Γράφει η Ασημίνα Ξηρογιάννη //
Στο βιβλίο του Χωρίς Φόβο ο Ραφαέλ Σανταντρέου πραγματεύεται το θέμα του φόβου και πώς μπορεί κανείς να το ξεπεράσει. Πρόκειται για έναν από τους σημαντικότερους ψυχολόγους της Ισπανίας, που έχει αφιερωθεί στην ψυχοθεραπεία ψυχασθενών. Γνωστός για τις αποτελεσματικές μεθόδους του αναφορικά με το πώς οι άνθρωποι μπορούν να ξεπεράσουν τις κρίσεις άγχους ή πανικού, τις ιδεοληψίες, την υποχονδρίαση, το κοινωνικό άγχος.
Αυτές τις μεθόδους κάνει γνωστές μέσα από τα βιβλία του: H τέχνη της ευτυχισμένης ζωής, Τα γυαλιά της ευτυχίας, Ευτυχισμένος στην Αλάσκα, Τίποτα δεν είναι τόσο φοβερό .
Στο βιβλίο αυτό λοιπόν δίδεται έμφαση στο πώς κάποιος εκπαιδεύει συστηματικά και συνειδητά τον εαυτό του, το μυαλό του, να αντιμετωπίζει τις εκρήξεις θυμού, τις συναισθηματικές θύελλες, την κρίση πανικού, την επίθεση των αρνητικών συναισθημάτων που -όταν υπερισχύσουν-τον καταρρακώνουν. Γιατί να εξασκηθεί να το κάνει κάποιος αυτό; Επειδή επιθυμεί να αλλάξει την ποιότητα ζωής του αποκτώντας τη δέουσα αυτογνωσία.
Επικεντρώνεται στο πώς μπορεί ο φόβος να εξαλειφθεί μέσω της συμπεριφορικής θεραπείας. Και μάλιστα χωρίς φάρμακα που επιβαρύνουν το οργανισμό.
Η αγάπη των συναισθημάτων μας, ακόμα και των αρνητικών, είναι το κλειδί για όλα. Αν αγαπήσουμε τον φόβο μας, τότε μόνο θα τον ξεπεράσουμε. Χρειάζεται λοιπόν αποδοχή του προβλήματος, της αρνητικής σκέψης και του αρνητικού συναισθήματος. Έπειτα το αντιμετωπίζουμε, κάνοντας ακριβώς αυτό που φοβόμαστε. Κοιτάζουμε από ψηλά αυτό που μας συμβαίνει χωρίς να ταράζουμε τα νερά. Χαλαρώνουμε, ρίχνουμε τους ρυθμούς, προχωράμε σιγά σιγά αλλά σταθερά. Και με συνείδηση.
Υπάρχουν πολλά παραδείγματα ανθρώπων που έχουν θεραπευτεί από μόνοι τους, χωρίς να πάρουν φάρμακα εξαιτίας της πίστης σε αυτή τη μέθοδο και επειδή δεν ήθελαν να παραδοθούν, αλλά να συνεχίσουν τη ζωή τους και να βελτιώσουν την ποιότητά της. Ο συγγραφέας προτείνει τρόπους επαναπρογραμματισμού του μυαλού και της μετατροπής των ασθενών σε υγιή και δυνατά άτομα, ακόμα και σε αντίξοες περιπτώσεις. Το θέμα είναι πως κανείς δεν θα σε σώσει αν δεν σώσεις ο ίδιος τον εαυτό σου.
Η αποδοχή όχι μόνο του φόβου, αλλά και όλων των άλλων των αρνητικών συναισθημάτων οδηγεί τον άνθρωπο στην επίλυση των θεμάτωv που τον βασανίζουν. Αισθάνομαι πως αυτό το πόνημα έχει πολλά να δώσει, να βοηθήσει ιδιαίτερα τους εφήβους που συχνά εγκλωβίζονται σε αδιέξοδα.
Με πνεύμα έξυπνο, με παραβολές, αλλά και αληθινά καλά παραδείγματα και καλές πρακτικές ο συγγραφέας πλησιάζει τον αναγνώστη και πραγματικά έχει κάτι να του πει. Ο λόγος του διαθέτει αμεσότητα και πειθώ, θέτει σοβαρά ζητήματα, προβληματίζει και ξεσηκώνει τη σκέψη. Οι πρωταγωνιστές τωv ιστοριών του είναι πρόσωπα απλά, καθημερινά, οι άνθρωποι της διπλανής πόρτας που έχουν μοιραστεί τις αρνητικές, τις θετικές ή παράξενες εμπειρίες τους θέλοντας να βοηθήσουν όσους υποφέρουν.
Σε αυτό το εγχειρίδιο οι ενδιαφερόμενοι «θα βρουν όσα χρειάζονται για να πετύχουν μια ολοκληρωτική μεταμόρφωση του μυαλού τους». Δεν είναι κάτι εύκολο, ούτε κάτι που γίνεται από τη μια στιγμή στην άλλη. Η σμίλευση του εαυτού είναι πράγμα επίπονο. Σε αυτό το σημείο ο συγγραφέας τονίζει πόσο σημαντικός είναι ο διαλογισμός για την εξέλιξη του ατόμου. Λέει χαρακτηριστικά στον επίλογο: «Και κατανοώ απόλυτα γιατί στην Ανατολή εξύψωσαν αυτή την πρακτική στο επίπεδο της θρησκείας, μια και υπάρχουν παντού ναοί και αγάλματα του Βούδα, και γιατί χιλιάδες μοναχοί αφιερώνουν την ζωή τους στον διαλογισμό».
Η ζωή δεν είναι πάντοτε αρμονική. Έχει σκαμπανεβάσματα, ανατροπές. Όσο πιο σύντομα το αποδεχτούμε αυτό και το διαχειριστούμε έξυπνα, τόσο πιο εύκολα θα καλυτερεύσουμε την ποιότητα της ζωής μας, θα της χαρίσουμε ουσία και διαύγεια. Ο άνθρωπος είναι τρωτός, κάνει διαρκώς λάθη, τα οποία καλό είναι να τα αγαπάει πιο πολύ απ’ ό,τι τα μισεί.
Κλείνω τούτο το σημείωμα με κάτι που έχει ο συγγραφέας βάλει ως μότο στο κεφάλαιο που φέρει τον τίτλο Νιώθω και παρατείνω (σελ. 257) «Aντί να παραπονιόμαστε ή να απορρίπτουμε την εμπειρία, μπορούμε να επιτρέψουμε στην ενέργεια του συναισθήματος να διαπεράσει την καρδιά μας. Αυτό είναι πιο εύκολο να το λες παρά να το πράττεις, αλλά αφορά τον ευγενή τρόπο ζωής.» (Πέμα Τσόντρον)
