Translate

Παρασκευή 27 Δεκεμβρίου 2019

ΚΡΙΤΙΚΗ ΣΤΑΣΗ /// ΜΙΧΑΛΗΣ ΜΑΛΑΝΔΡΑΚΗΣ /// PATRIOT /// Γράφει η Ασημίνα Ξηρογιάννη


Γράφει η Ασημίνα Ξηρογιάννη //

«Patriot», Μιχάλης Μαλανδράκης , εκδ. Πόλις[Αναδημοσίευση από Φράκταλ] 
Ο Μιχάλης Μαλανδράκης γεννήθηκε στα Χανιά το 1996. Σπούδασε κινηματογράφο και Μ.Μ.Ε. Η νουβέλα Patriot είναι το πρώτο του βιβλίο που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Πόλις.
Ο ήρωας του βιβλίου είναι ο εικοσιτριάχρονος αλβανός Αγκίμ. Έχει επιλέξει να παραμείνει στην Ελλάδα ενώ οι δικοί του επέστρεψαν στον τόπο τους. Κάνει περιστασιακές δουλειές για να επιβιώσει και τις ελεύθερες ώρες του παίζει το κλαρίνο του. Είναι αυτοδίδακτος, αλλά έχει ταλέντο. Κάποια στιγμή ένα γνωστός του μεσολαβεί για να βρει δουλειά ως μουσικός σε νυχτερινό κέντρο. Αλλά τα πράγματα δεν είναι τόσο απλά και τόσο ανέφελα όσο φαίνονται. Ο Αγκίμ γίνεται αντικείμενο εκμετάλλευσης και καταλήγει έρμαιο χωρίς να έχει φταίξει πουθενά. Βρίσκεται αντιμέτωπος με ένα φοβερό δίλημμα, ενώ το τέλος του είναι τραγικό. Μια ιστορία σύγχρονη, βγαλμένη από τη ζοφερή πραγματικότητα των μεταναστών, που εκτυλίσσεται με γρήγορους ρυθμούς. O συγγραφέας επιδεικνύει ωριμότητα: δεν ωραιοποιεί, αλλά απογυμνώνει. Είναι σκληρός και προτιμά ένα αρνητικό τέλος. Άλλωστε, το happy end θεωρείται πια παρωχημένο. Οι εικόνες εναλλάσσονται επιτυχώς, ο ήρωας κερδίζει το ενδιαφέρον και τη συμπάθεια του αναγνώστη που αγωνιά για την τύχη του. Δεν είναι κάτι αδιάφορο ή κουραστικό. Το θέμα μας ελκύει και μας αφορά, αφού είναι μέρος της ζωής μας πια η συνύπαρξη με τους αλλοεθνείς, με το στοιχείο το διαφορετικό, το ξένο.
Ο Αγκίμ παρουσιάζεται ως ολοκληρωμένος χαρακτήρας. Δίνεται εύστοχα το προφίλ του -μέσα από τις πράξεις του. Αυτές είναι αποκαλυπτικές. Εργατικός, φιλότιμος, βιοπαλαιστής, που διαθέτει ευαισθησίες και συναισθήματα. Είναι περήφανος, υπολογίζει τη γνώμη των γονιών του. Στέκει πάντα μετέωρος ανάμεσα σε δύο αντιθετικούς κόσμους. Δεν παύει όμως -μέσα στην ανασφάλειά του- να ονειρεύεται ένα καλύτερο μέλλον και να παλεύει για αυτό. Είναι υποχρεωμένος συχνά να κρύβει την καταγωγή του για να μπορεί να κινείται άνετα και να μην αντιμετωπίζει τον ρατσισμό. Ήθελε σαν τρελός να μείνει στην Ελλάδα, ήταν απόφαση ζωής και την υποστήριξε. Μάλιστα μιλά πολύ καλά τα ελληνικά οπότε κανείς δεν υποπτεύεται την καταγωγή του. Αλλά μπορεί άραγε ο άνθρωπος να ξεφύγει από τη μοίρα του; Μπορεί να νικήσει το πεπρωμένο του; Μήπως το μόνο που αρκεί είναι να το αποδεχτεί και να το αγαπήσει και κάθε τι άλλο θα μπορούσε να εκληφθεί ως ύβρις;

Ως σκηνοθέτης ο ίδιος ο Μαλανδράκης μοιραία πλουτίζει το κείμενό του με εκφραστικές εικόνες. Σε συνέντευξή του στη Lifo έχει ερωτηθεί «γιατί τον ενδιαφέρει ο κόσμος της νύχτας». Και η απάντησή του ήταν η εξής: «Όταν ξεκίνησα να το γράφω δεν είχα αναρωτηθεί για αυτό, κι η αλήθεια είναι ότι δεν έχω ζήσει καταστάσεις σαν αυτές που περιγράφω, αλλά πάντα με ιντρίγκαραν, με ενδιέφεραν πάρα πολύ.» «Τη νύχτα κάνουμε πιο πολύ αυτό που θέλουμε», συμπληρώνει.
Φουσκωτοί τύποι,καθάρματα,πόρνες,φτωχές κοπέλες ,ανήθικα αφεντικά,παράνομα μαγαζιά,δολοφονικά ένστικτα,όλα περιπλέκονται επικίνδυνα.Και μέσα σε όλα αυτά ο ήρωας να προσπαθεί να υπερπηφήσει όλα τα εμπόδια.Μόνο που δεν είναι σούπερ ήρωας,αλλά άνθρωπος με σάρκα και οστά.Εχει επίγνωση πως η πραγματικότητα συντρίβει όποιον της αντιστέκεται ,αλλά δεν εγκαταλείπει τον αγώνα του,ακόμα κι αν έρθουν στιγμές απόγνωσης και υπάρξουν τάσεις φυγής,όπως στη σελίδα 63:«Δεν τρώω εγώ τα νιάτα μου στη φυλακή.Βομβιστής δεν είμαι.Ούτε μπράβος είμαι ούτε μαφιόζος.Θα εξαφανιστώ.Μαζεύω τα πράγματά μου και γυρίζω.Αύριο,με το πρώτο πρωινό,γυρίζω.Θα βρω την άκρη μου εκεί.Θα ψάξω όλες τις ταβέρνες που παίζουνε μουσική και θα ζητήσω δουλειά.Με το ένα πεντακοσάρικο θα αγοράσω καινούριο κλαρίνο.Αυτοί εδώ δεν αστειεύονται,το ξέρω.Θα με γυρέψουν τις επόμενες μέρες.Άμα με βρουν θα με σαπίσουν.Αλλά δεν θα με βρουν.Και μετα,σιγά μην ανέβουν στην Αλβανία να ψάχνουν έναν μουσικό.Ζημιά δεν τους έκανα,λεφτά δεν τους χρωστάω.Θα βαρεθούν και θα με παρατήσουν.Αλλά Αθήνα δεν γυρίζω.»
Aξίζει να σταθούμε στη λέξη patriot/πατριώτης για ποιους ,τους έλληνες ή τους αλβανούς .Μια ψυχή ,δυο πατρίδες.Διχοτόμηση.Μοίρασμα.Αυτό και το άλλο.Ο ήρωας και οι πράξεις του δίνουν τροφή για σκέψη και προβληματισμό στον αναγνώστη.
Η γραφή του Μαλανδράκη έχει ρυθμό, ροή,αμεσότητα αλήθεια και υπόσχεται πολλά.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου