Το σώμα του έγινε σκιά
Ασημίνα Ξηρογιάννη
Ανατολικός, 2010
96 σελ.
____________________________________________________________________
Γράφει η ποιήτρια και πεζογράφος 'Αννα Μανωλοπούλου
Φαίνεται πως ο πόνος είναι η Μοίρα των ανθρώπων στο χορό της ζωής, την πανάρχαιη τελετή της γνώσης. «Από τον πόνο», άλλωστε, «πληθαίνει η γνώση της ζωής», λέει ο Νίτσε, και από τη μοναξιά, της ευφυΐας μας η εξουσία. Γι’ αυτό έρχεται η Τέχνη, δώρο Θεού, αθάνατο, στον άνθρωπο, το εφήμερο, θνητό του πλάσμα: Έτσι η Τέχνη σε τούτο το βιβλίο, καθώς και στο «Εποχή μου είναι η ποίηση» της Ασημίνας Ξηρογιάννη, διεισδύει στο ακραίο, υμνεί το αδιέξοδο, αποκαλύπτει το χαμένο παρελθόν, επισημαίνει το ακαριαίο του παρόντος και του μέλλοντος το δέος, που κανείς, ποτέ, δεν θα βιώσει. Επειδή μετεωρίζει το όνειρο στο Άναρχον. Και ο μύθος για το καλύτερο Αύριο γυρεύει πάντα το μερδικό του.
Ωστόσο, και στο πεζό και στα ποιήματά της κυριαρχεί σαν μύθος και πλοκή ο Έρωτας και ο θάνατος, αρχέγονοι πυρήνες της Τέχνης, από κτίσεως κόσμου. Άλλωστε, ο Έρωτας είναι η ίδια η ζωή «τόκος του Ωραίου στην ψυχή και στο σώμα» κατά τον Πλάτωνα.
Η ιστορία του Άγγελου και της Έλσας, στο «Σώμα του έγινε σκιά», είναι πράγματι ύμνος του Έρωτα μέσα από την τραγική απειλή του θανάτου. Γι’ αυτό και η απογοήτευση της Έλσας να μην τελειώσει το ερωτικό της ταξίδι στο όνειρο, καταντά ο έσχατος πόνος του Άγγελου να κρατηθεί στη ζωή, όπως ο ίδιος την είχε σκηνοθετήσει στη φαντασία του, σαν ένα τελετουργικό Σιωπής, προσφεύγοντας με το χορό στο «Σώμα ερώτων τέμενος και ναό του πεπρωμένου».
Μόνιμη απειλή στης γης το εκμαυλιστικό Εδώ, ο φόβος για το άγνωστο Επέκεινα. Η μεγάλη αντίφαση στο «αιώνιο γίγνεσθαι για να πορεύεται η ζωή διαλεκτικά από τον αισθητό κόσμο στον νοητό συλλαμβάνοντας, μέσα από «την ματαιότητα του χθόνιου πάθους των ανθρώπων», όπως λέει ο Broch, το μεγαλείο της δημιουργίας. Επειδή και εμείς θνητά και μάταια… πλάσματα λειτουργούμε ως αθάνατα, αφήνοντας πίσω μας ιστορία και τέχνη σαν ένα μετάρσιο φιλί στης αιωνιότητας τον ίσκιο.
Και ας μην ξεχνάμε πως δεν υπάρχει «ποίηση» χωρίς τις λέξεις: ζωή, άνθρωπος, έρωτας, θάνατος, πάθη και λάθη, βρέφη ονείρων, που δίνουν μια άλλη διάσταση στο Στοχασμό, νάμα της υπέρβασης, εκεί
που γνώρισε την απόλυτη ομορφιά η ψυχή, πριν έρθει στο φθαρτό κορμί μας (Φαίδρος, Πλάτων). Η αποκάλυψη, δηλαδή, της ενόρασης για να συλλάβουμε τη μαγεία της και να την ξαναβρούμε, όταν τη χάνουμε!
Γι’ αυτό και η δημιουργία είναι πόνος «Ζει για τη Στιγμή που περνάει και χάνεται. Η τέχνη ξέρει να υποτάσσει, να βάζει όρους, να παίζει παιχνίδια πόνου». Γράφει η Ασημίνα Ξηρογιάννη και συμφωνώ μαζί της, γιατί, αν η μελαγχολία είναι ίδιον της ευφυΐας κατά τον Αριστοτέλη και η τέχνη περισυλλογή και εύθραυστων αμαρτιών τη μέθη που δίνει σχήμα στον πηλό σμίγοντας πνεύμα και ψυχή,, τότε, «ο χρόνος θ’ αλλάξει πρόσωπο», επιμένει η Ασημίνα και εγώ εύχομαι να μεταμφιεσθεί σε ύμνο λατρείας η ανταρσία του φθαρτού στη δόξα των ονείρων, για την ιεροτελεστία της αφήγησης στο ερημοκλήσι του απολογισμού με τις τοιχογραφίες… μνήμες, εμπειρίες και γνώση πέρα από τη γνώση, αφού η ζωή μας συνέχεια φεύγει, ενώ η τέχνη είναι η ζωή που μένει.
