XΡΗΣΤΟΣ ΧΡΥΣΟΠΟΥΛΟΣ-«Φακός στο στόμα - Ένα χρονικό για την Αθήνα»

Αγαπητοί φίλοι,

το ιστολόγιο varelaki προ-δημοσιεύει ένα απόσπασμααπό το νέο βιβλίο του συγγραφέα Χρήστου Χρυσόπουλου .
Το βιβλίο φέρει τον τίτλο :
«Φακός στο στόμα - Ένα χρονικό για την Αθήνα»
και κυκλοφορεί προσεχώς από τις εκδόσεις Πόλις.


Aπόσπασμα σελ. 106-109

[.]

Η ευεργετικότητα της Αθήνας είναι ταυτόσημη με την αρρώστια της: υπονομεύει διαρκώς την «αφήγηση» που φτιάχνουμε γι' αυτήν. Υπερβαίνοντας τις όποιες γενικεύσεις κατασκευάζει η εμπειρία, η καθημερινότητα εδώ έχει ένα είδος παράλογης διαστροφής που, σαν υποψία, παραμένει μόνο λίγα εκατοστά κάτω από την επιφάνεια της αντίληψης. Κατ' αυτόν τον τρόπο, όσοι ζούμε εδώ συμμεριζόμαστε, αλλά δεν πειθαρχούμε σε αυτό που κατά βάθος γνωρίζουμε για τους εαυτούς μας.

Ακόμα κι αυτό, όμως, δεν γίνεται ποτέ κανόνας.

Οι πόλεις είναι περίπλοκες οντότητες. Εκατομμύρια άνθρωποι, χιλιόμετρα επιστρώσεων από σκυρόδεμα και άσφαλτο, υπόνομοι και πολυκατοικίες, η άγνωστη οικολογία των περιστεριών, όλα μεταμορφώνονται σε έναν τεράστιο, χαοτικό, ζωντανό οργανισμό σε παροξυσμό: θόρυβος, γκράφιτι, κυκλοφορία, έγκλημα, αστικές ταραχές, πάρκα, ζώνες εγκατάλειψης και συγκεκριμένες ώρες όταν όλα ερημώνουν.

Ο διαβάτης γνωρίζει ότι δεν υπάρχει μόνο μία πόλη.

Ο διαβάτης γνωρίζει πάντα το μυαλό του πλήθους. Διαισθάνεται τα αδιόρατα κενά μεταξύ των συνοικιών. Ξέρει πότε ακριβώς ο χρόνος πυκνώνει τη νύχτα, όπως ένα παχύ σιρόπι που κυλά αργά ώς το πρωί. Ξέρει τι θα συμβεί αν χτυπήσει τη μικρή πράσινη πόρτα στην οδό Ακαδημίας. Διαβάζει τα ονόματα πίσω από τις γραφές στους τοίχους. Μπορεί να σε οδηγήσει κατευθείαν σε ένα προστατευμένο δρομάκι. Ο διαβάτης δεν θα μπορούσε ποτέ να πάει τη νύχτα σε κάποιες γειτονιές. Πολλές φορές, ο διαβάτης μοιάζει με μάντη, αλλά δεν γνωρίζει το μέλλον, ούτε έχει προφητικές ικανότητες. Μόνο αντιλαμβάνεται νωρίς κάποια σημάδια λίγο πριν εκδηλωθούν κι έτσι φαίνεται ότι διαλέγει από τύχη πάντοτε την κατάλληλη διαδρομή.

Τι μπορείς να κάνεις περπατώντας σε μια πόλη;

Η πόλη διαισθάνεται τη δυσαρέσκειά σου και αντιδρά. Βάζει μπροστά σου μια λακκούβα για να σκοντάψεις, σκηνοθετεί το δάγκωμα ενός σκυλιού, μια ύπουλη μαχαιριά, ένα αυτοκινητικό ατύχημα. Είναι εύκολο να πέσεις θύμα της πόλης, αρκεί να βρεθείς στο σωστό μέρος τη λάθος στιγμή.

Ένας διαβάτης μπορεί να συντονιστεί πραγματικά μόνο με μία πόλη. Εντούτοις, θα μπορέσει να «διαβάσει» οποιαδήποτε πόλη, έστω και με τον χάρτη της δικής του.

Ο διαβάτης μελετά την πόλη για ώρες. Η μέθοδος μπορεί να είναι οποιαδήποτε, από το περπάτημα στα σοκάκια, μέχρι την απομνημόνευση των διαθέσιμων δημόσιων καθισμάτων, την παθητική παρατήρηση του πλήθους, την αναζήτηση των χρωμάτων...

Ο διαβάτης ενίοτε παρεμβαίνει στην πόλη με δραστικό τρόπο: μπλοκάρει μια διασταύρωση με το σώμα του, προκαλεί ταραχή με μια απότομη κραυγή, οργανώνει μια υπαίθρια συνάθροιση. Εναλλακτικά, υιοθετεί ένα μέρος της πόλης που έχει το όνομά του: έναν δρόμο, μια πλατεία, μια στοά.

Το ένστικτο του διαβάτη είναι τελείως ανίσχυρο έξω από την πόλη, αλλά επανέρχεται αμέσως μόλις εκείνος επιστρέψει σε αυτήν. Όταν βρεθεί μακριά από την πόλη, ο διαβάτης αισθάνεται άβολα. Στην αρχή όλα είναι ανησυχητικά. Στη συνέχεια, γίνονται δυσάρεστα. Τελικά καταλήγουν αφόρητα.

Ο διαβάτης έχει ανάγκη την πόλη του! Η δύναμη της συνήθειας τον κυβερνά.

Ο διαβάτης μπορεί να βρει ένα πειστικό ψέμα για οποιοδήποτε γεγονός συμβαίνει στην πόλη, αλλά όχι για μεμονωμένους ανθρώπους. Για παράδειγμα, θα μπορούσε να διαπιστώσει ποιο ποσοστό του πληθυσμού θα υποστήριζε για δήμαρχο έναν δημοφιλή ηθοποιό ή ποια συμμορία ελέγχει την περιοχή ανάμεσα στην Ομόνοια και την πλατεία Βάθης, αλλά δεν θα μπορούσε ποτέ να μετρήσει πόσοι άστεγοι κοιμούνται στους δρόμους μια ορισμένη στιγμή.[.]

O Χρήστος Χρυσόπουλος γεννήθηκε στην Αθήνα τον Δεκέμβριο του 1968. Είναι πεζογράφος και δοκιμιογράφος. Έχει τιμηθεί με το βραβείο Αφηγηματικού Πεζού Λόγου της Ακαδημίας Αθηνών (2008). Μεταφράζει από τα αγγλικά. Έχει φιλοξενηθεί σε κέντρα συγγραφέων και έχει δώσει διαλέξεις στην Ευρώπη και τις ΗΠΑ. Είναι Writing Fellow στο International Writer's Program του Πανεπιστημίου της Αϊόβα και μέλος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου Πολιτισμού (European Cultural Parliament - ECP). Η ιστοσελίδα του είναι: www.chrissopoulos.blogspot.com