ΚΡΙΤΙΚΗ ΣΤΑΣΗ /// Μαρκ Στραντ «Προσωρινή Αιωνιότητα», Μετάφραση: Ασημίνα Ξηρογιάννη, εκδ. Βακχικόν

Γράφει η Ρέα Μαρκορά // *

ΠΗΓΗ:www.fractalart.gr

Μαρκ Στραντ «Προσωρινή Αιωνιότητα», Μετάφραση: Ασημίνα Ξηρογιάννη, εκδ. Βακχικόν

Ο Μάρκ Στραντ [1934-2014 ]είναι ένας πολυβραβευμένος Καναδός ποιητής που προκαλεί ιδιαίτερη αίσθηση με τα ποιήματα που καταθέτει. Υπήρξε ακόμα πεζογράφος, μεταφραστής και λάτρης των εικαστικών. Ερευνώντας κανείς διαπιστώνει πως κάποια ποιήματά του είχαν μεταφραστεί στη χώρα μας διάσπαρτα και πιο παλιά από μερικούς ποιητές- μεταξύ των οποίων και η κυρία Κατερίνα Αγγελάκη Ρουκ. Αλλά ολοκληρωμένη παρουσίαση του Στραντ στην Ελλάδα έχουμε με την κυκλοφορία της Ανθολογίας με τίτλο «Προσωρινή αιωνιότητα που εξέδωσαν οι εκδόσεις «Βακχικόν». Την εισαγωγή, την επιλογή ποιημάτων και την μετάφραση έκανε η ποιήτρια Μίνα Ξηρογιάννη. Και φαίνεται πως έβαλε πολλή αγάπη σε όλο αυτό το εγχείρημα, αν κρίνει κανείς από τα ποιήματα που διάλεξε, καθώς και από στον τρόπο που αναφέρεται στον Στραντ στο εκτενές, ουσιαστικό και κατατοπιστικό Επίμετρο του βιβλίου. Στο βιβλίο εμπεριέχονται δυνατά ποιήματα που φανερώνουν την στοχαστική δύναμη του ποιητή, που φαίνεται να τον ενδιαφέρει η σκέψη για τα πράγματα και η αίσθηση που προκαλούν αυτά. Κέντρο της μεστής του ποίησης είναι ο άνθρωπος και ό,τι αυτός κουβαλά. Όνειρα, ανασφάλειες, ψεύδη, διλήμματα. Πραγματεύεται την απώλεια, μιλάει για τον έρωτα και τον θάνατο. Τη θλίψη και τις αναμνήσεις. Υπάρχουν ελάχιστα ποιήματα για τον έρωτα μέσα στη συλλογή. Παραθέτω εδώ το πιο χαρακτηριστικό:

Ένας άντρας και μια γυναίκα ξαπλωμένοι στο κρεβάτι.
“Μόνο μια φορά», είπε ο άντρας, “μόνο μια φορά ακόμα”.
“Γιατί το επαναλαμβάνεις;” είπε η γυναίκα.
“Γιατί δεν θέλω να τελειώσει ποτέ” είπε ο άντρας.
“Τι δεν θέλεις να τελειώσει;” είπε η γυναίκα.
“Αυτό”, είπε ο άντρας,
“αυτό δεν θέλω ποτέ να τελειώσει”

Ο Στραντ παρατηρεί τον κόσμο και με σύνεση και σοφία γράφει για αυτόν αφήνοντας στην άκρη τον άκρατο συναισθηματισμό, όπως συνηθίζει να σημειώνει και η μεταφράστριά του Μίνα Ξηρογιάννη. «Αν ένας άνθρωπος φοβάται τον θάνατο/ θα σωθεί από τα ποιήματά του.» γράφει ο Στραντ και μας βάζει να αναρωτηθούμε για τον ρόλο της ποίησης και την επίδρασή της στη ζωή τους ανθρώπου. Ένα από τα πιο ωραία ποιήματα του βιβλίου που είναι πασπαλισμένο μάλιστα και με γερή δόση μεταφυσικής είναι το «Η μυστηριώδης άφιξη ενός συνηθισμένου γράμματος», όπου ένα γράμμα φτάνει στον παραλήπτη από τον νεκρό πατέρα του.

Δυνατές εικόνες, εκφραστικά στιγμιότυπα, ερωτήσεις που πλανώνται στο αέρα και ζητούν απεγνωσμένα μια κάποια απάντηση, υπερρεαλιστικά στοιχεία παντού (π.χ. στα ποιήματα «Τρώγοντας ποίηση» και Η ζωή μου»)

Γοητευτικός είναι ο τίτλος της ανθολογίας («Προσωρινή Αιωνιότητα» χάρη στο οξύμωρο σχήμα που περιέχει και που δημιουργεί ένα μυστήριο για την υφή του περιεχομένου τoυ.

Έξυπνα ποιήματα, λιτός τρόπος, σημαντικά διανοητικά ερεθίσματα και εικόνες αινιγματικές δοσμένες με γλώσσα διαυγή και στέρεα.

Κλείνοντας, ο Αναστάσης Βιστωνίτης γράφει χαρακτηριστικά στην εισαγωγή του βιβλίου: «Τα ποιήματα που περιλαμβάνει η παρούσα έκδοση ανήκουν στα αντιπροσωπευτικότερα του Μαρκ Στραντ και προσφέρουν στον έλληνα αναγνώστη μια καλή εικόνα αυτού του σπουδαίου ποιητή. Η μετάφρασή τους είναι έργο αγάπης και μακροχρόνιας, εικάζω, ενασχόλησης της ποιήτριας και μεταφράστριας Ασημίνας Ξηρογιάννη με την ποίησή του. Γι’ αυτό και αξίζει να προσεχθούν από το αναγνωστικό κοινό της χώρας μας»

* Η Ρέα Μαρκορά είναι φιλόλογος