ΣΤΗΛΗ THE ARTMANIACS///ΓΙΩΡΓΟΣ ΙΚΑΡΟΣ ΜΠΑΜΠΑΣΑΚΗΣ

         

AΣΗΜΙΝΑ ΞΗΡΟΓΙΑΝΝΗ:Σε γυρνάω πίσω στο χρόνο...Πώς έμπλεξες με τη γραφή; Μίλησέ μου για το πρώτο βιβλίο που εξέδωσες.

ΓΙΩΡΓΟΣ ΙΚΑΡΟΣ ΜΠΑΜΠΑΣΑΚΗΣ: Μπλέξιμο; Ναι, μπλέξιμο. Έμπλεξα στην εφηβεία μου, στο Βόλο, μες στην ωραία τρέλα της Μεταπολίτευσης, καθώς κάποιοι φίλοι (γεια σας Γιάννη Τζώρτζη, Ματσούκα Κωνσταντίνε, Νικόλαε Λουδοβίκο, Χαΐμ Πολίτη!) χανόμασταν, καθημερινώς πρέπει να πω, αλλά και τις νύχτες, στους λαβυρίνθους του ροκ, στα νάματα της παπαδιαμαντικής γλυκύτητας, στη λαχανιασμένη προσωδία του Άλλεν  Γκίνσμπεργκ και του Τζακ Κέρουακ, στα απανωτά χαοτικά ερωτικά σκιρτήματα, που μας οδηγούσαν βέβαια σε αναπάντεχες αφροσύνες αλλά και σε δημιουργικά διαβάσματα.  Το να γράφουμε ήταν λύτρωση και εξερεύνηση, λύση και εξέγερση, χάσιμο και ανακάλυψη. Και παραμένει. Το πρώτο μου βιβλίο, όπως είπε όχι και τόσο χιουμοριστικά, ο φίλος κι αδελφός μου, ο ποιητής Θάνος Σταθόπουλος, είναι το μυθιστόρημα Διασυρμός, που μόλις κυκλοφόρησε από τον ιστορικό εκδοτικό οίκο Βιβλιοπωλείον της Εστίας, στην θρυλική πια άσπρη σειρά. 

AΣΗΜΙΝΑ ΞΗΡΟΓΙΑΝΝΗ: Κάνε μου ένα σχόλιο για τη σύγχρονη λογοτεχνική πραγματικότητα.

ΓΙΩΡΓΟΣ ΙΚΑΡΟΣ ΜΠΑΜΠΑΣΑΚΗΣ:Η Αμερική έχει περάσει μπροστά, και πάλι: ο Τζόναθαν Φράνζεν,  ο Τζέφρυ Ευγενίδης, και ο μακαρίτης Ντέηβιντ Φόστερ Γουάλλας  μπόρεσαν να κρατήσουν το μυθιστόρημα όρθιο, όπως άλλωστε οι Φίλιπ Ροθ, Ντον ΝτεΛίλλο και Τόμας Πύντσον. Από εκεί αντλούμε θάρρος και ιδέες. Και από τον Τζέημς Έλλροϋ, φυσικά. Στην Ελλάδα, έχουμε καταπληκτικές πένες και πυραυλοκίνητα μυαλά που όσο κι αν τα ανακαλύπτουμε τόσο θα επιμένουμε να τα ανακαλύπτουμε κι άλλο. Τι να πρωτοπώ για τους κλασικούς, για τον Παπαδιαμάντη και τον Ροΐδη, για τον Πεντζίκη, για τους ποιητές, για τον Καρούζο, για τους δοκιμιογράφους και στοχαστές, για τον Λορεντζάτο, για τον Ράμφο, για τον Παπαγιώργη, και τους αταξινόμητους θεσπέσιους,  για τον Ε. Χ. Γονατά και τον Γιώργο τον Μακρή και τον Νίκο Καχτίτση, για όλον αυτό τον ανεξάντλητο πλούτο, για όλο αυτό το μεγαλειώδες κέρασμα! Τι να πω για την εμμένουσα λεπταισθησία των Αχιλλέα Κυριακίδη, Γιάννη Ευσταθιάδη, Κώστα Μαυρουδή! Τι να πω για τον δάσκαλο Θανάση Βαλτινό κι αυτό το πρόσφατο επίτευγμα, τον Τελευταίο Βαρλάμη!

  AΣΗΜΙΝΑ ΞΗΡΟΓΙΑΝΝΗ:Λογοτεχνία και Διαδίκτυο.

ΓΙΩΡΓΟΣ ΙΚΑΡΟΣ ΜΠΑΜΠΑΣΑΚΗΣ:Το Διαδίκτυο είναι πολύ χρήσιμο για αναμεταδόσεις πληροφοριών και για αλλεπάλληλα private jokes. Ποτέ δεν θα χαθεί η μαγεία τού να πιάνεις μολύβι και χαρτί. Κάποιοι, εμείς οι λίγοι ευτυχείς, τ’ αδέρφια εμείς, we few, we happy few, we band of brothers, δεν παρατάμε το μελάνι, το χαρακάκι, το τετράδιο με το ντύμα, τους καβγάδες στο ουζομεζεδοπωλείο, τη συνάφεια, τον ιδρώτα και το χνώτο του φίλου, το αναψοκοκκίνισμα όταν σου τη δίνει επειδή σου έθιξαν μια παράγραφο ενός τυπογραφικού από ένα βιβλίο κάποιου συγγραφέα που σου έκανε σκόνη τέσσερις χιλιάδες ψευδαισθήσεις, τα εκατομμύρια (κυριολεκτώ) τσιγάρα που κάηκαν γράφοντας και διαβάζοντας – ε, όχι, όλα αυτά, συν τα λίτρα του τσίπουρου, της βότκας, του οίνου, και του ουίσκυ (με ύψιλον, παρακαλώ), όσο έγραφες κι άκουγες Ιωάννη Σεβαστιανό και Μάρκο Βαμβακάρη και Τομ Γουέιτς, όχι, όλα αυτά δεν μπορεί να τα προσφέρει το Διαδίκτυο, δεν γίνεται. Και είναι δική μας δουλειά να μη χαθούν. Και δεν θα χαθούν. 

AΣΗΜΙΝΑ ΞΗΡΟΓΙΑΝΝΗ:Αγαπημένοι σου συγγραφείς ,ποιητές και μεταφραστές παλαιότεροι /σύγχρονοι.

ΓΙΩΡΓΟΣ ΙΚΑΡΟΣ ΜΠΑΜΠΑΣΑΚΗΣ:Οι κλασικοί. Ο Ηράκλειτος. Ο Σαίξπηρ. Ο Ντοστογιέφσκι. Οι Έλληνες και οι Αμερικανοί που ανέφερα μόλις πριν. Συν ο Μπόρχες. Συν ο Μάλκολμ Λόουρυ. Αλλά και ο Ρέιμοντ Τσάντλερ. Και ο Ντάσιελ Χάμμετ. Ο Ρομπέρτο Μπολάνιο (τι μυαλό, τι guts!).   Ο Τόμας Μπέρνχαρντ, πάντα. Γυρίζω στον Νίκο Καρούζο και στον Μίλτο Σαχτούρη, συχνά, συχνότατα. Είναι οι αγαπημένοι μου ποιητές, μαζί με τον Άλλεν Γκίνσμπεργκ και τον Νίκο Εγγονόπουλο. Οι σπουδαίοι λογοτέχνες Άρης Αλεξάνδρου, Ε. Χ. Γονατάς, και Αχιλλέας Κυριακίδης έχουν προσφέρει ανεκτίμητη δουλειά ως μεταφραστές, και δεν μπορώ να παρά να τους θαυμάζω και να τους ευγνωμονώ. 

AΣΗΜΙΝΑ ΞΗΡΟΓΙΑΝΝΗ:Αγαπημένα σου βιβλία.

ΓΙΩΡΓΟΣ ΙΚΑΡΟΣ ΜΠΑΜΠΑΣΑΚΗΣ:Παραμένουν αυτά που τσάκισαν τις βεβαιότητες και άνοιξαν δυνατότητες εκπληκτικές. Και αυτά που συντέλεσαν στο να γίνω ό,τι μπόρεσα να γίνω, και να γράψω ό,τι μπόρεσα να γράψω. Ό,τι έχει γράψει ο Γκυ Ντεμπόρ και ό,τι έχει γράψει ο Ντοστογιέφσκι είναι παρόντα πάντα μέσα μου. Επίσης, η Φαινομενολογία του Νου του Εγέλου, όπως μας την μετέφρασε ο Γιώργος Φαράκλας, και η Ιλιάδα στην απόδοση του Δ. Ν. Μαρωνίτη, βρίσκονται μονίμως στο γραφείο μου. Τα άπαντα του Τόμας Πύντσον, επίσης. 

 AΣΗΜΙΝΑ ΞΗΡΟΓΙΑΝΝΗ:Πέρα από την Τέχνη του λόγου, ποια άλλη τέχνη σε συγκινεί;

ΓΙΩΡΓΟΣ ΙΚΑΡΟΣ ΜΠΑΜΠΑΣΑΚΗΣ:Η μουσική, η ζωγραφική, και ο κινηματογράφος. 

AΣΗΜΙΝΑ ΞΗΡΟΓΙΑΝΝΗ:Θεός;

ΓΙΩΡΓΟΣ ΙΚΑΡΟΣ ΜΠΑΜΠΑΣΑΚΗΣ:Όπως Τον είδε ο Αντρέι Ταρκόφσκι, όπως Τον εκθείασε ο Ιωάννης Σεβαστιανός Μπαχ, και όπως Τον αγκαλιάζει με τις λέξεις του που γίνονται μουσική ο Πεντζίκης. Όπως Τον βλέπεις σ’ ένα δάκρυ, όπως Τον ακούς σ’ ένα γέλιο, όπως Τον γεύεσαι σ’ ένα ροδάκινο, όπως Τον νιώθεις αγγίζοντας τον φλοιό μιας γέρικης ελιάς, όπως Τον μυρίζεις στη γη μετά τη βροχή. Μόνον έτσι. Και, πίστεψέ με, δεν είναι καθόλου λίγο. 

AΣΗΜΙΝΑ ΞΗΡΟΓΙΑΝΝΗ:Μίλησε μου για το βιβλίο που τελευταία εξέδωσες. 

ΓΙΩΡΓΟΣ ΙΚΑΡΟΣ ΜΠΑΜΠΑΣΑΚΗΣ:Εκδόθηκαν δύο βιβλία μαζί. Το Hotel Hegel [1976-2006], από τις εκλεκτές εκδόσεις Αρμός. Πρόκειται για εισιτήρια από τα ταξίδια μου στην ποίηση αυτές τις τρεις δεκαετίες, για ποιήματα που εντάχθηκαν σε συλλογές, και που τώρα συγκεντρώνω χωρίς, και το τονίζω, χωρίς να αλλάξω λέξη. Τα άφησα όπως ήσαν τότε, ακόμα και τα εφηβικά ποιήματα του 1976, και του 1977, με την ταχύτητα και την τραχύτητα του άφρονος ενθουσιασμού. Προχθές, στα μέσα Οκτωβρίου, εκδόθηκε όπως είπα πιο πάνω από το Βιβλιοπωλείον της Εστίας, στην θρυλική πια άσπρη σειρά, το μυθιστόρημα Διασυρμός. Πρόκειται για το πρώτο, αυτόνομο, μέρος της Τριλογίας του Χάους, μιας προσπάθειάς μου να ιστορήσω μυθιστορηματικά, σε νεγκατίφ, σε αρνητικό φιλμ, τον τρόμο και την παράνοια, το μεγαλείο και την τρέλα, τα χαμένα στοιχήματα και τους ιδανικούς & δανεικούς καημούς στην Ελλάδα από το 1981 έως σήμερα. Ο Διασυρμός είναι μια πολύ καλοσχεδιασμένη, μ’ όλα τα λάθη και τους εκτροχιασμούς, αν θέλεις, απάντηση/συνέχεια στον ανυπέρβλητο «Μπάλλο» του Διονύση Σαββόπουλου. 

AΣΗΜΙΝΑ ΞΗΡΟΓΙΑΝΝΗ:Πόσα βιβλία έχεις μεταφράσει. Ποιο θα ήθελες διακαώς να μεταφράσεις στο μέλλον;

ΓΙΩΡΓΟΣ ΙΚΑΡΟΣ ΜΠΑΜΠΑΣΑΚΗΣ:Πάνω από εκατό έχω μεταφράσει. Ανάμεσα στα οποία και ορισμένα που στοίχειωναν την πρώτη μου νεότητα και λαχταρούσα να τα γυρίσω στα ελληνικά: η Λολίτα του Βλαντιμίρ Ναμπόκοφ, ο Τροπικός του Καρκίνου του Χένρυ Μίλλερ. Θα ήθελα να αξιωθώ να μεταφράσω το Κάτω από το Ηφαίστειο του Μάλκολμ Λόουρυ. 

AΣΗΜΙΝΑ ΞΗΡΟΓΙΑΝΝΗ:Τι δεν θα συγχωρούσες ποτέ στον εαυτό σου;

ΓΙΩΡΓΟΣ ΙΚΑΡΟΣ ΜΠΑΜΠΑΣΑΚΗΣ:Την υποτροπή. 

AΣΗΜΙΝΑ ΞΗΡΟΓΙΑΝΝΗ:Κάποιος σύγχρονος νέος λογοτέχνης που ξεχωρίζεις ;

ΓΙΩΡΓΟΣ ΙΚΑΡΟΣ ΜΠΑΜΠΑΣΑΚΗΣ:Ο Χρήστος Αστερίου. Ο Γιώργος Μητάς. Η Μαρία Ξυλούρη. Ο Γιάννης Δούκας. Ήρθαν για να μείνουν. Ας πω ότι, μολονότι διαθέτουν, και οι τέσσερις, πολύ χιούμορ, δεν αστειεύονται! 

AΣΗΜΙΝΑ ΞΗΡΟΓΙΑΝΝΗ:Tι διαβάζεις τώρα;

ΓΙΩΡΓΟΣ ΙΚΑΡΟΣ ΜΠΑΜΠΑΣΑΚΗΣ:Διαβάζω συστηματικά βιβλία φίλων που είχα διαβάσει πριν από πολλά χρόνια, και τώρα τα ξαναπιάνω βλέποντας πόσο πολύτιμα ήσαν, και πόσο πολύτιμα παραμένουν. Ο Θάνος Σταθόπουλος, ο Ευγένιος Αρανίτσης, ο Χρήστος Βακαλόπουλος, ο Αχιλλέας Κυριακίδης, ο Κώστας Μαυρουδής, ο Ηλίας Λάγιος, ο Γιώργος Κακουλίδης, ο Κωστής Παπαγιώργης, ο Χάρης Βλαβιανός, είναι οι συγγραφείς και ποιητές που (ξανα)διαβάζω μεθοδικά εδώ και δύο χρόνια. Επίσης, όσο οργανωμένα μπορώ, συγκεντρώνω τα βιβλία που θα αρχίσω να διαβάζω/μελετάω από τις αρχές του 2013 και που έχουν ως κεντρικό του θέμα τις δεκαετίες, στην Ευρώπη, ανάμεσα στα 1930 και 1950. 

AΣΗΜΙΝΑ ΞΗΡΟΓΙΑΝΝΗ:Γράφεις κάτι τώρα;

ΓΙΩΡΓΟΣ ΙΚΑΡΟΣ ΜΠΑΜΠΑΣΑΚΗΣ:Έχω ξεκινήσει να γράφω το δεύτερο μέρος της Τριλογίας του Χάους. Ο τίτλος είναι Περίληψη Προηγουμένων, και θα αρχίσει να δημοσιεύεται, και να γράφεται, σε συνέχειες, όπως παλιά. 

AΣΗΜΙΝΑ ΞΗΡΟΓΙΑΝΝΗ:H γνώμη σου για τα λογοτεχνικά βραβεία.

ΓΙΩΡΓΟΣ ΙΚΑΡΟΣ ΜΠΑΜΠΑΣΑΚΗΣ:Παραμένει αξεπέραστη η γνώμη του Νίκου Καρούζου. Είναι σαν να μου προσφέρουν μια ανθοδέσμη, έλεγε ο Νίκος. 

AΣΗΜΙΝΑ ΞΗΡΟΓΙΑΝΝΗ:Ως θεατρολόγος δεν θα μπορούσα να μην σου κάνω αυτήν την ερώτηση. Παρακολουθείς θέατρο;

ΓΙΩΡΓΟΣ ΙΚΑΡΟΣ ΜΠΑΜΠΑΣΑΚΗΣ:Όχι τόσο πολύ όσο θα το ήθελα. Πρέπει να έχω σπάσει μερικά ρεκόρ παρακολούθησης κάποιων παραστάσεων, όπως ο Ρωμαίος & Ιουλιέττα του Μιχαήλ Μαρμαρινού που είδα καμιά εικοσαριά φορές, άρα μπορείς να πεις ότι σύχναζα εκεί, και το Motherland της Ομάδας Blitz που με είχε στοιχειώσει. 

  AΣΗΜΙΝΑ ΞΗΡΟΓΙΑΝΝΗ:Πιστεύεις στην κριτική;

ΓΙΩΡΓΟΣ ΙΚΑΡΟΣ ΜΠΑΜΠΑΣΑΚΗΣ:Πιστεύω-δεν πιστεύω, ο καιρός κυλάει. 

AΣΗΜΙΝΑ ΞΗΡΟΓΙΑΝΝΗ:Από τα διαβάσματά σου: αν σε ρωτούσα να μου επισημάνεις 3 βιβλία που διάβασες και σε σημάδεψαν τόσο που σου άλλαξαν το βλέμμα για τα πράγματα, τι θα απαντούσες;

ΓΙΩΡΓΟΣ ΙΚΑΡΟΣ ΜΠΑΜΠΑΣΑΚΗΣ:Οι Αδελφοί Καραμαζόφ του Φιοντόρ Ντοστογιέφσκι, το Κιβώτιο του Άρη Αλεξάνδρου, και το Ουράνιο Τόξο της Βαρύτητας του Τόμας Πύντσον, μου άλλαξαν, και εξακολουθούν να μου αλλάζουν το ήδη αλλαγμένο και αενάως εναλλασσόμενο βλέμμα για τα πάντα. Το παράδοξο ίσως έγκειται στο ότι άλλα ήσαν τα βιβλία που επηρέασαν τους τρόπους μου να εκφράζομαι με το χαρτί και το μολύβι. Για σκέψου!

 

AΣΗΜΙΝΑ ΞΗΡΟΓΙΑΝΝΗ:Γίνονται πολλές προσπάθειες τα τελευταία χρόνια για την υποστήριξη του ψηφιακού βιβλίου. 

ΓΙΩΡΓΟΣ ΙΚΑΡΟΣ ΜΠΑΜΠΑΣΑΚΗΣ:Καλώς γίνονται!