Η
γνωστή ρήση «η ποίηση δεν πουλάει» είναι σχετική. Στην Ελλάδα γράφεται
- και δημοσιεύεται, αν κρίνουμε από τις 500 περίπου συλλογές που
κυκλοφορούν ετησίως - πολλή ποίηση, και φυσικό είναι να μη διαβάζεται
όλη. Ο αναγνώστης, ειδικά της ποίησης, ξέρει ότι υπάρχει και πολλή
«φύρα», οπότε φυσικό είναι να επιλέγει ονόματα ποιητών που ήδη γνωρίζει.
Κάπως έτσι οι νομπελίστες μας είναι και «μπεστσελερίστες», οι ποιητικές
συλλογές της Κικής Δημουλά έχουν πάντα κοινό, όπως έχουν, επίσης, του
Τίτου Πατρίκιου ή του Μιχάλη Γκανά. Οι δύο τελευταίοι έβγαλαν πρόσφατα
βιβλία στις εκδ. Κίχλη και Μελάνι, αντίστοιχα, και έχουν πουλήσει πάνω
από 3.000 αντίτυπα.
Το ίδιο συμβαίνει και με τα ξένα ονόματα. Ο εκδότης Σάμης
Γαβριηλίδης συνηθίζει να λέει ότι μπεστ σέλερ θεωρεί όχι ένα επικαιρικό
βιβλίο αλλά, π.χ., μια συλλογή του μεσαιωνικού ποιητή Φρανσουά Βιγιόν
που κάθε χρόνο, επί 30 χρόνια, κάνει μία έκδοση. Πρόσφατο παράδειγμα
επιτυχίας ήταν και η μετάφραση των «Τεσσάρων Κουαρτέτων» του Τ.Σ. Ελιοτ
από τον Χάρη Βλαβιανό (Πατάκης) που έφτασε ήδη στην τρίτη έκδοση.
Ο ίδιος μεταφραστής - και ποιητής, βέβαια - μας επεφύλασσε τώρα μία
έκπληξη. Γνωρίζοντας ότι υπάρχει κοινό για την καλή ποίηση, μετέφρασε
και μας παρουσιάζει - το βιβλίο κυκλοφορεί στις 13 Φεβρουαρίου - μία
ανθολογία ερωτικής ποίησης, κυρίως του 20ού αιώνα αλλά όχι μόνο, με
μεγάλα ονόματα, γνωστά τα περισσότερα και στη χώρα μας, που μοιάζουν να
αναμετρώνται, με ποικιλία ύφους και τόλμης, σε ένα θέμα που κατεξοχήν
έλκει τους ποιητές. Ε.Ε. Κάμινγκς, Εζρα Πάουντ, Τ.Σ. Ελιοτ, Γ.Χ. Οντεν,
Γ. Μπ. Γέιτς, Γουάλας Στίβενς, Τζον Ασμπερι, Τζέιμς Μέριλ, Αν Κάρσον,
Εουτζένιο Μοντάλε, Οκτάβιο Παζ, Τσεζάρε Παβέζε, Σαλβατόρε Κουασιμόδο,
Φερνάντο Πεσόα, Σέιμους Χίνι, Βισλάβα Σιμπόρσκα, Τσαρλς Σίμικ, Πολ
Ελιάρ, Τεντ Χιουζ, Μάριαν Μουρ, όπως και Σαπφώ, Κάτουλλος, Λόρδος
Βύρωνας, Π.Μπ. Σέλεϊ, Εμιλι Ντίκινσον και πολλοί ακόμη, συνθέτουν ένα
ενδιαφέρον παζλ ποιητών, εκπροσωπούμενων εδώ με ενενήντα ποιήματά τους,
που μπορεί να κινούνται από το ένα άκρο του απόλυτου ρομαντισμού μέχρι
την αποθέωση της σάρκας. Εντυπωσιακό, από την τελευταία αυτή άποψη,
είναι ένα ποίημα του Κάτουλλου που δεν φοβάται να πει καθόλου τα
πράγματα με το όνομά τους, δείγμα και αυτό της ελευθεριότητας των
ρωμαϊκών ηθών.
«Προτίμησα να μεταφράσω ποιήματα που με συγκινούν ή με κεντρίζουν
και όχι να συνθέσω έναν εξαντλητικό κατάλογο που να περιέχει όλα τα
σπουδαία ερωτικά ποιήματα του 20ού αιώνα», γράφει στην εισαγωγή του
βιβλίου ο Χάρης Βλαβιανός. Μετέφρασε βέβαια ποιήματα από γλώσσες που
κατέχει, με εξαίρεση ποιήματα των Χέρμπερτ, Μίλος, Σιμπόρσκα,
Ζαγκατέφσκι και Χόλουπ, για τη μετάφραση των οποίων χρησιμοποίησε
αγγλικές και ιταλικές αποδόσεις.
Κοινό στοιχείο πολλών ποιημάτων είναι το πάθος. «Ο Οντεν έλεγε ότι
ποιητής είναι αυτός που αγαπά με πάθος τη γλώσσα», γράφει ο Βλαβιανός.
«Οταν το θέμα του ποιήματος όμως είναι ο ίδιος ο έρωτας, τότε το πάθος
αυτό γίνεται ακόμη πιο ισχυρό». Οι λέξεις, άλλωστε, είναι μεν επισφαλές
μέσο να περιγράψουν κάτι το τόσο δυνατό όσο ο έρωτας, οι ποιητές,
ωστόσο, «παλεύουν με το άρρητο, επιμένουν».
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου