TO VARELAKI ΠΡΟΤΕΙΝΕΙ /// «Κάτω απ’ τον ίσκιο του βουνού»

Νάνα Παπαδάκη

Το έργο του Γιάννη Ρίτσου «Κάτω απ’ τον ίσκιο του βουνού» παρουσιάζεται ξανά, σε σκηνοθεσία κι ερμηνεία της Νάνας Παπαδάκη.
Η ευεργετική γραφή του Ρίτσου, κάτω απ’ τον ίσκιο τού σήμερα, για ένα πρόσωπο σε ένα σκηνικό οδοιπορικό στο φως και στο σκοτάδι.


Υπόθεση

Φθινοπωριάτικο βράδυ. Σ’ ένα μισογκρεμισμένο αρχοντικό, στους πρόποδες ενός ψηλού βουνού, μια γυναίκα αφηγείται τη ζωή της στην τροφό της, που είναι εκατό χρονών, ίσως και διακοσίων. Το νήμα της μνήμης ξετυλίγεται, ατομικά και συλλογικά πάθη αποχωρίζονται το μυθικό παρελθόν, διατρέχουν την ιστορία και φτάνουν στο σήμερα.


Λίγα λόγια για το έργο

Το «Κάτω απ’ τον ίσκιο του βουνού» ανήκει στους πολύστιχους ποιητικούς μονολόγους της «Τέταρτης Διάστασης» κορυφαίου έργου του Γιάννη Ρίτσουπροορισμένο για την θεατρική σκηνή. Ο ίδιος ο ποιητής, πολλαπλά συνδεμένος με το θέατρο, εργάστηκε ως ηθοποιός στα προπολεμικά και κατοχικά χρόνια, στον θίασο της Κατερίνας, του Εθνικού, της Λυρικής Σκηνής, ως κριτικός χορού και περιστασιακά ως μεταφραστής αρχαίας τραγωδίας. Έγραψε τον μονόλογο «Κάτω απ’ τον ίσκιο του βουνού» το 1960, ο οποίος αν και δεν φέρει το όνομα της μυθικής ηρωίδας Ηλέκτρας, αναφέρεται στον κύκλο των Ατρειδών, όπως και η «Επιστροφή της Ιφιγένειας», ο «Ορέστης», η «Χρυσόθεμις», ο «Αγαμέμνονας».
Εδώ ο ποιητής συναντά την ηρωίδα στην ηλικία των εβδομήντα χρόνων να κατοικεί σε ένα ερειπωμένο σπίτι στους πρόποδες ενός ψηλού βουνού και να εξομολογείται στην σιωπηλή τροφό της, που όπως λέει κι ο ίδιος στον πρόλογο «δεν μπορείς να καταλάβεις αν η σιωπή της είναι κούραση, σοφία, άγνοια, ανοχή, κατανόηση, γενική καταδίκη, γενική παραδοχή, στοργή, κατάφαση, άρνηση, εχθρότητα, ηλιθιότητα ή ένα δικό της ξεχωριστό όνειρο». Η δύναμη της ποιητικής φωνής του Ρίτσου υπερβαίνει τα όρια της στείρας αναπαράστασης του μύθου και ανοίγεται σε ερωτήματα που βασανίζουν τον σύγχρονο άνθρωπο…

Μια καλοδουλεμένη παράσταση με αφορμή τα 110 χρόνια από τη γέννησή του, πραγματοποιείται από τις 12 Ιανουαρίου 2019, κάθε Σάββατο και Κυριακή στο Θέατρο Αργώ, εμπνευσμένη από την ηθοποιό Νάνα Παπαδάκη.

Η παράσταση ανεβαίνει για δεύτερη χρονιά.Αυτή τη φορά όμως συνοδεύεται από ομιλίες-συζητήσεις σχετικές με τον Γιάννη Ρίτσο και το εκτενές έργο του.'Ελληνες ποιητές μιλούν για τον ποιητή και ανταλλάσσουν απόψεις.Τιμώμενο πρόσωπο και προσκεκλημένη η συγγραφέας και κόρη του ποιητή, Έρη Ρίτσου.

Ακολουθεί το πρόγραμμα των συζητήσεων:

13 /1: Τίτος Πατρίκιος - Κώστας Γ. Παπαγεωργίου - Γιάννης Αντιόχου 20/ 1: Αλέξιος Μάινας - Λένα Καλλέργη - Μαρία Κουλούρη 27 /1: Γιώργος Χρονάς - Σταύρος Σταυρόπουλος - Κατερίνα Χανδρινού 3/2 : Μανόλης Πολέντας - Σταμάτης Πολενάκης - Επίσημη προσκεκλημένη: Έρη Ρίτσου

Θέατρο Αργώ (Β’ Σκηνή- A Small Argo full of Art) Ελευσινίων 15, Μεταξουργείο Σάββατο 12 Ιανουαρίου έως Κυριακή 3 Φεβρουαρίου 2019 Video trailer https://youtu.be/Y3JCe0JR98M

ΙNFO Παραστάσεις από 12/1/2019 έως 3/2/2019 Σάββατο, ώρα έναρξης παράστασης: 21.00 Κυριακή, ώρα έναρξης παράστασης: 19.50 & ώρα έναρξης ομιλιών: 21.00 Εισιτήρια: €10, €5 (μειωμένο/άνεργοι/ατέλειες) Προπώληση: €8 | https://www.viva.gr/…/theatro…/katw-ap-ton-iskio-tou-vounou/ Τηλ. κρατήσεων: 2105201684 Θέατρο Αργώ (Β’ Σκηνή- A Small Argo full of Art) Ελευσινίων 15, Μεταξουργείο https://argotheater.gr/

Για το Varelaki :Aσημίνα Ξηρογιάννη

****

Γιάννης Ρίτσος

ΜΑΡΚΟΣ ΜΕΣΚΟΣ / 1936-2019

Μάρκος Μέσκος 

Bραβείο Ιδρύματος Κώστα και  Ελένης Ουράνη Ακαδημίας Αθηνών [2006]

Τίτλοι στη βάση Βιβλιονέτ

(2018) Όνειρα στον Άδη, Το Ροδακιό
(2016) Εν Βοδενοίς, Δημοτική Κοινωφελή Επιχείρηση Δήμου Έδεσσας
(2016) Στην όχθη του παραδείσου, Το Ροδακιό
(2015) Άλφα Βήτα, Κίχλη
(2015) Συνηγορία ποιήσεως, Κίχλη
(2014) Προσωπικά κείμενα, Γαβριηλίδης
(2013) Πεζογραφήματα, Γαβριηλίδης
(2013) Τα ποιήματα της σκάλας, Γαβριηλίδης
(2012) Τα λύτρα, Γαβριηλίδης
(2011) Ποιήματα: Μαύρο δάσος I, Γαβριηλίδης
(2011) Ποιήματα: Μαύρο δάσος ΙΙ, Γαβριηλίδης
(2009) Στον ενικό και πληθυντικό ψίθυρο, Νεφέλη [κείμενα, εικονογράφηση]
(2005) Νερό Καρκάγια, Ίκαρος
(2004) Ελεγείες, Ίκαρος
(2000) Προσωπικά κείμενα, Νεφέλη
(2000) Ψιλόβροχο, Νεφέλη
(1999) Μαύρο δάσος, Νεφέλη
(1999) Μουχαρέμ, Νεφέλη
(1999) Στον ίσκιο της γης, Νεφέλη
(1999) Χαιρετισμοί, Νεφέλη
(1998) Άνθη στο καταραμένο φίδι, Νεφέλη
(1998) Παιχνίδια στον παράδεισο, Νεφέλη
(1998) Τα φαντάσματα της ελευθερίας, Νεφέλη
(1997) Κομμένη γλώσσα, Νεφέλη
(1995) Χαιρετισμοί, Ύψιλον
(1986) Άνθη στο καταραμένο φίδι, Ύψιλον
(1986) Στον ίσκιο της γης, Ύψιλον
(1981) Μαύρο δάσος, Ύψιλον
(1973) Άλογα στον ιππόδρομο, Ερμής


Συμμετοχή σε συλλογικά έργα

(2001) Μια πόλη, ένας συγγραφέας, Μίνωας
(1998) Μικρή ζωολογία, Εκδόσεις Πατάκη


Λοιποί τίτλοι

(2015) Συλλογικό έργο, Βίοι παράλληλοι, Εταιρεία Συγγραφέων [έργα]
(2011) Χρυσανθόπουλος, Γιάννης, Το λίγο περίσσευμα, Διαπολιτισμός [εικονογράφηση]
(2000) Κύρου, Κλείτος, 1921-2006, Αλλά η αφή πες μου πώς γίνεται να διασωθεί, Ερμής [ανθολόγηση]
(2000) Αναγνωστάκης, Μανόλης Α., 1925-2005, Όμως γιατί ξαναγυρίζουμε κάθε φορά χωρίς σκοπό στον ίδιο τόπο, Ερμής [ανθολόγηση, επιμέλεια]
(1997) Κεφάλας, Ηλίας, 1951-, Λόγος για την αβεβαιότητα, Αρμός [εικονογράφηση]
(1986) Πέλλας, Όμηρος, 1921-1962, Διηγήματα, Στιγμή [επιμέλεια]

ΠΗΓΗ :BIΒΛIONET

***

ΜΑΡΚΟΣ ΜΕΣΚΟΣ ///ΑΔΗΜΟΣΙΕΥΤΑ ΠΟΙΗΜΑΤΑ

ΟΝΕΙΡΑ ΣΤΟΝ ΑΔΗ

 

Το άδειο ποτήρι του νεκρού είναι·

μην τσουγκρίζεις μαζί του.

 

Σταγόνα δεν πέρασε ποτέ

Νέκυια σε ονόμασαν παλιά και Άδη

και Τάρταρα της Γης έγκατα λυώνοντας

τα κόκκαλα όσων έζησαν στο πάνω Φως·

 

Ου Τόπος

που με πουλιά κι ανθούς

χαράματα και δειλινά και νύχτες μαγικές

τον τραβούσαν κάτω – όλα πονούν εδώ μονολογούσε

(υπάρχουν πετούμενα στον Άδη; Γιατί

δεν απαντούν οι λέξεις;)

 

Αν πρόλαβε κάποιο κερί ν? ανάψει

λίγο κατόπιν έσβησε στον άνεμο

τρεμούλιασε η λάμψη του και χάθηκε οριστικά

από ανίκητο μαύρο του θανάτου.

…Καιρός των θηρίων πάλι.

 

(Θεσσαλονίκη, 22.2.2016)

 

ΤΟ ΧΙΟΝΙ

 

Φαρμακωμένα τα γηρατειά ψέματα λένε

 

Δεν άνοιγαν τα χείλη του πώς να μιλήσει

σαν κάτι μεταξύ ζωής και θανάτου –

 

κοσκίνιζε το χιόνι ο ουρανός

χειμώνα καιρό δίσεκτα χρόνια

το φόρτωνε στα μονοπάτια της σιωπής

 

τώρα λευκά τα ρόδα τ? ουρανού στο χώμα

κάτω από το πέλμα της περαστικής ζωής

εκεί που ο νεκρός ασάλευτος

ετοίμαζε τα λευκά του δώρα εξισωμένος

στον Βοριά στον Νοτιά στην κόκκινη Δύση

και στα προνόμια της άπιστης Ανατολής.

 

(Θεσ/νίκη, 28-31.1.2017)

 

ΤΑ ΣΚΑΛΟΠΑΤΙΑ

 

Εδώ που όλα πονούν

 

Ανήσυχο

από το πρωί

στα κλαριά

της γκορτσιάς

ανεβοκατεβαίνεις

σαν την ψιλή βροχή

πουλί μου

σκορπίζοντας τη στάχτη σου

τραγουδώντας.

 

(Θεσ/νίκη, 10.3.2017)

 

***

 

Πηγή Περιοδικό Αποικία apoikia.gr

Cityportal Team: 

• 01 Ιανουαρίου 2019 

ΕΦΥΓΕ ΑΠΟ ΤΗ ΖΩΗ Ο ΜΑΡΚΟΣ ΜΕΣΚΟΣ

Έφυγε από τη ζωή ο σπουδαίος ποιητής και λογοτέχνης Μάρκος Μέσκος, ύστερα από μακροχρόνια μάχη με τον καρκίνο, σε ηλικία 83 ετών. Η κηδεία του θα γίνει την Πέμπτη το μεσημέρι, στην Έδεσσα.Ο Μάρκος Μέσκος γεννήθηκε και πέρασε τα μαθητικά του χρόνια στην Έδεσσα. Σπούδασε στο τμήμα γραφικών τεχνών και διακόσμησης του Τεχνολογικού Ινστιτούτου της Σχολής Δοξιάδη Αθηνών, από όπου και αποφοίτησε το 1968. Αρχικά εργάστηκε στο εμπορικό κατάστημα του πατέρα του, έπειτα, από το 1965, ως γραφίστας σε αρκετά διαφημιστικά γραφεία της Αθήνας, αλλά και ως επιμελητής εκδόσεων.Έχει εικονογραφήσει διάφορες ποιητικές συλλογές, τόσο δικές του όσο και άλλων ποιητών, όπως του Ηλία Κεφαλά και του Γιάννη Χρυσανθόπουλου. Πολύ πριν την εγκατάστασή του στην Αθήνα (από το 1957), είχε συνδεθεί με τη συντακτική ομάδα του περιοδικού Μαρτυρίες. Άρχισε να γράφει ποιήματα σε εφηβική ηλικία και πρωτοεμφανίστηκε στη λογοτεχνία το 1955 με (μετέπειτα αποκηρυγμένο) ποίημα στην Ηπειρωτική Εστία.Από το 1981 είχε εγκατασταθεί στη Θεσσαλονίκη, όπου και υπήρξε συνιδρυτής της εκδοτικής ομάδας των Χειρογράφων, ενώ το 1987-1993 εργάστηκε ως υπεύθυνος των εκδόσεων της Α.Σ.Ε.. Η ποιητική του αναγνώριση επισφραγίζεται τις τελευταίες δεκαετίες με πλήθος σημαντικών βραβείων.Το 1996 τιμήθηκε με το βραβείο ποίησης του περιοδικού Διαβάζω (πρόκειται μάλιστα για την πρώτη φορά που απονεμήθηκε το βραβείο) για τη συλλογή του Χαιρετισμοί (1995), το 2005 με το βραβείο Καβάφη, το 2006 με το βραβείο του Ιδρύματος Κώστα και Ελένης Ουράνη της Ακαδημίας Αθηνών για το σύνολο του ποιητικού του έργου, και το 2013 με Κρατικό Βραβείο Ποίησης για τη συλλογή του Τα λύτρα (2012).Η πρώτη του επίσημη εμφάνιση στα νεοελληνικά γράμματα ήταν το 1956 με το ποίημα "Ειρήνη" στο περιοδικό Επιθεώρηση Τέχνης, (τεύχος 13, Ιανουάριος 1956, σελίδα 46), όπου χρησιμοποίησε το ψευδώνυμο Κούλης Αυγερινός. Έχει χρησιμοποιήσει επίσης κατά καιρούς τα ψευδώνυμα Δημήτρης Γραμματικός και Πέτρος Μηλιώνης. Ποιήματά του μεταφράστηκαν σε αρκετές ευρωπαϊκές χώρες. Συνεργάστηκε με ποιήματά και μελέτες του στα περιοδικά Επιθεώρηση Τέχνης, Εφημερίδα των ποιητών, Καινούργια Εποχή, Νέα Εστία, Νέα Πορεία, Ο Λογοτέχνης, Μαρτυρίες, Σημειώσεις, Δεκαπενθήμερος Πολίτης, Αντί, Ελίτροχος, Το Δέντρο, Γράμματα και Τέχνες κ.ά.Η πρώτη φάση της ποιητικής του δημιουργίας σχετίζεται με τραυματικά ιστορικά βιώματα της δεκαετίας του 1940 και εμφορείται από την αίσθηση ενότητας ποιητή και γενέθλιου τόπου, ανθρώπινου υποκειμένου και φύσης.Η έννοια της αντίστασης διατρέχει την ποίησή του και, ενώ στις αρχικές του συλλογές αποκρυσταλλώνεται σε μορφές της ελληνικής παράδοσης, όπως αυτές του Διγενή ή των κλεφτών, σταδιακά κατατείνει όλο και περισσότερο στην αφαίρεση. Άλλα χαρακτηριστικά της ποίησής του αποτελούν η εισβολή του ιστορικού χρόνου στον ατομικό χώρο και η οργανική συμπλοκή προσωπικού και συλλογικού.Με μία ανάρτηση στο Twitter ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας αποχαιρέτησε έναν από τους σημαντικότερους εκπροσώπους της μεταπολεμικής ποίησης, τον Μάρκο Μέσκο, ο οποίος «έσβησε» ύστερα από  μακροχρόνια πάλη με τον καρκίνο.

Πηγή:Ναυτεμπορική

***