EZRA POUND
ΤΑ CANTOS ΤΗΣ ΕΞΙΛΕΩΣΗΣ
•
ΤΟ CANTO ΤΗΣ ΤΟΚΟΓΛΥΦΙΑΣ
•
ΣΤΙΧΟΙ ΓΡΑΜΜΕΝΟΙ ΓΙΑ ΤΗΝ ΟΛΓΑ
ΕΙΣΑΓΩΓΗ – ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ – ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ
ΧΑΡΗΣ ΒΛΑΒΙΑΝΟΣ
ΠΡΟΛΟΓΟΣ : Mary de Rachewiltz
Εκδόσεις Άγρα, Ιούλιος 2019
Αριθμός σελίδων : 184 ,
Προσπάθησα να γράψω τον Παράδεισο / Μην κουνηθείς / Άσε τον άνεμο να μιλήσει / αυτό είναι Παράδεισος. / Οι θεοί ας συγχωρήσουν / ό,τι έχω κάνει / Αυτοί που αγαπάω ας προσπαθήσουν να συγχωρήσουν / ό,τι έχω κάνει.
– E. POUND
«Ο ΒΑΣΙΚOΣ AΞΟΝΑΣ των Cantos δεν είναι ο αγώνας σου ενάντια στην οικονομική και κοινωνική διαφθορά της εποχής σου – τον οποίο πιστεύεις ότι τελικά έχασες. Ο θεμελιώδης αγώνας σου, αυτόν που αντιλήφθηκες στο τέλος, είναι εκείνος τον οποίο τελικά κέρδισες, ανακαλύπτοντας εκ νέου και αναγνωρίζοντας την αξία και τη δύναμη της συμπόνιας και της αγάπης.
Δεν ισχυρίζομαι βέβαια ότι η αναγνώριση σού έφερε γαλήνη. Βλέπω ότι νιώθεις συντετριμμένος από το γεγονός ότι για τόσα χρόνια είχες επιλέξει την οργή αντί της συμπόνιας. Αυτοκατηγορείσαι τώρα γιατί δεν είδες καθαρότερα στο παρελθόν και ανακαλώντας τις λανθασμένες σου επιλογές και απόψεις, δεν μπορείς να απελευθερωθείς από την ιδέα ότι το έργο της ζωής σου υπήρξε μια αποτυχία. Όμως θα μπορούσες να εγκαταλείψεις αυτόν τον αγώνα, πλημμυρισμένος από τύψεις, όταν επιτέλους βγήκες από το ψυχιατρείο, και να αφήσεις τον εαυτό σου να οδηγηθεί στην απόγνωση. Όμως σ’ αυτά τα ποιήματα εγώ βλέπω έναν Πάουντ που δεν χάνει το πείσμα και την ακεραιότητά του. Ξέρω, βασανίζεσαι συνεχώς από τις αμφιβολίες, αλλά δεν βλέπεις πως αυτή η τελική, αποφασιστική ομολογία σου είναι μια θαρραλέα πράξη που λίγοι θα την αποτολμούσαν ; Στην προοπτική του χρόνου τα “σφάλματα” και η “σύγχυσή” σου θα μοιάζουν δευτερεύοντα. Το έπος σου, το όραμά σου, η ανακάλυψη του εαυτού μέσα από την εξερεύνηση του παρελθόντος, της ταπείνωσης μέσα από την υπεράσπιση της υπερηφάνειας, της αλήθειας μέσα από την εμμονή στο σφάλμα, όλα αυτά θα φαίνονται βαθύτατα ανθρώπινα και μέσα στο πάθος τους ευγενικά και μεγαλοπρεπή.
»Όντως δεν κατάφερες να προσφέρεις μια δαντική λύση στις κοινωνικές και πολιτικές ασθένειες της εποχής. Αναγκάστηκες να αναγνωρίσεις ότι η citta ideale που επιχείρησες να οικοδομήσεις υπάρχει μόνο στο μυαλό – “dove sta memoria”. Όμως αυτό που εκπλήσσει δεν είναι η αποτυχία σου να φτάσεις σ’ ένα αντίστοιχο όραμα, αλλά το γεγονός και μόνο ότι προσπάθησες να το αγγίξεις».
–Από την εισαγωγή του Χάρη Βλαβιανού
------------------------------
Από του χρόνου το ναυάγιο διασώθηκαν,
Διασώθηκαν αυτά τ’ αποσπάσματα
από τη συντριβή.
•
Έφερα τη μεγάλη κρυστάλλινη σφαίρα·
ποιός μπορεί να τη σηκώσει ;
Μπορείς να εισχωρήσεις μέσα στο μεγάλο
βελανίδι του φωτός ;
Όμως η ομορφιά δεν είναι η τρέλα
Κι ας με περιβάλλουν τα σφάλματά μου
και τα συντρίμμια μου.
Και δεν είμαι ημίθεος,
Δεν μπορώ να του δώσω συνοχή.
Αν δεν υπάρχει αγάπη στο σπίτι δεν
υπάρχει τίποτα.
Η φωνή της πείνας ανήκουστη.
Πως βρέθηκε η ομορφιά αντιμέτωπη
με τόσο σκοτάδι ;
•
Ο χρόνος, ο χώρος,
ούτε η ζωή ούτε ο θάνατος είναι
η απάντηση.
Και για τον άνθρωπο που επιδιώκει το καλό,
κάνοντας το κακό.
–E. POUND
------------------------------
ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ ΕΞΩΦΥΛΛΟΥ
HORST TAPPE, Ο Πάουντ στη Βενετία, 1963.
ΤΑ CANTOS ΤΗΣ ΕΞΙΛΕΩΣΗΣ
•
ΤΟ CANTO ΤΗΣ ΤΟΚΟΓΛΥΦΙΑΣ
•
ΣΤΙΧΟΙ ΓΡΑΜΜΕΝΟΙ ΓΙΑ ΤΗΝ ΟΛΓΑ
ΕΙΣΑΓΩΓΗ – ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ – ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ
ΧΑΡΗΣ ΒΛΑΒΙΑΝΟΣ
ΠΡΟΛΟΓΟΣ : Mary de Rachewiltz
Εκδόσεις Άγρα, Ιούλιος 2019
Αριθμός σελίδων : 184 ,
Προσπάθησα να γράψω τον Παράδεισο / Μην κουνηθείς / Άσε τον άνεμο να μιλήσει / αυτό είναι Παράδεισος. / Οι θεοί ας συγχωρήσουν / ό,τι έχω κάνει / Αυτοί που αγαπάω ας προσπαθήσουν να συγχωρήσουν / ό,τι έχω κάνει.
– E. POUND
«Ο ΒΑΣΙΚOΣ AΞΟΝΑΣ των Cantos δεν είναι ο αγώνας σου ενάντια στην οικονομική και κοινωνική διαφθορά της εποχής σου – τον οποίο πιστεύεις ότι τελικά έχασες. Ο θεμελιώδης αγώνας σου, αυτόν που αντιλήφθηκες στο τέλος, είναι εκείνος τον οποίο τελικά κέρδισες, ανακαλύπτοντας εκ νέου και αναγνωρίζοντας την αξία και τη δύναμη της συμπόνιας και της αγάπης.
Δεν ισχυρίζομαι βέβαια ότι η αναγνώριση σού έφερε γαλήνη. Βλέπω ότι νιώθεις συντετριμμένος από το γεγονός ότι για τόσα χρόνια είχες επιλέξει την οργή αντί της συμπόνιας. Αυτοκατηγορείσαι τώρα γιατί δεν είδες καθαρότερα στο παρελθόν και ανακαλώντας τις λανθασμένες σου επιλογές και απόψεις, δεν μπορείς να απελευθερωθείς από την ιδέα ότι το έργο της ζωής σου υπήρξε μια αποτυχία. Όμως θα μπορούσες να εγκαταλείψεις αυτόν τον αγώνα, πλημμυρισμένος από τύψεις, όταν επιτέλους βγήκες από το ψυχιατρείο, και να αφήσεις τον εαυτό σου να οδηγηθεί στην απόγνωση. Όμως σ’ αυτά τα ποιήματα εγώ βλέπω έναν Πάουντ που δεν χάνει το πείσμα και την ακεραιότητά του. Ξέρω, βασανίζεσαι συνεχώς από τις αμφιβολίες, αλλά δεν βλέπεις πως αυτή η τελική, αποφασιστική ομολογία σου είναι μια θαρραλέα πράξη που λίγοι θα την αποτολμούσαν ; Στην προοπτική του χρόνου τα “σφάλματα” και η “σύγχυσή” σου θα μοιάζουν δευτερεύοντα. Το έπος σου, το όραμά σου, η ανακάλυψη του εαυτού μέσα από την εξερεύνηση του παρελθόντος, της ταπείνωσης μέσα από την υπεράσπιση της υπερηφάνειας, της αλήθειας μέσα από την εμμονή στο σφάλμα, όλα αυτά θα φαίνονται βαθύτατα ανθρώπινα και μέσα στο πάθος τους ευγενικά και μεγαλοπρεπή.
»Όντως δεν κατάφερες να προσφέρεις μια δαντική λύση στις κοινωνικές και πολιτικές ασθένειες της εποχής. Αναγκάστηκες να αναγνωρίσεις ότι η citta ideale που επιχείρησες να οικοδομήσεις υπάρχει μόνο στο μυαλό – “dove sta memoria”. Όμως αυτό που εκπλήσσει δεν είναι η αποτυχία σου να φτάσεις σ’ ένα αντίστοιχο όραμα, αλλά το γεγονός και μόνο ότι προσπάθησες να το αγγίξεις».
–Από την εισαγωγή του Χάρη Βλαβιανού
------------------------------
Από του χρόνου το ναυάγιο διασώθηκαν,
Διασώθηκαν αυτά τ’ αποσπάσματα
από τη συντριβή.
•
Έφερα τη μεγάλη κρυστάλλινη σφαίρα·
ποιός μπορεί να τη σηκώσει ;
Μπορείς να εισχωρήσεις μέσα στο μεγάλο
βελανίδι του φωτός ;
Όμως η ομορφιά δεν είναι η τρέλα
Κι ας με περιβάλλουν τα σφάλματά μου
και τα συντρίμμια μου.
Και δεν είμαι ημίθεος,
Δεν μπορώ να του δώσω συνοχή.
Αν δεν υπάρχει αγάπη στο σπίτι δεν
υπάρχει τίποτα.
Η φωνή της πείνας ανήκουστη.
Πως βρέθηκε η ομορφιά αντιμέτωπη
με τόσο σκοτάδι ;
•
Ο χρόνος, ο χώρος,
ούτε η ζωή ούτε ο θάνατος είναι
η απάντηση.
Και για τον άνθρωπο που επιδιώκει το καλό,
κάνοντας το κακό.
–E. POUND
------------------------------
ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ ΕΞΩΦΥΛΛΟΥ
HORST TAPPE, Ο Πάουντ στη Βενετία, 1963.
❝Ο ποιητής Εζρα Πάουντ (1885-1972) είναι ο βασικός εισηγητής και ο στυλοβάτης του αγγλοσαξονικού μοντερνισμού (ο «καλύτερος τεχνίτης», κατά τη διατύπωση του Ελιοτ). Πέρα από τα υπόλοιπα ποιήματά του, που αθροίζονται σε περίπου 1.400 σελίδες, τα περίφημα Cantos του, ουσιαστικά ένα ενιαίο
ποιητικό έργο, χωρισμένο σε 120 μέρη, γραμμένα από το 1915 μέχρι περίπου το 1959, αποτελούν τη σημαντικότερη
παρακαταθήκη του στους ποιητικούς επιγόνους του, καθώς και ένα επιβλητικό ορόσημο για όποιον γράφει μέχρι σήμερα σοβαρή ποίηση. Παράλληλα, όμως, και ανεξάρτητα από τη μεγάλη επίδραση που άσκησαν ιδίως τα Cantos, η πρόσληψη της ποίησης του Πάουντ σκιάστηκε από τη σύμπραξή του με το ολοκληρωτικό καθεστώς της Ιταλίας, όπου έζησε μεγάλα διαστήματα της ζωής του (1926-1945 και 1958-1972), και από τη φανατική, σχεδόν τυφλή, υποστήριξη της φασιστικής ιδεολογίας.
Μετά τη νίκη των συμμάχων, η φυλάκισή του και ο πολύχρονος εγκλεισμός του σε ψυχιατρείο (1945-1958) ήταν το οδυνηρό τίμημα που πλήρωσε για τον αντισημιτισμό και τις φασιστικές ιδέες του, για να οδηγηθεί εντέλει στην ψυχική εξουθένωση και την ποιητική σιωπή κατά την τελευταία δεκαετία της ζωής του.
[...] Ο μεταφραστής επέλεξε εύστροφα να δομήσει την εισαγωγή του με τη μορφή έξι επιστολών που απευθύνει ως νεότερος ομότεχνος στον ποιητικό του πρόγονο. Εξ αρχής
θέτει το ζήτημα του ιδεολογικού φανατισμού που εξελίχθηκε στη μεγάλη φενάκη της ζωής του Πάουντ, στην πηγή των δεινών που ακολούθησαν,στην αιτία της απομόνωσής του.❞
Κείμενο του Ευριπίδη Γαραντούδη στην εφημερίδα ΤΟ#ΒΗΜΑ της Κυριακής 7/7/2019 για τα Cantos του Ezra Pound που κυκλοφόρησαν μόλις από τις Εκδόσεις Άγρα σε μετάφραση και με εισαγωγή και σημειώσεις του Χάρη Βλαβιανού.
Tovimagr
