http://www.avgi.gr/ArticleActionshow.action?articleID=743457
Ημερομηνία δημοσίευσης: 16/01/2013
Ημερομηνία δημοσίευσης: 16/01/2013
Με μια απόφαση στη λογική "πονάει κεφάλι, κόβει κεφάλι", η
πολιτεία απέδειξε τον τρόπο με τον οποίο λογίζει την υπόθεση πολιτισμός
αλλά και το μέλλον που επιφυλάσσει στους πνευματικούς-πολιτιστικούς
οργανισμούς που λειτουργούν στη χώρα.
Η περίπτωση του ΕΚΕΒΙ είναι από τις πλέον διαφωτιστικές για τον πολιτισμό φαστ τρακ και τη λογική που έχει υιοθετήσει η ηγεσία του υπουργείου Παιδείας. Με μια αστραπιαία κίνηση, έχοντας προϊδεάσει με την καθαίρεση της διευθύντριας και του Δ.Σ. του Κέντρου, την Παρασκευή ο αναπληρωτής υπουργός Παιδείας υπεύθυνος για θέματα πολιτισμού κ. Τζαβάρας ανακοίνωσε την κατάργηση του μοναδικού φορέα χάραξης εθνικής πολιτικής βιβλίου στη χώρα. Ένας φορέας που μετρά 19 χρόνια λειτουργίας, με πολλά θετικά και αρκετές στρεβλώσεις, μπαίνει στον κάλαθο των αχρήστων μετατρέποντας την υψίστης σημασίας, για ένα κράτος που θέλει να σέβεται τον εαυτό του πολιτική του βιβλίου σε υπόθεση μιας χούφτας υπηρεσιακών παραγόντων. Χωρίς να λαμβάνεται υπόψη ό,τι θετικό έχει γίνει ώς τώρα, χωρίς, κυρίως, να δίδεται σημασία σε όσα θα μπορούσε να προσφέρει το ΕΚΕΒΙ αυτή τη δύσκολη περίοδο που διανύουμε κατά την οποία το βιβλίο βάλλεται ιδιαίτερα. Χωρίς, τέλος, να δίδεται η αρμόζουσα σημασία στο τι θα γίνει με τις δράσεις και τα προγράμματα, συμπεριλαμβανομένων των δύο ΕΣΠΑ, που ήταν σε εξέλιξη μέχρι την περασμένη Παρασκευή, οπότε λειτουργούσε ακόμα το ΕΚΕΒΙ. Ή μήπως ακριβώς, αυτές οι δράσεις, τα προγράμματα και οι μνηστήρες της έπαιξαν καθοριστικό ρόλο στην απόφαση του υπουργού;
Μπορεί το πρόγραμμα "Φιλαναγνωσία" να αποκάλυψε τις δυσλειτουργίες του ΕΚΕΒΙ, ωστόσο θα ήταν άδικο να μην αναγνωριστεί το έργο που έχει συντελεστεί στα δεκαεννιά χρόνια λειτουργίας του. Δημιούργησε μια εθνική πολιτική βιβλίου, δραστηριοποιήθηκε στην κατεύθυνση της βιβλιογραφικής καταγραφής, δημιούργησε βιβλιογραφικά εργαλεία αλλά και μια σειρά προγραμμάτων για την προβολή του ελληνικού βιβλίου. Μπορεί η Βιβλιονέτ, που καταγράφει όλη την εθνική βιβλιογραφία ψηφιακά από το 1997 μέχρι σήμερα, να είναι το πλέον δημοφιλές τόσο στους επαγγελματίες του βιβλίου όσο και στους απλούς αναγνώστες, τη δική τους όμως σημασία έχουν τα προγράμματα "Φράσις" που ενισχύει τη μετάφραση ελληνικών βιβλίων, το Παρατηρητήριο Βιβλίου, η Βιβλιολογική Βιβλιοθήκη, μοναδική στην Ελλάδα και από τις ελάχιστες διεθνώς, το πλέγμα Λεσχών Ανάγνωσης που έχει δημιουργηθεί σε όλη την Ελλάδα.
Έχει αναρωτηθεί ο αναπληρωτής υπουργός ποιο θα είναι το μέλλον τους; Ποια θα είναι η τύχη επίσης των επετειακών ετών, συμπεριλαμβανομένου και αυτού που διανύουμε, το οποίο αφιερώνεται στον Καβάφη, και όπως έχει ανακοινωθεί επρόκειτο να εκτελεστεί σε συνεργασία με το Ίδρυμα Ωνάση, το οποίο λίγο πριν κλείσει το ΕΚΕΒΙ απέκτησε το αρχείο του Αλεξανδρινού ποιητή. Θα υπάρξουν επόμενα επετειακά έτη; Τα αρχεία συγγραφέων, εικονογράφων, μεταφραστών και τα υπόλοιπα που διαθέτει το ΕΚΕΒΙ για πού προορίζονται; Το πολύτιμο απόκτημα της βιβλιοθήκης Τσίρκα τι πρόκειται να απογίνει. Αλλά και τα δύο προγράμματα ΕΣΠΑ που βρίσκονται σε εξέλιξη, το ένα αφορά την Έκθεση Θεσσαλονίκης (ΕΣΠΑ Κεντρικής Μακεδονίας ) και το άλλο για τη "Φιλαναγνωσία" (το διαχειρίζεται το ΥΠΑΙΘΠΑ), μπορεί να τα διαχειριστεί η Διεύθυνση Γραμμάτων και οι διοικητικοί υπάλληλοί της, που ούτε τεχνογνωσία ούτε τα απαραίτητα εργαλεία διαθέτουν; Όμως εγείρεται και θεσμικό ζήτημα με την εκτέλεση των δύο εν εξελίξει ΕΣΠΑ, καθώς το υπουργείο δεν μπορεί να υλοποιήσει ΕΣΠΑ. Γι' αυτό άλλωστε τα ΕΣΠΑ δίνονται σε φορείς που είναι είτε νομικά πρόσωπα είτε Ανώνυμες Εταιρείες.
Το ερώτημα που εγείρεται είναι σε ποιων τα χέρια προορίζει το υπουργείο τα δύο αυτά προγράμματα και με ποιες διαδικασίες. Ήδη ο ΟΣΔΕΛ και η Εθνική Βιβλιοθήκη έχουν εκδηλώσει ενδιαφέρον για τη Βιβλιονέτ και η ΠΟΕΒ για την εκπροσώπηση στις διεθνείς εκθέσεις. Βεβαίως για τη λειτουργία και εξέλιξη όλων αυτών των προγραμμάτων απαιτείται κατάλληλο προσωπικό, το οποίο στα 19 χρόνια της λειτουργίας του διέθετε το ΕΚΕΒΙ. Τη δεδομένη στιγμή, όμως, οι συνολικά τριάντα εργαζόμενοί του δεν διασφαλίζονται από κανέναν. Γιατί αν και όλο αυτό το διάστημα λειτουργίας του το ΕΚΕΒΙ μπόρεσε να αναπτύξει μια σειρά δράσεων και δραστηριοτήτων δεν κατέστη δυνατό να αποκτήσει ένα οργανόγραμμα προκειμένου να ρυθμιστεί η σχέση εργασίας των εργαζομένων του με βάση τα εργασιακά νενομισμένα ανάλογων φορέων. Τέσσερα διαδοχικά οργανογράμματα που κατατέθηκαν σε υπουργικά γραφεία, βρίσκονται ή στα συρτάρια ή στον κάλαθο αχρήστων των προκατόχων του κ. Τζαβάρα. Αποτέλεσμα είναι το πρωτοφανές φαινόμενο από τους 30 εργαζόμενους στο ΕΚΕΒΙ μόνον οι δύο να έχουν συμβάσεις αορίστου χρόνου και οι υπόλοιποι 28 να εργάζονται με μπλοκάκι. Εδώ και έξι μήνες μάλιστα εργάζονταν χωρίς σύμβαση εργασίας. Τον προηγούμενο μόλις Νοέμβριο, και ενώ παρέμεναν απλήρωτοι από τον προηγούμενο Ιούνιο, τους καταβλήθηκε μέρος των οφειλομένων μέσω ιδιωτικής εταιρείας ενοικίασης υπαλλήλων! Κι όμως όλοι αυτοί οι εργαζόμενοι έχουν σχέση εξαρτημένης εργασίας, αυταπόδεικτη καθώς εργάζονται στο ΕΚΕΒΙ από 4 έως 17 χρόνια ο καθένας. Για ποια νομοθετική ρύθμιση μιλάει λοιπόν ο αναπληρωτής υπουργός και πόσους απ' αυτούς μπορεί να απορροφήσει η Διεύθυνση Γραμμάτων;
Είμαστε σίγουροι ότι για όλα αυτά έχουν αναρωτηθεί και ο υπουργός Παιδείας και ο αναπληρωτής υπουργός υπεύθυνος για θέματα πολιτισμού. Η κατάργηση του ΕΚΕΒΙ, δυστυχώς επιβεβαιώνει τους χειρότερους φόβους, ότι δηλαδή προκρίθηκε η φαστ τρακ πρακτική, η άνευ όρων παράδοση της εθνικής πολιτικής βιβλίου στα χέρια ιδιωτών. Επειδή όμως ένα τέτοιο θέμα υπερβαίνει την ηγεσία του ΥΠΑΙΘΠΑ, το κρίσιμο ερώτημα είναι πώς προσμετράται η υπόθεση πολιτισμός στο αξιακό σύστημα του πολιτικού δυναμικού, των ίδιων των ανθρώπων του πολιτισμού αλλά και της κοινωνίας.
Οι εργαζόμενοι του ΕΚΕΒΙ και ο ΟΣΔΕΛ
Η περίπτωση του ΕΚΕΒΙ είναι από τις πλέον διαφωτιστικές για τον πολιτισμό φαστ τρακ και τη λογική που έχει υιοθετήσει η ηγεσία του υπουργείου Παιδείας. Με μια αστραπιαία κίνηση, έχοντας προϊδεάσει με την καθαίρεση της διευθύντριας και του Δ.Σ. του Κέντρου, την Παρασκευή ο αναπληρωτής υπουργός Παιδείας υπεύθυνος για θέματα πολιτισμού κ. Τζαβάρας ανακοίνωσε την κατάργηση του μοναδικού φορέα χάραξης εθνικής πολιτικής βιβλίου στη χώρα. Ένας φορέας που μετρά 19 χρόνια λειτουργίας, με πολλά θετικά και αρκετές στρεβλώσεις, μπαίνει στον κάλαθο των αχρήστων μετατρέποντας την υψίστης σημασίας, για ένα κράτος που θέλει να σέβεται τον εαυτό του πολιτική του βιβλίου σε υπόθεση μιας χούφτας υπηρεσιακών παραγόντων. Χωρίς να λαμβάνεται υπόψη ό,τι θετικό έχει γίνει ώς τώρα, χωρίς, κυρίως, να δίδεται σημασία σε όσα θα μπορούσε να προσφέρει το ΕΚΕΒΙ αυτή τη δύσκολη περίοδο που διανύουμε κατά την οποία το βιβλίο βάλλεται ιδιαίτερα. Χωρίς, τέλος, να δίδεται η αρμόζουσα σημασία στο τι θα γίνει με τις δράσεις και τα προγράμματα, συμπεριλαμβανομένων των δύο ΕΣΠΑ, που ήταν σε εξέλιξη μέχρι την περασμένη Παρασκευή, οπότε λειτουργούσε ακόμα το ΕΚΕΒΙ. Ή μήπως ακριβώς, αυτές οι δράσεις, τα προγράμματα και οι μνηστήρες της έπαιξαν καθοριστικό ρόλο στην απόφαση του υπουργού;
Μπορεί το πρόγραμμα "Φιλαναγνωσία" να αποκάλυψε τις δυσλειτουργίες του ΕΚΕΒΙ, ωστόσο θα ήταν άδικο να μην αναγνωριστεί το έργο που έχει συντελεστεί στα δεκαεννιά χρόνια λειτουργίας του. Δημιούργησε μια εθνική πολιτική βιβλίου, δραστηριοποιήθηκε στην κατεύθυνση της βιβλιογραφικής καταγραφής, δημιούργησε βιβλιογραφικά εργαλεία αλλά και μια σειρά προγραμμάτων για την προβολή του ελληνικού βιβλίου. Μπορεί η Βιβλιονέτ, που καταγράφει όλη την εθνική βιβλιογραφία ψηφιακά από το 1997 μέχρι σήμερα, να είναι το πλέον δημοφιλές τόσο στους επαγγελματίες του βιβλίου όσο και στους απλούς αναγνώστες, τη δική τους όμως σημασία έχουν τα προγράμματα "Φράσις" που ενισχύει τη μετάφραση ελληνικών βιβλίων, το Παρατηρητήριο Βιβλίου, η Βιβλιολογική Βιβλιοθήκη, μοναδική στην Ελλάδα και από τις ελάχιστες διεθνώς, το πλέγμα Λεσχών Ανάγνωσης που έχει δημιουργηθεί σε όλη την Ελλάδα.
Έχει αναρωτηθεί ο αναπληρωτής υπουργός ποιο θα είναι το μέλλον τους; Ποια θα είναι η τύχη επίσης των επετειακών ετών, συμπεριλαμβανομένου και αυτού που διανύουμε, το οποίο αφιερώνεται στον Καβάφη, και όπως έχει ανακοινωθεί επρόκειτο να εκτελεστεί σε συνεργασία με το Ίδρυμα Ωνάση, το οποίο λίγο πριν κλείσει το ΕΚΕΒΙ απέκτησε το αρχείο του Αλεξανδρινού ποιητή. Θα υπάρξουν επόμενα επετειακά έτη; Τα αρχεία συγγραφέων, εικονογράφων, μεταφραστών και τα υπόλοιπα που διαθέτει το ΕΚΕΒΙ για πού προορίζονται; Το πολύτιμο απόκτημα της βιβλιοθήκης Τσίρκα τι πρόκειται να απογίνει. Αλλά και τα δύο προγράμματα ΕΣΠΑ που βρίσκονται σε εξέλιξη, το ένα αφορά την Έκθεση Θεσσαλονίκης (ΕΣΠΑ Κεντρικής Μακεδονίας ) και το άλλο για τη "Φιλαναγνωσία" (το διαχειρίζεται το ΥΠΑΙΘΠΑ), μπορεί να τα διαχειριστεί η Διεύθυνση Γραμμάτων και οι διοικητικοί υπάλληλοί της, που ούτε τεχνογνωσία ούτε τα απαραίτητα εργαλεία διαθέτουν; Όμως εγείρεται και θεσμικό ζήτημα με την εκτέλεση των δύο εν εξελίξει ΕΣΠΑ, καθώς το υπουργείο δεν μπορεί να υλοποιήσει ΕΣΠΑ. Γι' αυτό άλλωστε τα ΕΣΠΑ δίνονται σε φορείς που είναι είτε νομικά πρόσωπα είτε Ανώνυμες Εταιρείες.
Το ερώτημα που εγείρεται είναι σε ποιων τα χέρια προορίζει το υπουργείο τα δύο αυτά προγράμματα και με ποιες διαδικασίες. Ήδη ο ΟΣΔΕΛ και η Εθνική Βιβλιοθήκη έχουν εκδηλώσει ενδιαφέρον για τη Βιβλιονέτ και η ΠΟΕΒ για την εκπροσώπηση στις διεθνείς εκθέσεις. Βεβαίως για τη λειτουργία και εξέλιξη όλων αυτών των προγραμμάτων απαιτείται κατάλληλο προσωπικό, το οποίο στα 19 χρόνια της λειτουργίας του διέθετε το ΕΚΕΒΙ. Τη δεδομένη στιγμή, όμως, οι συνολικά τριάντα εργαζόμενοί του δεν διασφαλίζονται από κανέναν. Γιατί αν και όλο αυτό το διάστημα λειτουργίας του το ΕΚΕΒΙ μπόρεσε να αναπτύξει μια σειρά δράσεων και δραστηριοτήτων δεν κατέστη δυνατό να αποκτήσει ένα οργανόγραμμα προκειμένου να ρυθμιστεί η σχέση εργασίας των εργαζομένων του με βάση τα εργασιακά νενομισμένα ανάλογων φορέων. Τέσσερα διαδοχικά οργανογράμματα που κατατέθηκαν σε υπουργικά γραφεία, βρίσκονται ή στα συρτάρια ή στον κάλαθο αχρήστων των προκατόχων του κ. Τζαβάρα. Αποτέλεσμα είναι το πρωτοφανές φαινόμενο από τους 30 εργαζόμενους στο ΕΚΕΒΙ μόνον οι δύο να έχουν συμβάσεις αορίστου χρόνου και οι υπόλοιποι 28 να εργάζονται με μπλοκάκι. Εδώ και έξι μήνες μάλιστα εργάζονταν χωρίς σύμβαση εργασίας. Τον προηγούμενο μόλις Νοέμβριο, και ενώ παρέμεναν απλήρωτοι από τον προηγούμενο Ιούνιο, τους καταβλήθηκε μέρος των οφειλομένων μέσω ιδιωτικής εταιρείας ενοικίασης υπαλλήλων! Κι όμως όλοι αυτοί οι εργαζόμενοι έχουν σχέση εξαρτημένης εργασίας, αυταπόδεικτη καθώς εργάζονται στο ΕΚΕΒΙ από 4 έως 17 χρόνια ο καθένας. Για ποια νομοθετική ρύθμιση μιλάει λοιπόν ο αναπληρωτής υπουργός και πόσους απ' αυτούς μπορεί να απορροφήσει η Διεύθυνση Γραμμάτων;
Είμαστε σίγουροι ότι για όλα αυτά έχουν αναρωτηθεί και ο υπουργός Παιδείας και ο αναπληρωτής υπουργός υπεύθυνος για θέματα πολιτισμού. Η κατάργηση του ΕΚΕΒΙ, δυστυχώς επιβεβαιώνει τους χειρότερους φόβους, ότι δηλαδή προκρίθηκε η φαστ τρακ πρακτική, η άνευ όρων παράδοση της εθνικής πολιτικής βιβλίου στα χέρια ιδιωτών. Επειδή όμως ένα τέτοιο θέμα υπερβαίνει την ηγεσία του ΥΠΑΙΘΠΑ, το κρίσιμο ερώτημα είναι πώς προσμετράται η υπόθεση πολιτισμός στο αξιακό σύστημα του πολιτικού δυναμικού, των ίδιων των ανθρώπων του πολιτισμού αλλά και της κοινωνίας.
Οι εργαζόμενοι του ΕΚΕΒΙ και ο ΟΣΔΕΛ