συνέντευξη στην Ασημίνα Ξηρογιάννη
Bίκτωρ!!!!!..σε καλωσορίζω στο varelaki.....!Θα κάνουμε μαζί κάτι διαφορετικό..θα παίξουμε το παιχνίδι των λέξεων...Σου δίνω λέξεις...μου δίνεις σκέψεις....τις πρώτες που σου έρχονται στο μυαλό!
ποίηση:
Το πώς ορίζεται η ποίηση σήμερα συνεχίζει να αποτελεί για μένα το πώς οριζόταν η ποίηση χθες αλλά και το πώς θα ορίζεται αύριο. Δύο είναι συνεπώς οι απαντήσεις του παρελθοντικού-μελλοντικού παρόντος. Το έχω ξαναπεί αλλά αξίζει την επανάληψη!
1) Ο Γιώργης Παυλόπουλος εδώ και πολλά χρόνια το ‘χει απoτυπώσει:
«Η Ποίηση είναι μια πόρτα ανοιχτή. Πολλοί κοιτάζουν μέσα χωρίς να βλέπουν τίποτα και προσπερνούνε. Όμως μερικοί κάτι βλέπουν, το μάτι τους αρπάζει κάτι και μαγεμένοι πηγαίνουνε να μπουν. Η πόρτα τότε κλείνει. Χτυπάνε μα κανείς δεν τους ανοίγει. Ψάχνουνε για το κλειδί. Κανείς δεν ξέρει ποιος το έχει. Ακόμη και τη ζωή τους κάποτε χαλάνε μάταια γυρεύοντας το μυστικό να την ανοίξουν. Φτιάχνουν αντικλείδια. Προσπαθούν. Η πόρτα δεν ανοίγει πια. Δεν άνοιξε ποτέ για όσους μπόρεσαν να ιδούν στο βάθος.»
2) «Η ποίηση συρρικνώνεται σ’ ένα κλειστό σύμπαν• και, καθώς δεν αποτελεί πια κυρίαρχο ρεύμα της λογοτεχνικής παραγωγής, καταντάει μια εξειδικευμένη ενασχόληση μίας σχετικά μικρής και απομονωμένης «αδελφότητας» αφοσιωμένων ζηλωτών. Ελάχιστη
από τη φρενιτιώδη δραστηριότητα που προϋποθέτει, υπερβαίνει τα όρια της κλειστής ομάδας. Οι ποιητές, βέβαια, ως πνευματική κατηγορία, δεν έχουν χάσει ολότελα το κύρος τους• σαν ιερείς σε μία πόλη αγνωστικιστών, απολαμβάνουν ακόμη μιας κάποιας υπόληψης. Αλλά σαν αυτόνομοι καλλιτέχνες είναι σχεδόν αόρατοι». Dana Gioia, “Can Poetry Matter?' (Graywolf Press, 1992).
Ελλάδα: Μια χώρα με σπουδαία αρχαία ιστορία που σήμερα υπάρχει μόνο κατ’ όνομα αφού βρίσκεται υπό οικονομική υποδούλωση. Οι πολίτες της είναι μεγαλωμένοι με τον απίστευτο μύθο της ιστορικής συνέχειας (αρχαία Ελλάδα με τις μύριες αντιφάσεις της – Χριστιανικό Βυζάντιο – Τουρκοκρατία – Ελλάδα μετά το 1821), εμποτισμένοι με τον ωχαδερφισμό, υπνωτισμένοι από τα τυραννικά Μνημόνια και εν τέλει ανίκανοι να επαναστατήσουν. Στη συντριπτική τους πλειοψηφία αγνοούν ότι μπορεί εμείς να δώσαμε κάποτε τα φώτα του πολιτισμού στους άλλους λαούς του κόσμου, αλλά εκείνοι μας έδωσαν πίσω τον ηλεκτρισμό (και το αυτοκίνητο και το αεροπλάνο και την τηλεφωνία και το πλυντήριο και τόσες άλλες εφευρέσεις). Τέλος, κανείς δεν τολμά να παραδεχτεί ούτε στον ίδιο του τον εαυτό ότι για να γίνει μια επανάσταση χρειάζεται κάποιοι να κάψουν πρώτα τα καράβια τους. Τόσο απλά. Και μετά η αλλαγή θα έρθει, αργά ή γρήγορα.
έρωτας: Η πυρηνική δύναμη της ύπαρξης μας. Μεταμορφώνεται και σε αγάπη και τότε αποκτά μια ουράνια, θεϊκή διάσταση.
ταξίδι: Η ίδια η ζωή είναι το μεγαλύτερο ταξίδι. Πολλές φορές το ξεχνάμε όμως αυτό και αναζητούμε τη γαλήνη σε πρόσκαιρες
ταξιδιωτικές αποδράσεις, συχνά μιμούμενοι τους Αμερικάνους τουρίστες που περνούν γοργά από τη μία πόλη στην άλλη χωρίς ουσιαστικά να γνωρίσουν καμία. Ωστόσο, το θέμα παραμένει να μην δεις καινούρια τόπια αλλά να δεις τα ίδια τοπία με καινούρια ματιά (παραφράζοντας ελαφρώς τον Προυστ).
Θεσσαλονίκη: η πόλη που μεγάλωσα και η πόλη στην οποία πολλές φορές πίστεψα ότι ίσως θα έμενα για «πάντα». Σήμερα νιώθω να είναι απλά μια μεγάλη σκηνή από την ταινία «Τελευταία Έξοδος: Ρίτα Χείγουορθ». Ωστόσο, ελπίζω κι εγώ να καταφέρω να δραπετεύσω σαν τον Τιμ Ρόμπινς. Αλλά θα πρέπει πρώτα να πάρω και το διδακτορικό μου γιατί τώρα νιώθω άλλοι να μου κρατούν το απαραίτητο διαβατήριο για την έξοδο από τη χώρα
πολιτική: θα είχε νόημα αν λειτουργούσε. Στην Ελλάδα αφήσαμε όλοι μας τους κουτσούς να παίζουν ποδόσφαιρο και καταντήσαμε «να έχουμε τους πολιτικούς που μας αξίζουν». Να ένα ακόμη ευφυολόγημα που δεν αντικατοπτρίζει την πραγματική κατάσταση, αφού αν από μωρό τρέφουν το μυαλό σου με μεταλλαγμένα πώς να διακρίνεις και να επιλέξεις τα βιολογικά προϊόντα;
πολιτικοί: μαριονέτες του οικονομικού-ολιγοκρατικου συστήματος, όχι μόνο στην Ελλάδα, αλλά στις περισσότερες χώρες του πλανήτη και σίγουρα στον όμορφο δυτικό κόσμο. Την ημέρα που το ποσοστό των Ελλήνων πολιτικών στις φυλακές θα πλησιάσει αυτό των εμπόρων ναρκωτικών θα είμαστε σίγουροι ότι έχει συντελεστεί σημαντική κοινωνική πρόοδος.
ελευθερία: Υπάρχει πάντοτε μέσα μας και δεν μπορεί να μας την
πάρει εκεί κανείς. Το πώς και το γιατί το εξηγεί παραστατικότατα το βιβλίο- μια ολόκληρη βιβλιοθήκη Τουπαμάρος: Ημερολόγιο Φυλακής των Μαουρίσιο Ροσενκόφ και Νιάτο Φερνάντες Ουιδόμπρο (εκδόσεις Κουκκίδα). Βρείτε το, διαβάστε το και μετά πετάξτε άνετα τη μισή σας βιβλιοθήκη.
ιστορία: Σήμερα δεν υπάρχει μέσα μου ουδεμία αμφιβολία ότι η ιστορία γράφεται από τους νικητές. Ωστόσο, ο αληθινά σκεπτόμενος πολίτης οφείλει να επιχειρεί διαρκώς να διακορεύει το επίπλαστο ιστορικό πέπλο και να ανακαλύπτει ψήγματα της αληθινής ιστορίας που βρίσκεται βαθιά θαμμένη στο πληροφοριακό χάος. Ή, ελαφρώς διαφορετικά με τα λόγια του Γουόλτερ Μπένζαμιν «Ανασύνθεση του παρελθόντος δεν σημαίνει αναγνώρισή του με τον τρόπο που υπήρξε πραγματικά. Σημαίνει το άρπαγμα μιας μνήμης καθώς αστράφτει σε μια στιγμή κινδύνου. Για τον ιστορικό υλισμό το ζήτημα είναι να συλλάβει μια εικόνα του παρελθόντος, καθώς αυτή εμφανίζεται απροσδόκητα στο ιστορικό υποκείμενο τη στιγμή του κινδύνου. Ο κίνδυνος απειλεί τόσο το περιεχόμενο της παράδοσης όσο και τους παραλήπτες του. Και για τους δύο είναι ο ίδιος: να γίνουν όργανα της κυρίαρχης τάξης. Κάθε εποχή πρέπει να κάνει τη δύσκολη προσπάθεια για την εκ νέου αρπαγή της παράδοσης από τον κoμφoρμισμό, που είναι έτoιμoς να την καταδυναστεύσει. Γιατί ο Μεσσίας δεν έρχεται μόνο σαν λυτρωτής, αλλά και σαν νικητής του αντίχριστου. Το χάρισμα να αναζωπυρώνει τη σπίθα της ελπίδας στο παρελθόν έχει εκείνος μόνο ο ιστορικός που είναι απόλυτα πεισμένος ότι ούτε ακόμη και οι νεκροί δεν θα 'ναι ασφαλείς από τον εχθρό, εάν αυτός νικήσει. Και ο εχθρός αυτός δεν έχει πάψει να νικά».
γυναίκα: «Το άλλο μισό, η πυξίδα, ο προορισμός, το όνειρο, η ελπίδα, η νέα ζωή, τα πάντα».
όνειρο: Ν’ αφήσω ένα μικρό μου στίγμα στο χρόνο σαν συγγραφέας, νομικός, εφευρέτης ή επαναστάτης.
αρχή: Η σημαντικότερη στιγμή όλων. Χρειάζεται το πρώτο βήμα για ένα ταξίδι χιλιάδων μιλίων, όπως λένε και οι Κινέζοι
σιωπή: Δεν την έχω συχνά αλλά αναγνωρίζω τις αρετές της και τη βαρύνουσα σημασία που μπορεί να αποκτήσει ορισμένες φορές.
Λογοτεχνία και διαδίκτυο: Σχήμα οξύμωρο, αλλά...
Δεν το βρίσκω καθόλου οξύμωρο. Το διαδίκτυο είναι κι αυτό ένα μέσο. Όπως ανάμεσα στα χιλιάδες βιβλία που θα τυπωνόντουσαν σε μια «καλή», προ της κρίσης χρονιά, θα έπρεπε κανείς να ξεχωρίσει προσεκτικά την ήρα από το στάρι, το ίδιο ακριβώς συμβαίνει και στο διαδίκτυο. Υπάρχουν ιστοσελίδες και ιστολόγια που αποτελούν διαρκή πηγή σκέψης και έμπνευσης; Ποια είναι αυτά; Εκτός από το www.intellectum.org θα επέλεγα το ιστολόγιο του Πετεφρή (http://petefris.blogspot.gr) , καθώς και του Γιώργου Μίχου (http://giorgosmixos.blogspot.gr).
Ας υποθέσουμε ότι κάποιος δεν γνωρίζει το ΙΝTELLECTUM. Πώς θα του το παρουσίαζες. Πώς ξεκίνησε και γιατί; Τί προσφέρει στον σύγχρονο αναγνώστη; Η πορεία του είναι αυτή που περίμενες;
Πολλά τα ερωτήματα! Νομίζω ότι το intellectum μπορεί εύκολα κανείς να το ανακαλύψει και να το αξιολογήσει μέσα από τα τεύχη και την ιστοσελίδα του (www.intellectum.org). Εκεί μπορεί κανείς να διαβάσει και την «επίσημη» ιστορία του. Τηλεγραφικά, θα
μπορούσα ωστόσο να πω ότι ξεκίνησε σαν περιοδικό, αλλά στην πορεία κατάφερε να γίνει πολύ περισσότερα από αυτό και να έχει μεγάλη αναγνώριση στην Ευρώπη. Η φετινή μας παρουσία στο ετήσιο συνέδριο του Eurozine (www.eurozine.com) στο Όσλο περί τα τέλη Νοεμβρίου, όπου θα παρουσιαστούν ποικιλοτρόπως οι δράσεις μας τα τελευταία δύο χρόνια στην Ελλάδα με τίτλο «Η Δύναμη του Πλην: Συμμετέχοντας στο Δημόσιο Διάλογο με Ανταρτοπόλεμο» το επιβεβαιώνει. Αυτό πάντως που κάνει το intellectum ίσως να ξεχωρίζει είναι η ειλικρίνεια των προθέσεων, η διαφάνεια και ανοικτές πολιτικές μη αποκλεισμού που υιοθετούμε. Εξυπακούεται ότι είμαστε ιδιαιτέρως θετικοί και σε συνεργασίες με ανθρώπους, ομάδες ή οργανισμούς που εμφορούνται από τις ίδιες ιδέες.
Aγαπημένοι σου συγγραφείς/ποιητές. Yπάρχουν σήμερα πνευματικοί άνθρωποι που θαυμάζεις και εκτιμάς;
Θα αδικούσα πολλούς συγγραφείς! Στους ποιητές τα πράγματα είναι λίγο πιο εύκολα όμως. Κάμμιγκς, Ουάλας Στήβενς και Μάικλ Λόνγκλεϊ είναι οι πρώτοι τρεις που μου έρχονται στο μυαλό.
Φυσικά, υπάρχουν πνευματικοί άνθρωποι τους οποίους εκτιμώ ιδιαιτέρως και γι’ αυτό το λόγο επιδιώκω να βρίσκομαι σε επαφή μαζί τους, να ανταλλάσσω απόψεις και να μαθαίνω τη γνώμη τους για τα συμβαίνοντα.
Τρία βιβλία που σημάδεψαν τη σκέψη σου ή σου άλλαξαν το βλέμμα για τα πράγματα.
Τουπαμάρος: Ημερολόγιο Φυλακής
Η Φωνή του Κυκλώνα
Η Δίκη
(Σίγουρα και πάρα πολλά ακόμη, ενδεχομένως αν με ρωτούσες αύριο να άλλαζα τα δύο από τα τρία και να σου έλεγα άλλα!)
Τελευταία γίνονται έντονες προσπάθειες για την διάδοση του ψηφιακού βιβλίου.
Είναι μια αναπόδραστη εξέλιξη που θα πρέπει όλοι να υποδεχθούμε και να αποδεχθούμε όπως το πέρασμα από το βινύλιο στους ψηφιακούς δίσκους. Δυστυχώς η αλλαγή αυτή δεν πιστεύω ότι θα κάνει μακροπρόθεσμα το βιβλίο φθηνότερο!
Πώς η Κρίση που βιώνουμε τα τελευταία χρόνια επηρεάζει την λογοτεχνική παραγωγή και την τέχνη γενικότερα.
Η κρίση αποτελεί μεγάλη πηγή έμπνευσης οπότε μπορεί να λειτουργήσει καταλυτικά για ένα συγγραφέα. Αυτό που έχει αναπόφευκτα όμως μειωθεί δεν είναι η έμπνευση, αλλά η εκδοτική παραγωγή. Έχει γίνει πλέον ο κανόνας ότι πρέπει κι εσύ κάτι να συνεισφέρεις για την έκδοση.
Διαβάζουν οι νέοι σήμερα; Aν ναι, τι αναγνώσματα κυρίως;
Σίγουρα διαβάζουν. Το τι ακριβώς όμως και πόσο πολύ είναι καλύτερα να μας το πουν οι ίδιοι!
Mίλησέ μου για τον άλλο σου εαυτό και για τις ΑΘΩΕΣ ΛΟΓΟΚΛΟΠΕΣ του...
Κωνσταντίνου Μελισσά. Ο Μελισσάς είναι το είδωλο που δεν φαίνεται πίσω από τον καθρέφτη. Ένας ερασιτέχνης συγγραφέας, εθισμένος στην αρνητική κριτική, πολύ μοναχικός, ολίγον αντικοινωνικός, εσωστρεφής και ευαίσθητος, δηλαδή ό,τι δεν είμαι εγώ;
Οι Αθώες Λογοκλοπές (εκδόσεις Σαιξπηρικόν, 2013) είναι ένα βιβλίο ποίησης που περιλαμβάνει στο πρώτο μέρος του ποιήματα του Μελισσά, ενώ στο δεύτερο μέρος υπάρχουν ανακατασκευασμένα-αναδομημένα ποιήματα που είναι βασισμένα σε ποιήματα άλλων ποιητών και ποιητριών όπως του Θανάση Τριαρίδη, της Σοφίας Γιοβάνογλου, του Σωτήρη Παστάκα, του Γιώργου Αλισάνογλου, του Ουάλας Στήβενς. Ένας από τους στόχους της συλλογής είναι να μιλήσει έμμεσα και για τις λογοκλοπές ή τα λεκτικά δάνεια (αν σας αρέσει αυτός ο πιο εύσχημος τρόπος) που λαμβάνουν χώρα στην άσημη επικράτειια της ελληνικής ποίησης. Τμήμα της συλλογής θα ανεβαίνει σιγά-σιγά και εδώ: http://melissas.intellectum.org, ενώ ήδη έχουν προκύψει στο διαδίκτυο και οι πρώτες συνομιλίες της συλλογής με άλλους ποιητές, όπως το «Αθώων Λογοκλοπών Εγκώμιον» της Ασημίνας Ξηρογιάννη (http://bibliotheque.gr/?p=28595). Άραγε την ξέρεις;!
Πόσο εύκολα μπορούν να συνυπάρχουν η νομική με την ποίηση...;
Όσο εύκολα μπορεί να συνυπάρχει το καλό φαγητό με τον έρωτα ή η υψηλή ραπτική με την αθλοπαιδιά. Στη ζωή όλα χρειάζονται και όλα βοηθούν-συνεργάζονται μεταξύ τους αρκεί να μπορείς να βρεις τις μυστικές τους συνδέσεις στο πλέγμα του ανθρώπινου
βίου. Οι συνδέσεις, λοιπόν, αυτές υπάρχουν, σε χαλαρότερη ή στενότερη μορφή, ανεξαρτήτως αν δεν μπορούμε να τις διακρίνουμε εκ πρώτης όψεως. Η ανακάλυψη των μυστικών συνδέσεων έχει χρηστικά, απτά αποτελέσματα, αλλά η μεγάλη δυσκολία έγκειται πάντοτε στην ανακάλυψή τους.
Σχέδια για το μέλλον. Τί ονειρεύεσαι;
Ονειρεύομαι κάτι καινούριο και ανατρεπτικό όχι μόνο στις τέχνες αλλά πρωτίστως για όλους τους Έλληνες. Θα πρέπει βέβαια κάποιοι να αποφασίσουν να κάψουν τα καράβια τους πρώτα. Εντούτοις, προς το παρόν, οι προσωπικές επιλογές για μια μικρής κλίμακας ανατροπή είναι μονάχα τρεις: μια αυτοκτονία, μια επανάσταση ή μια φυγή στο εξωτερικό. Δεν ξέρω τι από τα τρία είναι το λιγότερο επώδυνο, μολονότι βέβαια καταρχάς το τρίτο φαντάζει ως η πρώτη, λιγότερη βασανιστική επιλογή. Αλλά αρκετές φορές, οι πρώτες εντυπώσεις δημιουργούν εσφαλμένες ψευδαισθήσεις.
************
ΟΛΕΣ ΤΙΣ ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΕΙΣ ΜΠΟΡΕΙΤΕ ΝΑ ΔΕΙΤΕ ΕΔΩ:
ΣΤΗΛΗ ///ΤHE ARTMANIACS
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου