H Iστορία των παθών
[Αυτοβιολογία]
Γιώργος - Ίκαρος Μπαμπασάκης
Γαβριηλίδης, 2014
112 σελ.
***
ΓΡΑΦΕΙ Η ΑΣΗΜΙΝΑ ΞΗΡΟΓΙΑΝΝΗ
'Οταν δεν μιλάμε για έ ν α μόνο πάθος,αλλά για πολ λά.'Οταν τα
πάθη συμπλέουν και εμπλέκονται με τη γραφή.' Οταν τα πάθη στιγματίζουν
τη γραφή και η ιστορία τους αποτελεί και ιστορία του συγγραφέα.Είναι ένα
πάθος έρωτας,είν΄ένα πάθος σιγουριά ;Aν δεν σε παραλύει,αλλά σε
ενδυναμώνει ,τότε θαυμάσια πράγματα μπορούν να συμβούν.Στην ''Ιστορία
των Παθών '' (μέρος της σειράς Αιφνίδια ντοκυμαντέρ) ο Γιώργος -Ίκαρος
Μπαμπασάκης μιλά για πάθη ατέρμονα και ισχυρά και πώς αυτά συμβάλουν
στον προσδιορισμό της συγγραφικής ταυτότητας .Μια ανατομία των παθών που
με την ποικιλομορφία και την ιδιάζουσα γεωγραφία τους αποκαλύπτουν
,προσδιορίζουν και ερμηνεύουν το υποκείμενο και την τέχνη που αυτό
παράγει Ό
Tα πάθη επιτείνουν το χάος μάλλον παρά το υπονομεύουν ,αλλά είναι
γοητευτικά.Τα πάθη αποτελούν ίσως στρατηγική επιβίωσης του
συγγραφέα.Πολλοί ερωτοτροπούν με τη μέθη και όχι με το
πίνειν-όπως ο Νόρμαν Μέιλερ,ο Τσαρλς ,Μπουκόφσκι,ο Μάλκομ Λόουρι ,ο
Φράνσις Σκοτ Φιτζέραλντ.''Κρασάκι αμέριμνο '',δύο μόνο λέξεις,είναι
ολιγόλεκτο του Νίκου Καρούζου.Ενώ κι ο Ηλίας Λάγιος τραγούδησε το ποτό
με κάθε τρόπο και ύφος .Είναι ενδιαφέρον να παρατηρεί κανείς πώς μπορεί
να συνδεθούν το μπουκάλι με το χαρτί και πόσα θαύματα μπορούν να
κάνουν.Η απόλαυση που το ποτό προσφέρει φλερτάρει με την περιπλάνηση
στον κόσμο των λέξεων.Η οινοποσία γιορτή ,η λογοτεχνία γιορτή στη
συνείδηση του πότη συγγραφέα.Πίνει και γράφει.Γράφει και πίνει.Η ιστορία
της γραφής του ,των εμμονών και των ιδεών του είναι ίσως η ιστορία της
μέθης του.Πίνει όπως αναπνέει.Γράφει όπως πίνει.Δέστε την ιστορία των ιδεών.Το αλκοόλ λύνει την γλώσσα.Είναι η πνευματικότητα τραβηγμένη ως τον παραλογισμό της λογικής,είναι ο νους που προσπαθεί να κατανοήσει μέχρι τρέλας,γιατί να υπάρχει η κοινωνία αυτή,τούτη η Βασιλεία της Αδικίας.(Μαργκερίτι Ντυράς,Αυτοβιογραφία)
To αλκοόλ βιώνεται σε πλήρη συμφιλίωση με την καθημερινή ζωή.Διατηρώντας φιλίες με το νερό,με το γέλιο,με το φιλί και με το κλάμα αναδείχνεται σε ισόβιο συνοδό της ύπαρξης.(Κωστής Παπαγιώργης,Περί μέθης)
Και να ταν μόνο το αλκοόλ.Ο Μπαμπασάκης προβάλλει συνδέσεις της γραφής και της τέχνης γενικότερα και με τον καπνό.Το δεύτερο μέρος ,οι σελίδες του καπνού ταξιδεύουν τον αναγνώστη στα έργα δημιουργών που λάτρευαν να καπνίζουν .Ο Μαλλαρμέ με ένα σονέτο του εκθειάζει το πούρο,ο Σάρτρ θα χαρακτηρίσει το καπνίζειν ''οικειοποιητική καταστροφική αντίδραση'','' μικρή αποτεφρωτική θυσία'' και '' θυσιαστική τελετουργία''.Το τσιγάρο ή την πίπα του θα τα χαρακτηρίσει '' μικρό θερμαντήρα ανάμεσα στα δάχτυλα.''Ο ίδιος μάταια αποπειράθηκε να κόψει το κάπνισμα.Το ίδιο συνέβη και με τον Σάμιουελ Μπέκετ.Και ο Αντρέ Μπρετόν .Και ο Αντρέας Εμπειρίκος και ο Βύρων Λεοντάρης και αρκετοί άλλοι κουβαλούν σαν φυλαχτό την επικίνδυνη συνήθεια,αντιδρούν στην υγιεινή μα ανιαρή κανονικότητα,εμπνέονται και εμπνέουν με ένα τσιγάρο στο χέρι ,σνομπάροντας το μαύρο του θανάτου που σαν απειλή κρέμεται πάνω άπ 'τα κεφάλια τους.Η γοητεία που δέχονται είναι ανεξέλεγκτη σε βαθμό να θεωρούν τη ζωή λιγότερο άξια ν ατη ζήσει κανείς χωρίς τσιγάρο.Η αλήθεια για το αντικείμενο διαστρεβλώνεται στο όνομα ενός ιδιάζοντος βλέμματος για τα πράγματα,στο όνομα μια ελευθεριότητας γεμάτη απολυτότητα και εγωισμό.
Αλλόκοτο παρόδοξο το τσιγάρο:θέλει να μιλήσει,σιωπώντας'να φανερώσει,αποκρύβοντας'να ζωντανέψει,σκοτώνοντας,αναλίσκοντας(Αννί Λεκλέρ,Πυρογραφίες)
Τρίτο μέρος του βιβλίου:Σελίδες γεμάτες πιόνια με πρωταγωνιστές ντεντέκτιβ και ποιητές,όπως ο Μάρλοου ,ο ήρωας του Τσάντλερ ,και ο δικός μας Καρούζος ,καθώς και διάφορους ανθρώπους της τέχνης.Η φαντασία χορεύει ταγκό με την πραγματικότητα,οι γοητευτικές αφορμές και προεκτάσεις συνεχίζονται.Πρωταγωνίστρια η μεγάλη πλανεύτρα ,η σκακιέρα.Επιρρεπής σε αισθήσεις και αισθήματα ,επιφυλάσσει ευχάριστες και δυσάρεστες εκπλήξεις σε όσους μπλέκουν μαζί της.Το χειρότερο,έχει την τεράστια δύναμη και κείνη να εθίζει,δύναμη ανάλογη με αυτή του τσιγάρου και του ποτού.Πολλοί έγραψαν ποιήματα για το σκάκι,μεταξύ των οποίων και ο Μανόλης Αναγνωστάκης,ο Μιχαήλ Στασινόπουλος,ο Μπόρχες,ο Πεσσόα,ο Πάουντ ,ο Ομάρ Καγιάμ,ο Ντεμπόρ.
''Ο Διάβολος λέει στους σκακιστές:Aλλά μήπως διέκοψα την παρτίδα σας;O ένας από αυτούς απαντά:Δεν πειράζει,έτσι κι αλλιώς ήμουν εξαρχής χαμένος.Ο Διάβολος κάνει γι' αυτόν την επόμενη κίνηση:Noμίζετε;Ρουά και ματ.Κερδίσατε.Είναι τόσο απλό το σκάκι.''
(Guy Debord,In girum imus nocte et consmimur igni,μτφση,Αντρέας Βαρίκας,εκδ.Γαβριηλίδης).
Ενδιαφέρον βιβλίο με πολλές αναφορές σε πρόσωπα και πράγματα .Με αυτοβιογραφικό του δημιουργού στίγμα .Πώς αλήθεια οι έξεις γίνονται λέξεις !Πώς τα πάθη αποτελούν πρώτο υλικό της τέχνης!Γιατί τα πάθη και οι αμαρτίες είναι πάντα ''γλυκά'' μες τη σκληρότητά τους;Γίνεται να έχεις τακτοποιήσει το χάος σου και να κάνεις τέχνη;Γίνεται να ζεις μια νοικοκυρεμένη και άμεμπτη ζωή και να έχεις την ανάγκη για δημιουργία;Aπό την άλλη όποιος δημιουργός είναι βουτηγμένος στα πάθη είναι και σπουδαίος;Ο Μπαμπασάκης ,αφού έχει και προσωπικά ανάλογα βιώματα,τάσσεται υπέρ των παθών,τούς υποκλίνεται και καταθέτει την άποψη ότι ναι,τα πάθη με όλες τις ψυχολογικές κυρίως προεκτάσεις που κουβαλούν και συνεπάγονται,φτιάχνουν τον δημιουργό,τον συνθέτουν ,τον ευεργετούν από την άποψη ότι του δίνουν ισχυρά στοχαστικά και βιωματικά ερεθίσματα.Τελικά είναι οξύμωρο αυτό που συμβαίνει με τα πάθη:από τη μία φθείρουν από την άλλη είναι αντίδοτο στη φθορά. Είναι η φύση τους τέτοια.
