Της Ασημίνας Ξηρογιάννη
Το Αμ' έπος Ανέργων είναι το δεύτερο μέρος της Τριλογίας της Κρίσης από
τις Εκδόσεις Vakxikon.gr. Το πρώτο μέρος καταπιάνεται με την κρίση ως
καθολικό φαινόμενο, το δεύτερο με την ανεργία και τις επιπτώσεις της στη
ζωή των ατόμων, το τρίτο με την κοινωνική βία.
Το βιβλίο περιέχει οκτώ διηγήματα, γραμμένα από νέους δημιουργούς, οι
πιο πολλοί από τους οποίους έχουν και οι ίδιοι βιώσει την ανεργία.
Ανοίγεις το βιβλίο και σκοντάφτεις πάνω στους στίχους του Καρούζου:' Mην
του μιλάτε, είναι άνεργος / τα χέρια στις τσέπες του / σαν δύο
χειροβομβίδες.
Αναζητάς πολλές φορές θέμα για το βιβλίο σου και η ζωή σε προλαβαίνει.
Στο προσφέρει απλόχερα και συ δεν έχεις παρά να ανταποκριθείς. Μπορούμε
όμως και να το δούμε αλλιώς. Η ανεργία είναι μια πραγματικότητα, ως μια
από τις συνέπειες της κρίσης που βιώνουμε στην Ελλάδα τα τελευταία
χρόνια. Η ανεργία τσακίζει ζωές και συνειδήσεις, καταρρακώνει τον
άνθρωπο και τον οδηγεί σε αλλόκοτες πράξεις. Δεν μπορείς να αγνοήσεις
την ανεργία. Έχεις την ανάγκη να μιλήσεις για αυτήν, με τον δικό σου
προσωπικό τρόπο, αλλά να μιλήσεις εν τέλει.
Η Μαρία Γιαγιάννου με ένα διήγημα με στοιχεία θρίλερ, αλλά και μαύρης
κωμωδίας ανοίγει τη συλλογή. Το θέμα είναι άκρως ρεαλιστικό, αλλά ο
χειρισμός του είναι γεμάτος σουρεαλιστικά στοιχεία που μας βάζουν μέσα
σε μια αλλόκοτη εμπειρία. Για να προσγειωθούμε στη συνέχεια με τον
μονόλογο μιας δασκάλας που για να ασκήσει το επάγγελμά της μπαίνει στην
άχαρη διαδικασία να αλλάξει την ζωή της και να την θέσει στην υπηρεσία
της εκπαίδευσης. Αλλά όταν είσαι αναπληρωτής, δυστυχώς τίποτα δεν είναι
αρκετό. Μπορεί για χρόνια να περιφέρεσαι σαν τον τσιγγάνο σε διάφορα
μερη της Ελλάδος και να ανοιγοκλείνεις σπιτικά για να καταλήξεις στο
τέλος να παραιτηθείς ή να απολυθείς. Εντάξει, να κάνεις παραχωρήσεις,
αλλά όχι και να χάσεις τον εαυτό σου. Χίλιες φορές καλύτερα να γίνεις
χίπης και να ζεις ελεύθερα περιπλανώμενος στα τέσσερα σημεία του
ορίζοντα, αρκεί να έχεις δίπλα σου καλούς φίλους, συνοδοιπόρους, που σε
κατανοούν ακριβώς επειδή έχουν παρόμοιες με τις δικές σου εμπειρίες.
Αυτό υποστηρίζει το διήγημα της Μαρίας Κατσοπούλου, που είναι γεμάτο
εικόνες ρεαλιστικές και ουσιαστικές! Τη σκυτάλη παίρνει ο Χρήστος Α.
Μιχαήλ και είναι και το δικό του βλέμμα διεισδυτικό. Μ' αρέσει πολύ που
ξεκινάει ως εξής:' Tα όνειρα είναι δωρεάν την ώρα που τα κάνεις. Όταν
έρχεται η στιγμή που η διάψευση σου κλείνει το μάτι, τότε πρέπει να
πληρώσεις. Αλλοτε τη βγάζεις φθηνά, άλλοτε χρεωκοπείς. Ανάλογα πόση
πίστη έχεις ποντάρει πάνω στο εκάστοτε όνειρο. Ανάλογα.'
Αναλόγως παραστατικός είναι και ο χειμαρρώδης Δημήτρης Ροβόλας. Με
χιούμορ και με γλώσσα που ρέει, ο αφηγητής του τσακίζει κόκαλα,
ξεδιπλώνοντας την δική του ιστορία που τον καθιστά εξαιρετικά συμπαθή
στον αναγνώστη! Συμπάσχουμε, αυτή είναι η λέξη. Αλλά είναι πάντα αυτή η
σκληρή πραγματικότητα που μας υπερβαίνει. 'Οσο για την κυρία Πλατεία της
Μαρίας Σουμπερτ; Η αφηγήτρια εδώ είναι ένα μικρό κορίτσι που βιώνει την
ανέχεια στο πετσί της όπως και η οικογένειά της, αλλά ερμηνεύει τα
πράγματα με τον τρόπο της. Πολλά από αυτά που συμβαίνουν γύρω της δεν
τα κατανοεί, τα σχολιάζει όμως με αφέλεια λογω του νεαρού της ηλικίας
της και στο τέλος δεν διστάζει να θυμώσει κιόλας μ' αυτήν την κακιά
κυρία Πλατεία που έβλαψε τις ζωές των δικών της ανθρώπων. Το
προτελευταίο διήγημα της συλλογής φέρει τον τίτλο Το τηλέφωνο και είναι
της Ελένης Τζατζιμάκη που συνδέει το αδιέξοδο με το θέμα της
αξιοπρέπειας, την οποία μπορείς να χάσεις αυτόματα, όταν' η ζωή σε
βγάλει στον πάγκο, όπως λέει χαρακτηριστικά.
Στο τέλος συναντάμε το διήγημα της Μαρίας Τσιράκου, η οποία μας
αφηγείται μια ακόμα πικρή ιστορία. Είναι να φοβάσαι την απελπισία του
κόσμου σε περιόδους κρίσης. Ο απελπισμένος μπορεί να γίνει και
επικίνδυνος, αφού κανείς δεν ξέρει τί μπορεί να κάνει.
Κλείνω αυτό το κείμενο με λόγια της Μαρίας Κατσοπούλου, η οποία
επιμελήθηκε αυτό το βιβλίο και γράφει στον πρόλογό της: Aυτό το βιβλίο
αφιερώνεται στους νεο-άνεργους, στους νέο-άστεγους, στις καταλήψεις και
τα αυτόνομα στέκια αλληλεγγύης, στα θύματα βίας, ρατσισμού και
κοινωνικού κανιβαλισμού και σε όλες τις ελεύθερες ψυχές του κόσμου
τούτου.
