Τα βιβλία του φθινοπώρου (I)

 ΠΗΓΗ:ΒΟΟΚPRESS

http://www.bookpress.gr/multipress/teleutaia-nea/ta-vivlia-tou-fthinoporou-i

Του Κώστα Αγοραστού

Ελληνική πεζογραφία, ποίηση, δοκίμια-μελέτες 

Μετά από χρόνια ο Στρατής Χαβιαράς επανέρχεται με νέο μυθιστόρημα. Τίτλος Άχνα (εκδ. Κίχλη). Μέσα από την κατάδυση στο παρελθόν του αφηγητή, συνδυάζοντας στοιχεία του αφηγηματικού  και του  ποιητικού λόγου, ο Χαβιαράς επιχειρεί ένα γοητευτικό ταξίδι αναζήτησης της μούσας του. Κινούμενος στο μεταίχμιο μεταξύ ιδιότυπης αυτοβιογραφίας  και αναστοχασμού περί ποιητικής, αναζητεί τις πηγές της έμπνευσής του, τη διαμόρφωση της συγγραφικής του ταυτότητας.

Το νέο μυθιστόρημα της Σώτης Τριανταφύλλου, με τίτλο Σπάνιες γαίες (εκδ. Πατάκη), είναι η ιστορία του Πραβιέν Σεργκέγεβιτς Μακάρεφ, που γεννήθηκε στο Μουρμάνσκ, στη βορειοδυτική Ρωσία, δέκα χρόνια μετά την επανάσταση των μπολσεβίκων. Ο Πραβιέν σπούδασε εδαφολογία στο Τεχνολογικό Ινστιτούτο του Λένινγκραντ, ερωτεύτηκε μια ακροβάτισσα, διέπραξε ένα έγκλημα. Ύστερα, γνώρισε έναν Άγγλο κατάσκοπο: η φιλία αυτή τον οδήγησε σε μια απόφαση που δεν πραγματοποίησε. Αναζητώντας Σπάνιες Γαίες, ο Μακάρεφ άκουσε τις γοργόνες να τραγουδάνε και τους ψιθύρους της ιστορίας που μορφάζει σαν τέρας. Οι Σπάνιες γαίες είναι ένα βιβλίο για τη σταλινική περίοδο και για τα ηθικά διλήμματα του ανθρώπου που βαδίζει ανάμεσα στα ερείπια, ανάμεσα στις φρικαλεότητες του πολέμου και της ειρήνης.

Νέο μυθιστόρημα και για τον Μιχάλη Φακίνο, Λευκή ευθεία γραμμή (εκδ. Κέδρος). Τη νύχτα που κάηκε η πρωτεύουσα ένας άντρας βαδίζει πάνω στη λευκή ευθεία γραμμή της Εθνικής Οδού χωρίς να ξέρει ποιος είναι και πού πηγαίνει. Συλλαμβάνεται. Ανακρίνεται σαν καφκικός ήρωας. Οδηγείται σε μια αχαρτογράφητη βραχονησίδα συντροφιά με τέσσερα γουρούνια και χιλιάδες επιθετικούς γλάρους. Εκεί, ολημερίς, κάνει μετεωρολογικές μετρήσεις και σκάβει λάκκους χωρίς να ξέρει το γιατί, και το βράδυ δίνει αναφορά στον αόρατο Καίσαρα  υπό το βλέμμα της Αντζελίνας Τζολί…

Νέο βιβλίο και για τον Κωστή Γκιμοσούλη, Δυο μήνες στην αποθήκη (εκδ. Καστανιώτη). Ο κεντρικός ήρωας-αφηγητής νοσηλεύεται επί μακρόν σε νοσοκομείο, σε ένα χώρο που άλλοτε μοιάζει με φυλακή και άλλοτε με τσίρκο. Καθώς μετεωρίζεται μεταξύ ζωής και θανάτου, μεταξύ ονείρου και πραγματικότητας, αναστοχάζεται το παρελθόν και «μεταμορφώνεται», προκειμένου να διαφύγει από το παρόν, ή να αποδράσει από τον ίδιο τον εαυτό του. Με ποιητική διάθεση αλλά και χιούμορ, βασισμένο σε προσωπικά βιώματα του συγγραφέα.

Νέο μυθιστόρημα και για τον Δημήτρη Φύσσα, με τίτλο Ο κηπουρός κι ο καιροσκόπος (εκδ. Εστία). Προς το τέλος του 1940, ο νεαρός μετεωρολόγος (κυριολεκτικά: καιροσκόπος) Χάρης Χωματάς αποφασίζει να μελετήσει συστηματικά το κλίμα της Αθήνας, προσδοκώντας ότι κάποτε η πόλη θα πολεοδομηθεί κατά το δυνατόν εξαρχής,  με βάση τα πορίσματά του. Λίγο αργότερα -και ανεξάρτητα, ενώ έχει αρχίσει η κατοχή- ο γεωπόνος (σχεδόν: κηπουρός) Αντώνης Αστεριάδης ξεκινάει μια εξίσου εξαντλητική έρευνα για τους λαχανόκηπους της πρωτεύουσας, για ν΄ αναδείξει τον αποφασιστικό ρόλο τους κατά την πολεμική περίοδο, αλλά και ελπίζοντας να ωθήσει τη μεταπολεμική τους ανάπτυξη.

Οι δυο ερευνητές γνωρίζονται, ο ένας εκτιμά την επιστημοσύνη και τον «αθηναϊσμό» του άλλου και, καθώς ο Χωματάς επηρεάζει σε σημαντικό βαθμό το μεγαλύτερό του Αστεριάδη,  γίνονται και φίλοι. Αμφότεροι ζουν φυσικά τις πολιτικές συγκρούσεις της εποχής –που πολλαπλασιάζονται όσο πλησιάζει η απελευθέρωση– μα αρνούνται να επιλέξουν στρατόπεδο, επιμένοντας να επικεντρώνονται στο επιστημονικό τους έργο, υπέρ της κοινωνίας. Με τέτοια μυαλά, επόμενο είναι ότι απομονώνονται πολιτικά και απειλούνται απ΄ όλες τις πλευρές. Καταφέρνουν όμως να ολοκληρώσουν τα βιβλία τους, ο ένας μάλιστα το βγάζει πριν την αποχώρηση των Γερμανών. Ο Χωματάς κι ο Αστεριάδης αποτελούν συγγραφικές μεταλλαγές υπαρκτών προσώπων, αποσπάσματα από τις μελέτες των οποίων (μαζί με άλλα κείμενα εποχής) εντίθενται στο μυθιστόρημα.

Νέο μυθιστόρημα και απο τον Κωνσταντίνο Δ. Τζαμιώτη, Η πόλη και η σιωπή (εκδ. Καστανιώτη). Όταν ένας ταξιτζής ανακαλύπτει στο αυτοκίνητό του ένα αμύθητο ποσό και το παραδίδει στην αστυνομία, τότε καταλαβαίνει ότι τα βάσανά του μόλις ξεκινούν... Η προσωπική περιπέτεια ενός πενηντάχρονου ανθρώπου στη σύγχρονη Αθήνα, που, άθελά του σχεδόν, αντιπαρατίθεται στον κοινωνικό παραλογισμό και την αναλγησία, και φυσικά το πληρώνει ακριβά. 

Μυθιστόρημα και από τη Μαρία Σκιαδαρέση με τίτλο Χάλκινο γένος (εκδ. Πατάκη). Επτά νησιά που ζουν κάτω από λογής κατακτητές: τυχάρπαστους ηγεμονίσκους, Βενετούς δυνάστες, Γάλλους "αναμορφωτές", καταλήγοντας στους υπερόπτες Άγγλους, που, επί μισόν αιώνα, επέβαλαν μια "προστασία" πιασμένη από το σκοινί της κρεμάλας, μέχρι να υπογράψουν την παραχώρηση των νησιών στην Ελλάδα, σαν δώρο, για την ανάρρηση του Γεωργίου Α' στον θρόνο της χώρας. Μια οικογένεια, σ' ένα από τα επτά νησιά, που διασχίζει τον χρόνο από τον Μεσαίωνα ως τις μέρες μας. Μια εποχή στην κόψη, ανάμεσα στο παρελθόν που φεύγει αργόσυρτα και στο μέλλον που έρχεται καλπάζοντας. Μια οικογενειακή ιστορία από την Κεφαλονιά όταν τα Επτάνησα παλεύουν να ενωθούν με την Ελλάδα, τότε που οι αστοί αρχίζουν ν' αποφασίζουν για τις τύχες τους και οι χωρικοί μαθαίνουν επιτέλους πως είναι και αυτοί άνθρωποι.

Η Άλκη Ζέη επανέρχεται με ένα σχεδόν αυτοβιογραφικό μυθιστόρημα και τίτλο Με μολύβι φάμπερ νούμερο δύο (εκδ. Μεταίχμιο). Σ’ αυτό αφηγείται την ιστορία των πρώτων είκοσι πέντε χρόνων της ζωής της, τα οποία διαμόρφωσαν τη μετέπειτα πορεία της. Μια ολόκληρη εποχή ζωντανεύει μέσα από τη συναρπαστική της αφήγηση που διανθίζεται από πλούσιο φωτογραφικό υλικό.

Νέα μυθιστορήματα περιμένουμε και από την Ευγενία Φακίνου, Πλανόδιοι θεριστές, τον Αλέξη Σταμάτη, Κάτω από έναν τέτοιο ήλιο, τον Παύλο Κάγιο, Μη μ' αφήσεις να χαθώ, την Ελένη Πριοβόλου, Οι φύλακες των αστεριών και τον Νίκο Α. Μάντη, Άγρια Ακρόπολη. Όλα από τον Καστανιώτη.

Με νέο μυθιστόρημα επανέρχεται ο Βασίλης Τσιαμπούσης και τίτλο Γαλάζια αγελάδα (εκδ. Μεταίχμιο). Το μυθιστόρημα στηρίζεται στις αυτοβιογραφικές αφηγήσεις ενός υπαρκτού προσώπου. Πραγματικά είναι και τα γεγονότα που περιγράφονται, όπως βέβαια και οι τόποι που αποτελούν το γεωγραφικό σκηνικό της υπόθεσης, αλλά και πολλά από τα ιστορικά και τα άλλα πρόσωπα που μνημονεύονται είτε με το αληθινό τους όνομα (Αντώντσαους, Κωνσταντίνος Κωσταντάρας, ταγματάρχης Μίλερ, Κωνσταντίνος Καραμανλής, Γεώργιος Ράλλης, Ευάγγελος Αβέρωφ, Κωστής Στεφανόπουλος, Κωνσταντίνος Μητσοτάκης κ.ά.) είτε με άλλο όνομα. Σκοπός του συγγραφέα είναι, χρησιμοποιώντας την Ιστορία ως καμβά της σύνθεσής του, να μιλήσει κυρίως για τη συναισθηματική περιπέτεια των ηρώων του, που είχαν το ακριβοπληρωμένο προνόμιο να συμμετάσχουν –είτε ως πρωταγωνιστές είτε ως κομπάρσοι– σε δραματικά ιστορικά γεγονότα, κυρίως στην Ανατολική Μακεδονία, και να υποστούν τις οδυνηρές συνέπειες της εμπλοκής τους σ’ αυτά.

Συλλογή διηγημάτων του εκλιπόντα Αργύρη Χιόνη, Έχων σώας τας φρένας και άλλες τρελές ιστορίες θα κυκλοφορήσει από τις εκδόσεις Κίχλη. Ορισμένα κείμενα έχουν παρωδιακό χαρακτήρα, άλλα ανήκουν στην κατηγορία του ψευδο-δοκιμίου και συνοδεύονται από παιγνιώδεις σημειώσεις, ενώ άλλα μεταποιούν αυτοβιογραφική ύλη - όλα πάντως μοιράζονται το καταλυτικό χιούμορ και τη λεκτική ευφορία του συγγραφέα.

Διηγήματα περιμένουμε και από τον Θοδωρή Ρακόπουλο, με τίτλο Νυχτερίδα στην τσέπη (εκδ. Νεφέλη) και τον Γιάννη Ευσταθιάδη με τίτλο 100 (εκδ. Μελάνι).

Συλλογή διηγημάτων επίσης από τον Αλέξανδρο Στεφανίδη, με τίτλο Το χάδι και τον Κώστα Καλφόπουλο, με τίτλο Καρρέ-Καρρέ και άλλα διηγήματα, με πρόλογο του Βασίλη Βασιλικού και του Ακύλλα Καραζήση. Και τα δύο από τις εκδόσεις Άγρα.

Επίσης, θα κυκλοφορήσει η θεματική συλλογή Γεύμα με έναν ήρωα (εκδ. Πατάκη). Οκτώ συγγραφείς (Δήμητρα Κολλιάκου, Ηλίας Παπαδημητρακόπουλος, Αχιλλέας Κυριακίδης, Αριστείδης Αντονάς, Αλέξης Πανσέληνος, Βασίλης Γκουρογιάννης, Φαίδων Ταμβακάκης, Τατιάννα Αβέρωφ) γράφουν ένα διήγημα τοποθετώντας, αυτή τη φορά, στο κέντρο της μυθοπλασίας τους εμβληματικούς χαρακτήρες συναρπαστικών βιβλίων. Προσκαλώντας για γεύμα ήρωες των Φ. Κάφκα, Τ. Μαν, Ε. Χεμινγουέυ, Χ.Λ. Μπόρχες, Τ. Φόουλς, Αλ. Παπαδιαμάντη κ.ά., οι συγγραφείς του τόμου μαγειρεύουν με τη γαστρονομική βιβλιοφιλία. 

Τι τρώει ο δαιμονικά αγχώδης Γκρέγορι Σάμσα της «Μεταμόρφωσης»; Από ποια κουζίνα έλκεται ο φιλάσθενος Χανς Κάστορπ του «Μαγικού Βουνού»; Με τι χορταίνει ο πένης και μοναχικός Απoστόλης ο Κακόμης στο διήγημα «Κακόμης» του Παπαδιαμάντη; Αλλόκοτα εδέσματα, παιγνιώδεις χρονικές ανατροπές, ερεθιστικές μεταμφιέσεις σερβίρονται σε απαιτητικούς συνδαιτυμόνες αναγνώστες.

Το πρώτο της βιβλίο θα μας δώσει και η Μαριλένα Παπαϊωάννου, με τίτλο Νικήτας Δέλτα (εκδ. Εστία). Πολυφωνικό μυθιστόρημα με φόντο και αντηχήσεις από τη μικρασιατική καταστροφή και τον Εμφύλιο.

Πρώτο μυθιστόρημα (μετά το Σπασμό) και για το Δημήτρη Τανούδη με τίτλο Χώματα (εκδ. Νεφέλη) καθώς και το Γιάννη Πλιάγκο με το μυθιστόρημα Ένα τρίτο η αλήθεια και δύο τρίτα ψέματα (εκδ. Κέδρος).

Πρώτη εμφάνιση με νουβέλα και για το Γιάννη Τσίρμπα με τη νουβέλα Η Βικτώρια δεν υπάρχει (εκδ. Νεφέλη) και τον Ιάκωβο Ανυφαντάκη με τις Αλεπούδες στην πλαγιά (εκδ. Πατάκη).

Νουβέλα και για την Μαριάννα Τυρέα-Χριστοδουλίδη, με τίτλο Η ζωή μέσα της (εκδ. Οδός Πανός).

Νουβέλα και για τον Γιώργο Μητά με τίτλο Το σπίτι (εκδ. Κίχλη). Μια παράξενη πρόσκληση, ένας εκκεντρικός συλλέκτης, τέσσερις στίχοι του Λέοναρντ Κοέν, ένας υπηρέτης που λατρεύει την αμερικάνικη τζαζ, μια ασυνήθιστη δοκιμασία: αυτοί είναι οι αρμοί γύρω από τους οποίους αρθρώνεται η πλοκή του «Σπιτιού» –  μιας ιστορίας που εκτυλίσσεται στη χειμωνιάτικη Ύδρα, μέσα στους τοίχους ενός απομονωμένου αρχοντικού.

Μυθιστόρημα και για τον Χρήστο Χωμενίδη με τίτλο Νίκη (εκδ. Πατάκη). Με επίκεντρο το πρόσωπο της μητέρας του, ο Χ.Α. Χωμενίδης μιλάει για μιαν οικογένεια Μικρασιατών, η οποία έθρεψε στους κόλπους της κομμουνιστές ηγέτες αλλά και δοσίλογους, τυχοδιώκτες μα και ήρωες. Που βίωσε παράφορα ερωτικά πάθη, τραγικές απογοητεύσεις, στιγμές μποέμικης ανεμελιάς και χρόνια ολόκληρα στην πιο βαθιά παρανομία. Μιλάει για τα παιδιά που σημαδεύτηκαν από τις επιλογές των γονιών τους, κατάφεραν ωστόσο να τις υπερβούν και να ακολουθήσουν το δικό τους δρόμο.

Μυθιστόρημα και από τον Κώστα Ακρίβο, με τίτλο Αλλάζει πουκάμισο το φίδι (εκδ. Μεταίχμιο). Είμαι τυχερός ή όχι που γεννήθηκα Έλληνας;... Αυτό είναι το ερώτημα που βασανίζει έναν συγγραφέα από τη στιγμή που ακούει κάποιον Τούρκο να μιλάει προσβλητικά για τη χώρα του. Για να βρει την απάντηση, ταξιδεύει σε πόλεις και χωριά, συναντιέται με συνηθισμένους αλλά και παράξενους ανθρώπους, σκοντάφτει πάνω σε σκοτεινές σελίδες της Ιστορίας, νοσταλγεί πρόσωπα λαμπρά όσο και αδικημένα. Ένα στοίχημα πρέπει να κερδηθεί, ένα μυστήριο ψάχνει τη λύση του, μια περιπέτεια έχει μόλις αρχίσει. Ένα μυθιστόρημα φτιαγμένο με τα υλικά του χρονικού, της αυτοβιογραφίας, του οδοιπορικού, των απομνημονευμάτων και της μαρτυρίας.

Πρώτο μυθιστόρημα και για τον Λευτέρη Καλοσπύρο, με τίτλο Η μοναδική οικογένεια (εκδ. Πόλις). Λίγες μέρες προτού δώσει τέλος στη ζωή του, ο νεαρός Ανδρέας Αριθμέντης, χρονικογράφος της πτώσης του οίκου των Αριθμέντη, μιας οικογένειας νευρικών, ξεροκέφαλων συγγραφέων κι αρχιτεκτόνων, ολοκληρώνει ένα θεατρικό έργο, το μοναδικό που θα καταφέρει να τελειώσει στη βραχύβια συγγραφική καριέρα του. Είναι η ιστορία «της μοναδικής ελληνικής οικογένειας που δεν έπαιξε στο χρηματιστήριο», όπως φροντίζει κάθε τόσο να υπενθυμίζει ο Μιχάλης, συγγραφέας-φάντασμα ευτελών ευπώλητων ρομάντζων και ανέκδοτων σοβαρών αφηγημάτων. Όμως ο Ανδρέας δεν σκοπεύει να αφήσει πίσω του μόνο το θεατρικό έργο... Η Μοναδική οικογένεια είναι ένα μυθιστόρημα για την επινόηση του εαυτού στην εποχή του ίντερνετ και για το πέρασμα από έναν κόσμο παγιωμένων αυταπατών σε έναν κόσμο δυσοίωνων αμφιβολιών. 

Νέα μυθιστορήματα και από τους Ευάγγελο Μαυρουδή, Ο χρόνος με τη Ρόζυ, Γιάννη Γρηγοράκη, Τέταρτος κόσμος, Μαρούλα Κλιάφα, Ο άντρας με τη γερμανική στολή, Λήδα Διζέλου, Το τυφλό σημείο και Μάρτυ Λάμπρου, Με λυμένο χειρόφρενο. Όλα από τον Κέδρο.

Νέο μυθιστόρημα και για τον Τηλέμαχο Κώτσια με τίτλο Κώδικας τιμής (εκδ. Ψυχογιός). Ο Ζεφ, κυνηγημένος από τον πανάρχαιο αλβανικό κώδικα του εθιμικού δίκαιου, ζει κρυμμένος στην Ελλάδα, σε ένα γλυκό καταφύγιο, βιώνοντας μια προσωρινή ευτυχία, μεθυσμένος από τον ήλιο και τον έρωτα, μακριά από τα βλέμματα των συμπατριωτών του. Κουβαλάει μαζί με τις αναμνήσεις της πατρίδας του και τις παλιές κωδικοποιημένες συνήθειες που ρυθμίζουν τη ζωή του. Θα καταφέρει να αποφύγει τη μοίρα που, ή μήπως ο ίδιος, δέσμιος των αρχαίων αιματηρών εθίμων και γοητευμένος από το μεγαλείο του Κώδικα, ως αναπόσπαστο τμήμα της ύπαρξής του, κρίνει ότι πρέπει να εφαρμοστεί πάνω του η τιμωρία; Αλβανοί και Έλληνες βρίσκουν τα κοινά τους σημεία στη Ιστορία, αλλά κι εκείνα που τους χωρίζουν. Και οι λιγοστές στιγμές ευτυχίας γίνονται πιο λαχταριστές μπροστά στον σκοτεινό πανάρχαιο Κώδικα του Λεκ Ντουκαγκίνι, που ορίζει ζωές και θανάτους.

Νέο μυθιστόρημα περιμένουμε και από τον Δημήτρη Στεφανάκη με τίτλο Άρια. Ο κόσμος από την αρχή (εκδ. Ψυχογιός) και τον Αύγουστο Κορτώ Το βιβλίο της Κατερίνας (εκδ. Πατάκη). 

Ο Βαγγέλης Κούτας επανέρχεται με το μυθιστόρημα Αετοί και Λύκοι. Το μυθιστόρημα των λήσταρχων Ρετζαίων (εκδ. Μεταίχμιο). Μια ιστορία που έγινε θρύλος. Η άγρια δολοφονία του πατέρα τους και ο όρκος εκδίκησης δύο αγοριών, οκτώ και δέκα χρόνων, που προσπαθούν να επιβιώσουν μόνα τους στις ψηλές κορφές της Πίνδου. Στα χρόνια που θ’ ακολουθήσουν, τα παιδιά θα μεγαλώσουν αναζητώντας τους φονιάδες του πατέρα τους. Θα έρθει η στιγμή της εκδίκησης και της τιμωρίας των ενόχων; Μια διαδρομή σαν βγαλμένη από παραμύθι. Έρωτας – Παρανομία – Δόξα. Η ιστορία των λήσταρχων Ρετζαίων που συγκλόνισε την Ήπειρο και ολόκληρη την Ελλάδα. Ένα μυθιστόρημα που σηματοδοτεί την αρχή του τέλους της δράσης και των έργων των παρανόμων της υπαίθρου την εποχή του Μεσοπολέμου.

Νέα μυθιστορήματα για τους Γιάννη Πετρόπουλο, Ο κώδικας του Ρούμκαβακ, Χριστίνα Σαββάκη, Ζωή σαν λευκή νύχτα και Λίλλυ Σπαντιδάκη, Χωρίς σκηνή. Όλα από τις εκδόσεις Λιβάνη.

Σε νέες εκδόσεις, με εκ νέου επιμέλεια και φροντίδα θα κυκλοφορήσουν τα μυθιστορήματα των Τζέφρυ Ευγενίδη, Middlesex, Θόδωρου Γρηγοριάδη, Ο ναύτης, Γιώργου Σκαμπαρδώνη, Ουζερί Τσιτσάνης, Κώστα Μουρσελά, Βαμμένα κόκκινα μαλλιά και η νουβέλα του Μισέλ Φάις, Aegypius monachus. Επίσης, το πολύ ενδιαφέρον βιβλίο της Μάρως Δούκα, Ο πεζογράφος και το πιθάρι του. Όλα από τις εκδόσεις Πατάκη.

Νέα έκδοση για τη Λούλα (εκδ. Καστανιώτη) του Βαγγέλη Ραπτόπουλου με υστερόγραφο του συγγραφέα.

Τέλος, θα κυκλοφορήσει Ο Κρητικός (εκδ. Κίχλη) του Διονύσιου Σολωμού σε επιμέλεια – επίμετρο – σημειώσεις του Στυλιανού Αλεξίου.

Ποίηση

Νέα ποιητική συλλογή από την Κική Δημουλά στις εκδόσεις Ίκαρος.

Οι εκδόσεις της Εστίας θα εκδώσουν έναν συγκεντρωτικό τόμο με τα ποιήματα της Μαρίας Πολυδούρη σε επιμέλεια της Χριστίνας Ντουνιά.

Από την Κίχλη θα κυκλοφορήσει συγκεντρωτική έκδοση των ποιημάτων του Αλέξανδρου Ίσαρη, με τίτλο Εγώ ένας ξένος. Ποιήματα 1967-2011.

Από τις εκδόσεις Νεφέλη θα εκδοθεί ο τόμος Η εύθραυστη επικράτεια των λέξεων στην οποία θα συγκεντρώνονται ποιήματα, σχεδιάσματα και μεταγραφές από το 1991 έως το 2003 του Χάρη Βλαβιανού.

Από το Μελάνι η συγκεντρωτική έκδοση των ποιημάτων του Μιχάλη Γκανά, Ποιήματα 1975-2012.

Επανέκδοση των Αποκηρυγμένων ποιημάτων του Κ.Π. Καβάφη από τον Ίκαρο, με τη φιλολογική επιμέλεια του Γ. Π. Σαββίδη.

Νέα ποιητική συλλογή και για τον Νάνο Βαλαωρίτη, Πικρό καρναβάλι (εκδ. Ψυχογιός).

Ανέκδοτος Γιάννης Ρίτσος από τον Κέδρο. Η συλλογή Υπερώον γράφτηκε στα μέσα της δεκαετίας του 1980 και παρέμεινε ανέκδοτη έως σήμερα.  Η έκδοσή της εν έτη 2013 κρίθηκε απαραίτητη καθώς η θεματολογία αυτών των ποιημάτων του Ρίτσου προσλαμβάνουν στις μέρες μας μια αξιοσημείωτη επικαιρότητα.

Οι πρώτες ποιητικές συλλογές του Νίκου Καρούζου, που δεν έχουν ενταχθεί στα άπαντα, ποιήματα που είχαν δημοσιευτεί στον τύπο αλλά δεν είχαν ενταχθεί σε ποιητικές συλλογές, και αδημοσίευτα ποιήματα, θα περιλαμβάνονται στο βιβλίο Οιδίπους τυραννούμενος (εκδ. Ίκαρος) σε επιμέλεια της Μαρίας Αλμύρα.

Η συγκεντρωτική έκδοση των στίχων του Μάνου Ελευθερίου με τίτλο Τα λόγια και τα χρόνια: 1963-2013 (εκδ. Μεταίχμιο). Οι στίχοι-ποιήματα είναι κατανεμημένοι χρονολογικά και ανά δισκογραφική δουλειά και διανθίζονται από επιπλέον πληροφορίες για τους συντελεστές των δίσκων. 

Νέα ποιητική συλλογή θα έχουμε και από το Γιάννη Δούκα, Το σύνδρομο Σταντάλ (εκδ. Πόλις), την Όλγα Παπακώστα, Όχι ακόμη Κάρμεν (εκδ. Πατάκη), τον Αλέξανδρο Κεφαλά, Άπολις (εκδ. Οδός Πανός), το Γιάννη Υφαντή, Κάτω από το εικόνισμα των άστρων (εκδ. Ίκαρος),τον Θανάση Κιτσόπουλο, Εκλάμψεις (εκδ. Περισπωμένη), τον Δημήτρη Ελευθεράκη, Εγκώμια (εκδ. Πατάκη), την Ελένη Κεφαλά, Χρονορραφία (εκδ. Νεφέλη), το Γιάννη Σχινά, Εννεάδες (εκδ. Περισπωμένη), τη Μαριγώ Τσερεντζούλια, Τα βήματα της απόφασης (εκδ. Οδός Πανός) και το Μάρκο Μέσκο (εκδ. Γαβριηλίδης).

Επίσης, θα κυκλοφορήσει ο τόμος Μεταφράσεις: Ποίηση και ποιητική (εκδ. Ίκαρος) του Ζήσιμου Λορεντζάτου με μεταφράσεις των: Ezra Pound, Friedrich Hölderlin, Eugenio Montale, Wislawa Szymborska, W.H. Auden, W.B. Yeats, W.Blake, Edgar Allan Poe.

Μελέτες-δοκίμια

Τρία νέα για δοκίμια-μελέτες για τον Κ.Π. Καβάφη πρόκειται να κυκλοφορήσουν το προσεχές διάστημα. Ο Αντώνης Δρακόπουλος με το βιβλίο Κ.Π. Καβάφης: Το ανοιχτό έργο (εκδ. Τόπος) επιχειρεί να φωτίσει το κρυφτό που ο Καβάφης παίζει με τον αναγνώστη και να προσδιορίσει τους βασικούς τρόπους με τους οποίους κατορθώνει να κρατήσει το νόημα πρόσφορο σε διαφορετικές προσεγγίσεις, προσδοκίες και αναγνωστικές συμβάσεις. Ο Δημήτρης Δασκαλόπουλος στο βιβλίο του Κ.Π. Καβάφης:  Η ποίηση και η ποιητική του (εκδ. Κίχλη) συγκεντρώνει δημοσιευμένα και αδημοσίευτα κείμενά του που αφορούν ποικίλες όψεις του καβαφικού έργου. Και τέλος, ο Δημήτρης Κ. Γαρουφαλιάς με το βιβλίο του Αλήθειας και ψέματα για τον Καβάφη (εκδ. Οδός Πανός) με εισαγωγή του Θανάση Θ. Νιάρχου.

Η Τζίνα Πολίτη θα μας δώσει το δοκίμιο Οι αιώνιες φωλεές της επιστροφής στην ποίηση του Οδυσσέα Ελύτη (εκδ. Άγρα).

Ένα ιδιότυπο δοκίμιο έγραψε η μεταφράστρια και κριτικός Κατερίνα Σχινά με τίτλο Καλή και ανάποδη. Ο πολιτισμός του πλεκτού (εκδ. Κίχλη). Το πλέξιμο δεν είναι απλώς χειροτεχνία, μηχανική ενασχόληση με τις βελόνες, επωφελής οικιακή δραστηριότητα – ιδίως σε περιόδους κρίσης. Είναι μια δημιουργική διαδικασία, που κέντρισε το ενδιαφέρον κοινωνιολόγων, ψυχολόγων και κριτικών του πολιτισμού, δημιούργησε μεγάλη συζήτηση στο φεμινιστικό κίνημα, προκάλεσε συγγραφείς και εικαστικούς καλλιτέχνες να το εντάξουν στο έργο τους και μαθηματικούς να το χρησιμοποιήσουν ως μέσο αποτύπωσης πολύπλοκων γεωμετρικών επιφανειών, έγινε ακόμη και εργαλείο του διεθνούς ακτιβισμού, μέσο πολιτικής διαμαρτυρίας και οικολογικής επαγρύπνησης. Η Κατερίνα Σχινά, επίμονη πλέκτρια παιδιόθεν, αποτυπώνει τα πολλά του πρόσωπα ανατρέχοντας στην ποίηση και την πεζογραφία, την ανθρωπολογία, τις κοινωνικές επιστήμες, τις εικαστικές τέχνες, τα μαθηματικά και τα κινήματα αμφισβήτησης, γράφοντας ταυτόχρονα την πλεκτική της αυτοβιογραφία, μέσα από τις ιστορίες των πουλόβερ που κατασκεύασε κι εκείνων που τα φόρεσαν. 

Ένα πολύ ενδιαφέρον δοκίμιο θα κυκλοφορήσει και ο κριτικός λογοτεχνίας Γιώργος Ν. Περαντωνάκης με τίτλο Η μεταπολιτευτική κριτική στον καθρέφτη (εκδ. Πόλις). Γιατί να διαβάσω μια βιβλιοκριτική; Γιατί να εμπιστευθώ έναν κριτικό και τι παραπάνω ξέρει αυτός από εμένα; Γιατί δεν βαθμολογούν τα βιβλία με αστεράκια, όπως κάνουν στις κριτικές κινηματογράφου; Γιατί να λάβω υπόψη μου την υποκειμενική του σκοπιά; Μα δεν είναι όλοι οι κριτικοί λογοτεχνίας ξεπουλημένοι στους εκδοτικούς οίκους και στα ποικίλα συμφέροντα; Ποια κριτική ασκούν οι διάφοροι βιβλιοϊστολόγοι; Πόσο η βιβλιοκριτική παρεμβαίνει ενεργά στην πνευματική ζωή της Ελλάδας; Αυτά και άλλα ανάλογα ερωτήματα απαντούν οι ίδιοι οι κριτικοί (ή τα προσπερνάνε) δείχνοντας έτσι την αυτοσυνειδησία τους, τον τρόπο δηλαδή που οι ίδιοι εδώ και σαράντα χρόνια βλέπουν τον εαυτό τους και γενικότερα την κριτική τέχνη. Οι βιβλιοκριτικοί, οι πανεπιστημιακοί, οι συγγραφείς κ.ά. συχνά στοχάζονται για τις λειτουργίες και τα όρια της κριτικής, για τα προβλήματα που αντιμετωπίζει και τα μειονεκτήματα που η ίδια κουβαλά, για τις ιδεολογικές της αγκυλώσεις και τις εκκρεμείς μετακινήσεις της ανάμεσα στην αντικειμενικότητα και την υποκειμενικότητα. Αυτός ο τόμος επιχειρεί να καταγράψει και να αναλύσει τη “μετακριτική συνθήκη”, τον λόγο δηλαδή των εμπλεκομένων που θέτει ερωτήματα για την κριτική, συχνά δίνει απαντήσεις και συνομιλεί με τις απόψεις των άλλων σε πολύ γόνιμους διαλόγους που διατρέχουν όλο το φάσμα της μεταπολίτευσης. Εντέλει ποιο είναι το πρόσωπο της κριτικής μας όπως φαίνεται στον καθρέφτη της;

Μια μελέτη-εισαγωγή στον Γκαίτε δίνει ο  Θανάσης Λάμπρου με τίτλο Κάτω απ’ τον ανοιχτό ουρανό: Εισαγωγή στον Γκαίτε. Η τραγωδία του Φάουστ. Η αγαλλιαστική περιπλάνηση του Βίλχελμ Μάιστερ (εκδ. Περισπωμένη). Η στοχαστική προσπέλαση του Φάουστ, που καλύπτει το μεγαλύτερο μέρος της παρούσας εργασίας, απαντά στα ερωτήματα εκείνα που η φιλολογική, επιστημονική προσέγγιση αφήνει ως επί το πλείστον αναπάντητα· δεν αναλύει ούτε σχολιάζει φιλολογικά τον Φάουστ αλλά φωτίζει και αναδεικνύει την ιδιαιτερότητά του και, κυρίως, την επικαιρότητά του, ανατρέχοντας στις βαθύτερες προϋποθέσεις που γέννησαν ένα τέτοιο εμβληματικό κείμενο.

Ένα ξεχωριστό λεύκωμα, με φωτογραφίες του Τάκη Πανανίδη και με τίτλο Αυτόπτης φωτομάρτυρας στην Οδό Ονείρων θα κυκλοφορήσει από τις εκδόσεις Τόπος. Το λεύκωμα περιλαμβάνει ιστορικές φωτογραφίες όλων των πρωταγωνιστών του νεοελληνικού τραγουδιού (συνθέτες, μουσικοί, ερμηνευτές, στιχουργοί κ.ά.), πολλές αδημοσίευτες, από τη «χρυσή» περίοδο 1960-1975. Όλες προέρχονται από το εκτενές αρχείο του Τάκη Πανανίδη (1935-2010), αποκλειστικού φωτογράφου της Κολούμπια και προσωπικού φίλου των Θεοδωράκη, Χατζιδάκι, Ξαρχάκου, Λευτέρη Παπαδόπουλου κ.ά. συντελεστών της εποχής. Το κόνσεπτ, ο πρόλογος και τα κείμενα που συνοδεύουν τις φωτογραφίες υπογράφονται από τον Άρη Μαραγκόπουλο.

Διαβάστε επίσης:

• Τα βιβλία του φθινοπώρου (ΙΙ) - επιλογές ξένης λογοτεχνίας.