ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΣΤΗΝ ΑΣΗΜΙΝΑ ΞΗΡΟΓΙΑΝΝΗ
(Αναδημοσίευση από το Φράκταλ)
Kυρία Αφεντουλίδου, ξεκινώ αυτήν την κουβέντα ρωτώντας πώς ξεκίνησαν όλα με τη λογοτεχνία. Και πώς προέκυψε το πρώτο δικό σας ποιητικό βιβλίο.
Την πρώτη περίοδο «συγγραφής» -αν μπορούμε να την ονομάσουμε έτσι- την ξεκίνησα στα 13 μου χρόνια, γοητευμένη κυρίως από κάποια σκοτεινά παραμύθια και την σταμάτησα στα 22, μέσα στην ένταση μιας προσωπικής κρίσης. Εκείνα τα πρώτα κείμενα τα κατέστρεψα όλα. Ακολούθησε παύση 12 ετών. Την δεύτερη «περίοδο», καταπατώντας τον όρκο μη-γραφής που είχα δώσει στον εαυτό μου, την ξεκίνησα στα 34. Το πρώτο μου βιβλίο θα το χαρακτήριζα ως μια προσπάθεια «να ξανακερδίσω τον χαμένο χρόνο» ή και να εκδικηθώ.
Τα τελευταία χρόνια ασχολείστε ιδιαίτερα με τη λογοτεχνική κριτική και παρακολουθείτε εκδόσεις και συγγραφείς. Θα ήθελα κάποια σχόλια για το σύγχρονο ελληνικό λογοτεχνικό τοπίο.
Πολυδύναμο, πολύτροπο, σε μια κατάσταση ρευστή, που κάποιες πυκνώσεις του σε ξαφνιάζουν ευχάριστα, κάποιες σε απογοητεύουν, άλλες πάλι δικαιώνουν τις προσδοκίες και άλλες τις διαψεύδουν... Όμως έτσι δεν συμβαίνει πάντα με κάθε τι το ζωντανό;
Λογοτεχνία και διαδίκτυο. Απαγορευμένη σχέση;
Στην τέχνη δεν υπάρχουν απαγορεύσεις. Πάντα όταν έχουμε ένα καινούργιο «μέσο», υπάρχει στην αρχή αμηχανία, υπερβολή, αντίσταση, υπερτίμηση ή απόρριψη κ.ο.κ. Ο χρόνος τα τακτοποιεί όλα στη θέση τους. Πιστεύω στη δύναμη αλλά και στη δικαιοσύνη του χρόνου.
Αν σας ρωτήσω να μου πείτε τρεις μόνο συγγραφείς που άλλαξαν το βλέμμα σας για τον κόσμο ,ποιοι θα ήταν αυτοί;
Δεν θα έλεγα ότι άλλαξαν αλλά ότι διαμόρφωσαν το βλέμμα μου για τον κόσμο: Όσκαρ Ουάιλντ, Κώστας Καρυωτάκης, Αντρέας Εμπειρίκος.
Ποίηση είναι...
…αυτό που παλεύει μέσα σου να βγει στο φως… αν και… εάν δεν το δεις στο χαρτί, ποτέ δεν ξέρεις τι ακριβώς είναι. Αφετηρία αποτελούν, για μένα, οι αισθητηριακές εικόνες, οι ονειρικές μνήμες, οι στιγμές έντασης. Κίνητρο αποτελεί ότι γράφοντας γι’ αυτά, ίσως καταφέρω κάποτε να αντέχω όλα τα υπόλοιπα.
Ποιο το μέλλον της Ποίησης;
Κι εγώ αναζητώ μια εκδοχή απάντησης στο ερώτημα αυτό… που αφορά, εγωιστικά ίσως, στην προσωπική μου αγωνία∙ ελπίζοντας ότι θα μου ανοιχτεί ένα πλάγιο, έστω, μονοπάτι, για να προσεγγίσω το «γιατί» της γραφής και της σιωπής μου.
Kάποιος ξένος σύγχρονος λογοτέχνης που θαυμάζετε και παρακολουθείτε το έργο του.
Αγαπημένος μου, και με διαφορά, ήταν ο Χάροντ Πίντερ, αλλά έφυγε νωρίς…
Μιλήστε μου για το ρόλο της Κριτικής και των Κριτικών.
Τα κριτικά δοκίμια είναι επίπονα, σχεδόν οδυνηρά. Δεν έχεις απέναντί σου μόνο τον αναγνώστη, ο οποίος ενδέχεται να είναι ανυποψίαστος ή καχύποπτος. Έχεις και τον συγγραφέα, τον αφηγηματικό του κόσμο, τις προσδοκίες και τις διαψεύσεις του. Είναι μια αναδημιουργία πολύ περισσότερο απαιτητική από την «πρωτογενή». Πιστεύω ωστόσο στην αξία και στον σημαντικό τους ρόλο. Χρειάζεται βέβαια να συμφωνήσουμε τι εννοούμε λέγοντας «κριτική» και «κριτικοί»… κάτι που ασφαλώς δεν είναι αυτονόητο.
Πιστεύετε στα Βραβεία;
Πιστεύω στην αξιολόγηση, στην ύπαρξη αλλά και την ανα-διαμόρφωση των κριτηρίων, τα οποία οφείλουν μεν να αφουγκράζονται τον ρυθμό με τον οποίο οι νέες εποχές ανασαίνουν, αλλά πρέπει να υπάρχουν και με μια σχετική σταθερότητα, για να συγκροτούν τον ορίζοντα της προσδοκίας μας, έστω κι αν γνωρίζουμε ότι πιθανότατα την επόμενη στιγμή θα έχει ήδη αλλάξει. Χωρίς κριτήρια οδηγούμαστε σε μια τραγική ομογενοποίηση, η οποία καταλήγει στον μαρασμό. Η αξία των «Βραβείων» εξαρτάται από πολλές παραμέτρους: ποιος βραβεύει, με ποιο σκοπό και στόχους, κάτω από ποιες συνθήκες κ.λπ. Διαπιστώνουμε πάντως ότι ενώ όλοι τα κατηγορούν, συγχρόνως και όλοι, σχεδόν, τα επιδιώκουν.
Ποια άλλη τέχνη πέραν της Λογοτεχνίας αγαπάτε και σας συγκινεί;
Ο κινηματογράφος, γιατί μπορεί, σε κάποιες περιπτώσεις, να αποκαλύψει αυτό που οι λέξεις δυσκολεύτηκαν ή δεν μπόρεσαν…
Γράφετε κάτι νέο τώρα;
Τώρα ασχολούμαι σχεδόν αποκλειστικά με το κριτικό δοκίμιο.
Θα ήθελα μια αναφορά στα παρακάτω βιβλία σας, το στόχο και το σκεπτικό τους:
(2017) Η οδυνηρή μνήμη της σάρκας, Εκδόσεις του Φοίνικα Πρόκειται για μία μικρή μελέτη γύρω από την ποίηση του Κώστα Θ. Ριζάκη, μια ποίηση που μιλά με ιδιαίτερο, πολύ ενδιαφέροντα τρόπο για το σώμα και τη μνήμη του, για την επαφή και την μοναξιά, για την γυναικεία παρουσία και την επιδραστικότητά της. Η μελέτη περιστρέφεται γύρω από την ερωτική του κεντρομόλο∙ ή αφήνεται σε μια εμπαθή φυγόκεντρο −αναλόγως από ποια σκοπιά κανείς προσεγγίζει το έργο…
(2016) Εικονο-γραφίες συν-ηχήσεων, Γαβριηλίδης Αποτελεί μία προσπάθεια αποκωδικοποίησης της λειτουργίας της αναμνημόνευσης στην ποίηση του Γ.Χ.Θεοχάρη, θεματική τομή που συναντάμε επαναλαμβανόμενη και σε αρκετούς άλλους ποιητές της γενιάς του 70.
(2014) Ο Ξένος του Αλμπέρ Καμύ, poema Ο Καμύ, άλλος αγαπημένος, για πολλούς λόγους… Είναι εντυπωσιακό με πόσο δραστικό τρόπο κάθε φορά το έργο του μπορεί να διαβαστεί και διαφορετικά. Μετά από 20 χρόνια, ξαναδιαβάζοντας τον Ξένο, μού αποκαλύφθηκε μια άλλη ερμηνεία του, μια εντελώς νέα τοποθέτηση του Μερσώ ανάμεσά μας. Και αναζητώντας τεκμηρίωση σ’ αυτή την ερμηνευτική προσέγγιση έμεινα έκπληκτη από το πόσο διαισθητικός υπήρξε ξανά ο Καμύ…
Σχέδια για το μέλλον
Αντί απάντησης αντιγράφω από το Νυχτολόγιο του Τάκη Σινόπουλου:
Δεν προλαβαίνεις να σκεφτείς πάνω στη γλώσσα, να φτιάξεις κάτι «άλλο» με τη γλώσσα σου, και ξαφνικά πεθαίνεις.[…] Σπάσε τον φαύλο κύκλο.
Το σχέδιό μου λοιπόν είναι να προσπαθήσω να σπάσω τον φαύλο κύκλο…
****
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου