Γεννημένος το 1927 στο Ρότσεστερ της Νέας Υόρκης, ο Άσμπερι σπούδασε αγγλική και γαλλική φιλολογία στα Πανεπιστήμια Χάρβαρντ και Κολούμπια. Εμφανίστηκε στα γράμματα το 1956 με την ποιητική συλλογή «Some trees», με εισαγωγή του Γ. Χ. Όντεν. Το 1958, με υποτροφία του ιδρύματος Fulbright, ταξίδεψε στο Παρίσι, για μεταπτυχιακές σπουδές. Εκεί εργάστηκε ως κριτικός τέχνης στη γαλλική έκδοση της εφημερίδας Herald Tribune. Μετά την επιστροφή του στην Αμερική, το 1965, εργάστηκε για μεγάλο χρονικό διάστημα ως αρχισυντάκτης του περιοδικού Art News και ως κριτικός τέχνης στο Newsweek. Δίδαξε Αγγλική Φιλολογία στο Brooklyn College του Πανεπιστημίου της Νέας Υόρκης, στο Χάρβαρντ και στο Bard College.
Εξέδωσε περισσότερα από τριάντα ποιητικά βιβλία και μεταφράσεις και ένα μυθιστόρημα. Οι γνωστότεροι τίτλοι είναι οι: «Some Trees» («Μερικά δέντρα»), 1956, «The Tennis Court Oath» («Ο όρκος του γηπέδου αντισφαίρισης»), 1962, «Rivers and Mountains» («Ποτάμια και βουνά»), 1966, «The Double Dream of Spring» («Το διπλό όνειρο της άνοιξης»), 1970, «Three Poems» («Τρία ποιήματα»), 1972, «Self-portrait in a Convex Mirror» («Αυτοπροσωπογραφία σε κυρτό κάτοπτρο»), 1975, «Houseboat Days» («Οι ημέρες στο πλωτό σπίτι»), 1977, «As we Know» («Όπως ξέρουμε»), 1979, «Shadow Train» («Συρμός σκιά»), 1981, «A Wave» («Ένα κύμα»), 1984, «April Galleons» («Ιστιοφόρα του Απριλίου»), 1987, «Flow Chart» («Αγγειογραφία»), 1991, «Hotel Lautreamont» («Ξενοδοχείο Λωτρεαμόν»), 1992, «And the Stars Were Shining» («Και τα αστέρια έλαμπαν»), 1994, «Can You Hear, Bird» («Πουλί, μπορείς ν' ακούσεις»), 1995, «Wakefulness» («Εγρήγορση»), 1997, «Girls on the Run» («Κορίτσια σε φυγή»), 1999.
Για την «Αυτοπροσωπογραφία σε κυρτό κάτοπτρο», έλαβε τριπλή διάκριση, το βραβείο Πούλιτζερ, το National Book Award και το National Book Critics' Circle Award. Το 1984, του απονεμήθηκε το Lenore Marshall/Nation Poetry Prize και την επόμενη χρονιά το βραβείο Bollingen. To 2011, του απονεμήθηκε, από την αμερικανική κυβέρνηση, μετάλλιο για τη συνολική του προσφορά στα αμερικανικά γράμματα.
Στα ελληνικά κυκλοφορούν οι συλλογές «Συρμός σκιά» (μτφ. Βασίλης Παπαγεωργίου, Εστία, 1994) και «Αυτοπροσωπογραφία σε κυρτό κάτοπτρο» (μτφ. Χάρης Βλαβιανός, Νεφέλη, 1999).
ΠΗΓΗ: http://www.naftemporiki.gr/story/1272862/pethane-o-amerikanos-poiitis-tzon-asmperi
****
JOHN ASHBERY
(Μετάφραση : Xάρης Βλαβιανός)
Ο ΖΩΓΡΑΦΟΣ
Καθισμένος ανάμεσα στην θάλασσα και τα κτήρια
Χαιρόταν να ζωγραφίζει το πορτραίτο της θάλασσας.
Αλλά όπως τα παιδιά φαντάζονται ότι η προσευχή
Είναι απλώς σιωπή, έτσι κι αυτός περίμενε το θέμα του
Να βγει στην παραλία, και, αρπάζοντας ένα πινέλο,
Ν’ αποτυπώσει το πορτραίτο του στον καμβά.
Έτσι ο καμβάς του παρέμενε λευκός χωρίς χρώματα
Ώσπου οι άνθρωποι που ζούσαν στα κτήρια
Τον έβαλαν να δουλέψει: «Δοκίμασε να χρησιμοποιήσεις το πινέλο
Σαν μέσο για την επίτευξη ενός σκοπού. Διάλεξε, για πορτραίτο,
Κάτι λιγότερο οργισμένο και ευρύ, που να σχετίζεται περισσότερο
Με τις διαθέσεις του ζωγράφου, ή, έστω, με την προσευχή.
Πώς μπορούσε να τους εξηγήσει ότι στην προσευχή του
Ζητούσε η φύση, όχι η τέχνη, να σφετεριστεί τον καμβά;
Επέλεξε για νέο θέμα τη γυναίκα του,
Κάνοντάς την πελώρια, σαν κατεστραμμένο κτήριο,
Λες, και ξεχνώντας τον εαυτό του, το πορτραίτο
Είχε αναπαραστήσει τον εαυτό του χωρίς πινέλο.
Με κάποια αυτοπεποίθηση βούτηξε το πινέλο του
Στη θάλασσα, ψιθυρίζοντας μια βαθιά προσευχή:
«Ψυχή μου, όταν ζωγραφίσω το επόμενο πορτραίτο
Εύχομαι να είσαι εσύ αυτή που θα καταστρέψει τον καμβά».
Τα νέα απλώθηκαν σαν άγρια φωτιά μέσα στα κτήρια:
Είχε επιστρέψει στη θάλασσα για να βρει το θέμα του.
Φανταστείτε έναν ζωγράφο σταυρωμένο από το ίδιο του το θέμα!
Μη μπορώντας από την εξουθένωση ούτε το πινέλο να σηκώσει,
Προκάλεσε τα κακόβουλα σχόλια καλλιτεχνών
Που έγερναν στις κουπαστές: «Δεν μπορούμε να προσευχηθούμε πια
Παρακαλώντας να μπει ο εαυτός μας στον καμβά
Ή να ποζάρει η θάλασσα για ένα πορτραίτο».
Άλλοι δήλωσαν ότι επρόκειτο για αυτοπροσωπογραφία.
Τέλος κάθε ένδειξη θέματος
Άρχισε να σβήνει, αφήνοντας τον καμβά
Εντελώς λευκό. Άφησε κάτω το πινέλο.
Με μιας ένα ουρλιαχτό, που ήταν επίσης και προσευχή,
Υψώθηκε από τα γεμάτα κόσμο κτήρια.
Τον πέταξαν, το πορτραίτο, από το πιο ψηλό κτήριο•
Και η θάλασσα καταβρόχθισε τον καμβά και το πινέλο
Λες και το θέμα του είχε αποφασίσει να παραμείνει προσευχή.
***
ΧΡΗΣΙΜΟΙ ΣΥΝΔΕΣΜΟΙ
http://m.lifo.gr/articles/obituaries/158666
http://www.kathimerini.gr/925301/article/politismos/vivlio/tzon-asmperi-poihths-twn-paremvolwn
https://www.bookpress.gr/stiles/poet-s-corner/john-ashbery
https://nefeli.fairead.net/…/ashb…/dt17-ashbery-katoptro.pdf
****
