...συνέντευξη στην Ασημίνα Ξηρογιάννη
A.ΞΗΡΟΓΙΑΝΝΗ: Ξεκινώ ρωτώντας... γιατί κάνεις θεατρο!
Κ.ΑΡΒΑΝΙΤΑΚΗΣ:Γιατί προέρχομαι από οικογένεια καλλιτεχνών. Οι πιο ωραίες αναμνήσεις της παιδικής μου ηλικίας είν' απ' το Ωδείο του πατέρα μου, τα στούντιο του ΡΙΚ όπου η μητέρα μου ήταν παραγωγός, και την Επίδαυρο όταν έκανε πρόβες και παραστάσεις η θεία μου, Μαίρη Αρώνη. Από πολύ νωρίς οι γονείς μου αποφάσισαν - ένας θεός ξέρει γιατί - πως η σκηνοθεσία ήταν κάτι που θα μου πήγαινε. Η ιδέα τους δεν μου φάνηκε εντελώς άτοπη καθότι:
α) Συνδυάζει όλες τις τέχνες (κι εγώ δεν ήθελα να επικεντρωθώ σε μια συγκεκριμένη).
β) Επιτρέπει την εμβάθυνση στην ψυχολογία που με συναρπάζει.
γ) Περιλαμβάνει τη συνεργασία με ηθοποιούς (ανάμεσα στους οποίους μεγάλωσα και υπεραγαπώ) και την έμμεση ενασχόληση με την υποκριτική (που, παρότι με γοητεύει, θα ήταν το τελευταίο πράγμα στον κόσμο που θα επέλεγα να κάνω επαγγελματικά).
δ) Σου δίνει τον έλεγχο των πραγμάτων (ή τουλάχιστον έτσι πίστευα τότε).
A.ΞΗΡΟΓΙΑΝΝΗ: Διάβασα μια συνέντευξή σου στο ΒΗΜΑ[2008]. Εκεί λες χαρακτηριστικά ότι "όλη η γενια σου οφείλει την καριέρα της στον Χουβαρδά". Εξηγήσου.
Κ.ΑΡΒΑΝΙΤΑΚΗΣ:Μπορώ να σκεφτώ τουλάχιστον μισή ντουζίνα συναδέλφους τους οποίους πρωτογνώρισα μέσ' απ' τη δουλειά τους στον εξώστη - κυρίως - του Αμόρε. Δεν γνωρίζω αν έκαναν όπως εγώ εκεί το πρώτο τους ξεκίνημα, θα συμφωνήσουν όμως, φαντάζομαι, ότι ο Γιάννης μας παρέσχε επί χρόνια την ιδανική πλατφόρμα να δοκιμαστούμε και ν' αναδειχτούμε.
Όταν εγώ έφευγα για σπουδές στην Αμερική το '83, άφηνα πίσω μου μια θεατρική Ελλάδα βυθισμένη στη μιζέρια: με την αποφοίτηση μου απ' τη σχολή του Εθνικού δούλεψα για ενάμιση χρόνο στο θίασο του όπου ήρθα σ' επαφή με τον απόλυτο παραλογισμό του καλλιτεχνικού δημοσιοϋπαλληλισμού. Δεν είναι περίεργο λοιπόν που επέλεξα να μείνω στην Αμερική. Όταν άρχισα να έρχομαι πιο συχνά στην Ελλάδα για οικογενειακούς λόγους στη δεκαετία του '90, το τοπίο είχε αλλάξει εντελώς. Πέραν του ότι το Θέατρο του Νότου είχε συντείνει τα μέγιστα σ' αυτό, πολύ αμφιβάλλω ότι εγώ προσωπικά θα είχα την ίδια άμεση αναγνώριση αν δεν ήταν για το Γιάννη Χ.
A.ΞΗΡΟΓΙΑΝΝΗ: Σκέψεις και σχόλια για τη σύγχρονή σου θεατρική πραγματικότητα. Γίνονται καλά πράγματα στο θέατρο σήμερα;
Κ.ΑΡΒΑΝΙΤΑΚΗΣ:Τελευταία ακούγεται συχνά ο όρος "Airport Art". Αναφέρεται στις παραστάσεις παγκοσμίως αναγνωρισμένων σκηνοθετών ή σχημάτων που γυρίζουν με μεγάλη επιτυχία τον κόσμο αλλά δεν μπορούμε να πούμε ότι τις χαρακτηρίζει κάποια εθνική ταυτότητα.
Ακόμη κι αυτό όμως το θεωρώ καλύτερο από την εσωστρέφεια που διακατέχει το ελληνικό θέατρο. Το ερώτημα του πώς συγκρίνεται με άλλα (π.χ. το ευρωπαϊκό) θα παραμείνει θεωρητικό έως ότου οι ελληνικές παραστάσεις αρχίσουν να δηλώνουν την παρουσία τους στα φεστιβάλ του εξωτερικού.
A.ΞΗΡΟΓΙΑΝΝΗ: Η κρίση ειναι γενική και ειδική. Οι εφημερίδες εγραψαν οτι έκλεισε το θεατρικό μουσείο. Το θεατρο περναει κι αυτό κάποιου ειδους κρίση;
Κ.ΑΡΒΑΝΙΤΑΚΗΣ:Το θέατρο - όπως κάθε τέχνη και κάθε καλλιτέχνης - όποτε δεν περνάει κρίση, θα πρέπει να την επινοεί.
A.ΞΗΡΟΓΙΑΝΝΗ: Ποιο έργο επιθυμείς πολύ να σκηνοθετήσεις κάποια στιγμή στο μέλλον;
Κ.ΑΡΒΑΝΙΤΑΚΗΣ:Ένα έργο που θα γεννηθεί μέσ' απ' την Ω² (την ομάδα αποφοίτων της Δραματικής Σχολής του Ωδείου Αθηνών) και θα 'χει να κάνει με τη δική μας οπτική για το πώς φτάσαμε εδώ που φτάσαμε. Ο φόβος μου βέβαια είναι ότι με την ταχύτητα που τρέχουν τα πράγματα, στη δεύτερη εβδομάδα των προβών θα πρέπει ήδη ν' ανασκευαστούν αυτά που θα 'χουν συζητηθεί στην πρώτη.
6. Μια θεατρική συνεργασία του παρελθόντος που ξεχωρίζεις και αναπολείς με
νοσταλγία.
Κ.ΑΡΒΑΝΙΤΑΚΗΣ:Ένα καμπαρέ που έκανα φοιτητής ακόμη με μουσική Kurt Weill στη Νέα Υόρκη. Ξαφνικά το πράγμα πήρε ζωή από μόνο του κι άρχισαν να συμβαίνουν πράγματα που δεν είχα υποπτευθεί. Ήταν η πρώτη φορά που συνειδητοποίησα ότι η μαγεία του θεάτρου βρίσκεται στο ότι, μέσ' απ' τη συνεργασία, το όλον μπορεί να είναι ανώτερο του αθροίσματος των μερών.
A.ΞΗΡΟΓΙΑΝΝΗ: Έχεις ασχοληθεί ποτέ με την πολιτική;
Κ.ΑΡΒΑΝΙΤΑΚΗΣ:Όχι.
A.ΞΗΡΟΓΙΑΝΝΗ: Μίλησε μου για το σεμινάριο που κάνεις στον ΠΕΣΥΘ.
Κ.ΑΡΒΑΝΙΤΑΚΗΣ:Μου δίνει πάντα εξαιρετική χαρά να δουλεύω με θεατρολόγους. Συνδυάζουν την αγάπη του γραπτού λόγου με μια ουσιαστική δίψα για την πρακτική πλευρά του θεάτρου. Λόγω του περιορισμένου χρόνου φέτος, σε αντίθεση με τα σεμινάρια που είχα διδάξει παλιότερα, επικεντρωθήκαμε περισσότερο στη δραματουργική προσέγγιση απ' ό,τι στη δουλειά με τους ηθοποιούς.
Θα ήθελα βέβαια το σεμινάριο να τους ανοίξει δρόμους εύκολης πρόσβασης προς τη σκηνοθεσία, αλλά, όπως μου λένε κι οι ίδιοι, μάλλον τους έχει σοκάρει το πόσο δύσκολη τελικά είναι αυτή η υπόθεση. Αυτό βέβαια μου δίνει μιαν άλλου είδους ικανοποίηση. Νομίζω λίγοι συνειδητοποιούν πόσο σύνθετα είναι τα πράγματα στη δουλειά μας - κι αυτή ακριβώς η επιπόλαιη αντιμετώπιση από μερικούς είχε φυσική συνέπεια γενιές ολόκληρες ηθοποιών ν' αντιμετωπίζουν με καχυποψία όλους ανεξαιρέτως τους σκηνοθέτες.
A.ΞΗΡΟΓΙΑΝΝΗ: Τι ονειρεύεσαι;
Κ.ΑΡΒΑΝΙΤΑΚΗΣ:Μια σταθερή αλλά και ολοένα ανανεούμενη κοινωνία αποφοίτων της Δραματικής Σχολής του Ωδείου Αθηνών που θα δουλεύει εντατικά, δημιουργικά και με την ίδια πάντα αγάπη.
Και μια πολύωρη μάχη μ' έναν ξιφία.
A.ΞΗΡΟΓΙΑΝΝΗ: Άμεσα θεατρικά σου σχέδια.
Κ.ΑΡΒΑΝΙΤΑΚΗΣ:Τα δύο πράγματα που συζητώ για το φθινόπωρο δεν έχουν κλείσει ακόμη οπότε δεν μπορώ ν' αναφερθώ σ' αυτά.
Για το Incendies του Mouawad στο Εθνικό μπορώ να πω ότι τρέμω σύγκορμος στην ιδέα ότι μπορεί να μη φανώ αντάξιος ενός τέτοιου κειμένου.
Τρίτη 31 Μαΐου 2011
ΤΟ ΜΠΡΕΧΤΙΚΟ ΘΕΑΤΡΟ της Ασημίνας Ξηρογιάννη
Ο Β΄Παγκόσμιος Πόλεμος είχε σημαντικές επιπτώσεις πάνω στο θέατρο όλων των χωρών.Η διασπορά των ταλέντων της εποχής της ναζιστικής τρομοκρατίας,η συνεχώς αυξανόμενη δυσαρέσκεια στους ανθρώπους του θεάτρου εξαιτίας των περιορισμών που τους επέβαλε η σκηνή με το αψιδωτό προσκήνιο,η επιθυμία να πλατύνουν τα όρια της εμπειρίας,η ανεπάρκεια των περισσότερων νέων θεατρικών έργων,όλα αυτά δημιούργησαν μια ασταθή κατάσταση.Χρειαζόταν ένα ξαφνικό τράνταγμα για να στραφεί το θέατρο σε μια νέα κατεύθυνση.Το τράνταγμα δόθηκε με το έργο του Μπέρτολντ Μπρεχτ και την κυριαρχική επιρροή του πάνω στο Ευρωπαικό θέατρο της 10ετίας του 1950 και 1960.
Οι καινοτομίες που εισήγαγε ο Μπρέχτ στα εργα του,καθώς και η επιμονή του στην άποψη ότι ο ηθοποιός δεν πρέπει να προσπαθεί να ταυτίζεται με τον χαρακτήρα που παίζει-μια θεωρία εντελώς αντίθετη από την μέθοδο του Στανισλάβκυ-οδήγησαν σε ένα νέο στυλ ερμηνείας και ανεβάσματος που΄χε ιδιαίτερη επίδραση στα νέα θέατρα της ανατολικής Ευρώπης.Μαζί με τον Λόρκα και τον Μαγιακόφσκι συμπληρώνει το τρίπτυχο των αριστερών ποιητών του αιώνα μας που έγραψαν ένα γνήσιο λαικό θέατρο.
Για τον Μπρεχτ το αναγκαίο θέατρο δεν θα μπορούσε ούτε στιγμή να απομακρύνει το βλέμμα του από την κοινωνία που υπηρετούσε.Δεν υπήρχε τέταρτος τοίχος μεταξύ ηθοποιών και κοινού.Μοναδικός σκοπός του ηθοποιού να δημιουργήσει απόλυτη επικοινωνία με ένα κοινό για το οποίο έτρεφε απόλυτο σεβασμό,ο οποίος τον οδήγησε στην ιδέα της αποστασιοποίησης(ΑΠΟΞΈΝΩΣΗΣ),η οποία είναι ένα κάλεσμα στην παύση:αυτή σημαίνει διακοπή,επέμβαση,έντονη προβολή κάποιου πράγματος στο φως και παρακίνηση να το ξανακοιτάξουμε-θέτει σε κινηση το καλύτερο κομμάτι της λογικής μας.Ο Μπρεχτ απορρίπτει τη ρομαντική άποψη πως στο θέατρο ξαναγινόμαστε όλοι παιδιά.Χρησιμοποίησε επιγραφές και ορατούς προβολείς για να ξυπνά όσους είχαν αποκοιμηθεί από το κήρυγμα-μας κρατά ξυπνούς όταν κινδυνεύουμε να παραδοθούμε ολοκληρωτικά στην έλξη της συναισθηματικής συγκίνησης.Εισήγαγε την ιδέα του πληροφορημένου ηθοποιού που είναι ικανός να κρίνει την αξία της προσφοράς του.Ο ηθοποιός σε μια κοινωνία που στηρίζει το θέατρο πρέπει να βυθίζεται τόσο πολύ στον εξωτερικό κόσμο όσο βυθίζεται και στη μελέτη της τέχνης του.Ο Μπρέχτ θεωρούσε το θέατρο κάτι περισσότερο από απλή καταναλωτική πράξη.Το κοινό,κατά αυτόν ,δεν πρέπει να συγκινηθεί,πρέπει να σκεφτεί.Η ταύτιση όμως με τα πρόσωπα αποκλείει σχεδόν τη σκέψη.Οι θεατές που οι ψυχές τους βυθίζονται μέσα στην ψυχή του ήρωα,θα δουν τη δράση ολοκληρωτικά από τη δική του σκοπιά και δεν θα έχουν ούτε τον χρόνο ,ούτε την αναγκαία αποδέσμευση να σκεφτούν με ένα πραγματικά κριτικό πνέυμα πάνω στις κοινωνικές και ηθικές σημασίες του έργου.Κι όλα συτά,επειδή ο συγγραφέας,ο σκηνοθέτης και οι ηθοποιοί έχουν συνωμοτίσει για να δημιουργήσουν μια τόσο ισχυρή ψευδαίσθηση της πραγματικότητας ,η οποία,κατά το Μπρεχτ,πρέπει να καταστραφεί εν τη γενέσει της.Πρέπει ανά πάσα στιγμή να τονίζεται στους θεατές πως δεν είναι μάρτυρες σε πραγματικά γεγονότα ,αλλά πως κάθονται σε ένα θέατρο,ακούν μια έκθεση πραγμάτων που συνέβηκαν στο παρελθόν,σε μια ορισμένη στιγμή και σ΄έναν ορισμένο τόπο.Κάθονται εκεί ήρεμα και στοχάζονται πάνω στα διδάγματα που πρέπει να συγκρατήσουν από κείνα τα μακρινά γεγονότα,σαν τους ακροατές ραψωδιών,που τραγουδούσαν τα κατορθώματα των ηρώων στις αυλές των Ελλήνων βασιλιάδων,ενώ τρωγόπιναν οι προσκεκλημένοι.Αρχικά,ο Μπρεχτ διαδήλωνε την πεποίθησή του ότι το θέατρο έπρεπε να είναι αυστηρά διδακτικό.Όσο για την απόλαυση που επέτρεπε στο θέατρό του να προσφέρει,ήταν η απόλαυση που νιώθουμε όταν ανακαλύπτουμε νέες αλήθειες,η ευφροσύνη που δοκιμάζουμε όταν πλαταίνουμε τη νόησή μας.Στο <επικό θέατρο> του Μπρέχτ δε γίνεται καμιά προσπάθεια να δημιουργηθουν παγιωμένοι,έντονα εξατομικευμένοι χαρακτήρες.Ο χαρακτήρας αναδύεται μέσα από την κοινωνική λειτουργία του ατόμου και μεταβάλλεται όταν μεταβληθεί αυτη η λειτουργία.Το θέατρο του Μπρεχτ είναι εξωστρεφικό.Η μελέτη της ανθρώπινης φύσης αντικαθίσταται από τη μελέτη των ανθρώπινων σχέσεων.Οχι τα πρόσωπα,αλλά η ιστορία στην οποία εμπλέκονται γίνεται η βασική μέριμνα του επικού ,αφηγηματικού ,ιστορικού θεάτρου.Η ιστορία είναι ο κεντρικός πυρήνας της παράστασης και σημαίνειτην διαδοχή γεγονότων που συνιστούν το κοινωνικο πείραμα του έργου.Αυτή παρέχει το διαλεκτικό πεδίο για την εσωτερική δράση κοινωνικών δυνάμεων από τις οποίες θα δούμε να ξεπηδάει το δίδαγμα του έργου.Στη συνέχεια ,ο Μπρεχτ δίνει έμφαση στο παραγοντα gestus,μετατοπίζοντας την έμφαση από την εσωτερική ζωή των προσώπων,στον τρόπο με τον οποίο συμπεριφέρονται το ένα απέναντι στο άλλο.Ήταν ο ίδιος μάστορας της χειρονομιακής γλώσσας!Ο Μπρεχτ πίστευε πως το αντι-Αριστοτελικό θέατρό του προοριζόταν για να γίνει το θέατρο της επιστημονικής εποχής.Πίστευε ακόμη πως αυτό θα χρησίμευε σαν όργανο κοινωνικής αλλαγής,σαν εργαστήρι επαναστατικής διαφώτισης!Διατυπώνονατς τη θεωρία του <επικού θεάτρου> ο Μπρεχτ αντιδρούσε στη θεωρία περί δράματος των μεγάλων κλασικών:στα 1797,οι Γκαίτε και Σίλλερ,δυο γίγαντες της γερμανικής παράδοσης,συνεργάστηκαν κι οι δυο σε ένα δοκίμιο<Περί επικής και δραματικής ποιήσεως> για να εκθέσουν την άποψή τους,στην οποία ακριβώς αντιτάχθηκε ο Μπρεχτ.Πάντως,και ο γερμανικός εξπρεσιονισμός,και το ποιητικό δράμα του Τ.Σ.ΕΛΙΟΤ και οι σάτιρες του Μαγιακόβσκι και το Ρωσικό θέατρο του Μέγιερχολντ και του Ταίροβ και οι τερατώδεις παντομίμες του Μαξ Ραινχαρτ και το πολιτικό θέατρο του Πισκάτορ με τη χρηση φίλμ και αφισών,όλα αποτελούν μέρος του ίδιου αγώνα να υπερπηδηθούν οι <φραγμοί> του θεάτρου της ψευδαίσθησης!
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
1.ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ<ΔΙΑΒΑΖΩ>:Δεκαπενθήμερη επιθεώρηση του βιβλίου.Αρ.211.25/3/89
2.ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΕΣ ΤΟΥ ΣΥΓΧΡΟΝΟΥ ΘΕΑΤΡΟΥ,ΕΚΔ.ΔΩΔΩΝΗ
3.ΜΠΕΡΝΑΡ ΝΤΟΡΤ<Ανάγνωση του Μπρεχτ>Μτφη:A.Φραγκουδάκη,Αθηνα 1975,Κερδος
4.ΜΑΡΤΙΝ ΕΣΣΛΙΝ:,Μεταφραση φωτης Κονδύλης,θεσσαλονικη 1980,
εκδ.Εγνατία,Αθηνα 1984,Εκδ.<θεωρία>
Οι καινοτομίες που εισήγαγε ο Μπρέχτ στα εργα του,καθώς και η επιμονή του στην άποψη ότι ο ηθοποιός δεν πρέπει να προσπαθεί να ταυτίζεται με τον χαρακτήρα που παίζει-μια θεωρία εντελώς αντίθετη από την μέθοδο του Στανισλάβκυ-οδήγησαν σε ένα νέο στυλ ερμηνείας και ανεβάσματος που΄χε ιδιαίτερη επίδραση στα νέα θέατρα της ανατολικής Ευρώπης.Μαζί με τον Λόρκα και τον Μαγιακόφσκι συμπληρώνει το τρίπτυχο των αριστερών ποιητών του αιώνα μας που έγραψαν ένα γνήσιο λαικό θέατρο.
Για τον Μπρεχτ το αναγκαίο θέατρο δεν θα μπορούσε ούτε στιγμή να απομακρύνει το βλέμμα του από την κοινωνία που υπηρετούσε.Δεν υπήρχε τέταρτος τοίχος μεταξύ ηθοποιών και κοινού.Μοναδικός σκοπός του ηθοποιού να δημιουργήσει απόλυτη επικοινωνία με ένα κοινό για το οποίο έτρεφε απόλυτο σεβασμό,ο οποίος τον οδήγησε στην ιδέα της αποστασιοποίησης(ΑΠΟΞΈΝΩΣΗΣ),η οποία είναι ένα κάλεσμα στην παύση:αυτή σημαίνει διακοπή,επέμβαση,έντονη προβολή κάποιου πράγματος στο φως και παρακίνηση να το ξανακοιτάξουμε-θέτει σε κινηση το καλύτερο κομμάτι της λογικής μας.Ο Μπρεχτ απορρίπτει τη ρομαντική άποψη πως στο θέατρο ξαναγινόμαστε όλοι παιδιά.Χρησιμοποίησε επιγραφές και ορατούς προβολείς για να ξυπνά όσους είχαν αποκοιμηθεί από το κήρυγμα-μας κρατά ξυπνούς όταν κινδυνεύουμε να παραδοθούμε ολοκληρωτικά στην έλξη της συναισθηματικής συγκίνησης.Εισήγαγε την ιδέα του πληροφορημένου ηθοποιού που είναι ικανός να κρίνει την αξία της προσφοράς του.Ο ηθοποιός σε μια κοινωνία που στηρίζει το θέατρο πρέπει να βυθίζεται τόσο πολύ στον εξωτερικό κόσμο όσο βυθίζεται και στη μελέτη της τέχνης του.Ο Μπρέχτ θεωρούσε το θέατρο κάτι περισσότερο από απλή καταναλωτική πράξη.Το κοινό,κατά αυτόν ,δεν πρέπει να συγκινηθεί,πρέπει να σκεφτεί.Η ταύτιση όμως με τα πρόσωπα αποκλείει σχεδόν τη σκέψη.Οι θεατές που οι ψυχές τους βυθίζονται μέσα στην ψυχή του ήρωα,θα δουν τη δράση ολοκληρωτικά από τη δική του σκοπιά και δεν θα έχουν ούτε τον χρόνο ,ούτε την αναγκαία αποδέσμευση να σκεφτούν με ένα πραγματικά κριτικό πνέυμα πάνω στις κοινωνικές και ηθικές σημασίες του έργου.Κι όλα συτά,επειδή ο συγγραφέας,ο σκηνοθέτης και οι ηθοποιοί έχουν συνωμοτίσει για να δημιουργήσουν μια τόσο ισχυρή ψευδαίσθηση της πραγματικότητας ,η οποία,κατά το Μπρεχτ,πρέπει να καταστραφεί εν τη γενέσει της.Πρέπει ανά πάσα στιγμή να τονίζεται στους θεατές πως δεν είναι μάρτυρες σε πραγματικά γεγονότα ,αλλά πως κάθονται σε ένα θέατρο,ακούν μια έκθεση πραγμάτων που συνέβηκαν στο παρελθόν,σε μια ορισμένη στιγμή και σ΄έναν ορισμένο τόπο.Κάθονται εκεί ήρεμα και στοχάζονται πάνω στα διδάγματα που πρέπει να συγκρατήσουν από κείνα τα μακρινά γεγονότα,σαν τους ακροατές ραψωδιών,που τραγουδούσαν τα κατορθώματα των ηρώων στις αυλές των Ελλήνων βασιλιάδων,ενώ τρωγόπιναν οι προσκεκλημένοι.Αρχικά,ο Μπρεχτ διαδήλωνε την πεποίθησή του ότι το θέατρο έπρεπε να είναι αυστηρά διδακτικό.Όσο για την απόλαυση που επέτρεπε στο θέατρό του να προσφέρει,ήταν η απόλαυση που νιώθουμε όταν ανακαλύπτουμε νέες αλήθειες,η ευφροσύνη που δοκιμάζουμε όταν πλαταίνουμε τη νόησή μας.Στο <επικό θέατρο> του Μπρέχτ δε γίνεται καμιά προσπάθεια να δημιουργηθουν παγιωμένοι,έντονα εξατομικευμένοι χαρακτήρες.Ο χαρακτήρας αναδύεται μέσα από την κοινωνική λειτουργία του ατόμου και μεταβάλλεται όταν μεταβληθεί αυτη η λειτουργία.Το θέατρο του Μπρεχτ είναι εξωστρεφικό.Η μελέτη της ανθρώπινης φύσης αντικαθίσταται από τη μελέτη των ανθρώπινων σχέσεων.Οχι τα πρόσωπα,αλλά η ιστορία στην οποία εμπλέκονται γίνεται η βασική μέριμνα του επικού ,αφηγηματικού ,ιστορικού θεάτρου.Η ιστορία είναι ο κεντρικός πυρήνας της παράστασης και σημαίνειτην διαδοχή γεγονότων που συνιστούν το κοινωνικο πείραμα του έργου.Αυτή παρέχει το διαλεκτικό πεδίο για την εσωτερική δράση κοινωνικών δυνάμεων από τις οποίες θα δούμε να ξεπηδάει το δίδαγμα του έργου.Στη συνέχεια ,ο Μπρεχτ δίνει έμφαση στο παραγοντα gestus,μετατοπίζοντας την έμφαση από την εσωτερική ζωή των προσώπων,στον τρόπο με τον οποίο συμπεριφέρονται το ένα απέναντι στο άλλο.Ήταν ο ίδιος μάστορας της χειρονομιακής γλώσσας!Ο Μπρεχτ πίστευε πως το αντι-Αριστοτελικό θέατρό του προοριζόταν για να γίνει το θέατρο της επιστημονικής εποχής.Πίστευε ακόμη πως αυτό θα χρησίμευε σαν όργανο κοινωνικής αλλαγής,σαν εργαστήρι επαναστατικής διαφώτισης!Διατυπώνονατς τη θεωρία του <επικού θεάτρου> ο Μπρεχτ αντιδρούσε στη θεωρία περί δράματος των μεγάλων κλασικών:στα 1797,οι Γκαίτε και Σίλλερ,δυο γίγαντες της γερμανικής παράδοσης,συνεργάστηκαν κι οι δυο σε ένα δοκίμιο<Περί επικής και δραματικής ποιήσεως> για να εκθέσουν την άποψή τους,στην οποία ακριβώς αντιτάχθηκε ο Μπρεχτ.Πάντως,και ο γερμανικός εξπρεσιονισμός,και το ποιητικό δράμα του Τ.Σ.ΕΛΙΟΤ και οι σάτιρες του Μαγιακόβσκι και το Ρωσικό θέατρο του Μέγιερχολντ και του Ταίροβ και οι τερατώδεις παντομίμες του Μαξ Ραινχαρτ και το πολιτικό θέατρο του Πισκάτορ με τη χρηση φίλμ και αφισών,όλα αποτελούν μέρος του ίδιου αγώνα να υπερπηδηθούν οι <φραγμοί> του θεάτρου της ψευδαίσθησης!
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
1.ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ<ΔΙΑΒΑΖΩ>:Δεκαπενθήμερη επιθεώρηση του βιβλίου.Αρ.211.25/3/89
2.ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΕΣ ΤΟΥ ΣΥΓΧΡΟΝΟΥ ΘΕΑΤΡΟΥ,ΕΚΔ.ΔΩΔΩΝΗ
3.ΜΠΕΡΝΑΡ ΝΤΟΡΤ<Ανάγνωση του Μπρεχτ>Μτφη:A.Φραγκουδάκη,Αθηνα 1975,Κερδος
4.ΜΑΡΤΙΝ ΕΣΣΛΙΝ:,Μεταφραση φωτης Κονδύλης,θεσσαλονικη 1980,
εκδ.Εγνατία,Αθηνα 1984,Εκδ.<θεωρία>
Εγγραφή σε:
Αναρτήσεις (Atom)