...συνέντευξη στην Ασημίνα Ξηρογιάννη
Γιώργο..έχεις γραψει έξι ποιητικά βιβλία .θα ήθελα μια σύντομη αναφορά /παρουσίαση για το καθένα από αυτά
Τα τρία πρώτα, (Άηχες κραυγές, 2001, Αφροδίτη, 2006, Ακάνθινη πόλη, 2006) τα θεωρώ βιβλία «άσκησης» ύφους. Ποίηση που αναζητά την γλώσσα της. Ποίηση προς αναζήτηση ποίησης. Είναι θα έλεγα τα βιβλία της ποιητικής μου «νεότητας» με την έννοια ότι περιέχουν και πραγματεύονται τα ίδια θέματα- υλικά ζωής όπως και όλα μου τα βιβλία, όμως με μια γραφή πιο άξεστη, πιο λακωνική και άμορφη.
Με «Το παντζάρι και ο διάβολος» (2009), η γραφή μου γίνεται πιο πειραματική, πιο ανιχνευτική και οραματική. Διακειμενικότητα, υπερρεαλιστική αύρα και συμβολισμοί μορφοποιούν και σχηματίζουν μια γλώσσα πιο προσωπική και πολλαπλά φορτισμένη. Το βιβλίο είναι μια σπουδή πάνω στην άγρια ενηλικίωση, στην μουσική, στην λογοτεχνία, στα μικρά περιστατικά της γειτονιάς και όλων των γειτονιών του κόσμου, με παράλληλα όνειρα και αφηγήσεις του «φονιά» έρωτα και του «αθώου» και «αγνού» διαβόλου. «Ένα παραμύθι που αρχίζει μ’ ένα παντζάρι, θα τελειώσει με τον διάβολο… και αυτό είναι ένα ρίσκο που πρέπει να το πάρουμε!»
Το «ERO(S), 7 βήματα – 7 λεύγες εντός» (2011), είναι μια μικρή ενότητα με επτά ποιήματα γραμμένα στον βυθό της θάλασσας. Ο αφηγητής συνομιλεί με πλάσματα του βυθού, αχιβάδες, κοχύλια, νερολούλουδα κλπ. Μια ποιητική αλληγορία που συνδιαλέγεται με τον Λογγίνο και με την πραγματεία του για το Υψηλό στην Τέχνη, στον Έρωτα, στον Θάνατο.
Το «Jesu Christiana- Μια μελλοντική προσευχή» (2011), είναι η επίκληση σε μια θεά της σιωπής για νέα γλώσσα. Βιβλίο πειραματικό, με πολυάριθμα ποιητικά θραύσματα, πρόχειρα σχεδιάσματα ενός κειμένου που αποπειράται να προσεγγίσει την Ποίηση- δύσκολα, αργά, ασύλληπτα και βασανιστικά. Ποίηση που οραματίζεται Ποίηση. «Μια γλώσσα που θα γεννήσει την γλώσσα μετά την γλώσσα/ τότε εκεί/ η φωνή της θα φανεί εξιλαστήρια/ στην αρχή οριζόντια./ μετά διαγώνια/ έπειτα όρθια θα εκρύγνηται και θα συνορεύει/ μια σύνθεση δυσλεκτικών πουλιών αντιστικτική».
Ποίες είναι οι επιρροές σου; Εχεις λογοτεχνικά πρότυπα....;
Το παρακάτω απόσπασμα από ανέκδοτο ποίημα μου δίνουν κάποιο στίγμα:
«…Το τυχαίο Στο οποίο επικαλούμαι και υποκλίνομαι-
μοιάζει να είναι η τελική μου απάντηση /μ όνο και μόνο
επειδή οι αλήτες του πνεύματος με κατέστρεψαν σωστά:
Ο Ίψεν, ο Νίτσε Ο Ουάιλντ, ο Ρεμπώ Ο Μποντλαίρ, ο Πόε
Ο Σελίν και ο Μπλανσώ Τα άγρια λουλούδια
Τ’ αγριοκέρασα της μορφής Οι μωρές παρθένες
Αυτό είναι έγκλημα Η ζωή εδώ…»
To Σαιξπηρικόν ,πόσα χρόνια είναι κομμάτι της ζωής σου ; Mίλησέ μου για την πορεία του...είναι αυτή που είχες ονειρευτεί όταν ξεκίνησες;
Σήμερα, οχτώ χρόνια μετά, ο χρόνος έχει κάνει τις επιλογές του. Και μπορώ πλέον να πω πως οι επιλογές αυτές είναι σε μεγάλο βαθμό σύμφωνες με αυτό που οραματιζόμουνα πίσω στο 2005. Δύσκολοι καιροί για βιβλιοπωλεία. Το Σαιξπηρικόν προσπαθεί να σταθεί αξιοπρεπώς, να επιβιώσει, μέσα σε μια πόλη και κατ’ επέκταση σε μια χώρα που δεν έχει μεγάλη σχέση και τριβή με το βιβλίο. Με τις επιλογές των τίτλων που υπήρχαν στις προθήκες και στην βιτρίνα του Σαιξπηρικόν αρχής εξ’ αρχής, βρίσκονταν σε θέση επισφαλή όσων αφορά την βιωσιμότητά του. Γνώριζα, έβλεπα, παρακολουθούσα την παραγωγή αυτού του
λογοτεχνικού «πολτού» που υπήρχε στην Ελλάδα πολλά χρόνια πριν μου μπει καν η ιδέα να ασχοληθώ με το βιβλίο. Ευτυχώς, υπάρχουν άνθρωποι και δημιουργοί που αντιστέκονται σ’ αυτή την φαυλότητα των καιρών μας. Ψάχνουν, βρίσκουν, ανακαλύπτουν λογοτεχνικά διαμάντια. Η καλή λογοτεχνία δεν χάνεται ποτέ. Έτσι και στο Σαιξπηρικόν προσπαθούμε να επιλέγουμε αυτή την άλλη, την πραγματική λογοτεχνία. Οι άνθρωποι που ψάχνουν τέτοιου είδους βιβλία, ήταν έτσι κι αλλιώς πάντα η μειοψηφία. Μας βρήκαν. Τους βρήκαμε. Και κάπως έτσι, μέσω μιας αμοιβαίας αγάπης για το βιβλίο συναντιόμαστε. Το ίδιο περίπου συμβαίνει και με τις εκδόσεις. Επιλέγουμε τίτλους καθιερωμένων ή πρωτοεμφανιζόμενων συγγραφέων και φτιάχνουμε βιβλία με προσεγμένη τυπογραφία κι αισθητική- βιβλιοφιλικές πλακέτες που ελπίζω πως θα αντέξουνε στον χρόνο.
Πέντε βιβλία που σου άλλαξαν το βλέμμα για τα πράγματα.
\
Χούλιο Κορτάσαρ, Το κουτσό. Τζέημς Τζόυς, Οδυσσέας. Αρθούρος Ρεμπώ, Μια εποχή στην κόλαση. Δάντης, Η Θεία Κωμωδία, Μαρσέλ Προύστ, Αναζητώντας τον χαμένο χρόνο.
Εσύ και η μετάφραση.
Στην μετάφραση όπως και στην γραφή, κρίνεται η γλώσσα. Με την έννοια ότι αποκαλύπτεται σε ποιόν βαθμό μια γλώσσα, ένα κείμενο, ένα ποίημα, αντέχει την ίδια του την μετάφραση. Επιλέγω να μεταφράσω κείμενα, βιβλία, ή μεμονωμένα ποιήματα που τα διαβάζω στο πρότυπο και θεωρώ πως θα με ενδιέφερε –ως αναγνώστης αλλά και ως εκδότης- να υπάρχει αυτό το κείμενο και στα ελληνικά, πρωτίστως γιατί ενδιαφέρει και αφορά εμένα. Ένας δημιουργός οφείλει έτσι ή αλλιώς να διαλέγεται με ξένα κείμενα και συγγραφείς.
Να παρακολουθεί συνεχώς τι γράφεται και δημοσιεύεται στο εξωτερικό, τις τάσεις της εποχής του και τα ρεύματα. Η μεταφραστική ιδιότητα ενός δημιουργού, πολλές φορές λειτουργεί και ως διέξοδος από το δικό του νοητικό και υφολογικό σύμπαν.
Ποίηση ,ή λογοτεχνία γενικότερα,και διαδίκτυο..ακουγεται οξύμωρο ,αλλά...
Γιατί όχι; Μόνο που θα πρέπει να είμαστε προσεχτικοί. Είναι δύσκολο μέσα σ’ αυτή την υπερ- πληροφόρηση να ξεχωρίσουμε την καλή λογοτεχνία και τους κατάλληλους ιστότοπους. Ήρθε σαν μια Ξαφνική Αφύπνιση, σαν ένας Κρότος. Ένα νέο όργανο που θα πρέπει να το εξερευνήσουμε. Το θετικό του διαδικτύου όσων αφορά στη λογοτεχνία είναι η αμεσότητα. και ο άπλετος χώρος. Μπορεί κάποιος να «δημοσιεύσει» ένα κείμενο άμεσα, όσο μεγάλο κι αν είναι. Ευτυχώς, τον τελευταίο καιρό βλέπω μια άνθιση σε ποιτικά -αισθητικά και θεματικά- ψηφιακά περιοδικά και μπλογκ. Αυτό είναι παρήγορο, μιας και ο συγγραφέας ή ο υποψήφιος αναγνώστης γίνεται πιο υποψιασμένος κι έτσι διαμορφώνεται ένα ψηφιακό λογοτεχνικό τοπίο πιο απαιτιτικό και με υψηλότερες προσδοκίες. Από την άλλη, στα αρνητικά του διαδυκτίου, θα έβαζα το γεγονός πως αυτή η αμεσότητα και η ευκολία στην δημοσίευση, αυτομάτως, μας καθιστά όλους εν δυνάμει ποιητές και συγγραφείς. Πάντως νομίζω πως ψηφιακή και έντυπη λογοτεχνία μπορούν να συνυπάρξουν –και θα συνυπάρξουν για αρκετό καιρό ακόμα- τουλάχιστον όσων αφορά στα περιοδικά και στα βιβλία . Πολλοί διαβάζουν κείμενα από το διαδίκτυο, όμως όλοι θέλουν να δουν το βιβλίο τους τ υ π ω μ έ ν ο. Η μεγαλύτερη παγίδα του διαδικτύου είναι το γεγονός ότι μας καθιστά «εφησυχασμένους»: έχουμε όλη την γ ν ώ σ η «αποθηκευμένη» στον σκληρό δίσκο. Μουσικές, ποίηση, ταινίες με σκοπό κάποια στιγμή να διαβάσουμε να ακούσουμε να δούμε όλες αυτές τις ταινίες που έχουμε. Τις έχουμε, όμως δεν τις κατέχουμε. Μιας και τα πάντα βρίσκονται ε κ ε ί. Δίπλα μας, αλλά όχι μέσα μας. Είμαστε οι άνθρωποι που τα έχουμε ό λ α. Οι ευτυχισμένοι άνθρωποι !
Ποιά άλλη τέχνη εκτός από την τέχνη του λόγου σε συγκινεί ;
Σίγουρα η μουσική. Πιστεύω πως είναι η τέχνη των τεχνών. Είναι ο πιο άμεσος τρόπος να επικοινωνήσεις με το υπερφυσικό. Με αυτό που είναι πάνω και πέρα από τις λέξεις. Αλλά με ενδιαφέρουν όλες οι τέχνες. Προσπαθώ να ενημερώνομαι, να παρακολουθώ: θέατρο, κινηματογράφο, εικαστικές τέχνες, μουσική, χορό. Η ποίηση μέσω της γλώσσας δημιουργεί / σκηνοθετεί "χώρους"- διαστάσεις. Λειτουργεί -και θα πρέπει να λείτουργεί- συνδυαστικά με όλες τις μορφές της τέχνης. Η τέχνη είναι τέχνη. Το μέσο έκφρασης αλλάζει, ή δύναται να αλλάξει. Αύριο, μπορεί αντί για την ποίηση, να θέλω να εκφραστώ συνθέτοντας ένα μουσικό θέμα στο πιάνο!
Διαβάζουν οι νέοι μας σήμερα;
Διαβάζουν όσοι διάβαζαν πάντα. Ένας μικρός πυρήνας που βρίσκεται πάντα από την αντίπερα όχθη, που ψάχνεται και αναζητά διέξοδο, ή την απόλαυση ενός καλού βιβλίου, μιας καλής θεατρικής, ή μουσικής παράστασης. Οι νέοι σήμερα είναι ενημερωμένοι για πολλά πράγματα, ψάχνονται, διαβάζουν, όμως στερούνται μιας βασικής έννοιας: εκείνης του πάθους. Λείπει και εκλείπει ο «παθιασμένος» άνθρωπος. Ο «κρίσιμος» άνθρωπος που αγγίζει με το βλέμμα, που τραντάζεται από την εκκωφαντική δύναμη μιας μουσικής, που αισθησιάζεται από την σιωπή ενός ακίνητου κορμιού, που οραματίζεται και τολμάει την καινούργια τέχνη. Λείπει ο παθιασμένος αναγνώστης.
Ασχολείσαι καθόλου με την πολιτική;
Πιστεύω σε μια πολιτική του πολιτισμού. Η ουσία του πολιτισμού, δημιουργείται πάντα ερήμην της ιστορίας και φυσικά της πολιτικής, η
οποία πιστεύει πως αυτή γράφει την ιστορία επειδή βρίσκεται στο προσκήνιο συνεχώς μέσω των ΜΜΕ. Την ίδια στιγμή η τέχνη διαμορφώνεται έξω και πέρα από την πολιτική. Όποια καταστροφή, κρίση, όλεθρος και να συμβαίνει σ’ αυτόν τον κόσμο, πάντα στον ίδιο τόπο και στον ίδιο χώρο δημιουργείται και καταγράφεται πολιτισμός. Αυτός ο πολιτισμός είναι –θα πρέπει να είναι- και η αρετή’ το πρόταγμα της δικής μας πολιτικής.
Πιστεύεις στην κριτική;
Η κριτική είναι καλή και θα πρέπει να υπάρχει, όταν υπάρχουν και οι κατάλληλοι κριτικοί. Δυστυχώς τα τελευταία χρόνια οι γνώστες της λογοτεχνίας και της κριτικής ανάγνωσης όλο και λιγοστεύουν. Μέτριοι πεζογράφοι και ποιητές δοκιμάζουν την τύχη τους στην κριτική. Αναρωτιέμαι με ποια εφόδια και με ποια παιδεία. Άραγε ποιος τους νομιμοποιεί;
H γνώμη σου για τα λογοτεχνικά βραβεία.
Η λογοτεχνία δεν έχει ανάγκη από βραβεία. Από την άλλη, πιστεύω σε έγκριτα βραβεία πρωτοεμφανιζόμενων και νέων συγγραφέων ως κίνητρο και εφαλτήριο για να γνωστοποιηθεί σε κάποιο κοινό η δουλειά τους. Από ‘κει και πέρα, εμπιστεύομαι την γλώσσα. Τον χρόνο. Την σιωπή!
Ποιό το μέλλον της ποίησης;
Χρειαζόμαστε έναν καινούργιο «πολιτισμό της τέχνης» και δη της ποίησης και ευρύτερα της λογοτεχνίας. Θα πρέπει ο ποιητής σήμερα και ολόκληρη η ποίηση, να επαναπροσδιοριστεί πάνω σε μια νέα ηθική και να ξεφύγει από την παραπλανητική παρα-λογοτεχνία που την οδηγεί σε άλλους δρόμους και την κρατάει ανελεύθερη και αναποτελεσματική. Ας σιωπήσουν λοιπόν για λίγο οι επίδοξοι συγγραφείς και ποιητές, ας σιωπήσουν και οι μεγάλοι έμποροι του πνεύματος οι εκδότες βιβλίων και λογοτεχνικών φυλλαδίων και ας αφουγκραστούν αυτή τη Σιωπή- ας την
κάνουν γόνιμη «Χρειαζόμαστε μια σιωπή, μια λευκή σιωπή. Θα ήταν πολύ χρήσιμο για όλους, θεραπευτικό, υγιεινό, σωτήριο, ευκταίο και επιθυμητό, να σώπαιναν επιτέλους αυτοί οι σύγχρονοι (ποιητές-συγγραφείς) και να κάθονταν ν' ακούσουν τον εαυτό τους...». Έτσι, μέσα από βαθιά και ουσιαστική μελέτη, μέσα από αναστοχασμό και ίσως συνεχή απόρριψη, ο ποιητής θα καταστεί ξανά το μέσον, που μέσω της γραφής του θα αποδώσει στον αναγνώστη τα μέγιστα και θα ανυψώσει τον Λόγο εκεί που του αξίζει. Είναι σπουδαία εποχή για ποίηση, αρκεί να σταματήσουμε αυτή την συνεχόμενη επιθυμία μας για αυτοπροβολή και δικαίωση και να κοιτάξουμε το έργο. Τα βιβλία. Όλο αυτόν τον πλούτο – την παρακαταθήκη της ελληνικής και παγκόσμιας λογοτεχνίας που έχουμε στα χέρια μας.
Eνας σύγχρονος ποιητής που ξεχωρίζεις και ακολουθείς!
Δεν συνηθίζω να ακολουθώ ποιητές! Υπάρχουν όμως αρκετοί σύγχρονοι ποιητές που θαυμάζω συγκεκριμένα βιβλία τους. Τα τελευταία δεκαπέντε περίπου χρόνια, υπάρχουν νέοι και νεότατοι ποιητές που έχουν αλλάξει το πνεύμα της ποίησης εντελώς.
θάλασσα Ουρανός
ποίηση Αγωνία
Ελλάδα Εκλεκτική Συγγένεια
έρωτας Ασύλληπτος
αποδόμηση Ο άνθρωπος
γιατί Επειδή
θέατρο Ερωτισμός
δρόμος Όλα είναι…
μέλλον Αλόγιστο
Κρίση Κραυγή
Χρώμα Ουρανί
Ευρώπη Reality Show!
δεν Η λέξη
ναι Ευκολία
σιωπή Γλώσσα
Γράφεις κάτι τώρα; Tί ονειρεύεσαι;
Ασχολούμαι εδώ και καιρό με μια νέα ποιητική ενότητα- αλληγορία με τίτλο εργασίας: "Όρια Άνοιξης"- Τραύμα για 9 μήνες και 3 εποχές. Μια μητέρα έγκυος και το έμβρυο μέσα της κατέχει ό λ η την Γλώσσα. Μ' αυτή την γλώσσα παρατηρεί και καταγράφει τον κόσμο. Ίσως και να μην θέλει να γεννηθεί! Πάντως όταν γεννιέται, μπαίνει η Άνοιξη και το βρέφος είναι Άγλωσσο. Μουγκό. Μίλησε όλη την γλώσσα ενώ
βρισκόταν στην κοιλιά της μητέρας του. Εκεί, στα Όρια Άνοιξης αποφασίζει να... (το υπόλοιπο οσονούπω στο βιβλίο!)
Επίσης, γράφω ένα πεζογράφημα, μια μικρή ποιητική νουβέλα με τίτλο: "Η χορογραφία μιας νύχτας" και μεταφράζω μερικά κείμενα για το Σαιξπηρικόν.
Ονειρεύομαι την αγωνία μου, κυρίαρχη να βγαίνει στους δρόμους και να περιγελά την θλίψη, τον θάνατο, την κατήφεια, τα πάντα. Ονειρεύομαι την ημέρα εκείνη όπου η Κρίση θα περνάει μια μεσοβασιλεία της Ποίησης και της Τέχνης !
Γιώργο..έχεις γραψει έξι ποιητικά βιβλία .θα ήθελα μια σύντομη αναφορά /παρουσίαση για το καθένα από αυτά
Τα τρία πρώτα, (Άηχες κραυγές, 2001, Αφροδίτη, 2006, Ακάνθινη πόλη, 2006) τα θεωρώ βιβλία «άσκησης» ύφους. Ποίηση που αναζητά την γλώσσα της. Ποίηση προς αναζήτηση ποίησης. Είναι θα έλεγα τα βιβλία της ποιητικής μου «νεότητας» με την έννοια ότι περιέχουν και πραγματεύονται τα ίδια θέματα- υλικά ζωής όπως και όλα μου τα βιβλία, όμως με μια γραφή πιο άξεστη, πιο λακωνική και άμορφη.
Με «Το παντζάρι και ο διάβολος» (2009), η γραφή μου γίνεται πιο πειραματική, πιο ανιχνευτική και οραματική. Διακειμενικότητα, υπερρεαλιστική αύρα και συμβολισμοί μορφοποιούν και σχηματίζουν μια γλώσσα πιο προσωπική και πολλαπλά φορτισμένη. Το βιβλίο είναι μια σπουδή πάνω στην άγρια ενηλικίωση, στην μουσική, στην λογοτεχνία, στα μικρά περιστατικά της γειτονιάς και όλων των γειτονιών του κόσμου, με παράλληλα όνειρα και αφηγήσεις του «φονιά» έρωτα και του «αθώου» και «αγνού» διαβόλου. «Ένα παραμύθι που αρχίζει μ’ ένα παντζάρι, θα τελειώσει με τον διάβολο… και αυτό είναι ένα ρίσκο που πρέπει να το πάρουμε!»
Το «ERO(S), 7 βήματα – 7 λεύγες εντός» (2011), είναι μια μικρή ενότητα με επτά ποιήματα γραμμένα στον βυθό της θάλασσας. Ο αφηγητής συνομιλεί με πλάσματα του βυθού, αχιβάδες, κοχύλια, νερολούλουδα κλπ. Μια ποιητική αλληγορία που συνδιαλέγεται με τον Λογγίνο και με την πραγματεία του για το Υψηλό στην Τέχνη, στον Έρωτα, στον Θάνατο.
Το «Jesu Christiana- Μια μελλοντική προσευχή» (2011), είναι η επίκληση σε μια θεά της σιωπής για νέα γλώσσα. Βιβλίο πειραματικό, με πολυάριθμα ποιητικά θραύσματα, πρόχειρα σχεδιάσματα ενός κειμένου που αποπειράται να προσεγγίσει την Ποίηση- δύσκολα, αργά, ασύλληπτα και βασανιστικά. Ποίηση που οραματίζεται Ποίηση. «Μια γλώσσα που θα γεννήσει την γλώσσα μετά την γλώσσα/ τότε εκεί/ η φωνή της θα φανεί εξιλαστήρια/ στην αρχή οριζόντια./ μετά διαγώνια/ έπειτα όρθια θα εκρύγνηται και θα συνορεύει/ μια σύνθεση δυσλεκτικών πουλιών αντιστικτική».
Ποίες είναι οι επιρροές σου; Εχεις λογοτεχνικά πρότυπα....;
Το παρακάτω απόσπασμα από ανέκδοτο ποίημα μου δίνουν κάποιο στίγμα:
«…Το τυχαίο Στο οποίο επικαλούμαι και υποκλίνομαι-
μοιάζει να είναι η τελική μου απάντηση /μ όνο και μόνο
επειδή οι αλήτες του πνεύματος με κατέστρεψαν σωστά:
Ο Ίψεν, ο Νίτσε Ο Ουάιλντ, ο Ρεμπώ Ο Μποντλαίρ, ο Πόε
Ο Σελίν και ο Μπλανσώ Τα άγρια λουλούδια
Τ’ αγριοκέρασα της μορφής Οι μωρές παρθένες
Αυτό είναι έγκλημα Η ζωή εδώ…»
To Σαιξπηρικόν ,πόσα χρόνια είναι κομμάτι της ζωής σου ; Mίλησέ μου για την πορεία του...είναι αυτή που είχες ονειρευτεί όταν ξεκίνησες;
Σήμερα, οχτώ χρόνια μετά, ο χρόνος έχει κάνει τις επιλογές του. Και μπορώ πλέον να πω πως οι επιλογές αυτές είναι σε μεγάλο βαθμό σύμφωνες με αυτό που οραματιζόμουνα πίσω στο 2005. Δύσκολοι καιροί για βιβλιοπωλεία. Το Σαιξπηρικόν προσπαθεί να σταθεί αξιοπρεπώς, να επιβιώσει, μέσα σε μια πόλη και κατ’ επέκταση σε μια χώρα που δεν έχει μεγάλη σχέση και τριβή με το βιβλίο. Με τις επιλογές των τίτλων που υπήρχαν στις προθήκες και στην βιτρίνα του Σαιξπηρικόν αρχής εξ’ αρχής, βρίσκονταν σε θέση επισφαλή όσων αφορά την βιωσιμότητά του. Γνώριζα, έβλεπα, παρακολουθούσα την παραγωγή αυτού του
λογοτεχνικού «πολτού» που υπήρχε στην Ελλάδα πολλά χρόνια πριν μου μπει καν η ιδέα να ασχοληθώ με το βιβλίο. Ευτυχώς, υπάρχουν άνθρωποι και δημιουργοί που αντιστέκονται σ’ αυτή την φαυλότητα των καιρών μας. Ψάχνουν, βρίσκουν, ανακαλύπτουν λογοτεχνικά διαμάντια. Η καλή λογοτεχνία δεν χάνεται ποτέ. Έτσι και στο Σαιξπηρικόν προσπαθούμε να επιλέγουμε αυτή την άλλη, την πραγματική λογοτεχνία. Οι άνθρωποι που ψάχνουν τέτοιου είδους βιβλία, ήταν έτσι κι αλλιώς πάντα η μειοψηφία. Μας βρήκαν. Τους βρήκαμε. Και κάπως έτσι, μέσω μιας αμοιβαίας αγάπης για το βιβλίο συναντιόμαστε. Το ίδιο περίπου συμβαίνει και με τις εκδόσεις. Επιλέγουμε τίτλους καθιερωμένων ή πρωτοεμφανιζόμενων συγγραφέων και φτιάχνουμε βιβλία με προσεγμένη τυπογραφία κι αισθητική- βιβλιοφιλικές πλακέτες που ελπίζω πως θα αντέξουνε στον χρόνο.
Πέντε βιβλία που σου άλλαξαν το βλέμμα για τα πράγματα.
\
Χούλιο Κορτάσαρ, Το κουτσό. Τζέημς Τζόυς, Οδυσσέας. Αρθούρος Ρεμπώ, Μια εποχή στην κόλαση. Δάντης, Η Θεία Κωμωδία, Μαρσέλ Προύστ, Αναζητώντας τον χαμένο χρόνο.
Εσύ και η μετάφραση.
Στην μετάφραση όπως και στην γραφή, κρίνεται η γλώσσα. Με την έννοια ότι αποκαλύπτεται σε ποιόν βαθμό μια γλώσσα, ένα κείμενο, ένα ποίημα, αντέχει την ίδια του την μετάφραση. Επιλέγω να μεταφράσω κείμενα, βιβλία, ή μεμονωμένα ποιήματα που τα διαβάζω στο πρότυπο και θεωρώ πως θα με ενδιέφερε –ως αναγνώστης αλλά και ως εκδότης- να υπάρχει αυτό το κείμενο και στα ελληνικά, πρωτίστως γιατί ενδιαφέρει και αφορά εμένα. Ένας δημιουργός οφείλει έτσι ή αλλιώς να διαλέγεται με ξένα κείμενα και συγγραφείς.
Να παρακολουθεί συνεχώς τι γράφεται και δημοσιεύεται στο εξωτερικό, τις τάσεις της εποχής του και τα ρεύματα. Η μεταφραστική ιδιότητα ενός δημιουργού, πολλές φορές λειτουργεί και ως διέξοδος από το δικό του νοητικό και υφολογικό σύμπαν.
Ποίηση ,ή λογοτεχνία γενικότερα,και διαδίκτυο..ακουγεται οξύμωρο ,αλλά...
Γιατί όχι; Μόνο που θα πρέπει να είμαστε προσεχτικοί. Είναι δύσκολο μέσα σ’ αυτή την υπερ- πληροφόρηση να ξεχωρίσουμε την καλή λογοτεχνία και τους κατάλληλους ιστότοπους. Ήρθε σαν μια Ξαφνική Αφύπνιση, σαν ένας Κρότος. Ένα νέο όργανο που θα πρέπει να το εξερευνήσουμε. Το θετικό του διαδικτύου όσων αφορά στη λογοτεχνία είναι η αμεσότητα. και ο άπλετος χώρος. Μπορεί κάποιος να «δημοσιεύσει» ένα κείμενο άμεσα, όσο μεγάλο κι αν είναι. Ευτυχώς, τον τελευταίο καιρό βλέπω μια άνθιση σε ποιτικά -αισθητικά και θεματικά- ψηφιακά περιοδικά και μπλογκ. Αυτό είναι παρήγορο, μιας και ο συγγραφέας ή ο υποψήφιος αναγνώστης γίνεται πιο υποψιασμένος κι έτσι διαμορφώνεται ένα ψηφιακό λογοτεχνικό τοπίο πιο απαιτιτικό και με υψηλότερες προσδοκίες. Από την άλλη, στα αρνητικά του διαδυκτίου, θα έβαζα το γεγονός πως αυτή η αμεσότητα και η ευκολία στην δημοσίευση, αυτομάτως, μας καθιστά όλους εν δυνάμει ποιητές και συγγραφείς. Πάντως νομίζω πως ψηφιακή και έντυπη λογοτεχνία μπορούν να συνυπάρξουν –και θα συνυπάρξουν για αρκετό καιρό ακόμα- τουλάχιστον όσων αφορά στα περιοδικά και στα βιβλία . Πολλοί διαβάζουν κείμενα από το διαδίκτυο, όμως όλοι θέλουν να δουν το βιβλίο τους τ υ π ω μ έ ν ο. Η μεγαλύτερη παγίδα του διαδικτύου είναι το γεγονός ότι μας καθιστά «εφησυχασμένους»: έχουμε όλη την γ ν ώ σ η «αποθηκευμένη» στον σκληρό δίσκο. Μουσικές, ποίηση, ταινίες με σκοπό κάποια στιγμή να διαβάσουμε να ακούσουμε να δούμε όλες αυτές τις ταινίες που έχουμε. Τις έχουμε, όμως δεν τις κατέχουμε. Μιας και τα πάντα βρίσκονται ε κ ε ί. Δίπλα μας, αλλά όχι μέσα μας. Είμαστε οι άνθρωποι που τα έχουμε ό λ α. Οι ευτυχισμένοι άνθρωποι !
Ποιά άλλη τέχνη εκτός από την τέχνη του λόγου σε συγκινεί ;
Σίγουρα η μουσική. Πιστεύω πως είναι η τέχνη των τεχνών. Είναι ο πιο άμεσος τρόπος να επικοινωνήσεις με το υπερφυσικό. Με αυτό που είναι πάνω και πέρα από τις λέξεις. Αλλά με ενδιαφέρουν όλες οι τέχνες. Προσπαθώ να ενημερώνομαι, να παρακολουθώ: θέατρο, κινηματογράφο, εικαστικές τέχνες, μουσική, χορό. Η ποίηση μέσω της γλώσσας δημιουργεί / σκηνοθετεί "χώρους"- διαστάσεις. Λειτουργεί -και θα πρέπει να λείτουργεί- συνδυαστικά με όλες τις μορφές της τέχνης. Η τέχνη είναι τέχνη. Το μέσο έκφρασης αλλάζει, ή δύναται να αλλάξει. Αύριο, μπορεί αντί για την ποίηση, να θέλω να εκφραστώ συνθέτοντας ένα μουσικό θέμα στο πιάνο!
Διαβάζουν οι νέοι μας σήμερα;
Διαβάζουν όσοι διάβαζαν πάντα. Ένας μικρός πυρήνας που βρίσκεται πάντα από την αντίπερα όχθη, που ψάχνεται και αναζητά διέξοδο, ή την απόλαυση ενός καλού βιβλίου, μιας καλής θεατρικής, ή μουσικής παράστασης. Οι νέοι σήμερα είναι ενημερωμένοι για πολλά πράγματα, ψάχνονται, διαβάζουν, όμως στερούνται μιας βασικής έννοιας: εκείνης του πάθους. Λείπει και εκλείπει ο «παθιασμένος» άνθρωπος. Ο «κρίσιμος» άνθρωπος που αγγίζει με το βλέμμα, που τραντάζεται από την εκκωφαντική δύναμη μιας μουσικής, που αισθησιάζεται από την σιωπή ενός ακίνητου κορμιού, που οραματίζεται και τολμάει την καινούργια τέχνη. Λείπει ο παθιασμένος αναγνώστης.
Ασχολείσαι καθόλου με την πολιτική;
Πιστεύω σε μια πολιτική του πολιτισμού. Η ουσία του πολιτισμού, δημιουργείται πάντα ερήμην της ιστορίας και φυσικά της πολιτικής, η
οποία πιστεύει πως αυτή γράφει την ιστορία επειδή βρίσκεται στο προσκήνιο συνεχώς μέσω των ΜΜΕ. Την ίδια στιγμή η τέχνη διαμορφώνεται έξω και πέρα από την πολιτική. Όποια καταστροφή, κρίση, όλεθρος και να συμβαίνει σ’ αυτόν τον κόσμο, πάντα στον ίδιο τόπο και στον ίδιο χώρο δημιουργείται και καταγράφεται πολιτισμός. Αυτός ο πολιτισμός είναι –θα πρέπει να είναι- και η αρετή’ το πρόταγμα της δικής μας πολιτικής.
Πιστεύεις στην κριτική;
Η κριτική είναι καλή και θα πρέπει να υπάρχει, όταν υπάρχουν και οι κατάλληλοι κριτικοί. Δυστυχώς τα τελευταία χρόνια οι γνώστες της λογοτεχνίας και της κριτικής ανάγνωσης όλο και λιγοστεύουν. Μέτριοι πεζογράφοι και ποιητές δοκιμάζουν την τύχη τους στην κριτική. Αναρωτιέμαι με ποια εφόδια και με ποια παιδεία. Άραγε ποιος τους νομιμοποιεί;
H γνώμη σου για τα λογοτεχνικά βραβεία.
Η λογοτεχνία δεν έχει ανάγκη από βραβεία. Από την άλλη, πιστεύω σε έγκριτα βραβεία πρωτοεμφανιζόμενων και νέων συγγραφέων ως κίνητρο και εφαλτήριο για να γνωστοποιηθεί σε κάποιο κοινό η δουλειά τους. Από ‘κει και πέρα, εμπιστεύομαι την γλώσσα. Τον χρόνο. Την σιωπή!
Ποιό το μέλλον της ποίησης;
Χρειαζόμαστε έναν καινούργιο «πολιτισμό της τέχνης» και δη της ποίησης και ευρύτερα της λογοτεχνίας. Θα πρέπει ο ποιητής σήμερα και ολόκληρη η ποίηση, να επαναπροσδιοριστεί πάνω σε μια νέα ηθική και να ξεφύγει από την παραπλανητική παρα-λογοτεχνία που την οδηγεί σε άλλους δρόμους και την κρατάει ανελεύθερη και αναποτελεσματική. Ας σιωπήσουν λοιπόν για λίγο οι επίδοξοι συγγραφείς και ποιητές, ας σιωπήσουν και οι μεγάλοι έμποροι του πνεύματος οι εκδότες βιβλίων και λογοτεχνικών φυλλαδίων και ας αφουγκραστούν αυτή τη Σιωπή- ας την
κάνουν γόνιμη «Χρειαζόμαστε μια σιωπή, μια λευκή σιωπή. Θα ήταν πολύ χρήσιμο για όλους, θεραπευτικό, υγιεινό, σωτήριο, ευκταίο και επιθυμητό, να σώπαιναν επιτέλους αυτοί οι σύγχρονοι (ποιητές-συγγραφείς) και να κάθονταν ν' ακούσουν τον εαυτό τους...». Έτσι, μέσα από βαθιά και ουσιαστική μελέτη, μέσα από αναστοχασμό και ίσως συνεχή απόρριψη, ο ποιητής θα καταστεί ξανά το μέσον, που μέσω της γραφής του θα αποδώσει στον αναγνώστη τα μέγιστα και θα ανυψώσει τον Λόγο εκεί που του αξίζει. Είναι σπουδαία εποχή για ποίηση, αρκεί να σταματήσουμε αυτή την συνεχόμενη επιθυμία μας για αυτοπροβολή και δικαίωση και να κοιτάξουμε το έργο. Τα βιβλία. Όλο αυτόν τον πλούτο – την παρακαταθήκη της ελληνικής και παγκόσμιας λογοτεχνίας που έχουμε στα χέρια μας.
Eνας σύγχρονος ποιητής που ξεχωρίζεις και ακολουθείς!
Δεν συνηθίζω να ακολουθώ ποιητές! Υπάρχουν όμως αρκετοί σύγχρονοι ποιητές που θαυμάζω συγκεκριμένα βιβλία τους. Τα τελευταία δεκαπέντε περίπου χρόνια, υπάρχουν νέοι και νεότατοι ποιητές που έχουν αλλάξει το πνεύμα της ποίησης εντελώς.
θάλασσα Ουρανός
ποίηση Αγωνία
Ελλάδα Εκλεκτική Συγγένεια
έρωτας Ασύλληπτος
αποδόμηση Ο άνθρωπος
γιατί Επειδή
θέατρο Ερωτισμός
δρόμος Όλα είναι…
μέλλον Αλόγιστο
Κρίση Κραυγή
Χρώμα Ουρανί
Ευρώπη Reality Show!
δεν Η λέξη
ναι Ευκολία
σιωπή Γλώσσα
Γράφεις κάτι τώρα; Tί ονειρεύεσαι;
Ασχολούμαι εδώ και καιρό με μια νέα ποιητική ενότητα- αλληγορία με τίτλο εργασίας: "Όρια Άνοιξης"- Τραύμα για 9 μήνες και 3 εποχές. Μια μητέρα έγκυος και το έμβρυο μέσα της κατέχει ό λ η την Γλώσσα. Μ' αυτή την γλώσσα παρατηρεί και καταγράφει τον κόσμο. Ίσως και να μην θέλει να γεννηθεί! Πάντως όταν γεννιέται, μπαίνει η Άνοιξη και το βρέφος είναι Άγλωσσο. Μουγκό. Μίλησε όλη την γλώσσα ενώ
βρισκόταν στην κοιλιά της μητέρας του. Εκεί, στα Όρια Άνοιξης αποφασίζει να... (το υπόλοιπο οσονούπω στο βιβλίο!)
Επίσης, γράφω ένα πεζογράφημα, μια μικρή ποιητική νουβέλα με τίτλο: "Η χορογραφία μιας νύχτας" και μεταφράζω μερικά κείμενα για το Σαιξπηρικόν.
Ονειρεύομαι την αγωνία μου, κυρίαρχη να βγαίνει στους δρόμους και να περιγελά την θλίψη, τον θάνατο, την κατήφεια, τα πάντα. Ονειρεύομαι την ημέρα εκείνη όπου η Κρίση θα περνάει μια μεσοβασιλεία της Ποίησης και της Τέχνης !
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου