Αυτό που σίγουρα ξέρω να πω για όσους πηγαίνουν(με) στις πλατείες είναι ότι δεν είμαστε μάζα.
Πήγα τη πρώτη φορά, όχι μόνο παραδεχόμενη κι αποδεχομένη την (όποια) διαφορετικότητά μου, αλλά την πήρα και μαζί μου. Όπως μαζί μου πήρα και τους προσωπικούς μου λόγους που ήθελα να πάω στην κινητοποίηση.
Το ότι είχα τη βεβαιότητα πως κι όλοι οι άλλοι το ίδιο είχαν κάνει, ενίσχυε ακόμη περισσότερο την ανάγκη μου να βρίσκομαι εκεί μαζί τους.
[Κι εδώ ανοίγω παρένθεση: Το να ενταχτείς (ή και να χωθείς) κάπου - σε κόμμα, σε συνδικάτο, η ακόμη και σε παρέα ήταν η γνωστή πρακτική, αν κάποιος ήθελε να πάει «μπροστά». Πάνω σε αυτό χτίστηκε η δομή της κοινωνίας και της σκέψης της Μεταπολιτευτικής Ελλάδας – τουλάχιστον εγώ έτσι το εισέπραττα και το βίωνα καθημερινά. Κι αυτού του τύπου η ένταξη εξελισσόταν σε μονόδρομο: δεν υπήρχαν περιθώρια προσωπικής σκέψης ή πρακτικής ∙ αργά ή γρήγορα ερχόταν το δίλημμα: «ή έτσι ή τίποτε άλλο. Ή με μας ή όχι με μας». Κι όποιος δεν άντεχε, ή αποχωρούσε ή τον ξέρναγε το σύστημα. Κλείνω την παρένθεση.]
Αλλά τώρα στις πλατείες είναι αλλιώς.
Ο καθένας μας βρίσκεται εκεί χάρη στο δικό του ξεχωριστό μυαλό και τη δική του ξεχωριστή καρδιά. Ο καθένας ένας ξεχωριστός άνθρωπος που όμως αναγνώριζε τη δυνατότητά του να συμπράττει, να πράττει δηλαδή μαζί με κάποιον άλλον.
Κι έτσι όσοι βρεθήκαμε εκεί, νομίζω πως κατ’ αρχήν, αναγνωρίσαμε στον εαυτό μας το δικαίωμα να είναι μοναδικός και διαφορετικός, αλλά ίσος με τον άλλον. Με την ανάγκη να εκφράσουμε, το πόσο μοναδικά πολύτιμη είναι η ζωή μας και τα όνειρά μας. Πόσο μοναδική κι η αξιοπρέπεια του καθενός από εμάς… Τα στοιχειώδη του ανθρωπισμού δηλαδή (κι όχι της φιλανθρωπίας).
Διεκδικούμε την ανάγκη του να υπάρχουμε και να ζούμε, ως άνθρωποι κι όχι ως νούμερα κάποιου οικονομικοπολιτικού συστήματος, που αφήνει απ’ έξω τις ζωές μας.
Κι η δύναμη που κρύβει ο καθένας μας ξεχωριστά, ως νους, ως ψυχή ως εμπειρία δεν είναι ανάγκη να καπελώνεται από κάποια ιδεολογία, δεν είναι ανάγκη να ταυτίζεται απόλυτα με τον άλλον. Κι η δύναμη αυτή πολλαπλασιάζεται τρομακτικά όταν βαδίζει μαζί με τη δύναμη που φέρει ο άλλος.
Όσοι θέλουν λοιπόν να βρουν το πολιτικό μανιφέστο πίσω από αυτή την κινητοποίηση, ας ανατρέξουν στις βασικές αρχές της Δημοκρατίας (ελευθερία, ισονομία, ισοπολιτεία κ.ά.) κι αν θέλουν ιδεολογική τοποθέτηση ας ανατρέξουν στην έννοια του ανθρωπισμού και στη μεγάλη Ποίηση.
Κι ο στόχος απλός και ξεκάθαρος: ν’ αλλάξει ο παλιός κόσμος η παλιά νοοτροπία. Κάτι που αργά η γρήγορα θα γινόταν αφού τα θεμέλιά του ήταν σάπια – όσο κι αν μας πονάει, όσο κι αν μας βγάζει από την ησυχία μας, την τάξη, την ασφάλειά μας, όσο κι αν η δουλίτσα μας, το μαγαζάκι μας, η όποια καριέρα μας αρχίζει να τρίζει και μπορεί και να διαλυθεί. Πως θα χτίσεις καινούριο σπίτι σε σάπια θεμέλια;
Έτσι κι αλλιώς η ζωή που νομίζαμε ότι (θα) είχαμε ήταν φούσκα κι έσκασε. Και πια θέλουμε πίσω τη ζωή μας. Την αληθινή. Κι είμαστε πρόθυμοι να τη διεκδικήσουμε και να παλέψουμε γι’ αυτό, πολιτισμένα.
Κι αυτός ο πολιτισμός, το νέο ήθος είναι ένα μεγάλο όπλο στα χέρια όσων διαμαρτύρονται, διαμαρτυρόμαστε: επειδή δεν έχουν τον ανάλογο πολιτισμό ή ήθος. Τόσα χρόνια αλλιώς εξουσίαζαν και ας το παραδεχτούμε, σχεδόν άλλους ανθρώπους.
Αλλά βλέπεις υπάρχουν πολλοί νέοι στις πλατείες. Νέοι που δεν είναι πια στους καναπέδες και στα ηλεκτρονικά παιχνίδια, (όπως τους κατηγορούσαν και ταυτόχρονα τους βόλευε να είναι) αλλά ξαφνικά είναι στους δρόμους.
Και φέρνουν την ανάγκη τους να ελπίζουν και το δικαίωμά τους να ονειρεύονται ένα καλύτερο αύριο, και να το ζουν με αξιοπρέπεια αυτοί και τα παιδιά τους. (Τα βασικά δηλαδή που έμοιαζε να είχαμε ξεχάσει.)
Κι εκεί ταυτιζόμαστε όλοι μας. Κι αυτή μας την ταύτιση την κραυγάζουμε βουβά και χαμογελαστά.
Κι αυτή η πρωτόγνωρη βουβή χαμογελαστή κραυγή έχει τη δική της τρομακτική δύναμη.
Πώς να την αντιμετωπίσουν λοιπόν; Γιατί, αυτή η βουβή κραυγή, μπορεί μεν κι από πριν να υπήρχε, αλλά την μετρούσαν (τη μετρούσαμε) ως απόγνωση, κι είχαν μάθει να μην της δίνουν σημασία Τώρα όμως πολλαπλασιαζόμενη στα πρόσωπα τόσων πολλών, μεταμορφώνεται απειλητικά σε «μυστικό» όπλο.
Αργά ή γρήγορα θα συμβεί. Θα πρέπει να μας αντιμετωπίσουν. Κι εμείς να κάνουμε το επόμενο βήμα.
Όμως κανένα κίνημα στη γέννησή του δεν τα είχε όλα έτοιμα από πριν. (Πόσο μάλλον ένα νέο, διαφορετικό, κίνημα με κέντρο τον άνθρωπο, του 21ου αιώνα.)
Φυσικό είναι οι πρακτικές ακόμη να αναζητούνται – γιατί το μόνο σίγουρο είναι ότι δεν μπορεί να είναι οι ίδιες (παλιές κι αποτυχημένες). Χρειαζόμαστε νέες.
Κι όλοι όσοι σπεύδουν να κατακρίνουν το κίνημα, ας μη βιάζονται… Τόσο καιρό εμείς τους περιμέναμε (με ανοχή κι ενοχή) - αυτοί δεν μπορούν να κάνουν λίγη υπομονή;
Ξέρω κι εύχομαι να έχουμε δρόμο μπροστά μας.
Αλλά τουλάχιστον βρήκαμε κοινό μονοπάτι, όποιο βηματισμό κι αν έχει ο καθένας μας. Και νομίζω πως αυτό έχει σημασία.
