Πριν λίγες μέρες ήρθε στα χέρια μου το πρώτο θεατρικό έργο του Ν.Γ.Λυκομήτρου,που φέρει τον τίτλο
Όταν τον ρώτησα γιατί<<μητροπολιτικό>> ,ο Ν.Γ.Λυκομήτρος μου απάντησε:
<<Το "Μητροπολιτικό" έχει να κάνει με το ότι ο τόπος δράσης είναι η Μητρόπολη (η Αθήνα) αλλά και με μία προσωπική μου εμμονή. Όλα μου τα κείμενα έχουν ως φόντο το αστικό τοπίο. Δεν νοούνται εκτός αυτού.>>
H δράση του έργου περιστρέφεται γύρω από τον νεαρό ποιητή Tristan ο οποίος παλεύει να εκδώσει το έργο του.Ερωτεύεται μια νεαρή κοπέλα που δουλεύει σε στριπτιζάδικο και αποφασίζει να την αποσπάσει από αυτήν την άτιμη δουλειά.Γύρω του κινούνται
διάφορα πρόσωπα με τα οποία ο μοναχικός ήρωας δεν έχει καμία εκλεκτική συγγένεια.Ο Tristan έχει τον δικό του αξιακό κόσμο που είναι εντελώς διαφορετικός από τον αξιακό κόσμο όσων τον περιτριγυρίζουν.
Ο παιδικός του φίλος Βασίλης είναι απόλυτα γήινος,δεν καταλαβαίνει στο ελάχιστο τις καλλιτεχνικές ανησυχίες του φίλου του.Είναι
ανώτερο στέλεχος σε πολυεθνική εταιρεία ,απατάει τη γυναίκα του με τη γραμματέα του χωρίς να το φέρει βαρέως και συχνάζει στα
στριπτιζάδικα.
Ο εκδότης Κασσανδρινός δίνει ψεύτικες υποσχέσεις στον Tristan .Εϊναι περισσότερο έμπορος ,παρά εραστής της τέχνης και κοιτάει
μόνο το συμφέρον του.Δεν ρισκάρει να εκδώσει τα ποιήματα ενός νέου ποιητή,προτιμά να εκδώσει ξανά τα έργα καταξιωμένων
δημιουργών που θα του αποφέρουν σίγουρο κέρδος.
Η Στέλλα από τη Μολδαβία ,παρά το νεαρό της ηλικίας της,είναι προσγειωμένη στην πραγματικότητα και την έχει αποδεχθεί.Φαίνεται οτι της αρέσει ο Τristan και είναι απόλυτα ειλικρινής μαζί του.Απλά ο Τristan δεν μπορεί να αντέξει την αλήθεια και να δεχτεί την πραγματικότητα.Νομίζει ότι θα ζήσει με την Στέλλα τον μεγάλο έρωτα και θα καταφέρει να την αλλάξει.Αλλα είναι κάπως φυσικό για κείνον,ως ποιητής και ιδεαλιστής,κυνηγάει πάντα το ανέφικτο.Και το τέλος του είναι η αυτοχειρία,σύνηθες τέλος για τους ποιητές.Αντίθετα από τον Tristan, η Στελλα είναι τόσο ρεαλίστρια που αγγίζει τον κυνισμό.Οταν ο Τristan της λέει να αλλάξει δουλειά εκείνη επιμένει ότι<<εγώ αποφασίζω μέχρι που θα φτάσει ο πελάτης.Στο μαγαζί του φίλου σου ή σε άλλη δουλειά,πληρώνεσαι για άλλο και τελικά σου πιάνουν τον κώλο.Τουλάχιστον εδώ πληρώνομαι για να μου πιάνουν τον κώλο και δεν κοροιδεύω τον εαυτό μου>>και<<έξω η εκμετάλλευση είναι ίδια ,αλλά έχει άλλο όνομα>>.Αναφορικά με την σχέση της με τον Τristan,με πείσμα δηλώνει στην φίλη και <<συνάδελφο>>Ολένα ότι<<δεν πρόκειται να τα παρατήσει από φόβο θα ζήσει την ιστορία ως το τέλος>>.H Oλένα συνδέεται με τη Στέλλα με μια κοινή μοιρα....Νοιάζεται για τη φίλη της,αλλά είναι καχύποπτη απέναντι στον Τristan και τις προθέσεις του...Συμβουλεύει τη Στέλλα να είναι προσεκτική,διότι αν το αφεντικό τους ανακαλύψει την <<σχέση >> της με τον Tristan,θα υπάρξει τεράστιο πρόβλημα.Ο Νίκος πάλι,αποτελεί κλασική περίπτωση νταβατζή.Είναι εκβιαστής ,πρόστυχος και βαθιά ανήθικος.Από τη μία λοιπόν ολα τα παραπάνω πρόσωπα,κι από την άλλη ...ο κεντρικός ήρωας.Μόνος,ξεχωριστός,σαν την μύγα μες το γάλα.Ο Tristan με τον εύθραυστο ψυχικό κόσμο θυμίζει τους ευάλωτους τσεχικούς ήρωες του Γλάρου.Κυρίως τον Τρέπλιεφ...που θέλει,αλλά δεν μπορεί.Τα συναισθήματα τον βαραίνουν τόσο που αδυνατεί να δεχτεί την πραγματικότητα.Είναι αγιάτρευτος ιδεαλιστής,δεν ξέρει άλλον τρόπο.Μοιραία συγκρούεται και με την ρεαλίστρια μητέρα του,η οποία δυσκολεύεται να τον κατανοήσει απόλυτα όσο καλές προθέσεις κι αν έχει.Θα προτιμούσε ο γιος της να μην είχε κολλήσει το μικρόβιο της τέχνης και να ζούσε μια φυσιολογική και ανέφελη ζωή.Ο γιος εισπράττει απαξίωση από την ίδια του τη μάνα.Όταν της λέει ότι είναι ερωτευμένος , εκείνη για τους δικούς της λόγους απαντά<<Α,εγώ νόμισα ότι επρόκειτο για κάτι σημαντικό>>.
Όπως αποκαλύπτει ο συγγραφέας ,το έργο είναι εμπνευσμένο από αληθινό περιστατικό,την παράξενη συνάντηση τριών φίλων.Ένα βίωμα που έγινε θεατρικό έργο.Aλλωστε,σε καμία τέχνη,ως γνωστόν δεν υπάρχει παρθενογένεση.Ακόμα,το εν λόγω θεατρικό κείμενο
δεν είναι διώλου φλύαρο και διαθέτει πλοκή.Αυτό το επισημαίνω ως θετικό.Διότι ,για άγνωστο λόγο,τα <<μοντέρνα>>και <<σύγχρονα>> κείμενα στερούνται πλοκής,να μην πω και δράσης.Στο εν λόγω κέιμενο ,οι χαρακτήρες, τα κίνητρά τους και ο συναισθηματικός τους κόσμος διαγράφονται καθαρά.Ο ρόλος του πιστολιού είναι κομβικός σε συνδυασμό με την παρεξήγηση.Η παρεξήγηση έφερε την ανατροπή στην ιστορία.Ο Tristan δεν είχε ακούσει όλη την συζήτηση ανάμεσα στο αφεντικό και τη Στέλλα και οδηγήθηκε σε λανθασμένα συμπεράσματα από μια εικόνα και μόνο.Η Στέλλα έμοιαζε να ευχαριστιέται τη συνουσία με το αφεντικό της κάτι που πλήγωσε αφόρητα τον νεαρό και τον οδήγησε στα άκρα.Το πιστόλι ήταν 45άρι και το είχε φέρει κρυφά στην Ελλάδα ο πατέρας του Τristan.Ηταν σουβενίρ από τον πόλεμο στην Αλγερία.H μητέρα του του είπε να το ξεφορτωθεί για να μην βρει τον μπελά του.Τί ειρωνεία!Αντί να ξεφορτωθεί το πιστόλι ξεφορτώθηκε τον εαυτό του ,στρέφοντας το πιστόλι στον ίδιο.Το πιστόλι μας παραπέμπει στο περίστροφο της Εντας Γκάμπλερ στον Ιψεν.Αλλά κι ο Τristan θυμίζει την Εντα.Kι αυτός ,όπως κι αυτή στοιχειώνεται από τους δαίμονές του.Τέλος,το θεατρικό κείμενο του Ν.Γ.Λυκομήτρου θίγει σημαντικά κοινωνικά ζητήματα μέρος της κοινωνικής παθολογίας που μαστίζει τη ζωή των ανθρώπων σήμερα.Ακόμα,θίγει το θέμα του έρωτα ,της καλλιτεχνικής δημιουργίας και της άδικης απαξίωσης της Τέχνης.
Κλείνοντας...σημειώνω την ένστασή μου ως προς την οικονομία των σκηνών και των πράξεων, αναφορικά με την έκταση που αυτές καταλαμβάνουν μέσα στο εν λόγω πόνημα.Ομως,πιστεύω,ότι μια καλά μελετημένη και εμπνευσμένη σκηνοθεσία μπορεί και πρέπει να επιλύσει με επιτυχία τέτοιου είδους δομικά ζητήματα.Αυτός είναι άλλωστε,μεταξύ άλλων πραγμάτων ,και ο ρόλος της σκηνοθεσίας.
Ευχές από εμένα να βρει το έργο το δρόμο του για το θεατρικό σανίδι λοιπόν!
ΑΣΗΜΙΝΑ ΞΗΡΟΓΙΑΝΝΗ
Θεατρολόγος-συγγραφέας
