ΜΕΤΑΦΡΑΖΕΙ Η ΑΣΗΜΙΝΑ ΞΗΡΟΓΙΑΝΝΗ
O Πολωνός ποιητής Tσέσλαφ Μίλος, τιμημένος με το βραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας το 1980, έφυγε από τη ζωή πριν 10 χρόνια, το 2004, σε ηλικία 93 ετών. Οξύ πνεύμα, με εξαιρετικά πλούσιο ποιητικό και δοκιμιακό έργο και μεγάλη θεωρητική κατάρτηση θεωρείται από τους Δυτικούς ως ένας από τους τέσσερις σημαντικούς ποιητές της εποχής που διανύουμε -μαζί με τον Joseph Brodsky, τον Seamus Heaney και τον Derek Walcott. Ποίηση με έντονες κοινωνικές και πολιτικές προεκτάσεις, αλλά και βαθιές αναφορές στην ανθρώπινη ύπαρξη και την εμπειρία της. Μια φωνή ακόμα επίκαιρη, που ενδιαφέρει και σήμερα τον κάθε άνθρωπο που μπορεί να σκέφτεται, να νιώθει και να αισθάνεται, διεκδικώντας παράλληλα τη δικαιοσύνη και την αλήθεια. Τα παρακάτω έξι ποιήματα μεταφράστηκαν από τα αγγλικά, με βάση τις εξής εκδόσεις: Cheslav Milosz, The Collected Poems (1931-1987), Penguin Books 1988 και κυρίως Cheslav Milosz, New and Collected Poems, 1931-2001, Allen Lane, The Penguin Press 2001.
---------------------------------------------
Φόβος
''Πατέρα, πού είσαι; To δάσος είναι άγριο,
Υπάρχουν πλάσματα εδώ, οι θάμνοι κουνιούνται.
Οι ορχιδέες εκρήγνυνται με δηλητηριώδη φωτιά,
Ύπουλα χάσματα παραμονεύουν σε κάθε βήμα.
''Πού είσαι, Πατέρα; Eίναι ατελείωτη η νύχτα.
Το σκοτάδι θα είναι αιώνιο.
Οι ταξιδιώτες είναι άστεγοι, θα πεθάνουν από πείνα,
Το ψωμί μας είναι πικρό, και σκληρό σαν πέτρα.
''Η καυτή ανάσα του φρικτού θηρίου
Έρχεται όλο και πιο κοντά, ξερνάει τη μπόχα της.
Πού έχεις πάει, Πατέρα; Γιατί δεν λυπάσαι
Τα παιδιά σου που είναι χαμένα σ' αυτό το ζοφερό δάσος;
Οι ορχιδέες εκρήγνυνται με δηλητηριώδη φωτιά,
Ύπουλα χάσματα παραμονεύουν σε κάθε βήμα.
''Πού είσαι, Πατέρα; Eίναι ατελείωτη η νύχτα.
Το σκοτάδι θα είναι αιώνιο.
Οι ταξιδιώτες είναι άστεγοι, θα πεθάνουν από πείνα,
Το ψωμί μας είναι πικρό, και σκληρό σαν πέτρα.
''Η καυτή ανάσα του φρικτού θηρίου
Έρχεται όλο και πιο κοντά, ξερνάει τη μπόχα της.
Πού έχεις πάει, Πατέρα; Γιατί δεν λυπάσαι
Τα παιδιά σου που είναι χαμένα σ' αυτό το ζοφερό δάσος;
Απροσδόκητη συνάντηση
Ταξιδεύαμε μέσα σε παγωμένους αγρούς σε ένα βαγόνι
την αυγή.
'Ενα κόκκινο φτερό αναδύθηκε μέσα στο σκοτάδι.
Και ξαφνικά ένας λαγός διέτρεξε τον δρόμο.
Ένας από μας τον έδειξε με το χέρι του.
Αυτό συνέβη πριν πολύ καιρό. Σήμερα κανείς από τους δύο δε ζει.
Ούτε ο λαγός, ούτε ο άνθρωπος που έκανε τη χειρονομία.
Αγάπη μου, πού είναι τώρα αυτοί, πού έχουν πάει;
Η λάμψη του χεριού, η γρήγορη σαν αστραπή κίνηση,
ο τριγμός των χαλικιών.
Δεν ρωτάω από λύπη.
Ρωτάω με απορία.
Η πτώση
Ο θάνατος ενός ανθρώπου είναι όπως η πτώση ενός
ισχυρού έθνους
Που είχε γενναίους στρατούς, ηγέτες, και προφήτες,
Και πλούσια λιμάνια και πλοία σε όλες τις θάλασσες,
Μα τώρα πια δεν θα ελευθερώσει καμιά πολιορκημένη
πόλη,
Δεν θα μπει σε καμιά συμμαχία,
Γιατί οι πόλεις του είναι άδειες, ο πληθυσμός του
διασκορπισμένος,
Η γη του που κάποτε έφερνε σοδειά είναι σκεπασμένη
με αγκάθια,
Η αποστολή του ξεχάστηκε, η γλώσσα του χάθηκε,
Η διάλεκτος ενός τόπου ψηλά πάνω σε απρόσιτα
βουνά.
Oπουδήποτε
ισχυρού έθνους
Που είχε γενναίους στρατούς, ηγέτες, και προφήτες,
Και πλούσια λιμάνια και πλοία σε όλες τις θάλασσες,
Μα τώρα πια δεν θα ελευθερώσει καμιά πολιορκημένη
πόλη,
Δεν θα μπει σε καμιά συμμαχία,
Γιατί οι πόλεις του είναι άδειες, ο πληθυσμός του
διασκορπισμένος,
Η γη του που κάποτε έφερνε σοδειά είναι σκεπασμένη
με αγκάθια,
Η αποστολή του ξεχάστηκε, η γλώσσα του χάθηκε,
Η διάλεκτος ενός τόπου ψηλά πάνω σε απρόσιτα
βουνά.
Oπουδήποτε
Όπου κι αν είμαι, σε όποιο μέρος της γης,
κρύβω από τους ανθρώπους την πίστη ότι δεν
είμαι από δώ. Είναι σαν να είχα σταλεί για να
αποσπάσω όσο περισσότερα χρώματα, γεύσεις,
ήχους, μυρωδιές, να δοκιμάσω κάθε τι που αποτελεί
μερίδιο του ανθρώπου, να μεταφέρω ό,τι ένιωσα
σ' ένα μαγικό βιβλίο και να το οδηγήσω εκεί
απ' όπου ξεκίνησα.
Σε μαύρη απελπισία
κρύβω από τους ανθρώπους την πίστη ότι δεν
είμαι από δώ. Είναι σαν να είχα σταλεί για να
αποσπάσω όσο περισσότερα χρώματα, γεύσεις,
ήχους, μυρωδιές, να δοκιμάσω κάθε τι που αποτελεί
μερίδιο του ανθρώπου, να μεταφέρω ό,τι ένιωσα
σ' ένα μαγικό βιβλίο και να το οδηγήσω εκεί
απ' όπου ξεκίνησα.
Σε μαύρη απελπισία
Σε γκριζωπή αμφιβολία και μαύρη απελπισία,
Σχεδίαζα ύμνους για τη γη και τον ουρανό,
Προσπoιούμενος ότι είχα τη χαρά που μού έλειπε.
Η εποχή είχε καταστήσει τον θρήνο περιττό.
Αυτό λοιπόν είναι το ερώτημα -ποιός είναι σε θέση
να το απαντήσει-
Ήταν αυτός ένας γενναίος άνθρωπος ή ένας υποκριτής;
Σχεδίαζα ύμνους για τη γη και τον ουρανό,
Προσπoιούμενος ότι είχα τη χαρά που μού έλειπε.
Η εποχή είχε καταστήσει τον θρήνο περιττό.
Αυτό λοιπόν είναι το ερώτημα -ποιός είναι σε θέση
να το απαντήσει-
Ήταν αυτός ένας γενναίος άνθρωπος ή ένας υποκριτής;
Αυτός ο κόσμος
Φαίνεται πως όλα ήταν μια παρανόηση.
Αυτό που ήταν μονάχα μια δοκιμή το πήραμε
στα σοβαρά.
Τα ποτάμια θα επιστρέψουν στις πηγές τους.
Ο άνεμος θα σταματήσει τους στροβιλισμούς του.
Τα δέντρα αντί να ανθίσουν θα κλίνουν
προς τις ρίζες τους.
Οι ηλικιωμένοι θα κυνηγούν μια μπάλα, μια ματιά
στον καθρέφτη-
Είναι πάλι παιδιά.
Οι νεκροί θα αναστηθούν, χωρίς να το συνειδητοποιήσουν.
Μέχρις ότου ό,τι έγινε να έχει ξεγίνει.
Τί ανακούφιση! Ανάπνευσε ελεύθερα εσύ που υπέφερες
τόσο
Αυτό που ήταν μονάχα μια δοκιμή το πήραμε
στα σοβαρά.
Τα ποτάμια θα επιστρέψουν στις πηγές τους.
Ο άνεμος θα σταματήσει τους στροβιλισμούς του.
Τα δέντρα αντί να ανθίσουν θα κλίνουν
προς τις ρίζες τους.
Οι ηλικιωμένοι θα κυνηγούν μια μπάλα, μια ματιά
στον καθρέφτη-
Είναι πάλι παιδιά.
Οι νεκροί θα αναστηθούν, χωρίς να το συνειδητοποιήσουν.
Μέχρις ότου ό,τι έγινε να έχει ξεγίνει.
Τί ανακούφιση! Ανάπνευσε ελεύθερα εσύ που υπέφερες
τόσο
Aναδημοσίευση από το ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου