουν να ανοίγονται, ο ένας στον άλλο, κι οι δυο μαζί, σαν να χέρια που νίβουν το πρόσωπο, αφού πρώτα το ένα χέρι νίψει το άλλο, ναι, θα εξακολουθήσουν να ανοίγονται στα τοπία του κόσμου, στον χρόνο και στον χώρο του κόσμου, στις ιδέες του κόσμου, σε κάθε μέρος του κόσμου όπου γιορτάζει η ύπαρξη, όπου καθαγιάζεται η ζωή.
Μέσα στο βιβλίο επαναλαμβάνεται σαν ρεφρέν η πρόταση «Μια τέτοια μνημοσύνη είναι η Τέχνη». Θα ήθελες να μου σχολιάσεις λίγο αυτό το σημείο;
Η Τέχνη, η τέχνη που αγαπάω εγώ, σώζει στιγμές. Και μετά, τις θυμίζει. Θέλω να είμαι ένας εθνογράφος των δρόμων κι ένας ρακοσυλλέκτης στιγμών. Και σ’ αυτό το βιβλίο, στο μυθιστόρημα Αγάπη/Love, και σε άλλα εγχειρήματά μου, άλλο δεν κάνω απ’ το να καταγράφω, να αρχειοθετώ, να αποδελτιώνω, να μνημονεύω, να δουλεύω σαν επιμελητής σε ένα αχανές και άναρχο μουσείο – και τι είναι, άραγε, η σύγχρονη ζωή αν όχι ένα αχανές και άναρχο μουσείο;
Θυμάμαι τον τίτλο που έδωσε στην αυτοβιογραφία του ο Vladimir Nabokov: Μίλησε, Μνήμη. Θυμάμαι ότι από μικρός νοιαζόμουν να μη χάνονται οι στιγμές, να ιερουργεί η μνημοσύνη, να μην ξεχνιούνται οι τρέλες που κάναμε, τα τραγούδια που ακούγαμε, το τι νιώθαμε ακούγοντας τα τραγούδια που ακούγαμε.
Έτσι, φροντίζω να μένουν στις θήκες τα πολύτιμα παλιοδευτερόλεπτα που μας κάνουν ανθρώπους. Και να φτιάχνω βιβλία, να τα κατασκευάζω, όπως κάποιος φτιάχνει ένα μουσικό όργανο, με τα χέρια και τη μαστοριά του, ένα σαντούρι, ας πούμε.
H αγάπη μπορεί ποτέ να συνυπάρξει με τη βία;
Η αγάπη είναι βία. Είναι βία καθώς αποκλείει σθεναρά τους μη-κοινωνούς της αγάπης, τους δολιοφθορείς της αγάπης. Είναι ένας σαμποτέρ της σύνεσης η αγάπη, και κάθε σαμποτέρ είναι βίαιος. Η αγάπη πολεμάει βίαια κάθε εμφύλιο πόλεμο, δεν δέχεται πολέμους μέσα στο σπίτι, μες στην εστία, στον οίκο, στο οχυρό. Η αγάπη είναι οχυρό, και κάθε οχυρό είναι μια συγκροτημένη βία. Αμυντική, ναι. Πάντως, βία.
Όταν αγαπάς κάποιον γίνεσαι εκείνος. Μπερδεύεις συχνά το εγώ με το εσύ. Κάποιες φορές είχα την αίσθηση ότι οι δύο ήρωες είναι η διαφορετική πλευρά του ίδιου νομίσματος.
Όταν αγαπάς κάποιον γίνεσαι ακόμα πιο πολύ ο εαυτός σου. Γίνεσαι ο καλύτερος εαυτός σου για να δοθείς, να προσφερθείς. Πας στου Μπελαμί το Ουζερί να πιεις τα ποτήρια σου, αλλά δεν ξεχνάς, γυρίζοντας σπίτι, να φέρεις τσιγάρα, ψωμί, εφημερίδες, μια σοκολάτα αμυγδάλου, ό,τι θέλει εκείνη που αγαπάς, κι ας μην σου το έχει πει να φέρεις κάτι. Φροντίζεις εσύ να καταλάβεις τι θέλει και να της το πας, να της το δώσεις, να της το εξασφαλίσεις, να της το προσφέρεις.
Ναι, μοιάζουν να είναι δύο όψεις του ιδίου νομίσματος η Έλλη και ο Φοίβος, διότι πράγματι είναι. Επιμένω από τότε που θυμάμαι τον εαυτό μου ότι σε αντίθεση με τον γνωστό μύθο δεν έλκονται τα ετερώνυμα, ιδίως στο μεγαλειώδες παιχνίδι της αγάπης, αλλά τα ομώνυμα.
Το βιβλίο μου ήθελα να είναι ένα μυθιστόρημα/μανιφέστο εναντίωσης στη μιζέρια και στη μοναξιά και στη μαυρίλα. Είναι ένα βήμα πέρα από την ηττοπάθεια και την παραίτηση. Είναι ένα πολυσέλιδο χαμόγελο. Είναι ένα αστικό γουέστερν. Επιμένω σ’ αυτό: ένα αστικό γουέστερν.
Το 63 και το 33. Διαλεκτική με τα γεγονότα, τις χρονικές περιόδους. Πού είναι ο Φοίβος και η 'Ελλη μέσα σε όλα αυτά;
Παντού είναι. Πώς το λέγαμε παλιά; Μέσα σ’ όλα. Κοίτα, εμείς ήμασταν η γενιά του Μέσα Σ’ Όλα. Μια φέτα της γενιάς μας, θέλαμε μανιωδώς να είμαστε παντού και πουθενά, να ξέρουμε τα πάντα, να σχολιάζουμε τα πάντα, να παίζουμε με τα πάντα, αρκεί βέβαια να έχουν μια σχέση αυτά τα πάντα με ό,τι μας συνάρπαζε. Μουσική, λογοτεχνία, κινηματογράφος, ιστορία, πολιτική, ζωγραφική, ραδιόφωνο, μέσα σ’ όλα. Πολυτεχνίτες και ερημοσπίτες, καίτοι σπιτόγατοι.
Η Έλλη, στο μυθιστόρημά μου, καταπιάνεται με την Ιστορία. Γράφει ένα βιβλίο για το 1963, τη δολοφονία του Τζων Φιτζέραλντ Κέννεντυ, και το 1933, την άνοδο των ναζί στην εξουσία. Δύο γεγονότα που σηματοδοτούν την έλευση της μαζικής παράνοιας (το 1933) και την έκρηξη της ατομικής παράκρουσης (το 1963). Δύο γεγονότα που είναι φονιάδες των ονείρων. Η Έλλη δουλεύει με τις λέξεις και με τα γεγονότα. Ο Φοίβος, πάντα στο μυθιστόρημά μου, έχει σταματήσει να κάνει οτιδήποτε άλλο έκανε και κάνει ό,τι πιο σημαντικό μπορεί να κάνει ένας άνθρωπος σήμερα: γεμίζει το ποτήρι της Έλλης, της ανάβει το τσιγάρο, της ετοιμάζει κάτι να φάει, είναι διαρκώς δίπλα της, τη βοηθάει να γράψει το βιβλίο της.
Eίναι η αγάπη πράξη λογοτεχνική;
Ναι. Απολύτως.
Eίναι μοντέρνος ο τρόπος γραφής και ικανός ο ρυθμός για να μην πλήξει ο αναγνώστης;
Ο τρόπος γραφής είναι σύγχρονος, αλλά πατάει σε πολύ παλιούς τρόπους και σε ανοξείδωτες παραδόσεις. Κυρίως παίζει με τους ρυθμούς της προφορικής ομιλίας. Γιατί να πλήξει ο αναγνώστης; Το μυθιστόρημά μου, με τίτλο Αγάπη/Love, όπως και όλα τα άλλα μου γραπτά, τα συνθέτω με εναλλασσόμενες ταχύτητες ώστε να μένει σε εγρήγορση ο αναγνώστης και να ωθείται στο να σκεφτεί τα όσα έχω επιχειρήσει να σκεφτώ κι εγώ προτού στρωθώ να γράψω ένα βιβλίο.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου