Βρήκαν ποιήματα της Σαπφούς

 πηγή:ΕΘΝΟΣ

...γράφει η Αγγελική Κώττη

Δύο ανέκδοτα ποιήματα της Σαπφούς, της μεγάλης Ελληνίδας ποιήτριας που έζησε τον 7ο αιώνα π.Χ., ταυτοποιήθηκαν από Βρετανό πανεπιστημιακό, χάρη κυρίως στη συγγένειά τους με άλλα αποσπάσματα ποιημάτων της.

Η ανακάλυψη δύο ποιημάτων της μεγάλης Ελληνίδας ποιήτριας του 7ου αιώνα π.Χ. δίνει ελπίδες πως ενδέχεται να ακολουθήσουν και άλλα. Το ένα ποίημα μιλά για τον Χάραξο και τον Λάριχο, δύο από τα αδέλφια της ποιήτριας, που ήταν διάσημη στην εποχή της, ενώ το άλλο είναι Υμνος στην Αφροδίτη, αλλά η διατήρησή του είναι πολύ κακή

Πρόκειται για μια ανακάλυψη που δίνει την ελπίδα πως στο μέλλον ενδέχεται να ανακαλυφθούν περισσότερα. Το ένα από τα δύο ποιήματα βρέθηκε σε καλή κατάσταση και μας δίνει περισσότερες γνώσεις για τις ποιητικές τεχνικές της ποιήτριας.
Τα δύο ποιήματα ανακαλύφθηκαν όταν ο ιδιοκτήτης ενός αρχαίου παπύρου, που χρονολογείται από τον 3ο αι. μ.Χ., ζήτησε τη γνώμη του καθηγητή του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης, Dirk Obbink, για το ελληνικό κείμενο. Ο καθηγητής αμέσως κατάλαβε τη σημασία του παπύρου και ζήτησε την άδεια να το δημοσιεύσει.
Το άρθρο του, που περιέχει και μετάφραση των ποιημάτων, αναμένεται να δημοσιευτεί αυτή την άνοιξη. Ωστόσο ένα μέρος του άρθρου έχει ήδη δημοσιευτεί online.
Παρά το γεγονός ότι η Σαπφώ ήταν μια διάσημη ποιήτρια, σήμερα μόνο ένα ποίημά της σώζεται ολόκληρο. Τα υπόλοιπα είναι σπαράγματα ποιημάτων.
Σύμφωνα με τον Albert Henrichs, καθηγητή στο Πανεπιστήμιο του Harvard, «τα νέα ποιήματα της Σαπφούς είναι εκπληκτικά».


Για πρώτη φορά

 
Το ένα από τα δύο ποιήματα μιλάει για τον Χάραξο και τον Λάριχο, που σύμφωνα με τιs αρχαίες πηγές είναι δύο από τα αδέλφια της Σαπφούς και πρώτη φορά τους συναντάμε σε ποιήματά της. Τον Χάραξο τον βρίσκουμε σε αρχαίες πηγές, στις οποίες αναφέρεται αυτός, η ερωτική του περιπέτεια με μια δούλη, η μετανάστευσή του στην Αίγυπτο χωρίς τη νόμιμη σύζυγό του και η αντίδραση της ποιήτριας. Το άλλο ποίημα είναι Υμνος στην Αφροδίτη, αλλά η διατήρησή του είναι πολύ κακή.
Η Σαπφώ ήταν διάσημη στην εποχή της. Ο Πλάτων την ονομάζει «σοφή» και «δέκατη Μούσα», ο Ανακρέων «ηδυμελή», ο Λουκιανός «μελιxρόν αύχημα Λεσβίων», οι Ιουλιανός και Αντίπατρος «θηλυκό Ομηρο» και «τιμή Λεσβίων γυναικών», ενώ ο Στράβων «θαυμαστόν τέρας». Ο Οράτιος στη 2η ωδή του μας λέει ότι ακόμα και οι νεκροί στον κάτω κόσμο ακούν τα τραγούδια της με θαυμασμό σε ιερή σιγή.
Μετά τον θάνατό της στην πατρίδα της Λέσβο έκοψαν νόμισμα με τη μορφή της. Στις Συρακούσες και στην Πέργαμο στήθηκαν αγάλματά της, ενώ στις Συρακούσες κατασκευάστηκε και ένα κενοτάφιο σε ανάμνησή της. Αρκετούς αιώνες μετά Χριστόν, που επικρατούν αυστηρά ήθη, σταματά η αντιγραφή της ποίησής της και το μεγαλύτερο μέρος της χάνεται για πάντα. Αν και, όπως δείχνει το εύρημα, στη φιλολογία πρέπει να χρησιμοποιούμε τον όρο «λανθάνει» και όχι «χάθηκε».


ΑΓΓΕΛΙΚΗ ΚΩΤΤΗ
akotti@pegasus.gr