Από τα "Ρω του Έρωτα" στα "Λα του Λαϊκισμού"

 γράφει ο Μιχάλης Γελασάκης  

[ΠΗΓΗ:Musicpaper.gr]

Το πρώτο πράγμα που αναρωτιέται κανείς που διαβάζει την ποίηση του Οδυσσέα Ελύτη και γνωρίζει λιγάκι την αυστηρότητα με την οποία αντιμετωπίζει η κληρωνός του, Ιουλίτα Ηλιοπούλου, τα πνευματικά δικαιώματα και το έργο του είναι το πως επιτράπηκε στη Νέα Δημοκρατία να χρησιμοποιήσει -ξεπερνώντας τα όρια του λαϊκισμού- τους στίχους από το Ήλιος ο Πρώτος: «Κι ας μας φωνάζουν αεροβάτες
/ Φίλε μου όσοι δεν ένιωσαν ποτέ / με τι Σίδερο με τι πέτρες τι αίμα τι φωτιά / Χτίζουμε ονειρευόμαστε και τραγουδούμε!». 
Ευτυχώς τα αντανακλαστικά ήταν γρήγορα. Ενοχλημένη η σύντροφος του νομπελίστα ποιητή από την προεκλογική διαφήμιση ζήτησε την απόσυρσή της και εξέφρασε την επιθυμία της να μην γίνει κάτι αντίστοιχο στο μέλλον. Σε δήλωσή της μάλιστα σημειώνει ότι: «Η ποίηση, το ήθος και η σκέψη του Ελύτη αποτελούν εθνικό κεφάλαιο υψίστης σημασίας και όχι ιδιοκτησία κανενός κόμματος. Ας δείξουμε σεβασμό. «Την οργή των νεκρών να φοβάστε και των βράχων τ' αγάλματα!».

Καμιά φορά αναρωτιέσαι αν ζούσε ο άνθρωπος που έγραψε αυτούς τους στίχους πως θα αντιμετώπιζε την κατάσταση. Θα αντιδρούσε το ίδιο ή θα έπαιρνε πολιτική θέση όπως έκαναν ποιητές -μέλη της Ακαδημίας Αθηνών- υποστηρίζοντας υποψηφίους ακροδεξιών σχηματισμών; Γιατί δεν είναι λίγες οι φορές που και οι ίδιοι οι καλλιτέχνες έχουν δώσει το δικαίωμα για πολιτικό κανιβαλισμό.  Όπως και να έχει πάντως το μόνο σίγουρο είναι πως όταν έγραφε ο Ελύτης αυτούς τους στίχους η Ελλάδα που ονειρευόταν: η χώρα του ήλιου, της θάλασσας και πατρίδα του Μικρού Ναυτίλου δεν ήταν αυτή που βιώνουμε σήμερα.

Κι αν η αγωνία των κομμάτων να μοιραστούν μαζί μας στιγμές ελληνικού πολιτισμού είναι τόσο μεγάλη, υπάρχουν και άλλες πιο αντιπροσωπευτικές φράσεις για τη χώρα μας, όπως αυτή του άλλου νομπελίστα ποιητή Γιώργου Σεφέρη: "Όπου και να ταξιδέψω η Ελλάδα με πληγώνει".

Μια πρόσφατη περίπτωση τέτοιας απαγόρευσης ήταν αυτή της Μυρσίνης Λοΐζου που απαγόρευσε στο ΠΑΣΟΚ να χρησιμοποιεί στις συγκεντρώσεις του και γενικότερα το Καλημέρα ήλιε που είχε γράψει ο Μάνος Λοΐζος. Η τακτική αυτή των κομμάτων πάντως δεν είναι σημερινή. Σε βάθος χρόνου αν ψάξει κανείς θα βρει πολλές φορές να χρησιμοποιούνται καλλιτεχνικά έργα για την προσέκλυση ψηφοφόρων και μάλιστα με άκρως λαϊκίστικο τρόπο. Η διαφορά είναι ότι πλέον προκαλούν την αντίδραση καλλιτεχνών και των κληρονόμων τους. Είναι και αυτό μια καλή αρχή.