Ο Διονύσης Μαρίνος για τις Πληγές[Α.Ξηρογιάννη,εκδ.Γαβριηλίδης]

Με μια μετατόπιση στο σώμα της άρνησης ξεκινούν οι «Πληγές», με μια άρνηση νοηματοδοτείται, κλείνοντας, η μικροϊστορία του ποιητικού υποκειμένου. Στο ενδιάμεσο πάντα παρούσα, άλλοτε καθημαγμένη, άλλοτε ελπιδοφόρα, ονειρική και συνάμα βαραθρωμένη, η γυναικεία φιγούρα που λες και βήμα – βήμα, ποίημα – ποίημα προσπαθεί να αγγίζει τη θερμότητα των πραγμάτων που την περιβάλλουν.

Οι «Πληγές» της Ασημίνας Ξηρογιάννη δεν είναι μια ποιητική συλλογή, είναι ένας κόσμος γεμάτος βαθουλώματα της μνήμης, και αιχμές ελλείψεων και μωσαϊκό πόνου που σωματοποιείται επώδυνα και εξαγνιστικά.

Οφείλουμε να δούμε όλη αυτή τη διαδρομή από την πρώτη σελίδα έως την τελευταία ως μια διαδρομή εν συνόλω. Μια πορεία της γυναίκειας φιγούρας προς τον μη επαρκή διάλογο, να σκύψουμε πάνω σε αυτή την υπόγεια νύξη προς τον άλλον που λείπει, που ενίοτε εμφανίζεται ως μια δυσώδης σκιά για να εξαφανιστεί εκ νέου.

Η ρίζα των «Πληγών» είναι ένα κέλυφος ματαίωσης, χαμού, σαν ένας μυς που έχει ατροφήσει από την απουσία. Ο μυς της ζωής μιας γυναίκας. Γράφει γυναίκα, αλλά πάνω από όλα ομιλεί μια γυναίκα και η φωνή της είναι ένα συρτό κράμα προσδοκίας και απογοήτευσης. Το φάσμα αυτής της φωνής δεν είναι ευδιάκριτο μέσα στην έντασή του, αλλά στο βάθος του. Την εις βάθος ενατένιση αυτής της αποδοκιμαστικής γεύσης που προσδίδει η ίδια η ζωή.

Με λέξεις που δεν μεταφέρουν βαριές κληρονομιές, με δωρική λάμψη, με έναν ρυθμό που άλλοτε ελευθεριάζει και άλλοτε γυρεύει ένα κυκλικό σχήμα για να ακουμπήσει, η Ασημίνα Ξηρογιάννη, συνθέτει τη νωπογραφία μιας συναισθηματικής καθημερινότητας που σφαδάζει κάτω από το βάρος της έλλειψης. Πάντα αυτή η έλλειψη που υποβόσκει, σαν μια αιθάλη που αποσχηματοποιεί τις άκρες των πραγμάτων και των ανθρώπων.

Και από την άλλη η αμφιθυμία, ακόμη και του ποιητικού υποκειμένου. Θέλει, αλλά μπορεί και να μην θέλει. Επιθυμεί αλλά κάτι αντίρροπο την κρατάει.

«Δεν θέλω να γράφω ερωτικά ποιήματα μόνο» …

αλλά και:

«Ξαναγυρίζω στα παλιά λημέρια μου, στο χώρο της ποίησης».

Και αλλού:

«Δύο διαθέσεις, δύο βάσανα»…

«Εγώ ποτέ δεν είμαι εκεί που θέλω…».

Μονίμως επανέρχεται υπόγεια η αντίφαση, υποσκάπτεται το σώμα από το ίδιο το πνεύμα του. Αυτή που μένει αναλλοίωτη είναι η κηλίδα της πληγής. Των πληγών.

Ο έρωτας που δεν ευοδώθηκε, η συνομιλία που δεν ολοκληρώθηκε, το σώμα που δεν ταυτίστηκε, ο κόσμος που δεν εννόησε, ο χρόνος που άρρυθμος κατέληξε, το τοπίο που κατάπιε τις συντεταγμένες του, το ποίημα που αναδιατυπώνει τα όργανα της συνείδησης. Η ποιήτρια που στέκει σαν καλή φίλη, μητέρα, αιώνιο θήλυ της προστασίας. Μα, και πονεμένο, πάσχον σώμα, μια μετόπη προσδοκίας που δεν ευοδώνεται.

Η οντολογική φλέβα στη ποίηση της Ασημίνας Ξηρογιάννη είναι ευδιάκριτη, σαν σβηστό κρεσέντο σε πράγματα και αισθήματα που είναι καταδικασμένα στον μετεωρισμό τους.

Η συγκεκριμένη ποιητική συλλογή, το εν όλω ποίημα όπως ανέφερα και πιο πριν, είναι αυτό που δηλώνει απαρέγκλιτα: Πληγές. Μια τελεσίδικη χαρακιά που ακόμη και αν θεραπευτεί, μένει, μένει στο σώμα ως μια νέα απόληξη. Το σώμα προ των πληγών και μετά τις πληγές. Δεν υπάρχει αψηφισιά σε αυτή την αλλαγή, δεν γίνεται κάτι σε πείσμα, είναι ένας τοκετός εμπειρίας. Εντέλει μια συμβολική πράξη προς κάτι ανθρωπινότερο, πιο αγνό εν τη απουσία της αγνότητας. Θα πείτε, σοφιστείες: Όχι, απλώς πείστηκα από αυτή τη βουβή απελπισία της αμφιθυμίας στην ποίηση της Ασημίνας Ξηρογιάννη και αυτή προσπαθώ να αναπλάσω μέσω αυτού του κειμένου.

Εξηγείται άραγε η αμφιταλάντευση; Αναλύεται η περίτρομη αμφιβολία; Μάλλον διαβάζεται… και σε αυτό η Ασημίνα Ξηρογιάννη μας προσφέρει μια πολύτιμη υπηρεσία. Μας προσφέρει τις πληγές.

Ας τις γευτούμε με αέρα ευφορίας στα σπλάχνα…   

ΔΙΟΝΥΣΗΣ ΜΑΡΙΝΟΣ