ΣΤΗΛΗ: THE ARTMANIACS///ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΤΡΙΑΝΤΑΦΥΛΛΙΔΗΣ

Συνέντευξη στην Ασημίνα Ξηρογιάννη

Εσύ και η μετάφραση. Σχέση ζωής νομίζω. Ποσά βιβλία έχεις μεταφράσει ως τώρα.

Η μετάφραση είναι μια διαδικασία που σε κάνει καλύτερο ως άνθρωπο. Ξεκίνησα να μεταφράζω σε μια εποχή πολύ δύσκολη για μένα. Ακολούθησε μια περίοδος γενικευμένης αμεριμνησίας στη χώρα, όπου συνέχιζα να μεταφράζω και, σήμερα, είναι ένα απάνεμο λιμάνι μέσα στη τρέλα της εποχής. Έχουν εκδοθεί 40, νομίζω, τίτλοι. Στα χέρια διαφόρων εκδοτών υπάρχουν άλλα 15 βιβλία και στο συρτάρι μου έχω άλλα 20. Κάποια στιγμή θα εκδοθούν και αυτά. Ελπίζω. 

Ποιο βιβλίο θέλεις οπωσδήποτε να μεταφράσεις;

Υπάρχουν πολλά βιβλία που θα ήθελα να μεταφράσω. Και ποιητικές συλλογές αγαπημένων ποιητών και μυθιστορήματα. Προς το παρόν θα ήθελα να ολοκληρώσω το «Ημερολόγιο του συγγραφέα» του Ντοστογιέφσκι. Έχω μεταφράσει 4 από τους 8 τόμους. Ελπίζω τα επόμενα χρόνια να εκδοθούν και οι υπόλοιποι. 

Αγαπημένοι σου μεταφραστές

Ήταν και παραμένουν δάσκαλοι τόσο ως προς τη μεταφραστική τους δραστηριότητα όσο και ως προς το ήθος τους ο Άρης Αλεξάνδρου και ο Μήτσος Αλεξανδρόπουλος. Έβαλαν το πήχη ψηλά κι εμείς οι επίγονοι πρέπει να προσπαθούμε διαρκώς να τους μοιάσουμε. 

Κάνε μου ένα σχόλιο για τη σύγχρονη λογοτεχνική πραγματικότητα.

Ζούμε στην εποχή της γραφομανίας. Εκδίδονται χιλιάδες τίτλοι στη χώρα. Πριν την κρίση, το 2009, είχαμε 9.500 τίτλους ετήσια βιβλιοπαραγωγή. Σε μια χώρα όπου δεν υπάρχουν αναγνωστικές παραδόσεις και όπου η συντριπτική πλειοψηφία του πληθυσμού δε διαβάζει. Από το υπόλοιπο ποσοστό, οι μισοί τουλάχιστον γράφουν και ελπίζουν σε εγχώριες και διεθνείς διακρίσεις. Αστεία πράγματα. Ωστόσο, υπάρχουν διαμάντια: στην ποίηση, τη πεζογραφία, το δοκίμιο. Κι αυτά τα διαμάντια, αργά ή γρήγορα, θα βρουν το δρόμο τους για τον αναγνώστη. 

Λογοτεχνία και Διαδίκτυο.

Πολλά λέγονται και φημολογούνται. Η καλή λογοτεχνία δεν έχει να φοβηθεί τίποτα από το Διαδίκτυο. Απεναντίας, θα την φέρει πιο κοντά σε ευρύτερο κοινό.  Η κακή λογοτεχνία έτσι κι αλλιώς χάνεται αμέσως. Απομένει το αγεωγράφητο τοπίο της γραφομανίας της εποχής και του τόπου. Στη παραλογοτεχνία δεν αναφέρομαι καν, αυτή τρέφεται τρώγοντας τις σάρκες της και προκαλώντας ανύπαρκτα σκάνδαλα.

Πέρα από την Τέχνη του λόγου, ποιά άλλη τέχνη σε συγκινεί;

Η φωτογραφία, με την οποία ασχολούμαι ερασιτεχνικά. Η όπερα που παραμένει ένας από τους ελάχιστους λόγους για τους οποίους θα βγω από το σπίτι μου. Η τζαζ για τις ώρες της σχόλης και του ρεμβασμού. Το σινεμά παραμένει μια νεανική αγάπη, αλλά δεν πηγαίνω πια συχνά. 

Θεός;

Ο Θεός είναι μια γοητευτική έννοια για τον άνθρωπο. Είναι η παραμυθία και η ελπίδα του. Είναι το αποκούμπι του γι’ αυτή τη ζωή και η προσδοκία μιας άλλης, καλύτερης και απαλλαγμένης από τους φυσικούς καταναγκασμούς της φθαρτής και εφήμερής ύπαρξης μας. Ωστόσο, αν και είμαι απόφοιτος και της Θεολογικής Σχολής του ΑΠΘ, είμαι άθεος.

Μίλησέ μου για το βιβλίο που κυκλοφόρησε πρόσφατα.

Το «Κάτοικος Μεταξουργείο: ημερολόγιο κρίσης» είναι μια επιλογή από άρθρα που έγραψα τα τελευταία 3 χρόνια με αφορμή τη κρίση. Είναι μια προσπάθεια προσέγγισης των αιτιών της σημερινής κατάστασης, μια δική μου ανάγνωση της πρόσφατης ιστορίας. 

Τί δεν θα συγχωρούσες ποτέ στον εαυτό σου;

Περνώντας τα χρόνια συγχωρώ πάρα πολύ εύκολα τους άλλους και πολύ δύσκολα τον εαυτό μου. Υποθέτω πως αυτό είναι το τίμημα της εμπειρίας στη ζωή. 

Tι διαβάζεις τώρα;

Διάφορα βιβλία. Εδώ και πολλά χρόνια, διαβάζω παράλληλα διάφορα βιβλία, ανάλογα με την ώρα της ημέρας ή της νύχτας, ανάλογα με τη διάθεσή μου ή με το έργο που έχω να κάνω. Αυτό το διάστημα διαβάζω ποιητές συλλογές της ρωσικής πρωτοπορίας, ιστορικά βιβλία για τη Θεσσαλονίκη και τους Μπεκτασίδες και μια μυθιστορία για τη δολοφονία του Λ. Τολστόι. 

Γράφεις κάτι τώρα;

Πάντα κάτι γράφω. Αλλά δεν είναι όλα για κάποιον υποτιθέμενο και ιδανικό αναγνώστη. Μερικά μένουν απλά καταγεγραμμένες σκέψεις σε ένα κομμάτι χαρτί που θα χαθούν στο διαβασίδι του χρόνου. 

H γνώμη σου για τα λογοτεχνικά βραβεία.

Καλά κάνουν και υπάρχουν. Όπως λέει κάπου και ο Σαββόπουλος, στην Ελλάδα την ιστορία τη γράφουν οι παρέες. 

Ως θεατρολόγος δεν θα μπορούσα να μην σου κάνω αυτήν την ερώτηση. Παρακολουθείς θέατρο;

Το θέατρο το αγάπησα από το φοιτητικά μου χρόνια. Έχω δει πάρα πολλές παραστάσεις. Τα τελευταία χρόνια όμως, παρά την ύπαρξη 400 και πλέον παραστάσεων στην Αθήνα ανά σεζόν, δε βλέπω περισσότερες από 2 ή 3. 

Πιστεύεις στην κριτική;

Φυσικά και πιστεύω στην κριτική. Είναι μια αναγκαία και χρήσιμη λειτουργία. Υπήρχε, υπάρχει και θα υπάρχει. Είναι μέσα στην ανθρώπινη φύση. Εκείνο που δεν πιστεύω είναι οι «αυλές», οι «παρέες», τα «κυκλώματα». Κι αυτά μέσα στην ανθρώπινη φύση είναι. Απλά σ’ εμένα μοιάζουν αποκρουστικά. 

Aπό τα διαβάσματά σου... αν σε ρωτούσα να μου επισημάνεις 3 βιβλία που διάβασες και σε σημάδεψαν τόσο που σου άλλαξαν το βλέμμα για τα πράγματα, τι θα απαντούσες;

Ο Ξένος του Α. Καμύ

Ο Μαιτρ και η Μαργαρίτα του Μ. Μπουλγκάκοφ

Το Αλεξανδρινό Κουαρτέτο του Ντάρελ Λώρελ

Τα τελευταία χρόνια γίνονται πολλές προσπάθειες για την υποστήριξη του ψηφιακού βιβλίου.

Το ψηφιακό βιβλίο, οι ψηφιακές εκδόσεις είναι το μέλλον. Η επανάσταση του Cloud στις Τεχνολογίες Πληροφορικές και Επικοινωνιών, προκαλούν ήδη μια κοσμογονία πρωτόγνωρων διαστάσεων για την ανθρωπότητα και τις δυνατότητα διάχυσης της γνώσης. Όσοι το καταλάβουν θα προχωρήσουν. Οι υπόλοιποι θα έχουν τη τύχη των δεινοσαύρων.

Διαβάζουν οι σύγχρονοι νέοι; Ποια αναγνώσματα προτιμούν;

Δε ξέρω τι διαβάζουν οι νέοι σήμερα. Υποθέτω κάτι ανάλογο με τα ενδιαφέροντά τους. Κάθε γενιά έχει τα δικά της ενδιαφέροντα, τα δικά της αναγνώσματα. 

Περνάει κρίση η γλώσσα μας;

Καμία κρίση δεν περνάει η γλώσσα μας. Η γλώσσα εξελίσσεται, προσαρμόζεται, κάνει τα δάνεια της, τα αντιδάνεια της, προσπαθεί με τα εργαλεία που διαθέτει κάθε φορά να εξηγήσει τον κόσμο μας. Η φημολογούμενη «κρίση» στη γλώσσα είναι τεχνητή και εξυπηρετεί σκοπούς αλλότριους και, κυρίως, προσφέρει ρόλους σε πανεπιστημιακούς ή τηλεπωλητές βιβλίων. 

Ποιός είναι ο Δημήτρης Τριανταφυλλίδης με δυο λόγια;

Ο άνθρωπος της διπλανής πόρτας με όλες τις ρωγμές και τις ουλές που έχει ένας άντρας που πατάει σε τούτη τη γη περισσότερο από μισό αιώνα.