Σελίδες

Σελίδες

Σελίδες

Σελίδες

Σελίδες

Κυριακή 29 Νοεμβρίου 2020

ΛΙΛΗ ΝΤΙΝΑ /// ΠΟΙΗΜΑΤΑ





ΤΟ ΝΟΗΜΑ ΤΟΥ ΒΛΕΜΜΑΤΟΣ

 

Ας μην τσαλακώνουμε τις μέρες μας

Δεν είναι χάρτινες να τις ξανατυπώνουμε

Ξοδεύεται γρήγορα η ζωή

 

Ετσι κι αλλιώς

ο πλούτος της ύπαρξής μας

Νοθεύεται εξ αρχής

Το βλέμμα επιφορτίζει με παραστάσεις το νόημα

Στερεί από τα πράγματα τον δικό τους πλούτο ·

τον κόσμο τους

 

*****


ΌΤΑΝ ΤΟ ΝΟΗΜΑ ΈΧΕΙ ΣΧΗΜΑ


Ταχυπαλμεί η σκέψη

όταν  πόθοι παράλογοι

πίνουν το νερό από τις μέρες μου.

Δεν ζητάω πολλά

αλλά τα θέλω από συγκεκριμένους

Τι βαρβαρότης η ασύμπτωτη επιθυμία


*****


ΕΓΩΤΙΣΜΟΣ


Χαμένοι εντός μας

Σχισμένα κομμάτια η συλλογική ευθύνη

Σπίτι χωρίς παράθυρα και αυλή το Εγώ μας

Ιδιωτεύουν τα αισθήματα

και εμποδίζεται η ορατότητα του Άλλου


Χορεύει η μοναξιά μαζί μας


***

ΣΧΕΔΟΝ


Σχεδόν νύχτα

Σχεδόν φθινόπωρο

Ένα φως

σχεδόν άστρο της Βηθλεέμ

κι ένα αλύχτισμα σκυλου

σχεδόν κλάμα


Καθ΄ομοίωση της διάθεσης

ενδογενής προσήλωση εικόνας

Εγώ κι Αυτή

Εγώ έως Αυτή

Το συμβολικό όμοιο με το πραγματικό

Ευτυχώς το σώμα δεν τελειώνει στην επιδερμίδα

Αφήνομαι

Σχεδόν ωραία


Σχεδόν εγώ

*****

 Βεστιάριο σιωπής,Οδός Πανός 2020

Ανθολόγηση για το Varelaki : Ασημίνα Ξηρογιάννη


Σάββατο 28 Νοεμβρίου 2020

ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΚΟ ΑΡΧΕΙΟ /// ΧΑΡΗΣ ΒΛΑΒΙΑΝΟΣ ///ΤΩΡΑ ΘΑ ΜΙΛΗΣΩ ΕΓΩ


[Αναδημοσίευση από το περιοδικό ΔΙΑΣΤΙΧΟ /Γράφει η   Ασημίνα Ξηρογιάννη )

Ο Χάρης Βλαβιανός, πρόσφατα βραβευμένος με το Κρατικό Βραβείο Ποίησης για το 2019, όπως έχει δηλώσει δεν είναι πεζογράφος, αλλά ποιητής.[1] Σε συνέχεια του βιβλίου του Το αίμα νερό (Εκδόσεις Πατάκη, 2014), παρουσιάζει το βιβλίο Tώρα θα μιλήσω εγώ, που κυκλοφόρησε πρόσφατα από τις Εκδόσεις Πατάκη. Στο πρώτο ομιλεί ο ίδιος σε ένα άκρως εξομολογητικό κείμενο, στο δεύτερο ομιλεί η αδερφή του, Μαρίνα, που πέθανε πολύ νέα, ύστερα από πολυετή προσπάθεια να απεξαρτηθεί από τα ναρκωτικά. Δεν τα κατάφερε. Στο περιοδικό Χάρτης, μάλιστα, έχει δημοσιευτεί σχετικό ποίημα του Βλαβιανού για αυτό το θέμα.[2] Το παραθέτω ολόκληρο αμέσως παρακάτω και σημειώνω πώς συνδιαλέγεται με το βιβλίο που στα χέρια μου κρατώ.

Στο βιβλίο ακούμε τη φωνή της Μαρίνας σε έναν δραματικό αποσπασματικό μονόλογο, όπως σημειώνει ο συγγραφέας στη μικρή εισαγωγή που κάνει (σελ.12). Στο ποίημα ακούμε τη φωνή του αδερφού της, Χάρη. Κανείς τους δεν ωραιοποιεί τίποτα. Αποκαλύπτουν τη σκληρότητα που γνώρισε η Μαρίνα και πώς κατέληξε στον θάνατο. Εθισμένη χρόνια στα ναρκωτικά και απολύτως μόνη. Εδώ δίνονται ανάγλυφα οι συνέπειες μιας θλιβερής ζωής, δίνεται ανάγλυφα το αδιέξοδο της αδερφής του, από το οποίο ούτε ο ίδιος δεν κατάφερε να τη βγάλει.

Ακολουθεί λοιπόν το εv λόγω ποίημα, που φωτίζει ακόμα πιο πολύ τα πράγματα. Άλλωστε, το συνολικό έργο του είναι γεμάτο ενδοκειμενικές αναφορές, δίνοντας πάντα την αίσθηση ενός έργου ενιαίου. Τα πεζά και τα ποιήματα μοιάζουν με συγκοινωνούντα δοχεία, με λέξεις και φράσεις που συναντάει κανείς σε περισσότερα από ένα ποιητικά τοπία από αυτά που δημιουργεί ο Βλαβιανός.


MARINA MONCADA DI MONFORTE (1967-2016)

Το σπίτι που πέθανε δεν είχε μπάτλερ,
καμαριέρες, κηπουρούς.
Στους τοίχους του δεν κρεμόντουσαν πανάκριβα gobelins,
ή πίνακες με Παρθένες του Correggio.
Από το μπαλκόνι της δεν έβλεπε τη Villa Borghese
ή τα σιντριβάνια της Piazza Navona.
Το επίθετό της ήταν μια φάρσα.
Να έχεις πατέρα έναν Moncada,
αλλά να μη ξέρεις τίποτα γι’ αυτόν,
να μην τον έχεις ποτέ συναντήσει;
Τι παραμύθι πριγκηπικό ήταν αυτό;
Τι νόημα είχαν οι τίτλοι και τα οικόσημα;
Τη βρήκαν ημίγυμνη στο μπάνιο,
πεσμένη πάνω στα κρύα πλακάκια.
Ενδείξεις:
Ίχνη κοκαΐνης στο τραπέζι της κουζίνας.
Ένα σημείωμα στο συρτάρι του κομοδίνου που έγραφε:
«δεν θα καταλάβεις ποτέ γιατί τη μισούσα τόσο».
Πέντε συλλογές σου στα ράφια της βιβλιοθήκης
και δύο έγχρωμες φωτογραφίες – στη μία την κρατάς αγκαλιά
στην αυλή του εξοχικού σας στις Σπέτσες.
Ιατρικό πόρισμα:
«Καρδιακό επεισόδιο.
Ο θάνατος υπήρξε ακαριαίος».
Το έμαθες ενώ βρισκόσουν στο Βερολίνο.
Λίγο πριν ανέβεις στο βήμα
για να διαβάσεις αποσπάσματα
από το αυτοβιογραφικό σου μυθιστόρημα
χτύπησε το κινητό σου και μια ξένη φωνή σού ανακοίνωσε ότι
«la tua sorella e morta».
Έτσι ξερά, χωρίς άλλες λεπτομέρειες.
Ο ήλιος εκείνη τη στιγμή έλουζε το πρόσωπό σου.
Τα νερά της λίμνης Wannsee άστραφταν μέσα στο τρομαχτικό φως.
Η Μαρίνα είχε πεθάνει.
Το Μαρινάκι σου είχε πεθάνει.
Μόνη, χωρίς κανέναν στο πλευρό της.
Ποιο πρόσωπο άραγε πέρασε μπροστά απ’ τα μάτια της
τη στιγμή που ένιωσε τον πόνο στο στήθος;
Της μητέρας της; Το δικό σου;
Και τι σκέφτηκε;
Πως το αίμα είχε γίνει εντέλει νερό;
Πως όλοι την πρόδωσαν;
Κι εσύ;
Ναι.
Γιατί ήταν junkie και δεν άντεχες άλλο τα ψέματα και τους εκβιασμούς.
Δεν άντεχες άλλο τις διαρκείς ματαιώσεις,
το βάρος, το imbarazzo.
Ομολόγησέ το επιτέλους



Και αυτοί ακριβώς οι τελευταίοι στίχοι του ποιήματος ηχούν ηχηρά μέσα στο μυαλό μου: «Ποιο πρόσωπο άραγε πέρασε μπροστά απ’ τα μάτια της/ τη στιγμή που ένιωσε τον πόνο στο στήθος;/ Της μητέρας της; Το δικό σου;/ Και τι σκέφτηκε;/ Πως το αίμα είχε γίνει εντέλει νερό;/ Πως όλοι την πρόδωσαν;/ Κι εσύ;/ Ναι./ Γιατί ήταν junkie και δεν άντεχες άλλο τα ψέματα και τους εκβιασμούς./ Δεν άντεχες άλλο τις διαρκείς ματαιώσεις,/ το βάρος, το imbarazzo/ Ομολόγησέ το επιτέλους» παραπέμπει στις τελευταίες γραμμές του βιβλίου: «Θα ήθελα να ήταν εκεί να μου κρατάει το χέρι. Δεν ήταν.» (σελ.67). Ποια είναι η διάθεση του ποιητή; Αυτοκριτική; Αισθήματα ενοχής; Αίσθηση ότι είναι –ας πούμε– ένα είδος κληρονομικής κατάρας που τους κατατρέχει, με την έννοια ότι το αίμα γίνεται νερό στην περίπτωσή τους: ο ένας καταλήγει να προδίδει τον άλλο με τον έναν ή τον άλλο τρόπο, ώστε να μην καταφέρουν να γίνουν ποτέ οικογένεια και οι σχέσεις τους να έχουν μια κανονικότητα; Πάντως, σίγουρα χρειάζεται σθένος. Η γραφή ξεγυμνώνει. Αποκαλύπτει. Υποδεικνύει.

Στην ποίηση αλλά και στις δύο πυκνογραμμένες νουβέλες του (Το αίμα νερό και Τώρα θα μιλήσω εγώ), ο Βλαβιανός χρησιμοποιεί ως πρώτη και βασική ύλη της τέχνης του την ίδια του τη ζωή, εκείνα τα περιστατικά του βίου του που τον διαμόρφωσαν. Το κάνει επανειλημμένα και συνειδητά να αναδεικνύει ποικίλες πτυχές των γεγονότων που τον σημάδεψαν και των προσώπων που μπορεί να στάθηκαν τροχοπέδη στη συναισθηματική του ζωή, ήταν όμως εκείνα τελικά που τον οδήγησαν στην ποίηση. Και δω έχουμε ένα κείμενο προσωπικό, που όμως συνομιλεί με ολόκληρο το έργο του, αφού η πληγή είναι η βασική πηγή αυτού.[3]

Ο αναγνώστης που παρακολουθεί το έργο του γνωρίζει ήδη τον σκληρό και εγωιστή πατέρα, καθώς επίσης και την ανεύθυνη και εγωπαθή μητέρα, που παρουσιάζονται να αναιρούν εύκολα ή να αλλοιώνουν τον γονεϊκό ρόλο και το γονεϊκό πρότυπο. Δίνοντας κείμενα περιεκτικά και με γλώσσα ακριβή και διαυγή, συνδιαλέγεται γόνιμα με τις πληγές του και ίσως αυτό λειτουργεί και θεραπευτικά. Είναι περισσότερο κυνικός παρά μελό, συνηθίζει να αναμοχλεύει τα βιώματά του. Μπορεί οι νεκροί να είναι με τους νεκρούς, και οι ζωντανοί με τους ζωντανούς, όμως, προφανώς, ο ποιητής δεν μπορεί να ησυχάσει αν δε γυρίσει πίσω πάλι και πάλι, αν δεν επιστρέψει στο αιώνιο θέμα του: Αισθάνομαι ότι ισχύουν πάντα όσα είχα αισθανθεί όταν πρωτοδιάβασα τα «οικογενειακά» του ποιήματα και τον διαβάζω έτσι: Οι οικογενειακοί δεσμοί αποδεικνύονται ανεπαρκείς, η ρήξη είναι εδώ πια. Για πάντα. Οι νεκροί δεν δικαιώνονται. Οι λέξεις έχουν τη δύναμη να τιμωρούν. Η εμμονή του με τα «οικεία κακά» είναι πλέον το κλειδί για να εισχωρήσει κανείς σωστά στο έργο του. Όσα πράγματα κρύβει βαθιά μέσα του τα φέρνει στο φως, χαρίζοντάς τους ποιητική αίγλη, δημιουργώντας σχεδόν ένα δικό του σύμπαν, με ξεχωριστή θεματολογία και γλώσσα ιδιωτική.[4]


ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ
[1] Does poetry need defending?
[2] Ηλεκτρονικό περιοδικό Χάρτης, 2/2/2019
[3] Ηλεκτρονικό περιοδικό Fractal, Ασημίνα Ξηρογιάννη, 10/5/2017
[4] Ό.π.

** Η εικόνα είναι παρμένη από το site των εκδόσεων Πατάκης.

Δευτέρα 23 Νοεμβρίου 2020

Βραβεία Jean Moréas 2020 - Βραχείες λίστες




ΣΚΕΠΤΙΚΟ ΓΙΑ ΤΗ ΒΡΑΒΕΥΣΗ ΚΑΛΥΤΕΡΗΣ ΠΟΙΗΤΙΚΗΣ ΣΥΛΛΟΓΗΣ 2019


Και το 2019 συνεχίστηκε η πλούσια βιβλιοπαραγωγή ποιητικών βιβλίων, ένα φαινόμενο που αναδεικνύει δυναμικά τον εκφραστικό πλούτο και δηλώνει την προτίμηση της λογοτεχνικής κοινότητας προς την ποίηση. Αναμφίβολα η ποιότητα ποικίλει, το ίδιο και η θεματολογία, όπως και οι εκφραστικοί τρόποι. Εκείνα όμως που καταγράφονται στα θετικά και αποτελούν εχέγγυα για το μέλλον, είναι η υψηλή αισθητική της γραφής, καθώς και η εξαιρετικής ποιότητας εκδοτική παρουσίαση. Η ποίηση στην Ελλάδα παραμένει ανεκτίμητη αξία. Αυτή τη διαχρονική παρουσία της φροντίζουν, παρ' όλες τις δυσκολίες και τους χαλεπούς καιρούς, οι ποιήτριες και οι ποιητές. Ο ποιητικός λόγος στη χώρα μας, αλλά και στην Κύπρο, απ' όπου λάβαμε αρκετά βιβλία, βρίσκεται σε μια διαρκή ανθοφορία. Οι ποιητικές γενιές, διατηρώντας τα χαρακτηριστικά και τις ιδιαιτερότητές τους, διαδέχονται η μια την άλλη, κρατώντας τη σκυτάλη της νεοελληνικής ποίησης με ήθος, πάθος και συνέπεια. Στο πλαίσιο των συζητήσεων μας για την αξιολόγηση των ποιητικών συλλογών του 2019, είχαμε την τιμή να διαβάσουμε εξαίρετα δείγματα γραφής, ποιητών και ποιητριών από την Δεύτερη Μεταπολεμική Γενιά, από τη Γενιά του '70, τη Γενιά του 1980 και πολλών νεοτέρων. Επιπροσθέτως, πρέπει να σημειώσουμε πως παρατηρείται μια ενδιαφέρουσα στροφή από τους προσωπικούς προβληματισμούς των δημιουργών στο κοινωνικό περιβάλλον και στα συμφραζόμενα της ιστορικής μνήμης και του βιώματος. Η τάση αυτή για εξωστρέφεια και επικοινωνία, αποδεικνύουν τη διάθεση των λογοτεχνών να συνομιλήσουν και να πάρουν θέση. Πολλοί ποιητές και ποιήτριες ενθαρρύνονται απ' αυτή τη διάθεση και επιλέγουν άλλοτε τα εκτενή συνθετικά ποιήματα κι άλλοτε την ποιητική πρόζα για να ανασυνθέσουν τα όρια του κόσμου τους /μας μέσα από οικεία γλωσσικά περιβάλλοντα. Η βραχεία λίστα που συγκροτήθηκε με βάση τα παραπάνω χαρακτηριστικά και μετά από ενδελεχή μελέτη, πιστεύουμε ότι περιλαμβάνει τις πιο αξιόλογες ποιητικές φωνές που εξέδωσαν ποιητική συλλογή το 2019.

Βραχεία Λίστα Καλύτερης ποιητικής συλλογής 2019

1. Κατερίνα Αγυιώτη Ο ταμίας του θεού, εκδόσεις Φαρφουλάς

2. Βαγγέλης Αλεξόπουλος, Σκηνές καθημερινότητας του κόμη Αλέξιου Ντε Λα Βέγα, εκδόσεις Οδός Πανός

3. Παναγιώτης Αρβανίτης, Παράθυρο στο Βερολίνο, εκδόσεις Γαβριηλίδης

4. Λένια Ζαφειροπούλου, Αίθουσα των χαμένων βημάτων, [26 Ασκεπείς λυγμοί], εκδόσεις Πόλις

5. Κωνσταντίνα Κορρυβάντη, Dyno: με τα ζάρια στον αέρα, εκδόσεις Πόλις

6. Παναγιώτης Νικολαΐδης, Η νύφη του Ιούλη, εκδόσεις Σμίλη

7. Αθηνά Παπαδάκη, Δύση, εκδόσεις Γαβριηλίδη

8. Νάσα Παταπίου , Μελουζίνης Ενώτια , εκδόσεις Καστανιώτη

9. Γιώργος Ρούσκας Ως άλλος Τάλως, εκδόσεις Κοράλλι

10.Ντίνος Σιώτης, Στη σκιά του ανέμου, εκδόσεις Κέδρος

ΣΚΕΠΤΙΚΟ ΓΙΑ ΤΟ ΒΡΑΒΕΙΟ ΠΡΩΤΟΕΜΦΑΝΙΖΟΜΕΝΟΥ/ΗΣ ΣΤΗΝ ΠΟΙΗΣΗ

Η θετική αξιολόγηση και βράβευση των πρωτοεμφανιζόμενων ποιητών, χωρίς να αναιρεί ή να υποβαθμίζει ως σκοπό την ενθάρρυνσή τους, κυρίως αποσκοπεί στην ανάδειξη των τάσεων που επικρατούν στο πολυπρόσωπο αλλά και πολύπαθο ποιητικό τοπίο καταξιώνοντας την ποιητική έκφραση ως ιδιαίτερα επίπονη και απαιτητική λογοτεχνική πράξη. Στην κατηγορία των πρωτοεμφανιζόμενων στην ποίηση, με συλλογή που εκδόθηκε το 2019, συναντήσαμε, όπως ήταν αναμενόμενο, πολλές ποιητικές δημιουργίες, καθόσον αναπόφευκτα πολλοί από τους νεότερους ασχολούμενους με τη γραφή προτιμούν τον ποιητικό λόγο αγνοώντας ίσως τις εγγενείς δυσκολίες που συνιστά η σύλληψη της ποιητικής ιδέας, αλλά και τις απαιτήσεις σε μορφή και περιεχόμενο της συμπυκνωμένης ποιητικής φόρμας. Ξεχώρισαν, μετά από διεξοδική μελέτη των ποιητικών συλλογών, οι αληθινά ενδιαφέρουσες πρώτες απόπειρες ποιητικής έκφρασης με γνώμονα τα παρακάτω κριτήρια:

Πρωτοτυπία στη σύλληψη της κατευθυντήριας ιδέας.

Πειραματισμός σε νέες φόρμες που μπορούν να προωθήσουν την υπόθεση της ποίησης.

Πρόθεση για μια ενιαία θεματική στα ποιήματα της συλλογής, επιλογή που καταδεικνύει την ωριμότητα της ποιητικής γραφής.

Ενδείξεις διαμόρφωσης προσωπικού ύφους.

Αποφυγή του υβριδισμού στη μορφή, που συχνά συνιστά ένδειξη εύκολης διεκπεραίωσης του ποιητικού στόχου ή αδυναμίας προσδιορισμού του.

Επιλογή και σωστός χειρισμός της κατάλληλης γλώσσας, ικανής να εκφράσει, με την κατάλληλη συμπύκνωση, τη σκέψη και να αποδώσει το βάθος των νοημάτων με το ελάχιστο των λέξεων.

Τόλμη στη διατύπωση των σκέψεων.

Σοβαρότητα στην αντιμετώπιση του ποιητικού λόγου.

Πιστεύουμε πως τα παραπάνω κριτήρια συνιστούν μια εποικοδομητική πρόταση, που επιθυμεί να αναδείξει τις νέες τάσεις στην ποιητική δημιουργία, μακριά από επαναλήψεις σε μορφή και περιεχόμενο, προσκολλήσεις σε στερεότυπα και ατολμία στη χάραξη ενός προσωπικού δρόμου. Κανείς δεν αρνείται τον σεβασμό προς όσους από παλαιότερες γενιές έχτισαν με τη γραφή τους το ποιητικό οικοδόμημα, και όπως είναι φυσικό ένα νέος δημιουργός βαδίζει στα χνάρια τους. Ωστόσο, άξιοι ας θεωρούνται όσοι είναι ικανοί να προχωρήσουν ακόμη πιο πέρα. Ενδείξεις μιας μελλοντικής πορείας ανιχνεύουμε στους σημερινούς νέους δημιουργούς και αυτές ακριβώς επικροτούμε και ενθαρρύνουμε. Η βράβευση ενός νέου ποιητή/ας θεωρηθεί μια πρώτη, προφητική έστω, αναγνώριση της αξίας του.

Βραχεία Λίστα Καλύτερης πρωτοεμφανιζόμενης ποιητικής συλλογής 2019

1. Φραντζέσκα Άβερμπαχ, Απώλειες, εκδόσεις Θράκα

2. Δημήτρης Αθανασέλος , Ανάβαση, εκδόσεις Πνοή

3. Αθηνά Βογιατζόγλου, Ερωτοπαίγνια, εκδόσεις Κέδρος

4.Πηνελόπη Ζαρδούκα, αιωρείν, εκδόσεις Θράκα

5. Φιλία Κανελλοπούλου, Τα μέσα μου, εκδόσεις Οροπέδιο

6. Χαριτίνη Μαλισσόβα, Ιδεατή ολότητα, εκδόσεις Αρμός

7. Αλέξανδρος Τιχομίρ, Νάθαν (ένα ταξίδι στο εσωτερικό τοπίο ενός θεού), εκδόσεις βακχικόν

Την ημέρα διεξαγωγής της τελετής απονομής των βραβείων:

-Βραβείο καλύτερης ποιητικής συλλογής 2019

-Βραβείο πρωτοεμφανιζόμενου / ης ποιητή / τριας για το 2019

θα δοθούν, επίσης, τα βραβεία:

-Μεγάλο Βραβείο Jean Moréas για το σύνολο του έργου και τη συνολική προσφορά του στα ελληνικά γράμματα

-Ειδικό Βραβείο Τιμής Κωστής Παλαμάς

-Βραβείο για την ανάδειξη των Ελληνικών Γραμμάτων

Την Επιτροπή Βράβευσης συγκροτούν:

-Τριαντάφυλλος Η. Κωτόπουλος, Καθηγητής Δημιουργικής Γραφής και Νεοελληνικής Λογοτεχνίας στο Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας – Ποιητής (Πρόεδρος της επιτροπής)

-Γεωργία (Τζίνα) Καλογήρου, Καθηγήτρια Νεοελληνικής Φιλολογίας και Διδακτικής Εκπαίδευσης στο Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών (Μέλος της επιτροπής)

-Λίνα Νικολακοπούλου, Ποιήτρια –Στιχουργός (Μέλος της επιτροπής)

-Διώνη Δημητριάδου, Ποιήτρια – Κριτικός Λογοτεχνίας (Μέλος της επιτροπής)

-Κώστας Κρεμμύδας, Ποιητής – Εκδότης του λογοτεχνικού περιοδικού Μανδραγόρας (Μέλος της επιτροπής)

-Βαγγέλης Τασιόπουλος, Ποιητής – Γραμματέας στην Εταιρεία Λογοτεχνών Θεσσαλονίκης (Μέλος της επιτροπής)

-Αντώνης Δ. Σκιαθάς Ποιητής- Κριτικός Λογοτεχνίας- προεδρεύων στο Γραφείο Ποιήσεως (Μέλος της επιτροπής)

Να σημειωθεί ότι εκτός των εντύπων και ηλεκτρονικών εκδόσεων που θα παραχθούν για τις εκδηλώσεις του Patras World Poetry Festival, θα εκδοθεί το Αλμανάκ των Βραβείων 2020, με το έργο, το βιογραφικό και υλικό από τον βίο, του υπό βράβευση και τιμώμενου υποψηφίου.

ΦΡΟΣΟΥΛΑ ΚΟΛΟΣΙΑΤΟΥ /// ΠΟΙΗΜΑΤΑ

 



Το δέρμα της άμμου


Αιχμηρό βότσαλο

Ο αποφλοιωμένος χρόνος

Τα πάντα ρήμαξε

Από την ψίχα του ψωμιού

Θα πλάσω

Την ερημιά του ύστερου ανθρώπου

Θα γεμίσω

Τις εγκοπές της βροχής και του σύννεφου

Δίσταζαν τόσο καιρό

Καθώς την αλήθεια μάταια έκρυβαν

Ξαφνικά από νεότητα πάλιωσαν

Όπως τα αισθήματα

Και τα ουράνια ψέματα


Η αλήθεια είναι σαν το νερό

Βρίσκει ρωγμές

Και αναδύεται


Εκφράζει ο χρόνος την ανάγκη του

Πλανήτης με όλα τα βασίλεια


***


Μέτρηση

Άμπωτη και παλίρροια

Μη φανταστείς ότι δε ζήλεψαν

Την ανωνυμία του μαύρου


Σπαρακτικά

Η ένταση της σφαγής

Όταν η Αν Γόντα φώναξε:

- Περιμένω τον γιο μου να πεθάνει

Τουλάχιστον δε θα πονάει άλλο


Ένα μωβ αναρριχητικό φυτό ανέβηκε ψηλά για να τη χαιρετήσει

Μωβ καμπανούλες

Ανοίγουν κλείνουν και κλαίνε


Στην άλλη πλευρά

Οι κήποι είναι γεμάτοι τριαντάφυλλα και τα παιδιά πάνε σχολείο


***


Υλικά της πραγματικότητας


Ένας κατάπληκτος κόσμος λικνίζεται και γέρνει

Μπροστά ο ερωτευμένος χρόνος

Ένα μοτίβο Άνοιξη

Η νευρική μέλισσα δεν είναι προτεραιότητα

Μια σκιά μού φάνηκε πίσω από τα δάκρυα

Όπως τη νύχτα των κρυστάλλων έκλαιγε η Ελένη

Με το σώμα του αέρα να γέρνει

Η αληθινή αιτία να πεθάνεις

Με αναρίθμητες αφορμές

Μοιάζει να είναι

Ένα ρήγμα που βαθαίνει

Ένας αόρατος μαγνήτης

Μας τραβάει όλους προς τα κάτω


Δεν χρειαζόμαστε αποδείξεις

Ό,τι ζήσαμε

Να αποκρυπτογραφήσουμε τη

Μυστική γλώσσα των θαυμάτων


Το πιο πολύτιμο

Απόλυτα εύθραυστο


***


Καραντίνα


Έπεσε στάχτη στο πάτωμα

Μάτια θηρίου

Αμείλικτα

Ελαφρά εξογκωμένα

Ακτινοβολούν αβυσσαλέες προθέσεις

Μια ταραγμένη μοναξιά εισβάλλει

Υγρή αίσθηση βάρους

Γιατί κλαις

Να βγάλεις αντικλείδια για την εξώπορτα

Ξανακτύπησε η εφήμερη όψη του φόβου

Έφερε ένα αίσθημα διφορούμενο στην κοκκινόγατα

Κάναμε μια άψυχη χειραψία

Και τώρα θα κεραστούμε μια τούρτα λεμόνι

Το πρωί βρήκαμε μια χελώνα στην αυλή

Πεσμένη ανάποδα


(ανέκδοτα)


*H εικόνα είναι παρμένη από το διαδίκτυο

Παρασκευή 20 Νοεμβρίου 2020

ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΕΛΕΥΘΕΡΑΚΗΣ (1978-2020) /// ΠΟΙΗΜΑΤΑ


 


«Μάνα, αύριο νωρίς να με ξυπνήσεις
προτού τη λάμπα του σπιτιού μας σβήσεις.
Κι αν μάθεις πως ποιητής ήταν ο γιος σου
σβήσε το φως, και κάνε τον σταυρό σου».
Δημήτρης Ελευθεράκης, 1978 – 10/11/2020



[ειδύλλιο]

Ψηλά η αττικώτατη σελήνη
και κάτω η Αθήνα που σφαδάζει
από τα γέλια, μα κι απ' την οδύνη:
άλλους κλωτσά, κι άλλους τους αγκαλιάζει.
Π.χ. τους γάτους: άκουσα για έναν
σ' υπνοδωμάτια μόνο πως συχνάζει.
Κι ένας άλλος; Σκουπίδια πεταμένα
μαζεύει για να φάει. Κι ακόμη ξέρω
κάποιον που μου ‘πε τα εξής: “Εμένα
φίλε που με βλέπεις, με λένε γέρο.
Μα όταν προβάλλει ξαφνικά εμπρός μου
γατούλα χαϊδεμένη, της προσφέρω
φύλλο βασιλικού - ή μάλλον δυόσμου”.

Eγχειρίδιο νέας ποιητικής,εκλογή 15 νέων ποιητών
Εισαγωγή -Ανθολόγηση Σωτήριος Παστάκας, εκδόσεις Ρώμη



Φωτό Αναστασία Γκίτση



 Ευχή

Άλλοι φεύγουν γλιστρώντας απ’ το κατάστρωμα ενός καραβιού
κι άλλοι με τα μάτια στο ταβάνι ένα ξημέρωμα μόνοι,
άλλοι την ώρα του ύπνου κι άλλοι με μια σφαίρα στο στήθος.

Όλοι γνωρίζουν πού πηγαίνουν μα όχι γιατί
δεν αναχωρήσαν νωρίτερα ή δεν στάθηκαν λίγο παραπάνω
να σκαλίζουν με το τακούνι τους τα ξερά φύλλα
ή να σχεδιάζουν αδέξιους χάρτες μ’ ένα μολύβι
σε κιτρινισμένο τετράδιο. Και τι παίρνουν μαζί τους;

Σίγουρα αυτό το σώμα που δεν θέλει να κοιτάζει κανείς
κι όλα του τα υπάρχοντα: παλιές ανάσες, ελπίδες,
δείγματα της φθοράς, δέρμα και δόντια.

Όσοι έμειναν πίσω φαντάζονται το δικό τους σενάριο
που έχει κύματα λύπης κι έναν μακρύ αποχαιρετισμό
ίσως κι έναν μισοτελειωμένο καμβά που θα ολοκληρώσει
κάποιος άλλος που ενδέχεται να κάτσει στο ίδιο παράθυρο.

Όλοι πάντως μένουν μόνοι: σε μια φωτισμένη παγόδα
ή σ’ ένα κρεβάτι που τυλίγουν οι φλόγες
κ’ ύστερα γίνεται βάρκα σ’ αμίλητα σκοτεινά νερά.

Είθε αυτή η μοναξιά να διαρκέσει μόνο για λίγο.



************


Πέτρα του φεγγαριού

Κανένας δεν μαρτυρεί για το τέλος. Για την ακροτελεύτια σκέψη.
Κανείς δεν την αφηγείται. Γνωρίζουμε τι έγινε πριν
και πού πάμε μετά. Ότι μεγαλώνουμε μαζί με τα παιδιά
ότι το δέρμα μας πεθαίνει χωρίς το αίμα, ότι θα ζήσουμε
μέσα στη λήθη των άλλων. Ποια θα είναι η τελική εικόνα
όμως κανείς δε γνωρίζει, ποιες λέξεις θα παντρευτούν
για να δώσουν μια σκέψη σ’ ένα μυαλό με αγγεία που σκάνε.
Είναι μια συμφωνία ανάμεσα στον ουρανό και το σώμα:
για ένα ανοιγόκλεισμα του ματιού η σκέψη μας γίνεται
γραφή στο εσωτερικό μιας πέτρας του φεγγαριού,
τα πνευματικά δικαιώματα περνούν στο σύμπαν.
Δημήτρης Ελευθεράκης, Φρέαρ, 16/9/19




Από το βιβλίο : «Εγκώμια», εκδόσεις Πατάκη


Με Παλαμά και Λαπαθιώτη
το ένα βράδυ πίσω απ’ τ’ άλλο·
ας έφτανε η νύχτα πρώτη
κι ας σιωπούσε – τίποτ’ άλλο.
Απ’ τα μεσάνυχτα απόψι
φιλώ τα μάτια της καλής μου
π’ αποκοιμιέται – κι έχει όψη
γλυκιά στον πόνο της ψυχής μου.
Ένα σημείο που βυθίζει
εκεί που τότε μεσουράνει!
Κάποιο βαπόρι θα σφυρίζει,
κάποιο θα δένει στο λιμάνι.
Κάτι σαν ποίημα, μεγάλο,
κάτι σαν κόσμος – τίποτ’ άλλο.
Δημήτρης Ελευθεράκης
Νέα Εστία, τχ. 1723, Μάιος 2000



Ο Δημήτρης Ελευθεράκης γεννήθηκε το 1978 στην Αθήνα. Σπούδασε ελληνική και ξένη φιλολογία στην Αθήνα, τη Θεσσαλονίκη και το Εδιμβούργο. Ποιήματά του πρωτοδημοσιεύθηκαν το 1998 στο περιοδικό Νέα Εστία. Επιμελήθηκε τις εκδόσεις των ποιημάτων του Κ. Γ. Καρυωτάκη (2010) και του Κ. Π. Καβάφη (2011) και δημοσίευσε, μαζί με τους ποιητές Δημήτρη Αγγελή και Σταμάτη Πολενάκη, το βιβλίο “Με το περίστροφο του Μαγιακόφσκι: μία συζήτηση για την ποίηση” (2010). Έχει εκδώσει πέντε ποιητικές συλλογές.

ΠΗΓΗ:Βιβλιονέτ ,φίλοι , βιβλία του ποιητή και αναρτήσεις στο facebook

Τρίτη 10 Νοεμβρίου 2020

ΚΡΙΤΙΚΗ ΣΤΑΣΗ /// ΣΤΗ ΣΚΙΑ ΤΟΥ ΚΟΣΜΟΥ ///ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΒΑΚΧΙΚΟΝ

 

 

Η λαϊκή σοφία

Εντυπώσεις από την συλλογή

Στην Σκιά του Κόσμου

Της Κατερίνας Λιβιτσάνου – Ντάνου

Από τις εκδόσεις Βακχικόν


ΓΡΑΦΕΙ Ο ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΘΗΒΑΙΟΣ

 

Οι Βρετανοί που καθώς λένε φημίζονται για την ροπή τους στην ποίηση της πρώτης εντύπωσης, είπαν κάποτε πως η τέχνη στοχεύει στην αλήθεια, δεν είναι εξαρτημένη από μαρτυρίες εξωτερικές, , μεταγγίζεται στο αίμα από την καρδιά , το πάθος της είναι το χρονικό της. Έπειτα έφθασαν οι κριτικοί με τα βαριά τους βήματα και άρχισαν να ψάχνουν τις λέξεις, να σηκώνουν τα φουστάνια τους, να ξεθάβουν τις πέτρες που έχουν ένα βάρος να φυλάξουν. Κάποιοι φοβήθηκαν, είπαν πως ο ρυθμός είναι μονάχα ότι μετρά, έσπασαν το μαρμάρινο γόητρο του δεκαπεντασύλλαβου, όμως με τον απλούστερο τρόπο ακούγονταν φωνές που είχαν δαμάσει το όνειρο μέσα τους και κάθε μέρα σώζονταν από την αρχή. Η τέχνη της φωτογραφίας, μαρτυρία εκείνου του ασταθούς και αβέβαιου παραστάτη που συγκρατεί με όλες της τις δυνάμεις η ποίηση, η εικόνα που γεννιέται και πεθαίνει μέσα από τα ανυπέρβλητα μέσα της εποχής διαμορφώνουν το υλικό των στίχων της Κατερίνας Λιβιτσάνου – Ντάνου στην συλλογή της Στην Σκιά του Κόσμου των εκδόσεων Βακχικόν. Στην συλλογή που υπερασπίζεται έναν άλλο κόσμο, μια φίνα εσπεράντο που υπάρχει από το μελόδραμα του Ορφέα ως τις καρδιές μας και αντέχει κόντρα στους καταλόγους και τους επικήδειους των ρευμάτων. Όσο υπάρχουν άνθρωποι, αυτά θα επανέρχονται.

Ένα προσωπικό όραμα και ο ανάλογος βαθμός της πειθαρχίας στήνουν τα θεμέλια αυτού του κόσμου που δείχνει να κινείται στην κατεύθυνση ενός προσωπικού πάντα οράματος. Όπως αυτό που εκτυλίσσεται μέσα από την παρατήρηση και το προσωπικό χρονικό στην σκιά που σύμφωνα με κάποιους κρύβει ένα παράθυρο λυτρωτικό και έναν δρόμο για το αφάνταστο και εκείνο που κανείς και ποτέ δεν ονειρεύτηκε.

Ο ποιητής αντλεί από ένα παρόν συνειδητό. Γυρεύει νοήματα και αλλιώς να ειπωθούν τα μικρά και τα μεγάλα δράματα, σκηνές ατομικής βιογραφίας και μιας άλλης, ξέφρενης που μας δένει πάνω στο άρμα του χρόνου. Όμως, εκείνο που αναζητά δεν ολοκληρώνεται ποτέ από μόνο του, δίχως την αυθεντικότητα και την στοχαστική προσαρμογή της μαρτυρίας κάτω από τα φώτα ενός παράξενου θεάτρου. Εκεί, στην σκηνή του παίζονται τα πάντα. Στυλ, άνθρωποι, στίχοι και πάνω από όλα η συνείδηση του ζωντανού, εκείνου που ανταποκρίνεται εντός μας. Η ποιήτρια, κυρία Λιβιτσάνου – Ντάνου, που μόνον καινούρια δεν μπορεί να λογιστεί στο μετερίζι που υπηρετεί, έπειτα από επτά εκδόσεις, θυμίζει την συγκίνηση των κοριτσιών που θυμούνται μετά, στις μεγάλες ησυχίες τους. Και τότε βρίσκουν το απόσταγμα του κόσμου, ψάχνουν και ανακαλύπτουν τους βαθμούς της συγκίνησης που καίει την ποίηση και την ιστορία και τον κλειδωμένο τους λαιμό. Έτσι μόνον μπορεί και κατοικεί τις Στιγμές Ονείρου εκείνο το μεταφυσικό νανούρισμα του κύματος στην αλαργινή σκηνή του παιδικού κουκλοθέατρου που σφύζει από όραμα. Με τον δικό τους ρυθμό τα ποιήματα της Σκιάς των εκδόσεων Βακχικόν μπλέκουν στα γρανάζια της ανάγνωσης και έπειτα προχωρούν ως το αίσθημα, καταβάλλοντας όλες τους τις δυνάμεις, όλα τους τα σημεία στίξεως για να υπάρχει εκείνος ο υπαινιγμός στο τέλος,

ρωγμή και χάσμα ανάμεσα στους κόσμους που συγκρούονται. Σε εκείνον της πραγματικότητας και τον άλλον που φωτίζει παράλογα και προσωπικά τα υλικά του εργαστηρίου της ποιήτριας. Μόρια του κόσμου, ραγισμένες πλάκες της καρδιάς και μια βουβή παράδοση που τρέχει μες στις φλέβες της και φτιάχνει τους στίχους της Διαπίστωσης που ως να τελειώσει αυτό το σημείωμα θα δώσει μια και θα γίνει η σκιά του κόσμου και του εξωφύλλου, κυκλοφορούν σπαραχτικά στα ποιήματα της πολυσέλιδης συλλογής.

Το σημείωμα τριγυρνά στους στίχους. Ψάχνει να βρει εκείνο το οριακό σημείο πέρα από όπου γεννιέται το συλλογικό και ο δρόμος διαφυγής από την πραγματικότητα. Η ποιήτρια ανοίγει πολλούς, μικρούς αγωγούς και από εκεί περνά την πίκρα της για τις σύγχρονες σκηνογραφίες, την πίστη της, γαλήνη ενός ιερωμένου στο όνομα της αγάπης, το λεπτό και επιδέξιο χέρι του τεχνίτη που αιώνια νέος και άδολος, δεν γράφει δίχως το συγκλονιστικό συναίσθημα της μοναξιάς του. Η βραχνάδα των λέξεων και η βαρύτητα της μνήμης συνιστούν τους φωτισμούς που ξεπηδούν από το δάπεδο, λούζοντας στο φως και το αίσθημα το έργο που τίθεται στην κριτική του κοινού. Σε αυτού του κοινού που ολοένα και περισσότερο και πιο αυξητικά δείχνει να αγαπά την ποίηση και να περηφανεύεται για την ευλογημένη και ποικίλη αρρυθμία των κόσμων που συνομιλούν εκεί έξω. Αυτό το στοιχείο του προσωπικού, του αποτυπώματος που φέρει τις καταβολές του αλλά διατυπώνεται ψυχικά κοσμεί την Σκιά της Κατερίνας Λιβιτσάνου – Ντάνου και δικαιώνει το ανεπτυγμένο αισθητήριο των εκδόσεων Βακχικόν στην ανάδειξη κάθε φωνής που αναμετράται με το ταλέντο της τούτη την εποχή της παγωμένης μουσικής.

KΡΙΤΙΚΗ ΣΤΑΣΗ /// Ο ΙΟΣ /// ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΒΑΚΧΙΚΟΝ

 



«Παρών, Δυστοπία και Αποσύνθεση ή Μέλλον, Ουτοπία και Σύνθεση;»

O IΟΣ, 19 ΔΙΗΓΗΜΑΤΑ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΚΟΥ ΕΓΚΛΕΙΣΜΟΥ, εκδόσεις Βακχικόν

Γράφει η Τσιοτινού Αθανασία, Φιλόλογος-Θεατρολόγος, Μed



   O «Ιός», δεκαεννέα διηγήματα λογοτεχνικού εγκλεισμού, δεκαεννέα ιστορίες, όπως και το νούμερο που συνοδεύει το όνομα του ιού που μας ταλαιπωρεί εδώ και καιρό, του Covid 19, δεκαεννέα ιστορίες που παραπέμπουν και στη χρονολογία 2019. Ας μην ξεχνάμε ότι το Δεκέμβρη του 2019 «συναντηθήκαμε» πρώτη φορά με τον ιό, όταν έκανε θριαμβευτική «πρεμιέρα» στην Κίνα, στην πόλη Γιουχάν.

Το περιοδικό Cartel ανέλαβε την πρωτοβουλία να διοργανώσει διαγωνισμό με διηγήματα εμπνευσμένα από τη νέα πραγματικότητα που δημιουργήθηκε μετά την επέλαση του κορονοϊού στη χώρα μας και στη ζωή μας. Αποτέλεσμα του διαγωνισμού το βιβλίο που περιλαμβάνει τα διηγήματα που ξεχώρισαν ανάμεσα σε πολλά άλλα και κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Βακχικόν τον Ιούλιο του 2020.

Όπως γράφει στον πρόλογο ο Αχιλλέας Σωτηρέλλος, οι συνεργάτες του περιοδικού επιδίωξαν με αυτά τα διηγήματα την καταγραφή της «νέας πραγματικότητας, όχι για να διεκδικήσουν δάφνες πρωτοτυπίας», αλλά για να συμβάλουν με το δικό τους λιθαράκι στην ιστορική αυτή ανατροπή.

Κι όντως πρόκειται για ιστορική ανατροπή. Επτά μήνες μετά τα πρώτα μέτρα που πήρε η κυβέρνηση για την καταπολέμηση του κορονοϊού και το γενικό lockdown που επιβλήθηκε στις 14 Μαρτίου 2020 η κατάσταση δείχνει να είναι πιο ζοφερή παρά ποτέ. Στην αρχή κλειστήκαμε στο σπίτι και πιστέψαμε, μένοντας σπίτι, ότι θα εξορκίσουμε το κακό. Ελπίζαμε και ήμαστε αισιόδοξοι ότι αν προσέχαμε ο ιός θα μας έκανε τη χάρη και θα μας εγκατέλειπε! Επτά μήνες μετά, αφού ζήσαμε μία άνοιξη διαφορετική και ένα δύσκολο ομολογουμένως καλοκαίρι, φτάνοντας στα μέσα του Οκτώβρη διαπιστώσαμε ότι τίποτα δεν έχει τελειώσει. Σίγουρα δεν είμαστε στην αρχή, αλλά ακόμη δεν ξέρουμε αν είμαστε στη μέση της διαδρομής προς την έξοδο από τη σκοτεινή πραγματικότητα που μας περιβάλλει. Μήπως παρακολουθούμε το τρέιλερ όσων έπονται;

Ανεργία, φτώχεια, ανέχεια, φόβος τα παρεπόμενα του ιού στη ζωή μας και στη ζωή των κρατών. Ωστόσο, δεν απειλείται μόνο η οικονομία της χώρας μας και ολόκληρου του πλανήτη, απειλείται και η ίδια η ψυχική μας υγεία και η εσωτερική μας αρμονία. Το άγχος κατακλύζει τη ζωή μας, οι ισορροπίες ανατρέπονται κι εμείς νιώθουμε αδύναμοι να σταματήσουμε τη ροή των πραγμάτων, «δειλοί, μοιραίοι και άβουλοι αντάμα, προσμένουμε ίσως κάποιο θαύμα», -όπως λέει και ο ποιητής μας, ο Βάρναλης- το οποίο θα μας σώσει από τη φρίκη και τον καθημερινό τρόμο που βιώνουμε.

Η ζωή ξεπερνάει και την πιο τρελή φαντασία. Εφιαλτικά σενάρια, που μόνο στο σινεμά μπορούσαμε να δούμε και σε βιβλία επιστημονικής φαντασίας μπορούσαμε να διαβάσουμε, τώρα όχι απλά τα ζούμε αλλά γίναμε και οι πρωταγωνιστές των γεγονότων και μάλιστα χωρίς την άδειά μας, χωρίς να προλάβουμε να το συνειδητοποιήσουμε!

Υποδυόμαστε ρόλους για τους οποίους δεν θα πληρωθούμε ποτέ! Απεναντίας, μπορεί να πληρώσουμε με την ίδια μας τη ζωή, στην καλύτερη περίπτωση με συνέπειες στην ψυχική και συναισθηματική μας υγεία.

Τα διηγήματα χωρίζονται σε τρεις κατηγορίες: Παρών, Δυστοπία και Αποσύνθεση.

Στην κατηγορία «Παρών» έχουμε επτά διηγήματα που τοποθετούνται στο «τώρα» και στον τρόπο με τον οποίο οι ήρωες των διηγημάτων βιώνουν τη «νέα» κατάσταση που διαμορφώθηκε λόγω του ιού.

Στο «Ημερολόγιο καταστρώματος» του Άγγελου Χαριάτη παρακολουθούμε την πορεία προς το θάνατο ενός βορειοηπειρώτη που πέρασε τα αλβανικά σύνορα πριν τριάντα χρόνια για να έρθει στην Ελλάδα για μια καλύτερη ζωή. Η καλύτερη ζωή γι’ αυτόν τελειώνει τη δέκατη τέταρτη μετά την προσβολή του από τον ιό, δεκατέσσερις μέρες αφότου ο ιός εισχώρησε στο σώμα του και του έκλεψε τον αέρα.

Η Κάτια Τζανεττή μας μιλάει για ένα ναυτικό μαθημένο σε καραντίνες στην ανοιχτή θάλασσα, ο οποίος προτιμάει την καραντίνα που επιβλήθηκε εξαιτίας του ιού, ακόμη και μετά τη λήξη της, επιλέγοντας την απομόνωση αντί της κανονικής ζωής που τον έχει εγκαταλείψει. Συνομιλεί με τον Καββαδία -ακόμη και την κατσαρίδα που τριγυρνάει στο σπίτι του την αποκαλεί Γιουδήθ-, γίνεται ένας από «του Κολόμβου τους πέντε κολασμένους» και πεθαίνει.

Ο Ιωάννης Μπάχας με τη «Λέξη ασφαλείας» μας συστήνει το Γεράσιμο, ένα δικηγόρο που αναλαμβάνει το σύμφωνο συμβίωσης του Ισίδωρου και του τζογαδόρου Μάρκου, ο οποίος παντρεύεται τον Ισίδωρο για τα λεφτά του. Ο Ισίδωρος πεθαίνει σε μια στιγμή ερωτικού «παροξυσμού», ο Μάρκος καλεί το Γεράσιμο για βοήθεια και αποφασίζουν πως ο ιός θα τους σώσει! Ο Μάρκος επιδιώκει να κολλήσει ιό για να μην χρεωθεί το θάνατο του Ισιδώρου, αλλά ο ιός του φέρεται αλύπητα! Πόσο εύκολα οι 201 νεκροί γίνονται 202 με την προσθήκη του δικού του θανάτου!

Στο «BSL-4» του Γιώργου-Νεκτάριου Παναγιωτίδη πρωταγωνιστεί ο Τηλέμαχος Αθαναηλίδης, καριερίστας, πετυχημένος οικογενειάρχης, κάτοχος μεζονέτας κι εξοχικού. Ακολουθώντας τον οδηγούμαστε σε μια μεταλλική πόρτα, όπου αναγράφεται κάτι κωδικοποιημένο, το BSL-4. Ο Τηλέμαχος μας αποκαλύπτει τη συνωμοσία εις βάρος της Ελλάδας, αφού βασικός σκοπός του ιού είναι η καταστροφή της πατρίδας μας!

Η Ελπίδα Πέτροβα με την «Τερέζα» μας μεταφέρει σε ένα εφιαλτικό σκηνικό όπου εκατομμύρια κόσμος αποδεκατίζεται από τον ιό και ο στρατός καίει ό,τι απομένει! Η ηρωίδα Τερέζα έχει ανοσία στον ιό, είναι καθαρή. Οι «μολυσμένοι» μεταφέρονται στα στρατόπεδα συγκέντρωσης, η μυρωδιά της καμένης σάρκας επικρατεί παντού. Ωστόσο, υπάρχει ελπίδα. Η Τερέζα ονειρεύεται ένα Λευκό πάνθηρα! Ξυπνάει και το εμβόλιο έχει βρεθεί. Στα πρόσωπα όλων αποτυπώνεται η ελπίδα!

O Σίμος, ο ήρωας του «Μικρόκοσμου» του Θοδωρή Καρανικόλα απολύεται λόγω κορονοϊού και απομονώνεται στο σπίτι του για δεκαπέντε μέρες παρέα με τη Sade, τον Σπάρτακο και τον Μπέντζαμιν το γαϊδουράκι από τη «Φάρμα των ζώων». Η καραντίνα τελείωσε αλλά για το Σίμο τίποτα δεν έχει τελειώσει! Πόσο τελικά απέχει η πραγματικότητα από τη φαντασία, η ζωή από το όνειρο;

Στην «Πόρτα» ο ήρωας του Μιχάλη Κακατσάκη μετά την άδεια ειδικού σκοπού και τα 800 ευρώ, από τη μερική έξοδο με την αποστολή μηνυμάτων στη διάρκεια της καραντίνας, φτάνει στην εθελούσια ολική απομόνωση στο σπίτι στην μετά καραντίνα εποχή, γράφοντας μάλιστα άρθρο στην εφημερίδα υπέρ της, που ενοχλεί και ξεσηκώνει όσους το διαβάζουν, περνώντας τον για τρελό. Μαζεύεται πλήθος κόσμου έξω από το σπίτι, χτίζουν πόρτα, παράθυρα και καταδικάζουν στην απομόνωση τον ήρωα, ο οποίος, παραδόξως, απολαμβάνει αυτήν την κλεισούρα!

Στη δεύτερη κατηγορία με τον τίτλο «Δυστοπία» έχουμε διηγήματα η υπόθεση των οποίων τοποθετείται στο κοντινό ή απώτερο μέλλον, σε μια κοινωνία που είναι ανεπιθύμητη ή τρομακτική, όπου η κυριαρχία του ιού είναι δεδομένη, η ζωή έχει προσαρμοστεί σε αυτή τη νέα εφιαλτική πραγματικότητα και οι άνθρωπο βιώνουν τις συνέπειες της εξάπλωσης του ιού.

Ο Αργύρης Κόσκορος με τη «Μάνα» διακηρύττει, εκκινώντας από ένα δυστοπικό, μακρινό σκηνικό ότι η Μάνα υπάρχει εδώ και χιλιετίες, ότι Μάνα σημαίνει αγάπη, ότι «τα βιονικά μέλη στο γένος Homo προστέθηκαν εκατοντάδες γενιές πριν και ότι για την κατάσταση αυτή «οι άνθρωποι του μέλλοντος» έχουν μόνο πληροφορίες και όχι βιώματα, δεν μπορούν να μιλάνε για γνώση ούτε να κάνουν συγκρίσεις». Συνεπώς, αυτοί οι «άνθρωποι» εκατοντάδες γενιές μετά από εμάς αγνοούν τον Homo Sapiens, όσο κάποτε αυτός -δηλαδή εμείς- αγνοεί τους δικούς του προγόνους.

Η Ανθή Φούντα στον «Άγνωστο τοίχο του σπιτιού της», μας ενημερώσει για το οικοδόμημα από τραπουλόχαρτα το οποίο μπορεί ανά πάσα στιγμή να γκρεμιστεί, δηλώνοντας ταυτοχρόνως ότι φοβάται το άγνωστο που επικρέμαται στο κεφάλι της και ψάχνει τρόπους να ξεφύγει από αυτό. Τα βήματα που ακούγονται από πάνω ίσως να δηλώνουν ότι κάποιος έχτισε όροφο!

Το «Σύστημα» του Συμεών Βασ. Καραγαβριηλίδη μας παρουσιάζει τον Ρον, το Σκοτ και τον Χάουαρντ, τρία μυρμήγκια-λεγεωνάριους που συνεχώς σκάβουν!

Μεταφερόμαστε στο 2238 μ.Χ. Τα τρία μυρμήγκια μεταλλάσσονται με τη βοήθεια του ντόκτορ Φάουστ! Στόχος, το δέντρο, η αχίλλειος πτέρνα του «Συστήματος». Αν αυτό σαπίσει, ο ιός θα εξαπλωθεί πάρα πολύ γρήγορα σε όλο το δάσος. Κι εκεί που όλα τα δέντρα δηλητηριάζονται, ένα νέο δέντρο γεννιέται! Ο ιός μεταλλάσσεται, ο θάνατος φέρνει νέα ζωή. Το νέο δέντρο καταστρέφεται με την παρέμβαση του ιού. Τίποτα όμως δεν έχει τελειώσει! Το χώμα κινείται! Η ζωή δεν είπε την τελευταία της λέξη!

Στο «Παράθυρο» του Νίκου Κουλούρη μαθαίνουμε ότι ο Ιός είναι μια μεγάλη δυναστεία που ελέγχει τον πλανήτη εδώ και 6000 χρόνια. Ο Γουφ και η Γαβ από έγκλειστους που βλέπουν τη ζωή μέσα από ένα παράθυρο θα γίνουν ελευθερωτές και με τη βοήθεια κρυστάλλων θ’ αποδείξουν ότι ο ιός είναι ψέμα που εγκλωβίζει τις ψυχές.

Ο Παναγιώτης Κεφαλάς στη «Φωτιά Αγγέλων» μας παραδίδει τη συνομιλία του Καρλ με τον Πόε, ο οποίος ξεπήδησε μέσα από ένα βιβλίο πάνω στο τραπέζι. Ο Καρλ αναρωτιέται που πρέπει να πάμε εμείς που σ’ αυτήν την έρημη Γη ψάχνουμε τον καλύτερο εαυτό μας; Και ο Πόε απαντάει ότι το αληθινό είναι και όμορφο! Αισιόδοξο διήγημα. Όπως ο Καρλ, έτσι κι εμείς θα ήταν ευχής έργο, «στη μέση της καταιγίδας των ανθρώπων», ν’ ανακαλύψουμε ότι «μέσα μας υπάρχει ένα αόρατο καλοκαίρι».

Στις «Ζοφερές αναπνοές» του Βασίλη Μέγα ο ήρωας ζει ένα εφιάλτη. Ο θάνατος πλανάται παντού, διπλός θάνατος, από τον ιό και από τις σφαίρες της εξουσίας. Όσοι δεν αντέχουν, επιλέγουν την αυτοκτονία. Ωστόσο, η ώρα της αφύπνισης πλησιάζει, αλλά ο ένοικος του σπιτιού όχι μόνο δεν μπορεί να ξεχωρίσει την αλήθεια από τη φαντασία, αλλά και φοβάται ν’ αντιμετωπίσει την πραγματικότητα.

Η Καλλιόπη Πλέσσα στις «Αμόλυντες ψυχές» μας μεταφέρει στο Κέντρο Φιλοξενίας Αμόλυντων Ψυχών όπου συναντούμε την Ελένη, η οποία έχει πάθει ανοσία με τον ιό. Η συνάντησή της με τον Μάνο Δανέλη θ’ αποβεί μοιραία για την ίδια. Ή όχι;

Η «Πόλη» του Νίκου Καμόντου είναι μια πόλη του μέλλοντος, μια πόλη στην οποία ψηφίστηκε το δικαίωμα στην ευθανασία, μια πόλη που κατασκευάστηκαν κάποια μηχανικά μοντέλα ανθρώπινων λογισμικών, τα οποία σε συνεργασία με τους ανθρώπους διευκολύνουν τη ζωή, μια πόλη όπου με την έλευση του ιού δημιουργούνται Μονάδες Ειδικής Διαχείρισης Μελλοθανάτων και μέλη οικογενειών προσβάλλονται από τον ιό, όπως η μαμά του διηγήματος. Στο τέλος, όμως, μια ολόκληρη πόλη γιορτάζει το τέλος της πανδημίας!

Στην τρίτη κατηγορία διηγημάτων με τον τίτλο «Αποσύνθεση» έχουμε διηγήματα για το θάνατο, τη φθορά, την αποσύνθεση σωμάτων και ψυχών.

Ο Γιώργος Διακάκης με το διήγημά του «Αχέροντας» μας μεταφέρει στους δρόμους της Ακοίμητης Πόλης, όπου ο θάνατος με τη μορφή ενός πανύψηλου άντρα με λεπτό κορμό και παχύ μουστάκι έρχεται να πάρει τον Κριστιάν Γουάλο, έναν επαίτη που τριγυρνάει στο Λονγκ Άιλαντ και το Μπρούκλιν. Η διαδρομή προς τη σπηλιά και τη Μεγάλη Φλόγα τελειώνει με το φως της αυγής! Ο Γουάλο βρίσκεται νεκρός με ένα βιβλίο, όπου στη χρυσοκέντητη ράχη του βρίσκεται το όνομα Αχέροντας, το όνομα του ταπεινού βαρκάρη που μεταφέρει αιώνια τις ψυχές στον Κάτω Κόσμο, το όνομα του αθλητή που λαχταρούσε την αθανασία και ο Άδης του την προσέφερε απλόχερα!

Ο Χριστόφορος Τριάντης με το διήγημα «Μάθημα» μας δίνει ένα μάθημα ζωής. Ο ήρωάς του, ένας εργαζόμενος σε μια υπηρεσία τροφίμων και φαρμάκων επισκέπτεται ένα γηροκομείο στα πλαίσια της δουλειάς του και παίρνει το μάθημά του. Οι ηλικιωμένοι δεν τηρούν τα μέτρα ασφαλείας, φτύνουν, βρίζουν, καταριούνται τους δικούς τους που τους πέταξαν εκεί, ο χρόνος τους τελειώνει, οι μνήμες τους έχουν πεθάνει και η χαρά τους έχει ξεχάσει. Το μίσος είναι αυτό που τους έχει μείνει, το μοναδικό ζωντανό συναίσθημα. Μπροστά στο θάνατο και την αποσύνθεση οι άνθρωποι εξαχρειώνονται.

Ο Απόστολος Θηβαίος στις «Σελίδες ιστορίας» συλλογίζεται τι θα πουν οι άνθρωποι σε 100 ή χίλια χρόνια μετά από εμάς για εμάς, μελετώντας τα αίτια του χαμού μας. Δίπλα στον Κίτσο Τζαβέλα και την Αντιγόνη θα προστεθούν στοιχεία που συνθέτουν την εθνική μας ταυτότητα, στοιχεία διάλυσης και αποσύνθεσης. Και αυτοί οι καινούριοι άνθρωποι θα γράψουν τη δική τους ιστορία, γιατί η ζωή συνεχίζεται και ίσως -ευελπιστούμε- αποφύγουν τα δικά μας λάθη.

Τέλος, η «Ευπαθής ομάδα» του Μιχάλη Κατράκη μας παρουσιάζει την αντίδραση του Μέγα λογοτέχνη όταν ο υπουργός του έτεινε το χέρι στην απονομή της ύψιστης κρατικής διάκρισης. Ο Μέγας Λογοτέχνης, όντας φορέας του ιού έχει κατακτήσει ένα βαθμό ανοσίας που τον προστατεύει, από τη στιγμή που ο ιός πλέον αποτελεί ευπαθή ομάδα!

Οι συγγραφείς των διηγημάτων με απλή, κατανοητή γλώσσα και με ένα λιτό αλλά ενδιαφέροντα τρόπο γραφής κατάφεραν μέσα σε λίγες γραμμές ν’ αποτυπώσουν στο χαρτί τους φόβους και τις ανησυχίες τους, καθώς και την απόγνωσή τους για την κατάσταση που δημιουργήθηκε από την απροσδόκητη εισβολή του ιού στη ζωή μας. Συνάμα, κατάφεραν να εκφράσουν με την υπέροχη πένα τους την ελπίδα και την αισιοδοξία ότι όλα θα τελειώσουν και η ζωή θα ξαναβρεί τους ρυθμούς της και τις ισορροπίες που διαταράχθηκαν από την επέλαση του ιού.

Σε πολλά διηγήματα η διασαλευθείσα τάξη αποκαθίσταται και οι ήρωες καλωσορίζουν την μετά κορονοϊό εποχή! Γιατί όχι κι εμείς! Ας ευχηθούμε ότι σύντομα ο εφιάλτης θα τελειώσει, το χαμόγελο θα ζωγραφιστεί και πάλι στα χείλη μας και η ζωή θα μας πάρει από το χέρι και θα μας οδηγήσει σε φωτεινά μονοπάτια, έτσι όπως μόνο αυτή γνωρίζει. Εξάλλου, η ομορφιά της ζωής έχει τη δύναμη να νικήσει το θάνατο και το σκοτάδι. Και τότε όλοι οι κάτοικοι του πλανήτη θα γιορτάσουμε το τέλος της πανδημίας! Μετά από λίγο καιρό θα λησμονηθεί κι αυτή η πανδημία όπως και όλα τα κακά που συνέβησαν στην ανθρωπότητα στο πέρασμα των αιώνων. Γιατί το καλό μπορεί και πρέπει να νικήσει το κακό!

Κλείνοντας, θα ήθελα να ευχαριστήσω το Χριστόφορο Τριάντη, φίλο, συνάδελφο, συνταξιδιώτη και συνοδοιπόρο στο όνειρο και στην ελπίδα για το βιβλίο «Ο ιός, 19 διηγήματα λογοτεχνικού εγκλεισμού» που μου χάρισε, δίνοντάς μου την ευκαιρία να «συναντηθώ» με τα 19 διηγήματα «εγκλεισμού» και με τους ισάριθμους συγγραφείς τους, που ένας από αυτούς είναι και ο Χριστόφορος. Τον ευχαριστώ για αυτό το μοναδικό ταξίδι που «ετοίμασε» για μένα, για αυτή τη μοναδική αναγνωστική περιπέτεια, την οποία, χωρίς την πολύτιμη «παρότρυνσή» του, δεν θα την είχα ζήσει και ειλικρινά θα ήμουν φτωχότερη σε εμπειρία. Ιδιαίτερα τώρα που έχουν περιοριστεί τα ταξίδια μας λόγω Covid, αυτό το «ταξιδάκι» ήταν πραγματική αποκάλυψη για μένα!

Καλοτάξιδος ο λογοτεχνικός «Ιός» των εκδόσεων Βακχικόν. Τουλάχιστον ας μας βοηθήσει η τέχνη να εξοβελίσουμε για λίγο τον ιό από τη ζωή μας και να εξορκίσουμε το κακό μέχρι οι επιστήμονες να βρουν τον τρόπο να γλιτώσουμε από αυτόν άπαξ και δια παντός!