Σβήσε το πρόσωπό μου... ..και ξαναρχίζουμε///Δευτερος κύκλος παραστάσεων

Μια πολύ σημαντική αλλά ελάχιστα γνωστή στο ευρύ κοινό ποιήτρια του μοντερνισμού, τη Μάτση Χατζηλαζάρου φέρνει στο προσκήνιο η ομάδα AMOUR-AMOUR με το Σβήσε το πρόσωπό μου και ξαναρχίζουμε.

Η παράσταση επανέρχεται μετά τις επιτυχημένες παραστάσεις του στο Θέατρο του Νέου Κόσμου, το Σάββατο 12 Ιανουαρίου στην Knot Gallery σε νέα δραματουργική επιμέλεια και σκηνοθεσία της Δήμητρας Κονδυλάκη.

Η Μάτση Χατζηλαζάρου που έκανε τα πρώτα ποιητικά βήματά της τη δεκαετία του ’30, στο πλάι του Ανδρέα Εμπειρίκου, αρχικά ψυχαναλυτή και κατόπιν ερωτικού συντρόφου και συζύγου της, είναι ίσως η πρώτη σύγχρονη ελληνίδα ποιήτρια που συνδέει απροκάλυπτα τη δημιουργική με την ερωτική απελευθέρωση, υπερβαίνοντας την ταύτιση της γυναικείας ποίησης μ’ ένα μονόχορδο συναισθηματισμό. Δεν είναι τυχαίο ότι η πρώτη της συλλογή, Μάης Ιούνης και Νοέμβρης, χαρακτηρίστηκε άσεμνη και χυδαία από την επίσημη κριτική της εποχής, δεδομένης μάλιστα της στιγμής που εκδόθηκε, το 1944! Η ζωή όμως συνεχίζεται, διεκδικεί ακατάπαυστα τα δικαιώματά της, παρά τον πόλεμο, ή παρά την όποια κρίση. Η Μάτση Χατζηλαζάρου είναι φιγούρα ακριβώς μιας απελπισμένης ανάγκης για ζωή και δημιουργία και ως τέτοια, σήμερα μας αφορά ακόμα περισσότερο.

«Η ποίησή μας είναι η ζωή»

Υλοποιώντας στη σκηνή την ιδέα που πηγάζει απ’ την υπερρεαλιστική ποίηση της ΜΧ, «το ποίημα βίωμα», η παράσταση της ομάδας AMOUR-AMOUR, μιλάει για τη ζωή της ποιήτριας – που ερμηνεύει αισθαντικά η Δέσποινα Παπάζογλου – μες απ’ τις ίδιες της τις λέξεις. Αποκαλύπτοντας τη σχέση της με τον έρωτα και με τη γραφή, τα οποία εντέλει καταλήγουν να συγκλίνουν. Ταυτόχρονα όμως αποκαλύπτοντας και τη σχέση της με την Ελλάδα και ό,τι αντιπροσωπεύει γι’ αυτήν – ξεκινώντας από την ίδια την φύση, την παράδοση, τη γλώσσα ως τα αγαπημένα πρόσωπα αλλά και τη δυστοπία της πραγματικότητας. Εξ ου και η καταφυγή της στο Παρίσι η οποία τη βοηθά να συγκροτήσει την ποιητική της ταυτότητα, που είναι αξεδιάλυτη με τη δυναμική των αντιθέτων: «εκεί πέρα εδώ», φως / σκοτάδι, νεότητα / γήρας, σώμα και σκέψη, εγγύτητα και απόσταση, Παρίσι Ελλάδα, χαρά και μελαγχολία. Τίποτα δεν είναι αβίαστο, τίποτα δεν είναι μονοσήμαντο στην ποίησή της. Ειδικά όμως η σχέση της με την ελληνικότητα, φιλτραρισμένη μέσα από την απόσταση, αποκτά νέο ενδιαφέρον δεδομένης της επιτακτικής ανάγκης να επανορίσουμε και τη δική μας, βασανιστική σχέση με τον πολιτισμό και τον τόπο μας.

Η παράσταση

Βασισμένη κυρίως σε κάποια ποιήματα με έντονο το δραματικό στοιχείο που γράφει στο Παρίσι μετά τον πόλεμο, στην αριστουργηματική της Αντίστροφη αφιέρωση και στην ανέκδοτη αλληλογραφία της προς τον Εμπειρίκο, η παράσταση συνδέει δύο ξεχωριστά επίπεδα: Το ένα είναι ο ποιητικός λόγος που καταργεί τον χωροχρόνο, φωτίζοντας τη «διαχρονική» Μάτση, από κορίτσι έως ώριμη γυναίκα. Το άλλο, η σκηνική δράση, που τροφοδοτείται από τις επιστολές και τοποθετείται ακριβώς στο πρώτο διάστημα της διαμονής της στη Γαλλία, μετά το περιπετειώδες και δύσκολο ταξίδι με το Ματαρόα το 1945. Σ’ ένα δωμάτιο ξενοδοχείου, στο μεταίχμιο μεταξύ δύο τόπων, μεταξύ δύο αντρών, δύο εντελώς ξεχωριστών τρόπων ύπαρξης. Από μια χώρα υπό το καθεστώς εμφυλίου, σε μια άλλη, όπου παρά τη φτώχεια, μπορούν να ανθίζουν «ο πολιτισμός, η παράδοση και το πνεύμα». Σ’ αυτόν τον δεύτερο γύρο παραστάσεων, δίνεται μεγαλύτερο βάρος στις επιστολές που απευθύνει η ποιήτρια προς τον Εμπερίκο από το Παρίσι (υπό έκδοση από τις Εκδ. Άγρα[1]) μεταξύ 1946 και 1947 φωτίζοντας ανάγλυφα της ζωή εκείνης της περιόδου. Και τότε, όπως και σήμερα, ένας ολόκληρος κόσμος έμοιαζε να γκρεμίζεται... Σε εποχές στέρησης, αβεβαιότητας και όξυνσης των πολιτικών και κοινωνικών αντιθέσεων, ποιος ο ρόλος της τέχνης; Ποιος ο ρόλος της ποίησης;

Εστιάζοντας σε ένα τέτοιο ερώτημα, η παράσταση δεν έχει καθόλου την έννοια της πιστής αναβίωσης ενός προσώπου. Σίγουρα υπάρχει μια εσάνς αισθητικής του πενήντα, επικρατεί όμως ο ονειρικός χωροχρόνος που είναι διαχρονικός και διαπροσωπικός. Αυτή την κατεύθυνση υπηρετούν τα σκηνικά και τα κοστούμια της Φωτεινής Γεωργίου. Μια ιστορία αιώνιας επιστροφής κι επανεκκίνησης. Μια ιστορία σίγουρα όχι μόνο για την Μάτση Χατζηλαζάρου, αλλά για τη σχέση της ποίησης με τη ζωή με τα αυθεντικά υλικά του θεάτρου.

Ημερομηνίες στην Knot Gallery:

Σάββατο, Κυριακή, Δευτέρα, Τρίτη: 12 – 13 – 14 – 15/1

Σάββατο, Κυριακή, Δευτέρα, Τρίτη: 19 – 20 – 21 -22/1

Σάββατο, Κυριακή, Δευτέρα, Τρίτη: 26 – 27 – 28 – 29 Ιανουαρίου 2013

Ώρα Έναρξης: 9 μ.μ.

Διάρκεια: 75’

Τιμές εισιτηρίων: 12 ευρώ

Ατέλειες δεκτές Δευτέρα και Τρίτη.

Κρατήσεις θέσεων στο τηλέφωνο: 6940808727