ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΣΟΥΡΗΣ/Ὁ Ῥωμηός

 

[ ......Τι θα έλεγε ο Σουρής αν ζούσε σήμερα;]

 

Στὸν καφενὲ ἀπ᾿ ἔξω σὰν μπέης ξαπλωμένος,
τοῦ ἥλιου τὶς ἀκτῖνες ἀχόρταγα ρουφῶ,
καὶ στῶν ἐφημερίδων τὰ νέα βυθισμένος,
κανέναν δὲν κοιτάζω, κανέναν δὲν ψηφῶ.
Σὲ μία καρέκλα τὅνα ποδάρι μου τεντώνω,
τὸ ἄλλο σὲ μίαν ἄλλη, κι ὀλίγο παρεκεῖ
ἀφήνω τὸ καπέλο, καὶ ἀρχινῶ μὲ τόνο
τοὺς ὑπουργοὺς νὰ βρίζω καὶ τὴν πολιτική.

Ψυχή μου! τί λιακάδα! τί οὐρανὸς ! τί φύσις !
ἀχνίζει ἐμπροστά μου ὁ καϊμακλῆς καφές,
κι ἐγὼ κατεμπνευσμένος γιὰ ὅλα φέρνω κρίσεις,
καὶ μόνος μου τὶς βρίσκω μεγάλες καὶ σοφές.

Βρίζω Ἐγγλέζους, Ρώσους, καὶ ὅποιους ἄλλους θέλω,
καὶ στρίβω τὸ μουστάκι μ᾿ ἀγέρωχο πολύ,
καὶ μέσα στὸ θυμό μου κατὰ διαόλου στέλλω
τὸν ἴδιον ἑαυτό μου, καὶ γίνομαι σκυλί.

Φέρνω τὸν νοῦν στὸν Διάκο καὶ εἰς τὸν Καραΐσκο,
κατενθουσιασμένος τὰ γένια μου μαδῶ,
τὸν Ἕλληνα εἰς ὅλα ἀνώτερο τὸν βρίσκω,
κι ἀπάνω στὴν καρέκλα χαρούμενος πηδῶ.

Τὴν φίλη μας Εὐρώπη μὲ πέντε φασκελώνω,
ἀπάνω στὸ τραπέζι τὸν γρόθο μου κτυπῶ...
Ἐχύθη ὁ καφές μου, τὰ ροῦχα μου λερώνω,
κι ὅσες βλαστήμιες ξέρω ἀρχίζω νὰ τὶς πῶ.

Στὸν καφετζῆ ξεσπάω... φωτιὰ κι ἐκεῖνος παίρνει.
Ἀμέσως ἄνω κάτω τοῦ κάνω τὸν μπουφέ,
τὸν βρίζω καὶ μὲ βρίζει, τὸν δέρνω καὶ μὲ δέρνει,
καὶ τέλος... δὲν πληρώνω δεκάρα τὸν  καφέ.

Από τα "Ρω του Έρωτα" στα "Λα του Λαϊκισμού"

 γράφει ο Μιχάλης Γελασάκης  

[ΠΗΓΗ:Musicpaper.gr]

Το πρώτο πράγμα που αναρωτιέται κανείς που διαβάζει την ποίηση του Οδυσσέα Ελύτη και γνωρίζει λιγάκι την αυστηρότητα με την οποία αντιμετωπίζει η κληρωνός του, Ιουλίτα Ηλιοπούλου, τα πνευματικά δικαιώματα και το έργο του είναι το πως επιτράπηκε στη Νέα Δημοκρατία να χρησιμοποιήσει -ξεπερνώντας τα όρια του λαϊκισμού- τους στίχους από το Ήλιος ο Πρώτος: «Κι ας μας φωνάζουν αεροβάτες
/ Φίλε μου όσοι δεν ένιωσαν ποτέ / με τι Σίδερο με τι πέτρες τι αίμα τι φωτιά / Χτίζουμε ονειρευόμαστε και τραγουδούμε!». 
Ευτυχώς τα αντανακλαστικά ήταν γρήγορα. Ενοχλημένη η σύντροφος του νομπελίστα ποιητή από την προεκλογική διαφήμιση ζήτησε την απόσυρσή της και εξέφρασε την επιθυμία της να μην γίνει κάτι αντίστοιχο στο μέλλον. Σε δήλωσή της μάλιστα σημειώνει ότι: «Η ποίηση, το ήθος και η σκέψη του Ελύτη αποτελούν εθνικό κεφάλαιο υψίστης σημασίας και όχι ιδιοκτησία κανενός κόμματος. Ας δείξουμε σεβασμό. «Την οργή των νεκρών να φοβάστε και των βράχων τ' αγάλματα!».

Καμιά φορά αναρωτιέσαι αν ζούσε ο άνθρωπος που έγραψε αυτούς τους στίχους πως θα αντιμετώπιζε την κατάσταση. Θα αντιδρούσε το ίδιο ή θα έπαιρνε πολιτική θέση όπως έκαναν ποιητές -μέλη της Ακαδημίας Αθηνών- υποστηρίζοντας υποψηφίους ακροδεξιών σχηματισμών; Γιατί δεν είναι λίγες οι φορές που και οι ίδιοι οι καλλιτέχνες έχουν δώσει το δικαίωμα για πολιτικό κανιβαλισμό.  Όπως και να έχει πάντως το μόνο σίγουρο είναι πως όταν έγραφε ο Ελύτης αυτούς τους στίχους η Ελλάδα που ονειρευόταν: η χώρα του ήλιου, της θάλασσας και πατρίδα του Μικρού Ναυτίλου δεν ήταν αυτή που βιώνουμε σήμερα.

Κι αν η αγωνία των κομμάτων να μοιραστούν μαζί μας στιγμές ελληνικού πολιτισμού είναι τόσο μεγάλη, υπάρχουν και άλλες πιο αντιπροσωπευτικές φράσεις για τη χώρα μας, όπως αυτή του άλλου νομπελίστα ποιητή Γιώργου Σεφέρη: "Όπου και να ταξιδέψω η Ελλάδα με πληγώνει".

Μια πρόσφατη περίπτωση τέτοιας απαγόρευσης ήταν αυτή της Μυρσίνης Λοΐζου που απαγόρευσε στο ΠΑΣΟΚ να χρησιμοποιεί στις συγκεντρώσεις του και γενικότερα το Καλημέρα ήλιε που είχε γράψει ο Μάνος Λοΐζος. Η τακτική αυτή των κομμάτων πάντως δεν είναι σημερινή. Σε βάθος χρόνου αν ψάξει κανείς θα βρει πολλές φορές να χρησιμοποιούνται καλλιτεχνικά έργα για την προσέκλυση ψηφοφόρων και μάλιστα με άκρως λαϊκίστικο τρόπο. Η διαφορά είναι ότι πλέον προκαλούν την αντίδραση καλλιτεχνών και των κληρονόμων τους. Είναι και αυτό μια καλή αρχή.