.ΠΗΓΗ:...http://www.poema.gr/dokimio.php?id=316&pid=
| Σημειώσεις με μολύβι Ποιητές στη σκιά (.poema..) | |
Οι υπογραμμίσεις γίνονται στην έκδοση Ποιητές στη σκιά, την οποία επιμελείται ο ποιητής και μεταφραστής Γιώργος Μπλάνας. Περιλαμβάνει κείμενα τριάντα νεότερων ποιητών οι οποίοι ενέσκηψαν στην ποιητική σημαντικών δημιουργών απ' όλο το φάσμα του ελληνικού εικοστού αιώνα στην ποίηση: Αρης Αλεξάνδρου, Νίκος Αλέξης Ασλάνογλου, Ελένη Βακαλό, Νικόλας Κάλας, Νίκος Καρούζος, Μιχάλης Κατσαρός, Τάσος Λειβαδίτης, Μίλτος Σαχτούρης, Γιάννης Σκαρίμπας, Μάτση Χατζηλαζάρου. Ο επιμελητής έδωσε τον λόγο, κυριολεκτικά, στους ποιητές κατά τη διάρκεια ενός κύκλου εκδηλώσεων -με τον ίδιο τίτλο- στον χώρο των Εκδόσεων Γαβριηλίδης. Το εγχείρημα αποσκοπεί, και στην τυπωμένη εκδοχή του, στο πέρασμα της σκυτάλης με μοναδικό επιχείρημα την αντίληψη της ποιότητας και της συνεκδοχής μεταξύ των ποιητών από διαφορετικές γενιές και εποχές. Ο τόμος κυκλοφόρησε από τις Εκδόσεις Γαβριηλίδης, Αθήνα 2012. 
Λένα Σαμαρά [Αρης Αλεξάνδρου] ...Ο Αρης Αλεξάνδρου αγωνίζεται να εκφέρει τον λόγο του από τους τόπους της εξορίας και της φυλάκισής του. Προφανώς δεν έχει ανάγκη την καρέκλα του για να γράψει. Ούτε τα συγγράμματά του για να βοηθηθεί, τη μουσική υπόκρουση για να εμπνευστεί. Γράφει γιατί είναι ποιητής. Γράφει γιατί δεν μπορεί να κάνει αλλιώς. Με τα νεύρα, τα αγγεία, την ανάσα, τις αισθήσεις σε εγρήγορση, αλλά και την αντίληψη και την κρίση. Είναι για μένα ιδιαίτερα παρήγορο αυτό. Ελσα Κορνέτη [Νίκος Αλέξης Ασλάνογλου] ...Αυτός ο ποιητής διακρίνεται από μια σπάνια μορφή καλλιτεχνικής γενναιότητας. Δεν ονειρεύεται το όνειρο, άρα δεν εξαγνίζεται δεν εξαϋλώνεται δεν αθωώνεται. Δεν μετατόπισε το όνειρο στην πραγματική ζωή σαν άλλο μεταφυσικό επίτευγμα της ποίησης της ζωής. Ετσι, η υπέρβαση και η δικαίωση δεν ήρθαν ποτέ μέσα από το όνειρο. Αλλωστε τα όνειρα, όταν αποτυγχάνουν, γίνονται δαίμονες και σε στοιχειώνουν. Επέλεξε να ζήσει στο περιθώριο των ποιημάτων του σαν ένας φτωχός κι αδέσποτος ταξιδιώτης. Είχε πει: «Οι ποιητές δεν θέλουν χώρο. Οι ποιητές είναι πουλιά που πετούν». Αγγέλα Γαβρίλη [Ελένη Βακαλό] ...Αυτά που γράφει η Βακαλό τα αντιλαμβάνεσαι κατά κάποιο τρόπο σωματικά: αλλά όχι μόνο με το σώμα το ανθρώπινο. Επίσης με το σώμα του ζώου, του πουλιού, του ψαριού, του δέντρου, με το χωμάτινο σώμα της γης. Με όλα τα σώματα που υπήρξαμε και με όλα όσα θα γίνουμε. Εξ ου και έχουν τα ποιήματά της, εποχές και κύκλους. Μεγαλώνει όπως ένα δέντρο που φυτεύεις και συνεχίζει να υπάρχει και μετά από σένα. Αυτή την αντοχή του λόγου της κρατάω - και η αντοχή είναι η γυναικεία μορφή γενναιότητας. Ορφέας Απέργης [Νικόλας Κάλας] ...Γι\' αυτό Νικόλαε μείνε στο γραφείο, Νικήτα εν τούτω νίκα. Μην οδύσσασαι πατρίδι, μην αποστρέφεσαι, μόνο επέστρεφε και παίρνε το χάδι το μυρωμένο των ανθρώπων που ποτέ δεν θα γνωρίσεις από κοντά. Η θάλασσα, του λαού η θάλασσα, είναι πάντα έξω από το παράθυρο του γραφείου σου, εσύ που είσαι, θα με καταλάβεις, «the under-study of eternity», όπου κι εσύ το λες «αιωνιότητα-ερωμένη του κόσμου» - αλλά βλέπεις το «μη μου άπτου» του πνεύματος, βλέπεις το Noli mi tangere του Τισιανού, εσύ ένας δυτικός της καθ’ ημάς Δύσεως; Παναγιώτης Αρβανίτης [Νίκος Καρούζος] ...Ο Καρούζος, όσο πιο κοντά φτάνει στο τέλος, τόσο πιο πολύ γράφει. Είναι ένας ποταμός που όσο πιο κοντά βρίσκεται στις εκβολές του, τόσο πιο ορμητικός γίνεται. Η ποίησή του είναι αιμόπτυση της καθημερινότητας, ή μάλλον αντίστροφα είναι η αιμοκάθαρση της καθημερινότητας. Αρρωστος ακόμα γράφει μες στο νοσοκομείο μια ολόκληρη συλλογή - σπαράγματα ή, όπως ωραία το έχει πει ο ίδιος: ενθύμια φρίκης. Χρήστος Κούκης [Μιχάλης Κατσαρός] ...Ψηλότερα στην ιεραρχία της σκέψης του ήταν ο Ανθρωπος, ο πολίτης όπου και να ζει, όπου και να αναπνέει, η αίσθηση της ελευθερίας, η ανάγκη της βούλησης, η απαλλαγή των εσωτερικών δεσμών και των εξωτερικών εξουσιών. Προτεραιότητα της ποίησής του υπήρξε η βαθιά ανθρωπιά και το ορθωμένο ανάστημα του πολιτισμού μας. Ασημίνα Ξηρογιάννη [Τάσος Λειβαδίτης] Είναι μια ποίηση που νιώθω κάθε φορά ότι με κοιτά βαθιά μέσα στα μάτια. Μια ποίηση που με ξεγυμνώνει και με αναγκάζει να βλέπω μέσα μου. Παλεύοντας και \'γω όλα τα χρόνια με την τέχνη του λόγου, έχοντας την αγωνία της γραφής, προσπαθώντας να βρω τη φωνή μου, και ερχόμενη σε επαφή με διάφορους ποιητές, φτάνω να πω ότι ο Λειβαδίτης μού δίνει μαθήματα ποιητικής τέχνης: απλότητα, διαύγεια, καθαρότητα. Βασίλης Ζηλάκος [Μίλτος Σαχτούρης] ...παραφράζοντας τον Βαλερύ, σαν ένας σιωπηλός χορευτής αναδύεται στον κόσμο ο Σαχτούρης, που αποποιείται το όραμα και τη ρητορική των στρατευμένων ποιητών και συγχρόνως ολόκληρο το ποιητικό του σώμα ξέρει μόνο να δείχνει, λειτουργώντας εν τέλει στη συνείδησή μας περισσότερο σαν πίνακας ή στίχος του ζεν παρά σαν λεκτικό σχήμα με πρόθεση να επιβληθεί κατισχύοντας τελικά έναντι της ελευθερίας του άλλου. Δεν γνωρίζω αν είναι σωστό να αποδίδουμε την απουσία ρεαλιστικών σχημάτων στην ποίησή του ή/και την παντελή απουσία κλειστών λυρικών και εξομολογητικών στοιχείων στην άρση αυτών των παραγόντων. Αυτό είναι ένα θέμα προς μελέτη και συζήτηση. Αγγελική Κορρέ [Γιάννης Σκαρίμπας] ...Ο δικός μου Σκαρίμπας είναι η φωνή της αγνότητας. Από τον έρωτα ώς το ποιητικό όραμα, από τη νοσταλγία ώς την κοινωνική απόγνωση κι από τα ερωτήματα της ύπαρξης ώς τα παράπονά της, δε μπορεί να σταθεί ο κυνισμός, η κακία, η αισχρολογία, ο φόβος, η περιφρόνηση κι ο καταναγκασμός. Ο Γιάννης Σκαρίμπας μού δίδαξε πως η ποίηση είναι η απλότητα. Αννα Γρίβα [Μάτση Χατζηλαζάρου] ...και για να μην μπερδευόμαστε, το πρόσωπο που εκτίθεται χωρίς να φοβάται δε σημαίνει πως παραμένει μονάχα στο να εκφράσει τα προσωπικά βιώματα. Αντιθέτως. Γίνεται καθρέφτης του ολικού. Γιατί μόνο μέσα από το μικρό, το ανθρώπινο, το φευγαλέο μπορεί ο άνθρωπος να κατανοήσει (και να αντέξει ίσως) την τραγικότητά του. Το πρόσωπο της Μάτσης λοιπόν το βλέπω παντού, να μιλά για όλα τα ανθρώπινα, χωρίς να κρύβεται και καταργώντας κάθε απόσταση. Μιλά άλλοτε με παράπονο, άλλοτε με παιδικό ενθουσιασμό κι άλλοτε με πόνο, σε κάθε περίπτωση πάντως με αξιοπρέπεια και με στοργή, σαν κάποιος να σου ψιθυρίζει στο αυτί ένα παλιό παραμύθι, τις αλήθειες μιας άλλης ζωής, την κατάβαση στην πιο μύχια επιθυμία της ψυχής. | |
