Γιάννης Παπαγιάννης
Το διπλό πρόσωπο του νου
Εκδόσεις Κριτική
Σελ. 256
Το διπλό πρόσωπο του νου είναι ένα ερωτικό ψυχολογικό θρίλερ με ευρύτερες πολιτικές και κοινωνικές στοχεύσεις. Μέσα από μια ιστορία πάθους και τρέλας, ο συγγραφέας επιχειρεί να ενσωματώσει την ανισορροπία και την διαταραχή της σύγχρονης Ελληνικής πραγματικότητας σε ένα αφηγηματικό πολυφωνικό μυθιστόρημα που ακολουθεί τεχνική ψηφιδωτού: κάθε νέα σκηνή προσθέτει πληροφορία στον αναγνώστη και το χαοτικό μυστήριο επιλύεται μόνον όταν έχουν τοποθετηθεί όλες οι ψηφίδες.
Το μυθιστόρημα καταφέρνει να συνδυάσει πολλές αφηγηματικές μορφές σε ενιαίο αποτέλεσμα. Μοιάζει να προσπαθεί να εντάξει όλες τις έως τώρα γνωστές μορφές αφήγησης σε ένα νέο, ολοκληρωμένο είδος. Η κεντρική αφηγηματική ροή είναι κλασικό ερωτικό πολιτικό θρίλερ. Η εμπλοκή του συγγραφέα ως φυσικού προσώπου, ενός, για την ακρίβεια, προσωπείου του συγγραφέα, παραπέμπει σε μεταμοντέρνες τεχνικές. Κι η σε πρώτο πρόσωπο αφήγηση παραπέμπει στον εσωτερικό μονόλογο του Ζέμπαλντ και του Βίλα – Μάτας.
Με νευρώδη γλώσσα και κοφτό, μικροπερίοδο ύφος, με υποκειμενική αφηγηματική οπτική, όπου συναισθήματα και γεγονότα υπονοούνται αντί να περιγράφονται, μέσα από σειριακές αφηγήσεις διαφορετικών προσώπων, ο συγγραφέας καταφέρνει να χτίσει μια ατμόσφαιρα ισοζυγισμένη ανάμεσα στο παραλήρημα του ονείρου και τη γρήγορη, αγχωτική εναλλαγή εφιαλτικών εικόνων, που μοιάζει συνεχώς να ανακαλούν ένα διαταραγμένο υποσυνείδητο.
Τα παραπάνω στοιχεία, σε συνδυασμό με τη μη γραμμική, πολυπρόσωπη αφήγηση, δένουν αρμονικά με το κεντρικό θέμα του μυθιστορήματος: τον απατηλό και μάλλον κατακερματισμένο χαρακτήρα της πραγματικότητας, όπως αυτή προσλαμβάνεται από το ανθρώπινο μυαλό.
Η αφήγηση χρονικά ξεκινάει σε ένα Ελληνικό νησί όπου ο έφηβος Βασίλης ερωτεύεται την Ευγενία. Σχεδιάζει να την παντρευτεί, όμως εκείνη αρραβωνιάζεται άλλον. Όταν επιστρέφει μετενοημένη, ο Βασίλης σαδιστικά την εκδικείται.
Είκοσι χρόνια αργότερα, Γιατρός, διευθυντής της ψυχιατρικής κλινικής, επιστρέφει στον τόπο του και ερωτεύεται δεύτερη φορά την Ευγενία. Όμως δεν είναι η Ευγενία. Η παθιασμένη σχέση τους ξεσηκώνει σκάνδαλο στο νησί. Ο Βασίλης δέχεται απειλές ακόμα και για τη ζωή του.
Ο συγγραφέας του βιβλίου συναντάει τυχαία τον Βασίλη και τρεις άγνωστες κοπέλες, χωρίς να γνωρίζει τίποτα απ’ όσα έχουν προηγηθεί. Πηγαίνουν μαζί διακοπές. Το πρωί η μία κοπέλα έχει δολοφονηθεί και οι υπόλοιποι έχουν εξαφανιστεί.
Κατηγορούμενος για φόνο, ξεκινάει μια έρευνα που θα τον οδηγήσει στον Βασίλη και το νησί όπου εκείνος διαμένει. Ταξιδεύει για να τον συναντήσει και ταυτόχρονα για να υλοποιήσει ένα σχέδιο που έχει σκεφτεί, αλλά και για να γράψει την ιστορία.
Το μυθιστόρημα ξεκινάει με την επίσκεψη του συγγραφέα στο νησί και συνεχίζεται με μια τεχνική παζλ, όπου η εικόνα σχηματίζεται σταδιακά με την τοποθέτηση αφηγηματικών ψηφίδων. Οι τελευταίες σκηνές ερμηνεύουν το σύνολο. Το ζοφερό σκηνικό της σύγχρονης Ελλάδας, η παράνοια και η ανισορροπία στην οποία οδηγεί τους ανθρώπους της, βρίσκονται στην καρδιά του βιβλίου.
Ένα αριστουργηματικό παιχνίδι με τα κεφάλαια επιτρέπει στον αναγνώστη να γίνει συνδημιουργός. Και φυσικά στο βιβλίο να γίνει για τον καθένα μας, ένα άλλο βιβλίο.
Ελένη Γκίκα, «Έθνος», 6/9/2009
Γεγονός είναι ότι ο Παπαγιάννης μας παραδίδει ένα από τα πλέον ενδιαφέροντα και αξιοπρόσεκτα μυθιστορήματα της χρονιάς, αποδεικνύοντας ότι διαθέτει ένα ιδιαίτερο και ήδη ώριμο συγγραφικό ταλέντο.
Νίκος Κουνενής, «Αυγή», 15/11/2009
Ταυτόχρονα ο συγγραφέας γράφει ένα μυθιστόρημα για την ίδια την λογοτεχνία, παρασέρνοντας τον αναγνώστη σε ένα ιδιότυπο παιχνίδι τόσο δομικών στοιχείων όσο και θεωρητικών εννοιών.
Μυρτώ Τσελέντη, «Ο κόσμος του επενδυτή». 17/10/2009.
(Για το μυθιστόρημα του Γιάννη Παπαγιάννη «Η Ασθένεια της Πεταλούδας»)
 |
| Γιάννης Παπαγιάννης |
