[αποσπάσματα από το βιβλίο του Δημήτρη Λιαντίνη <ΤΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ>,Εκδ.ΒΙΒΛΙΟΓΟΝΙΑ 1992\\\
<....Δεν θα καταπιαστώ εδώ με τα κριτήρια της γνήσιας και κίβδηλης ποίησης.Αυτό το θέμα είναι άλλο,είναι μεγάλο,και οδηγεί στις ανοιχτές θάλασσες[...]
Μερικά όμως σημεία-κριτήρια θα τ΄αγγίξω ακροθιγώς.Είναι τέτοιας λογής,ώστε τα δέχονται όλοι σχεδόν οι ερμηνευτές και οι κριτικοί.Ο επαρκής αναγνώστης και ο καλόπιστος συζητητής βρίσκει και σέβεται την αλήθεια τους.
*Το πρώτο είναι το ΝΕΟ.Ο δημιουργός γι ανα δημιουργήσει δημιουργία,κάπου και κάπως θα χρησιμοποιήσει τη μέθοδο του ερευνητή.Από μία άποψη γίνεται και η τέχνη έρευνα...[...]Δεν φτάνει η έμπνευση,το ταλέντο ,η άσκηση.Χρειάζεται και η γνώση.
*Το δεύτερο είναι η ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ.Οτι δηλαδή ο τεχνίτης δουλεύει με φειδώ και με φόβο.Πιάνει στο χέρι του την πλάκα και το κοντύλι με τον ίδιο σπάνιο τρόπο που γίνεται έκλειψη ηλίου,πόλεμος στο Ιράν,ή σεισμός στη Σικελία.Το σπάνιο για να γράφει,όχι για να ασκείται.Γιατί το δεύτερο το κάνει νύχτα μέρα.Είκοσι χρόνια δούλευε τους δυο Οιδίποδες ο Σοφοκλής,και πενήντα ο Γκαίτε τον Φάουστ.Και ο Καβάφης,ένας ποιητής εικοσιδύο καρατίων,έγραφε τρια τέσσερα ολιγόστιχα ποιήματα το χρόνο.Και δεν έκανε άλλο πράγμα σε ολόκληρη τη ζωή του παρά να μελετάει,να στοχάζεται και να δουλεύει στην ποίηση....[...]
*Το τρίτο είναι το ΠΩΣ.Ειναι ο αγώνας του ποιητή να εκφραστεί.Το ζητούμενο στην ποίηση δεν είναι το τί έχει κάποιος να πει,αλλά το ΠΩΣ θα μπορέσει να το πει...[...]Το Πως στην ποίηση είναι τόσο κυρίαρχο ,που μόνο αυτό φτιάχνει το Τι.
*Το τέταρτο είναι το ΤΙΜΗΜΑ.Τί πληρώνει ο ποιητής σε νόμισμα ζωής και σε λίτρα αίματος για να κάνει το έργο τέχνης.[...]Ειναι ασυλληπτη υπόθεση η βιογραφία του αληθινού ποιητή.[...]
*Το πέμπτο είναι το ΦΙΛΑΝΘΡΩΠΟ.Ο γνήσιος ποιητής αγαπά τους ανθρώπους...Δεν εννοώ πως αγαπά χριστιανικά...
*Το έκτο κριτήριο του αληθινού ποιητή είναι η πειθαρχία στη δουλειά του.Η πειθαρχία είναι αξίωμα πλησιόχωρο προς το αξίωμα της οικονομίας,αλλά και το διαφορετικό.[...]Η υποταγή του ποιητή στους νόμους της ύλης και της μορφής είναι το σημαντικότερο δίδαγμα που μας άφησε κληρονομιά η κλασική παράδοση των λατίνων και των ρωμαίων.
*Το έβδομο είναι ότι Ο ΠΟΙΗΤΗΣ ΠΛΑΘΕΙ ΑΓΑΛΜΑΤΑ.Ο μεγάλος ποιητής είναι ένας κομψός και ρωμαλέος τεχνουργός λέξεων[...]Λέγοντας ότι ο ποιητής πλάθει αγάλματα εννοώ νοητικές εποπτίες...΄όπως η ομηρική Ελένη για παραδειγμα.Ακόμα,η Μήδεια,ο Ορέστης,η Διδώ του Βιργιλίου,ο Μακμπέθ και ο Ιάγος,η Μαργαρίτα του Γκαίτε,ο Γαργαντούας,η Αρετή του Κορνάρου,ο Λάμπρος του Σολωμού,ο Μπαταριάς και ο Τάκης Πλούμας του Μαλακάση.[...]Το άγαλμα που βρίσκουμε να κάθεται στο θρόνο της Παγκόσμιας Λογοτεχνίας είναι ο Οδυσσέας του Ομήρου.Μαζί του δεν αντέχει να συγκριθεί άλλη νοητική εποπτεία.
*Και το τελευταίο άρθρο του κανόνα των ποιητών είναι η βίγλα του θανάτου.
[...]Ο Καβάφης ως το 1933 που πέθανε ζούσε.Είχε όμως μέσα του δυνάμει και την μετά το 1933 κατάστασή του.Την κατάσταση δηλαδή του νεκρού.Επομένως,ως τα 1933 που ζούσε ο Καφάβης και ζούσε και δεν ζούσε.Ο Καβάφης από το 1933 που πέθανε δεν ζει.Ωστόσο τωρα που δε ζει σέρνει μαζί του και την πριν το 1933 κατάστασή του.Την κατάσταση δηλαδή του ζωντανού.Επομένως ,από τα 1933 που δεν ζει,ο Καβάφης ζει.Και η απόδειξη ότι τωρα που εχει πεθανει ζει ειναι πως τον μελεταμε και τον σχολιαζουμε.[...]
Δ.ΛΙΑΝΤΙΝΗΣ
<....Δεν θα καταπιαστώ εδώ με τα κριτήρια της γνήσιας και κίβδηλης ποίησης.Αυτό το θέμα είναι άλλο,είναι μεγάλο,και οδηγεί στις ανοιχτές θάλασσες[...]
Μερικά όμως σημεία-κριτήρια θα τ΄αγγίξω ακροθιγώς.Είναι τέτοιας λογής,ώστε τα δέχονται όλοι σχεδόν οι ερμηνευτές και οι κριτικοί.Ο επαρκής αναγνώστης και ο καλόπιστος συζητητής βρίσκει και σέβεται την αλήθεια τους.
*Το πρώτο είναι το ΝΕΟ.Ο δημιουργός γι ανα δημιουργήσει δημιουργία,κάπου και κάπως θα χρησιμοποιήσει τη μέθοδο του ερευνητή.Από μία άποψη γίνεται και η τέχνη έρευνα...[...]Δεν φτάνει η έμπνευση,το ταλέντο ,η άσκηση.Χρειάζεται και η γνώση.
*Το δεύτερο είναι η ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ.Οτι δηλαδή ο τεχνίτης δουλεύει με φειδώ και με φόβο.Πιάνει στο χέρι του την πλάκα και το κοντύλι με τον ίδιο σπάνιο τρόπο που γίνεται έκλειψη ηλίου,πόλεμος στο Ιράν,ή σεισμός στη Σικελία.Το σπάνιο για να γράφει,όχι για να ασκείται.Γιατί το δεύτερο το κάνει νύχτα μέρα.Είκοσι χρόνια δούλευε τους δυο Οιδίποδες ο Σοφοκλής,και πενήντα ο Γκαίτε τον Φάουστ.Και ο Καβάφης,ένας ποιητής εικοσιδύο καρατίων,έγραφε τρια τέσσερα ολιγόστιχα ποιήματα το χρόνο.Και δεν έκανε άλλο πράγμα σε ολόκληρη τη ζωή του παρά να μελετάει,να στοχάζεται και να δουλεύει στην ποίηση....[...]
*Το τρίτο είναι το ΠΩΣ.Ειναι ο αγώνας του ποιητή να εκφραστεί.Το ζητούμενο στην ποίηση δεν είναι το τί έχει κάποιος να πει,αλλά το ΠΩΣ θα μπορέσει να το πει...[...]Το Πως στην ποίηση είναι τόσο κυρίαρχο ,που μόνο αυτό φτιάχνει το Τι.
*Το τέταρτο είναι το ΤΙΜΗΜΑ.Τί πληρώνει ο ποιητής σε νόμισμα ζωής και σε λίτρα αίματος για να κάνει το έργο τέχνης.[...]Ειναι ασυλληπτη υπόθεση η βιογραφία του αληθινού ποιητή.[...]
*Το πέμπτο είναι το ΦΙΛΑΝΘΡΩΠΟ.Ο γνήσιος ποιητής αγαπά τους ανθρώπους...Δεν εννοώ πως αγαπά χριστιανικά...
*Το έκτο κριτήριο του αληθινού ποιητή είναι η πειθαρχία στη δουλειά του.Η πειθαρχία είναι αξίωμα πλησιόχωρο προς το αξίωμα της οικονομίας,αλλά και το διαφορετικό.[...]Η υποταγή του ποιητή στους νόμους της ύλης και της μορφής είναι το σημαντικότερο δίδαγμα που μας άφησε κληρονομιά η κλασική παράδοση των λατίνων και των ρωμαίων.
*Το έβδομο είναι ότι Ο ΠΟΙΗΤΗΣ ΠΛΑΘΕΙ ΑΓΑΛΜΑΤΑ.Ο μεγάλος ποιητής είναι ένας κομψός και ρωμαλέος τεχνουργός λέξεων[...]Λέγοντας ότι ο ποιητής πλάθει αγάλματα εννοώ νοητικές εποπτίες...΄όπως η ομηρική Ελένη για παραδειγμα.Ακόμα,η Μήδεια,ο Ορέστης,η Διδώ του Βιργιλίου,ο Μακμπέθ και ο Ιάγος,η Μαργαρίτα του Γκαίτε,ο Γαργαντούας,η Αρετή του Κορνάρου,ο Λάμπρος του Σολωμού,ο Μπαταριάς και ο Τάκης Πλούμας του Μαλακάση.[...]Το άγαλμα που βρίσκουμε να κάθεται στο θρόνο της Παγκόσμιας Λογοτεχνίας είναι ο Οδυσσέας του Ομήρου.Μαζί του δεν αντέχει να συγκριθεί άλλη νοητική εποπτεία.
*Και το τελευταίο άρθρο του κανόνα των ποιητών είναι η βίγλα του θανάτου.
[...]Ο Καβάφης ως το 1933 που πέθανε ζούσε.Είχε όμως μέσα του δυνάμει και την μετά το 1933 κατάστασή του.Την κατάσταση δηλαδή του νεκρού.Επομένως,ως τα 1933 που ζούσε ο Καφάβης και ζούσε και δεν ζούσε.Ο Καβάφης από το 1933 που πέθανε δεν ζει.Ωστόσο τωρα που δε ζει σέρνει μαζί του και την πριν το 1933 κατάστασή του.Την κατάσταση δηλαδή του ζωντανού.Επομένως ,από τα 1933 που δεν ζει,ο Καβάφης ζει.Και η απόδειξη ότι τωρα που εχει πεθανει ζει ειναι πως τον μελεταμε και τον σχολιαζουμε.[...]
Δ.ΛΙΑΝΤΙΝΗΣ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου