ΝΕΑ ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑ /// ΠΕΝΤΑΣΗΜΟΝ /// ΑΠΟ ΤΙΣ ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΣΜΙΛΗ

  Στον τόμο "Πεντάσημον", οι ποιητές Γιώργος Βαρθαλίτης, Θεοδόσης Βολκώφ, Αλέξανδρος Κορδάς, Χάρης Ψαρράς και Δημήτρης Κοσμόπουλος καταθέτουν από εννέα ποιήματα ο καθένας τους. Το έργο του εξωφύλλου είναι πίνακας του Σωτήρη Σόρογκα, ενώ το βιβλίο κοσμείται από σχέδια πάνω σε πέτρα του Δημήτρη Κοσμόπουλου. Εκείνο που ενώνει τους πέντε ποιητές είναι η αναζήτηση ενός καινούργιου ρίγους στην ποιητική έκφραση. Σ’ ένα τοπίο όπου τα τηλεοπτικά χαρακτηριστικά εισβάλλουν στην σύγχρονη ποιηματογραφία οι πέντε ποιητές του βιβλίου, διαφορετικής ηλικίας, με διακριτή την παρουσία τους στα ποιητικά πράγματα συμφωνούν μέσ’ απ’ την διαδρομή τους –άλλος στο ξεκίνημα, άλλος με μεγαλύτερη θητεία– σε ένα ζητούμενο: η σύγκραση των μοντερνιστικών κατακτήσεων με τον παραδοσιακό ρυθμό και την εμμετρότητα μπορεί σήμερα να αναζωογονήσει τα ποιητικά πράγματα. Η δήθεν ελευθερόστιχη ασυδοσία κι η άγονη μίμηση παλαιών ρετρό στερεοτύπων είναι οι δύο πόλοι μέσα στους οποίους κινείται σήμερα η ποιηματογραφία μας. Σε αντίθεση με αυτό, οι πέντε ποιητές αναζητούν έναν άλλο δρόμο που αντιλαμβάνεται την ποιητική παράδοση ως ενιαίο σύνολο.

Χάρης Ψαρράς – ‘’Υπενθυμίσεις (ΙΙ)’’

 

Του ασανσέρ ο θόρυβος ανεβοκατεβαίνει.

Στον κήπο μύτη σκάει η κουφοξυλιά.

Κι η σουσουράδα; Πάντα αναστατωμένη.

Τρεις στιγμές, νοσταλγίας πνιχτά φιλιά.

 

Μυρωδιές κρυφακούς, ρινίσματα εικόνων,

Παλιών καιρών κατοικία μνημονική.

Εκμυστηρεύσεις νεκρών γονιών και γόνων

στης αναπόλησης που ζουν τη φυλακή.

 

Ο πυρετός του μέλλοντος σε καταβάλλει τώρα.

Προβλέψεις φρούδες, βλέψεις αστρονομικές.

Η αρχή του τέλους ξεκινά. Παράκτια μπόρα

 

ξεσπάει. Καιρό μετά στου νου τις αλυκές

η τύψη θα ‘ρθει αλάτι να συλλέξει

μιας πλέον που σίγησε φωνής την κάθε λέξη.

 

‘’Υπενθυμίσεις (Ι)’’ (απόσπασμα)

 

Κυλά των γεγονότων ο ποταμός κι εκβάλλει

στη θάλασσα του χρόνου τη γαλήνια.

Άλλοι τραντάζονται στης ησυχίας τη ζάλη

κι άλλοι ησυχάζουν στα επίνεια.

***

Θεοδόσης Βολκώφ – ‘’Άποφις ή Ο ύμνος των τελευταίων ανθρώπων’’ (απόσπασμα)

 

Ιδού, απ’ τις ακρώρειες φερμένος

του σύμπαντος, ο Άποφις, μεστός

από των ουρανών το πύριο μένος

κι από τις προσευχές μας καλεσμένος,

πέτρινος των θεών μας ο βλαστός.

 

Γι’ αυτόν ξεσπά στα χείλη μας ο αίνος

και προσδοκούμε γρήγορα να ‘ρθεί

ο από την πρώτη αυγή υπεσχημένος

κι από πανάρχαιες γλώσσες αρθρωμένος

με το εκδικητήριο το σπαθί.

 

(…)

 

Τα πάντα θα τυλίξει το σκοτάδι,

τα πάντα θα καλύψει η φωτιά

και το ελαχιστότατο σημάδι

από το ανθρωπόμορφο κοπάδι

η κοσμική θα καταπιεί νυχτιά.

 

Άγρια χαρά η καρδιά θα δοκιμάσει

-αλαλαγμός και βρούχος και ιαχή-

σαν συνταράξει σύγκορμη την πλάση

ο Άποφις που μέλλει να δικάσει

τον άνθρωπο και τα έργα του στη Γη.

 

Και κάποτε η γαλάζια τούτη σφαίρα

όταν ορίσει ο Νόμος κι ο καιρός

θ’ αποκαθάρει πάλι τον αιθέρα

και η καινούρια θ’ ανατείλει μέρα

και κόσμος απ’ ανθρώπους αδειανός

Πηγή:BIΒΛΙΟΝΕΤ ΚΑΙ www.fractalart.gr

Peter Sragher /// ΠΟΙΗΜΑΤΑ /// Μεταφράζει η 'Aντζελα Μπράτσου

O Peter Sragher γεννήθηκε το 1960 στο Βουκουρέστι. Εκεί ζει και τώρα μαζί με τη σύζυγό του Cristina, με την οποία έχουν έναν γιο, τον David-Thomas. Eίναι μέλος του διοικητικού συμβουλίου και της διευθύνουσας επιτροπής της «ένωσης συγγραφέων της ρουμανίας» και πρόεδρος της θυγατρικής του βουκουρεστίου- λογοτεχνικών μεταφράσεων και της «grazer autorinnen- und autorenversammlung» της Αυστρίας. Tο 1984 απέκτησε πτυχίο στη γερμανική και αγγλική γλώσσα και λογοτεχνία από το πανεπιστήμιο Βουκουρεστίου. Eίναι συντάκτης στην εφημερίδα Adevărul από το 1995.Eπιπλέον, έχει ασχοληθεί ως συγγραφέας, δημοσιογράφος, μεταφραστής και ως φωτογράφος (ελεύθερος επαγγελματίας) από το 1991 έως το 1995. 'Εχει εκδώσει τους εξής ποιητικούς τόμους: De ce m–ai făcut sărutul urii, εκδόσεις Du Style, Βουκουρέστι, 1995· Vitrina, performance, γραμμένος σε έξι γλώσσες, σε σκηνοθεσία της Teodora Herghelegiu (γραμμένο σε συνεργασία με τη Saviana Stănescu), Βουκουρέστι, 1999· Să facem un copil, εκδόσεις Paralela 45, Βουκουρέστι, 2003· De ce m–ai făcut doamne / por que me hiciste dios, δίγλωσση έκδοση, εκδόσεις AMB, Βουκουρέστι, 2005· O căruță încărcată cu nimic / ein karren beladen mit nichts, δίγλωσση ανθολογία, σε συνεργασία με τον Ioan Es. Pop και τον Robert Șerban, εκδόσεις Brumar, Τιμισοάρα, 2008· Ascultă liniștea vorbind / hear silence speaking, δίγλωσση έκδοση, Lapwing Publications, Belfast, Μεγάλη Βρετανία, 2012· Dimineața sărută genunchiul athenei, εκδόσεις brumar, timișoara, 2012· Peter Sragher 彼得·斯拉格尔, You are the dragon 你是一条龙, Κίνα Renmin University Press, Πεκίνο, 2018· Akropolis urcarea, δίγλωσση έκδοση, εκδόσεις Βακχικον, αθήνα, 2019· Ιn defence of the cherries/ în apărarea cireșelor – μαζί με τον Claus Ankersen, δίγλωσση έκδοση, εκδόσεις Brumar, Timișoara, 2019. 'Eχει εκδώσει ιστορίες για παιδιά και για μεγάλους με τίτλο Cartea lui David, εκδόσεις Brumar, Τιμοσοάρα, 2017. Eπιπλέον, έχει ασχοληθεί με μεταφράσεις ποίησης και, μεταξύ άλλων, με δίγλωσσες ποιητικές ανθολογίες των σύγχρονων αυστριακών ποιητών Bernhard Widder, Ernst David, Gerhard Kofler, Bruno Weinhals και Christian Loidl. Ποιήματα και δοκίμιά του έχουν εκδοθεί στο εξωτερικό: στην Αυστρία, τη Γερμανία, τη Βουλγαρία, την Τσεχία, την Κολομβία, την Αίγυπτο, την Εσθονία, το Μεξικό, τη Μογκολία, τις ΗΠΑ κλπ. Έλαβε μέρος σε φεστιβάλ ποίησης στην Αυστρία, την Κολομβία, την Αργεντινή, την Κίνα, την Κούβα, την Εσθονία, τη Φινλανδία, το Μεξικό, την Αίγυπτο, κλπ. Επιπλέον, προσεκλήθη να διαβάσει ποίηση στο Παρίσι, στο Βερολίνο, στη Γάνδη της Ολλανδίας, στην Αθήνα (στο Ίδρυμα Σινόπουλος και στη Σχολή Αγγλικής Γλώσσας του Πανεπιστημίου Αθηνών), αλλά και πέρα από τον ωκεανό, στο Πανεπιστήμιο Columbia και στο Πανεπιστήμιο της Νέας Υόρκης στο ‘‘Bowery Poetry Club”, στη «Βιβλιοθήκη Ηνωμένων Εθνών της Νέας Υόρκης » κλπ. Αμέτρητες φορές διάβασε ποίηση στην Αυστρία. Έχει ασχοληθεί με τη φωτογραφία και έχουν πραγματοποιηθεί εκθέσεις με τις φωτογραφίες του: Η πρώτη έκθεση Lebendiges, gebrochenes, totes holz in dem Prater und der Lobau I lemn viu, lemn rupt, lemn mort in Prater și Lobau ήταν με ασπρόμαυρες φωτογραφίες και κείμενα για ξύλο, με παρουσίαση πολυμέσων, και πραγματοποιήθηκε στο Βουκουρέστι και τη Ρέσιτσα το 2007 και 2008 και στη Σλομποζία το 2008. Η δεύτερη έκθεση Caracterul unui pom, ‘‘Librăria Semn de Carte”, πραγματοποιήθηκε στη Ρέσιτσα το 2010. Το διάστημα 2008-2011 ήταν διοργανωτής και διευθυντής του Διεθνούς Τομέα του Διεθνούς Φεστιβάλ Ποίησης - βραδιές ποίησης του περιοδικού ‘‘Antares”, που πραγματοποιήθηκε στο Γκαλάτσι και στη Βραΐλα. Το 2014 ήταν πρωτεργάτης και συνδιοργανωτής του 1ου διεθνούς φεστιβάλ Slam & Sound Poetry, που διεξήχθη στην Κρακοβία. Από το 2017 είναι συνδιοργανωτής της Παγκόσμιας Ημέρας Ποίησης και της Ημέρας του Δούναβη, που πραγματοποιούνται στο Γκαλάτσι. Είναι αρχισυντάκτης του μοναδικού περιοδικού για τη λογοτεχνική μετάφραση στη Ρουμανία Revista de traduceri literare” (fitralit), το οποίο δημοσιεύεται μηνιαία στο διαδίκτυο (https: //www.fitralit/ro/revista). Επιπλέον, έχει λάβει υποτροφίες για μεταφράσεις, δοκίμια και φωτογραφίες που ελήφθησαν αποκλειστικά στην Αυστρία.

πώς να ξεγελάσουμε τον ιό

πήγα έξω

πριν απ’ τον ιό

ούτε ίχνος

από άνθρωπο

η ανατολή μόλις

ξεκίνησε

λοιπόν από τώρα και στο εξής

θα είμαι πιο γρήγορος

πάντα νωρίς το πρωί

θα βγω

λάθρα

βήμα βήμα

με τη λεπτή σόλα μου

περπατάω

κανείς δεν είναι

ξύπνιος

κανείς δεν με

ακούει

κανείς δεν με

βλέπει

ο ιός ακόμη κοιμάται

ο ιός δεν θα ξέρει καν

ότι έφυγα

23, 29 Mαΐου 2020

***

πια

αν είσαι χαρούμενος ή

στεναχωρημένος

όμως δεν έχουν σημασία πια όλα

αυτά

ένα είναι σίγουρο

είναι πολύ σίγουρο

ότι θα έχουμε υγεία

θα έχουμε πολύ υγεία

τίποτε άλλο

μόνο αυτό έχει σημασία\

Bουκουρέστι, 10 Mαΐου 2020

***

Τώρα αγάπη μου

                 Για την Cristina Sragher

σου λέω

ποτέ δεν θα είμαι πια

όπως  παλαιά

θα μου λείπει το χαμόγελο

με το οποίο σε αγκάλιασα

πρώτη φορά

συρρικνώθηκε το σώμα μου και

πονάω όταν το αίμα μου τρέχει

ανάμεσα στα οστά

δεν είμαι πια

εκείνος

αγάπη μου

τα χείλη μου κουράστηκαν

να αγγίξουν

λόγια

και τώρα μιλάει μονάχα

το σώμα μου

αγάπη μου

θα σου απλώσω το αριστερό ατσάλινο

μου χέρι

vα μαζέψεις ότι απέμεινε

από αυτό

ένα φιλί

και

έπειτα

θα νιώθεις πως η ψυχή μου

ψήλωσε 

και αγγίζει τον ουρανό

Bουκουρέστι, 2020

*Η φωτό είναι παρμένη από εδώ

CLAUDIU KOMARTIN //// ΠΟΙΗΜΑΤΑ /// Παρουσίαση και μετάφραση: Άντζελα Μπράτσου

 

Ο Claudiu Komartin γεννήθηκε στο Βουκουρέστι. Το πρώτο του βιβλίο, Păpușarul și alte insomnii, 2003/ Ο Καραγκιοζοπαίχτης και άλλες αϋπνίες/ , κέρδισε το πιο διάσημο βραβείο για ένα λογοτεχνικό ντεμπούτο στη Ρουμανία, στιγμιαία καθιστώντας τον ως μια νεαρή και αναγνωρισμένη φωνή της γενιάς του. Εκτός του ότι γράφει ποίηση, ο Komartin είναι ενεργός μεταφραστής και εκδότης.

Ως ποιητής, ο Komartin δεν ενδιαφέρεται μόνο για το παρόν, αλλά υποστηρίζει ενεργά την ποίηση της πατρίδας του, έχοντας εκδώσει τρεις ανθολογίες της ρουμανικής ποίησης. Ακόμα διατηρεί τη θέση του ως ένας σημαντικός νέος ποιητής δημοσιεύοντας τακτικά νέα έργα. Μετά το ντεμπούτο του έχει δημοσιεύσει την συλλογή Circul domestic/Το Οικογενειακό Τσίρκο, 2005, η οποία βραβεύτηκε από τη Ρουμανική Ακαδημία με το Βραβείο Ποίησης· Un anotimp în Berceni/ Μια εποχή στο Μπερτσένι, 2009 · Cobalt /Κοβάλτιο, 2013 και Maeștrii unei arte muribunde. Poeme alese/Μαιτρ μίας ψυχορραγούσας τέχνης, 2010-2017.

Ο Komartin είναι επίσης ένας διεθνώς συνδεδεμένος ποιητής. Μεταξύ 2011-2012, ήταν ο διαμένον συγγραφέας στο Πολιτιστικό Ινστιτούτο της Ρουμανίας στο Λονδίνο και μετά από αυτό δημοσίευσε το μακρύ ποίημα «Ποίημα για ποπ» στο περιοδικό Long Poem . Είναι επίσης μεταφραστής της γαλλικής, αγγλικής και ιταλικής λογοτεχνίας. Η διεθνή εμπλοκή του εκφράζεται επίσης με αυξανόμενο το κοινό του, με το έργο του να έχει μεταφραστεί στα Αγγλικά, Γερμανικά, Γαλλικά, Ισπανικά, Σουηδικά, Φλαμανδικά, Σλοβενικά, Ουγγρικά, Σερβικά, Τουρκικά, Κροατικά, Βουλγαρικά, Πολωνικά, Τσεχικά, Ιαπωνίας και Κορεάτικα.

Ο Komartin είναι ο αρχισυντάκτης του περιοδικού Poesis International και του εκδοτικού οίκου Max Blecher (Max Blecher Publishing

ΤΟ ΦΘΙΝΟΠΩΡΟ ΕΡΧΕΤΑΙ ΚΑΙ ΧΩΡΙΣ ΕΜΑΣ

Κοίτα, μπορούμε και μείς, μου είπε,

μπορούμε και μείς να αισθανόμαστε ασφαλείς,

μπορούμε να χάνουμε τη ροή της ιστορίας χωρίς να ντρεπόμαστε γι αυτό,

μπορούμε να χαλαρώσουμε ακούγοντας, ενώ καπνίζουμε,

την αναπνοή της πόλης, τους θορύβους της πως επιβραδύνονται από το κρύο

θα μπορούσαμε να βγούμε έξω στο μπαλκόνι να ανάβουμε πυροτεχνήματα

η σύνταξη είναι πλέον μια ομίχλη όπου σκαλίζουμε

περιστασιακές σιλουέτες, καμπύλες που θρυμματίζονται σε μια στιγμή

γαλέρες μεγάλες από καπνό που ταξιδεύουν ανατολικά

και μείς με την νευρωτική φλυαρία μας με προσοχή στο

τικ τακ του ρολογιού που κάποιος άφησε στο κιγκλίδωμα

σαν περιμένουμε να έρθει κάτι που δεν θα μπορούσαμε να αρνηθούμε, κάτι

από πού εισέρχονται και εξέρχονται ισχυρά καλώδια γυαλιστερές κατάμαυρες φλέβες

με την σκέψη στα φθινόπωρα όταν θα μπορούσαμε

να τινάζουμε τα μυαλά μας μ’ ένα ομηρικό γέλως

ακατάσχετο γέλιο, σαν από μια καλή δουλει

****

ΓΙΟΓΙΟ

όταν

δεν

θα

υπάρχουν

άλλες

δαπάνες

και

ο θάνατος

θα

κάνει

τα υπόλοιπα

θα

πρέπει

να

μιλήσουμε

ανάμεσα

στις

σανίδες

θα

σκάσουμε

στα

γέλια

*****

Ξένος

Η αθωότητα στις χειρονομίες αυτών των

εξαντλημένων και ελπιδοφόρων μεταναστών

με πληγώνει

γιατί σε τίποτα δεν πιστεύω εγώ

και έπαψα πια να ελπίζω

γιατί θέλω σπίτι και θέλω όσο πιο μακριά απ‘ το σπίτι

γιατί θέλω εδώ και θέλω αλλού

γιατί θέλω να μην με ενοχλούν

και η αγάπη θέλω να μου καλύπτει το πρόσωπο μ’ ένα μαξιλάρι

και να πατήσει

«καλύτερα σαν κατσαρίδα να σε δει

παρά καθόλου»

είδα συνωστισμένα αεροδρόμια

πολιτισμένος και σοβαρός κόσμος να περιμένει να αναπτερώνει

και είδα δεκάδες περιστέρια

για πενταροδεκάρες να σκυλοτρώγονται

σε μια πλατεία, στην καρδιά της Ευρώπης

το χέρι πίσω στο κλουβί

κάγκελα στο στόμα

μαραμένα φτερά μάταια συσπάνε

μαυρίζουν

και πέφτουν

*****

30 Ιούλη. Ποίημα αγάπης

Όλα τα πράγματα που μου θρυμματίζουν την καρδιά

είναι σε αυτό το δίσκο

Όλα τα πράγματα που μου σκορπούν το αίμα

είναι σε αυτό το δίσκο

Το πήλινο ειδώλιο αινίγματα και ηλίανθος

είναι σε αυτό το δίσκο

Ένας δυνατός άντρας σπρώχνει από ένα τοίχο

μια τεράστια σύριγγα

Άλλος (αριστοκράτης) ξεπουπουλίζει ένα πουλί

Όλα τα πράγματα που μας έκαναν να τρέμουμε από χαρά

Τα παιχνίδια εξοντωντικά

η κλινική χαρά τοξικομανή αγγέλου

τα χέρια μου, πράσινα, αδέξια

είναι σε αυτό το δίσκο

Επέλεξε

*Η φωτό είναι παρμένη από εδώ-[Bruno Catalano: Ο μετανάστης]

EYXEΣ ΑΠΟ ΤΟ VARELAKI!

 

Το Varelaki εύχεται σε όλους τους φίλους και τους αναγνώστες χρόνια πολλά και όμορφα!!!

Με το καλό να μπει ο νέος χρόνος και να χαρίσει στον καθένα ό,τι επιθυμεί!!!

ΝΕΑ ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑ /// ΆΝΝΑ ΓΡΙΒΑ ///ΔΑΙΜΟΝΙΟΙ ///ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΜΕΛΑΝΙ 2020

 

Τα ποιήματα του βιβλίου αντλούν τη θεματική τους από την ιστορία. Από τη Σαπφώ μέχρι την Ιωάννα της Λωραίνης και από τον Καρτέσιο έως τον λόρδο Βύρωνα καταγράφεται το δαιμόνιο, δηλαδή το θεϊκό στοιχείο της ανθρώπινης ιστορίας, έτσι όπως εκφράστηκε μέσα από τα πιο φωτισμένα πνεύματα. Τα περισσότερα ποιήματα αφορούν την οριακή στιγμή του θανάτου, του έρωτα ή της γνώσης, των καταστάσεων δηλαδή που πάντοτε θα αλλάζουν τους ορίζοντες του κόσμου.

Η Άννα Γρίβα γεννήθηκε το 1985 στην Αθήνα. Σπούδασε Φιλολογία στην Αθήνα και Ιστορία της Λογοτεχνίας στη Ρώμη. Ποιήματα και πεζά της έχουν μεταφραστεί σε αρκετές ευρωπαϊκές γλώσσες. Οι Δαιμόνιοι είναι το πέμπτο της ποιητικό βιβλίο.

ΝΕΑ ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑ ///ΣΠΥΡΟΣ ΑΡΑΒΑΝΗΣ /// Ο ΦΙΛΟΘΕΑΜΩΝ /// , εκδ. Κουκούτσι, 2020

 

Ο ΡΑΒΔΟΣΚΟΠΟΣ

 Όλη τη νύχτα γύρευε τη θαλπωρή μιας ιδέας 

         που κοιμάται ανάλαφρη 

σαν τον ίσκιο ξενοιασμένου αναχωρητή 

όταν δίχως χρέη παλαιών ναυαγίων

κόβει τη διχαλωτή γλώσσα των οδών. 

Τα κρόταλα του χρόνου ηχούσαν δαιμονικά εντείνοντας την αγωνία τού πεπερασμένου οράματος

 και οι τριγμοί των οδόντων μαρτυρούσαν 

       τη φρίκη της στιγμής εκείνο το πνευστό ανατρίχιασμα της αποκάλυψης

που ζει κάτω από το δέρμα. Ήταν ο μόνος που θα μπορούσε να κατανοήσει 

τον κόσμο προτού ο κόσμος τον διαβρώσει 

έναντι πινακίου τιμής. Μα το να ερμηνεύεις σήμερα την εποχή 

είναι μια τέχνη ραβδοσκόπου που δεν αγάπησε το σώμα του 

κι αυτός αγάπησε την κάθε του πτυχή 

ζώντας εξόριστος.

****

Η ΑΝΝΑ 

«Εγώ περπάτησα την τροφή μου 

δεν μπορώ ούτε ψίχουλο να χαραμίσω».

 Έπειτα έκλεισε γρήγορα το στόμα της

μη χάσει άσκοπα γραμμάριο –είχε να επιστρέψει με τα πόδια στο σπίτι, 

Λυκαβηττός-Κολωνός–.

 Ήταν καιροί δύσκολοι κι ο γιος, 

που πέθανε χρόνια μετά, ήταν σαν τα γλυκά που στερήθηκε

εκείνα τα χρόνια. 

Παντρεμένη πια, με λεφτά στην τσέπη 

και με γλυκά στο στόμα 

ανεβοκατέβαινε πέντε ορόφους με το ασανσέρ

για να τα απολαύσει.

 Ο γιος της δεν γύρισε ποτέ.

 Όπως και η πρώτη πείνα της.

****

ΤA ΣΠΙΤΙΑ ΣΑΣ 

Να κλειδώνετε τα σπίτια σας 

πριν φύγετε εξορία

για εκτέλεση

ή από ξεριζωμό. 

Να ποτίζετε τις γλάστρες σας 

όταν βλέπετε πως η φωτιά 

πλησιάζει να τα κάνει στάχτη. 

Να αλλάζετε τα σεντόνια σας 

προτού σας μεταφέρουν 

στην κλινική για ευθανασία. 

Να κλείνετε τα παράθυρα 

όταν ο ύπνος προσκαλεί 

τον αδελφό του. 

Τα σπίτια σας θα είναι πάντα 

εκεί χώμα, νερό, αέρας 

να περιμένουν. 

Μην τα αμελείτε.

****

Ο ΦΙΛΟΘΕΑΜΩΝ, εκδ. Κουκούτσι, 2020

Ανθολόγηγη για το Varelaki  Ασημίνα Ξηρογιάννη

ΒΙΒΛΙΟΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ //// Κλειώ Φανουράκη: «Τo θέατρο στην Εκπαίδευση με τη χρήση ψηφιακών τεχνολογιών», Εκδόσεις Παπαζήση

Γράφει η Ασημίνα Ξηρογιάννη ///

Κρατώ στα χέρια μου το βιβλίο της Επίκουρης Καθηγήτριας του τμήματος Θεατρικών σπουδών Κλειώς Φανουράκη [1]που φέρει τον τίτλο «Το θέατρο στην εκπαίδευση με τη χρήση των ψηφιακών τεχνολογιών.» Δεδομένης της τροπής που έχουν πάρει τα πράγματα και στα πλαίσια της αλλαγής της υφής της εκπαιδευτικής διαδικασίας, πρόκειται για ένα βιβλίο εξαιρετικά επίκαιρο που οι προτάσεις και οι καίριες παρατηρήσεις του μπορούν να βοηθήσουν τους εκπαιδευτικούς – όχι μόνο της θεατρικής αγωγής, αλλά και γενικά αυτούς που επιθυμούν να δανειστούν κάτι από τις τεχνικές του θεάτρου , καθώς και εκείνους που θα ‘θελαν ένα διαδραστικό κατά το δυνατόν ψηφιακό μάθημα.

Ο διάλογος με τις ψηφιακές τεχνολογίες είναι ένα γοητευτικό πεδίο που διευρύνει τις τεχνικές που μέχρι τώρα είχαν στη διάθεσή τους οι εκπαιδευτικοί του θεάτρου και ανοίγει νέες πολλαπλές δυνατότητες, καθώς επίσης και θέτει νέα ερωτήματα γύρω από την εν λόγω τέχνη και την πραγμάτωση και διάδοσή της. Επειδή οι εποχές αλλάζουν, δεν είναι μοιραίο να αλλάζουν και οι φιλοσοφίες αλλά και οι ανάγκες; Πώς μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε προς όφελός μας κάτι που μας προσφέρεται χωρίς όμως να «βεβηλώσουμε» την θεατρική τέχνη; Σίγουρα οι ψηφιακές τεχνολογίες είναι ένα σημαντικό όπλο, ένα σπουδαίο εργαλείο που όμως απαιτείται και ο κατάλληλος τρόπος χρήσης του ώστε να υπάρξουν και αποτελέσματα λειτουργικά.

Όπως χαρακτηριστικά αναφέρει στην μεστή και ουσιαστική εισαγωγή του ο Καθηγητής Νoell Witts [2], «Το βιβλίο αυτό είναι ένα επίκαιρο και φιλόδοξο βιβλίο που αφορά στη χρήση της ψηφιακής τεχνολογίας στη διδασκαλία και στη δημιουργία του θεάτρου ή του δράματος. Ως τέτοιο είναι ένα βιβλίο που απευθύνεται στις σημερινές γενιές, που μεγαλώνουν έχοντας πλήθος ψηφιακών τεχνολογιών στη διάθεσή τους, όπως για παράδειγμα τα κινητά τηλέφωνα, οι φορητές κάμερες, οι φορητοί υπολογιστές (laptops), oι λήψεις από ψηφιακή τηλεόραση κ.α., τα οποία αποτελούν μέρος της ζωής τους».

Στο πρώτο κεφάλαιο δίνονται εξηγήσεις σχετικά με την έννοια του «θεάτρου/δράματος» στην εκπαίδευση, σχολιάζεται η έννοια της «θεατρικής αγωγής», αλλά και ο όρος Τ.Π.Ε.(Τεχνολογίες της πληροφορίας και της επικοινωνίας). Ακόμα, μεταξύ άλλων, τονίζεται η σπουδαιότητα του ρόλου του εκπαιδευτικού κατά τη διάρκεια των ψηφιακών δράσεων. Είναι εκεί, είναι παρών. Σχεδιάζει, συντονίζει, προτείνει, καθοδηγεί. Πρόκειται για ρόλο λοιπόν εξαιρετικά ενεργητικό, «διευκολυντικό», όπως διαβάζουμε στη σελίδα 30.

Στο δεύτερο κεφάλαιο γίνεται αναλυτική αναφορά στις Τεχνολογίες του διαδικτύου και τις ψηφιακές συσκευές. Ποιες οι μορφές, τα μέσα και οι τεχνικές του θεάτρου/δράματος στην εκπαίδευση με την χρήση των Ψηφιακών Τεχνολογιών; Περιγράφονται οι διαστάσεις μιας ηλεκτρονικής/ψηφιακής σκηνογραφίας με τη χρήση του προτζέκτορα. Είναι ένα πεδίο που ευνοεί τον πειρασματισμό από την πλευρά δασκάλων και μαθητών. Όπως τον πειραματισμό επιτρέπει και η χρήση των smartphones, του διαδικτύου, του υπολογιστή και των ποικίλων μέσων κοινωνικής δικτύωσης. Είναι ευφάνταστο να σκεφτεί κανείς πως μέσω της ηλεκτρονικής αλληλογραφίας (e mail) μπορούμε να προβούμε στη δραματοποίηση μιας ιστορίας στην οποία θα συμμετάσχει μια ολόκληρη ομάδα. Επιπλέον, η Φανουράκη επισημαίνει τη χρήση των blogs, των Forums και των wikis στο πλαίσιο της θεατρικής και δημιουργικής γραφής. [3]Παράλληλα, μέσω των άνωθεν δίνεται η δυνατότητα προς την προσέγγιση γνώσεων που αφορούν στην ιστορία και τη θεωρία του θεάτρου [4] Και φυσικά το facebook, το twitter, τα ηλεκτρονικά-ψηφιακά και εκπαιδευτικά παιχνίδια, οι πλατφόρμες ασύγχρονης τηλεκπαίδευσης, οι ηλεκτρονικές εγκυκλοπαίδειες, τα ηλεκτρονικά λεξικά και οι ηλεκτρονικές βιβλιοθήκες μέσω Ίντερνετ, αλλά και η ψηφιακή αφήγηση μπορούν να διαδραματίσουν το δικό τους εποικοδομητικό ρόλο. Eπιπλέον, το skype, η τηλεσυνάντηση (μέσω της e class), διάφορα ελεύθερα ανοιχτά λογισμικά, κάποιες εφαρμογές κινητών. Εξετάζεται σε αυτό το κεφάλαιο και πώς ο κινηματογράφος αποτελεί ένα από τα αντικείμενα μελέτης της θεατρικής αγωγής, όσο και μια από τις ψηφιακές μορφές της.

Το κεφάλαιο 3 φέρει τον τίτλο «Θέατρο, Ψηφιακές τεχνολογίες και διδακτική πράξη. Η συγγραφέας παρουσιάζει κάποιες προτάσεις διδασκαλίας ή αλλιώς εφαρμογές των ψηφιακών τεχνολογιών στο θέατρο/δραμάτων στην εκπαίδευση. Γίνεται αναφορά στο πώς οι ψηφιακές τεχνολογίες μπορούν να βοηθήσουν στην εκτέλεση θεατροπαιδαγωγικών προγραμμάτων. Αλλά και περιγράφεται η λειτουργία του θεάτρου φόρουμ (του θεάτρου της αγοράς) και με ποιους τρόπους οι ψηφιακές τεχνολογίες μπορούν να ενταχθούν μέσα σε αυτό.

Στο τέταρτο κεφάλαιο γίνεται εκτενής λόγος για την ταυτότητα και τον  ρόλο του συντονιστή/θεατροπαιδαγωγού/ εμψυχωτή στην εφαρμογή του θεάτρου/δράματος με τη χρήση των Ψηφιακών Τεχνολογιών. Σίγουρα οι καθηγητές πληροφορικής μπορούν να φανούν χρήσιμοι και με τις γνώσεις τους πάνω στην Τεχνολογία να συνδράμουν  τον θεατρολόγο/εμψυχωτή στην υλοποίηση όλων αυτών των δράσεων και των δραστηριοτήτων. Εδώ η συγγραφέας υπογραμμίζει πως είναι έντονη η ανάγκη για επιμόρφωση των εκπαιδευτικών πάνω στις ψηφιακές τεχνολογίες με στόχο και την σύνδεσή του με τον κινηματογράφο. Το βιβλίο κλείνει με συγκεκριμένες προτάσεις για την αξιοποίηση των ψηφιακών τεχνολογιών στην θεατρική αγωγή. Ακολουθεί αναλυτική βιβλιογραφία, παράθεση διαδικτυακών τόπων αλλά και πλούσιου φωτογραφικού υλικού εύγλωττου και συμπληρωματικού για όσα προηγήθηκαν.

Και κλείνοντας πάλι με Νoel Witts, λίγο πριν το τέλος του κειμένου του σημειώνει: «[Το βιβλίο] παρέχει παραδείγματα σχετικά με το πώς οι ψηφιακές τεχνολογίες μπορούν να χρησιμοποιηθούν σε μαθήματα θεάτρου, αλλά επίσης, εξίσου σημαντικό, εξετάζει τρόπους μέσα από τους οποίους τα υπόλοιπα μαθήματα μπορούν να ενισχυθούν με τη χρήση των ψηφιακών τεχνολογιών. Σημαντικό συμπέρασμα αυτής της μονογραφίας είναι το ότι οι ίδιοι οι εκπαιδευτικοί χρειάζεται να είναι παρόντες στη χρήση των ψηφιακών τεχνολογιών κατά τη δημιουργία νέων πρότζεκτ, πολλά από τα οποία αναπόφευκτα περνούν τα συμβατικά όρια του τι μπορεί να εννοούμε με τις έννοιες «θέατρο», «χορός» «δράμα», «παραστατικές τέχνες», για την παραγωγή νέων εμπειριών τόσο για τους δημιουργούς όσο και για τους αποδέκτες της νέας δουλειάς.»[5]

Γενικά πρόκειται για μια μελέτη που δεν πρέπει να λείπει από τη βιβλιοθήκη όσων θεατρολόγων, θεατροπαιδαγωγών, εκπαιδευτικών θεάτρου, ηθοποιών και σκηνοθετών ασχολούνται συστηματικά με τη διδασκαλία του αντικειμένου στα πλαίσια της θεσμοθετημένης παιδείας και όχι μόνο.

————————————————————–

[1] Το εκπαιδευτικό και ερευνητικό έργο της κ.Φανουράκη, οι επιστημονικές ανακοινώσεις και δημοσιεύσεις της εστιάζονται στο πεδίο του θεάτρου/δράματος στην εκπαίδευση, στην εφαρμογή των ψηφιακών τεχνολογιών στη θεατρολογία και τη διδακτική του θεάτρου, στη διδασκαλία της γλώσσας και των ξένων γλωσσών μέσω του θεάτρου, στη διαπολιτισμική εκπαίδευση μέσω της συνέργειας των παραστατικών τεχνών, στη διδασκαλία και σκηνοθεσία του σύγχρονου θεάτρου και κινηματογράφου κ.ά. Άρθρα και ανακοινώσεις της έχουν δημοσιευτεί σε επιστημονικά περιοδικά και πρακτικά συνεδρίων.

[2] σελ.11

[3] σελ. 51-52  και υποσημείωση 28.

[4] σελ.52

[5] σελ.13.

*Αναδημοσίευση από το περιοδικό www.fractalart.gr

ΓΙΩΡΓΟΣ ΒΕΗΣ /// Μετά την Άπω Ανατολή

Μαζί με το φως το στήθος,
τη μουσική έρ-χο-μαι,
το μετάξι της νύχτας
να πάρω επίσης μαζί μου
την αφή του καλά επεξεργασμένου όνυχα
την άλω αυτού του γιασεμιού
μετά την αιφνίδια βροχή
που πλημμύρισε τον κήπο·

έτσι κατεβαίνοντας τα σκαλιά
του ταξιδιού,
θα σε δω πάλι κάποια στιγμή
να βγαίνεις μέσα από το αμύθητο μεσημέρι
στην πλατεία Εξαρχείων.

  Λεπτομέρειες κόσμων, Ύψιλον 2006

ΝΕΑ ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑ /// ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΛΕΟΝΤΖΑΚΟΣ /// ΠΕΡΠΑΤΩΝΤΑΣ //Μερικά ποιήματα για το τίποτα /εκδ.Υποκείμενο /

 

Επέλαση της γεωμετρίας την νύχτα

Η θάλασσα κάθετη σαν βροχούλα –
επελαύνει όμως πάντα το αδύνατο.

 

Άβυσσος η ρουτίνα στην αϋπνία –
χαράδρα η επανάληψη όμως στον ύπνο.

 

Πότε θα ελευθερωθώ απ’ την προσδοκία –
πότε θα ελευθερωθώ απ’ το νερό.

 

Περπατώ ακίνητος, μόνος και μόνος
με μια ρομφαία από ύπνο.

 

Μόνος είναι μια αδύνατη λέξη.
Πόνος είναι ένα αδύνατο σώμα.

***

Το χέρι

Η ευγένεια είναι η ευστοχία της ποίησης.
Όπως είναι προσηλωμένο στην αιτία το αντικείμενο.

 

Για να πετύχει στο ποίημα στοχεύει εκτός το υποκείμενο.

 

Υπάρχει ένα χέρι κομμένο όμως πάντα
έξω απ’ το κάδρο.

 

Που λάμπει σαν φως.

***

προδημοσίευση:

http://www.litart.gr/perpatwntas/

link:

https://www.youtube.com/watch?v=cR1nwiFdRII&t=13s